
1371 : 15 )
4-2-2-2- تفاوت نشانهشناسی و هرمنوتیک
از زاویهای دیگر، نشانهشناسی عبارت است از مطالعهی نشانهها و فرآیندهای تأویل، با توجّه به اینكه یك چیز، فقط هنگامی نشانه است، كه یك تأویلگر آن را بهعنوان نشانهی چیزی تأویل كرده باشد ؛ بنابراین روابط ژرفی
میان نشانهشناسی و هرمنوتیك وجود دارد؛ امّا نشانهشناسی معاصر بهطور كامل مستقل از هرمنوتیك تحوّل یافته است. نشانهشناسی مدّعی است، پیش از آنكه نظریهای در باب تأویل باشد، نظریهای در باب نشانهها و ردهبندی آنها و تحلیلی در باب واژگان و دستورهای زبان و نظامها و قراردادهاست. البته به تازگی تأكید آن بر مسائل مربوط به تأویل، بهنحوی گستردهتر، بر كاربردشناسی نشانهها معطوف شده است.
به دلیل اهمیّت نشانههای زبان و ارتباطات انسانی، دیر زمانی است مباحث ارتباطات، با تفكّر در باب زبان درآمیخته است ( گیرو ، 1383 : 143 ). دوسوسور در دورۀ زبانشناسی عمومی كه در سال 1916 منتشر كرد، وجود یك دانش عمومی از نشانهها( نشانهشناسی) را مسلّم فرض كرد؛ كه زبانشناسی فقط یك جزء آن است. پس هدف نشانهشناسی، بررسی و درك هرنظامی از نشانهها، بدون توجّه به ماهیّت و محدودیّت آنهاست.
5-2-2-2-تفاوت نشانهشناسی با سایر رشتههای مرتبط
درباب تفاوت نشانهشناسی با سایر رشتهها، میتوان چنین گفت که تصاویر، اشارات و علائم، آواهای موسیقی، اشیاء، تداعیها و پیوستگیهای پیچیدهی همهی اینها كه محتوای سنّتها، آیینها، قراردادها یا سرگرمیهای عمومی را تشكیل میدهند، میتوانند در حوزۀ نشانهشناسی قرار گیرند و قادرند نظامهایی از دلالت را تأسیس كنند ( بارت ، 1371 : 11 ). مثلاً اگر در مورد مُد لباس بخواهیم بحث كنیم، اگرچه بعد اقتصادی و جامعهشناختی دارد؛ ولی نشانهشناسی با اقتصاد و جامعهشناسی مد و لباس سروكار ندارد؛ بلکه فقط میگوید اقتصاد و جامعهشناسی در كدام سطح نظام غایی، تناسب نشانهشناختی كسب میكنند؟ مثلا در سطح نشانۀ لباس رسمی یا مذهبی؟ یا محدودیتهای تداعیکننده(تابلو) یا در سطح کلام تضمّنی ( بارت ، 1371 : 130 )
3-2- چارچوب نظری تحقیق
1-3-2- مقدمه
چارچوب نظری ، به مجموعه ای از گزاره ها اطلاق می شود که به لحاظ نظری قادر به تبیین یا طبقه بندی متغیر
وابسته یا اصلی تحقیق هستند. این گزاره ها ممکن است از یک نظریه خاص گرفته شده باشند یا تلفیقی از نظریات مختلف باشند که همگرایی آنها به لحاظ نظری توسط محقق ثابت شده باشد. ( حیدری ، 1387)
استفاده از چارچوب نظری به معنای شراکت در تجربیات و خردورزی جمع کثیری از محققین و صاحبنظران در امر تحقیق است. معمولا در طرحهای پژوهشی که محقق قصد توصیف یا طبقه بندی موضوع تحقیق را دارد و نمی خواهد به چرایی آن بپردازد به جای اصطلاح چارچوب نظری از چارچوب مفهومی استفاده می کنند. چارچوب مفهومی نیز مجموعه ای گزاره های نظری است که صرفا به تجزیه و طبقه بندی موضوع می پردازد. فایده چارچوب نظری منحصر به سنجش یا طبقه بندی نتایج نیست. بلکه از آن مهمتر مربوط به تبیین موضوع است. تدوین چارچوب نظری در شرایطی که محقق قصد پاسخگویی به سوالات چرادار را دارد بسیار ضروری است. محقق با تدوین چارچوب نظری پاسخی را که صاحبنظران به چرایی مساله تحقق داده اند به معرض آزمون می گذارد. من اعتقاد دارم هر نتیجه ای که دال بر وجود یا عدم رابطه بین دو متغیر باشد نیاز به پشتوانه نظری برای تفسیر دارد .
2-3-2- چارچوب نظری
با توجه به نظریه برجسته سازی و نشانه شناسی ، اخبار دو شبکه مورد نظر بدقت بررسی و مولفه های موجود در نظریه ها در اخبار جستجو ، استخراج و مورد تحلیل قرار می گیرد. اساس نظریه برجسته سازی پر رنگ تر کردن برخی اجزا و عناصر خبری و یا برخی رویدادهایی که به جهاتی برای رسانه دارای اهمیت بیشتری هستند . از اینرو در این پژوهش میزان تاکید بر روی هر یک از عناصر خبری و تکرار هر کدام از این عناصر شش گانه ( که ، چه ، کجا ، کی ، چگونه و چرا ) بررسی می گردند تا بتوان از این طریق و با تحلیل نتایج بدست آمده اولویت گذاری و سیاستهای خبری هر یک از شبکه ها را شناخت. با تطابق نظریه برجسته سازی با موضوع پژوهش ، درجه اهمیت رویدادها ، پوشش خبری ، موضاعات قالب دار( قابل فهم بودن موضوعات ) ، زبان ، اظهارات اشخاص ( افراد معروف در زمینه های متفاوت ) ، میزان بازنمایی و جهت گیری مثبت ، خنثی یا منفی نسبت به یک موضوع خبری در بخش های خبری دوشبکه مورد مطالعه بررسی و با یکدیگر مقایسه خواهد شد تا تفاوتها در زمینه های محتوایی و ساختاری مشخص شوند.
همچنین با توجه به محتوا و اساس نشانه شناسی ، که به عنوان تکمیل کننده در کنار نظریه برجسته سازی در این پژوهش مورد استفاده قرار گرفته ،نمایه ها و دال و مدلول ها در اخبار دو شبکه بررسی می گردد. مولفه های زبان ، گفتار و گویش ، لحن بیان ، حالات چهره ، صدا ، نورپردازی و رنگ ( لباس ، امکانات صحنه و…) ، نوع پوشش ( رسمی و غیر رسمی ) ، ابزار و امکانات موجود در صحنه و استودیو، بدقت در هر دو شبکه کنترل و تحلیل می شوند.
4-2- تاریخچه و معرفی شبکه یک سیما و شبکه من و تو (1)
1-4-2- شبکه یک سیمای جمهوری اسلامی ایران
شبکه یک سیمای جمهوری اسلامی ایران که در تداول عامه با نام شبکه یک و یا کانال یک شناخته میشود، یکی از شبکههای تلویزیونی دولتی کشور ایران است که در مجموعه صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران مدیریت میشود. ازاین شبکه به نام شبکه ملی نیز یاد میشود.
شبکه یک سیما، از عمری بیش از 30 سال در دوران پس از انقلاب اسلامی برخوردار است. این درحالی است که با احتساب سال های پیش ازانقلاب اسلامی، شبکه یک سیما، به عنوان با سابقه ترین شبکه تلویزیونی ایران، ازعمری متجاوز از40 سال برخوردار خواهد شد که با این سابقه فعالیت، از بعد منطقه ای نیز به عنوان پرسابقه ترین شبکه تلویزیونی درخاور میانه محسوب می شود. نخستین ایستگاه تلویزیونی ایران درسال 1347، به صورت غیر رسمی فعالیت خود راآغاز کرد که نخستین فرستنده خصوصی خاورمیانه محسوب می شود و درآمد آن نیز از طریق پخش پیام های بازرگانی تامین می شد.
این شبکه در سال ۱۳۵۰ با نام تلویزیون ملی ایران شروع به کار کرد. در آن زمان این شبکه به عنوان بخشی از رادیو تلویزیون ملی ایران فعالیت میکرد.با سفر محمد رضا شاه پهلوی به فرانسه طی قراردادی با ژاک شیراک نخستوزیر وقت فرانسه، ایران سیستم رنگی سکام را خرید و در سال ۱۳۵۴ این شبکه پخش برنامه را به صورت رنگی آغاز کرد.
پس از انقلاب اسلامی ایران نام این شبکه از تلویزیون ملی به نام فعلیاش تغییر کرد. از سالهای میانه دهه ۸۰ شمسی از این شبکه با نام شبکه ملی نیز یاد میشود. در دوران مدیریت علی لاریجانی این شبکه سیستم پخش رنگی خود را از سکام به پال تغیر داد.
الف- گستره پخش
این شبکه هم اکنون توسط ۳ ماهواره آسیاست سه اس؛ ایتنل ست ۹۰۲ و ماهواره بدر در ایران و بخشهایی از آسیا قابل دریافت است. همچنین این شبکه توسط صدها ایستگاه رله در سراسر ایران قابل دریافت است. این شبکه همچنین از طریق شبکههای تلویزیون کابلی در افغانستان قابل دریافت است.
ب- برنامهها
این شبکه محتوایی سیاسی اجتماعی دارد. بخشهای خبری، یکی از مهمترین برنامههای این شبکهاست. بخشهای خبری اصلی شبکه اول در ساعتهای ۱۴، ۱۹ و ۲۱ پخش میشوند.
2-4-2- شبکه من و تو (1)
شبکه ی تلویزیونی «من و تو »، از 28 اکتبر مقارن با 6 آبان 1389 برنامه های خود را بر روی ماهواره هاتبرد شروع و با ارایه برنامههای تفریحی و سرگرمی با جهتگیری خلاف شئونات اخلاقی و بومی مردم ایران عملاً مکمل شبکه هایی همچون «فارسی وان» است. این شبکه متعلق به شرکت تلویزیونی مرجان است و از بریتانیا پخش میشود.
عمده برنامه های این شبکه به تهیه کنندگی مرجان عباسی و کیوان عباسی پخش میشود. کیوان عباسی پیش از این مدیر و پایهگذار سایت اینترنتی «ببین تیوی» با سرمایه گذاری یک آمریکایی، در ماه ژوییه 2006(م) بود که در زمینه پخش ویدیو و فیلمهای کوتاه که معمولاً به ایران مربوط بود. وی سابقه همکاری با تلویزیونهای مختلف در آمریکا، مثل «آزادی» و «تپش» را دارد. سایت اینترنتی «ببین تیوی» در سال 2008 به دلیل رویکرد غیراخلاقی و غیر دینی خود به دستور مقام قضایی در ایران فیلتر شد.
این شبکه که درکپیتال استدیو لندن واقع شده با پخش برنامه های متنوعی مثل سریال های دوبله شده، برگزاری مسابقات خوانندگی زیر نظر یک خواننده مشهور زن، پخش مستندهای جذاب و برنامه های عامه پسند، مخاطبان ایرانی را شگفت زده کرده است. «من و تو 1» در ابتدای فعالیت خود با تولید 4 ساعت برنامه در روز توانست حتی بسیاری از مخاطبان فارسی وان را به دنبال خود بکشاند.
نکتهی ابتدایی انتخاب اسم برای این شبکه است، دستاندرکاران آن با انتخاب اسم «من و تو» عملاً خواستار تعامل و ارتباط با مردم ایران هستند و سیاست خود را پخش فیلم، سریال، اخبار و گزارشهای متنوع قرار دادهاند.باید دقت داشت که مخاطب هدف این شبکه، «مادران و زنان» جامعه ی ایران است و در این راستا سعی شده با چاشنی هایی از جمله آشپزی، طنز و حتی رقص به جذب مخاطب هدف خود بپردازند. استفاده از خوانندگان خارجنشین و کپیبرداری از برنامههای شبکه های انگلستان دیگر استراتژی این شبکه است.
در این شبکه علاوه بر بخش های سرگرمی بخش های خبری هم تدارک دیده شده است. این بخش خبری در قالبی ساختارشکنانه به صورت دیالوگ بین چند جوان روزنامه نگار برگزار می گردد . این بخش توانسته است جای یک بخش خبری رسمی را به بهترین شکل ممکن پر کند و چهره سیاسی «من و تو 1» را تا حدود زیادی پنهان کند.
اگرچه سایر بخشهای این شبکه رویکردی سرگرم کننده دارند، اما اهداف آن کاملاً مغایر با فلسفه نظام اسلامی که توجه به تعالی زندگی انسان بر اساس تعلیمات دین مبین اسلام است میباشد و دقیقاً رویکردی اومانیستی و مادیمحور را دنبال میکند.
اما درپاسخ به این سوال که چرا شبکه «من و تو 1» در مدتی کوتاه توانسته به عنوان رقیب سایر شبکه های تلویزیونی شناخته شود، می توان اینگونه گفت که بی بی سی فارسی و سایر تلویزیون های سیاسی ، در شرایط فعلی توان جذب مخاطبان ایرانی را ندارند و به همین مناسبت چاره این است که با تاسیس یک شبکه سرگرمی و در قالب تفریحات به روشی زیرپوستی به القای نظرات سیاسی خود بپردازند.
رویکرد شبکهی «من و تو1» را علیرغم همه ی تحلیلها باید در جایی دیگر جستجو کرد. جایی که سالهاست، فیلمهای سینمایی درصدد هستند آن را به جامعه ایرانی تزریق کنند و آن نیز القای سبک زندگی غربی است که در محتوای تمام برنامه های این شبکه مشاهده میشود؛ البته به نظر هدف اصلی این شبکه میباشد. تغییر رفتار و سبک زندگی و الگوی رفتاری که بیشتر زنان جامعه ایرانی را هدف قرار داده و نشان میدهد که هدفگزاری مسؤولان این شبکه کدام قشر از جامعه ایرانی را نشانه گرفته است.
الف- اتاق خبر
«اتاق خبر» تنها برنامه ای در این شبکه است که به صورت مستقیم به سیاست میپردازد و میتوان در آن ردپایی از سیاستهای خصمانه دولت انگلیس و سایر دول غربی را مشاهده کرد. در این برنامه که به شیوهای متفاوت اجرا میشود، گویندگان خبر به شکلی غیررسمی بر پشت مانیتورهای خود مستقر هستند و همگی به صورت هماهنگ بخشی از یک خبر را میخوانند. رویکرد این خبرها نیز اکثراً به سمت مسایل داخلی با رویکردی کاملاً یکطرفه و با هماهنگی سیاستهای دول غربی مبنی بر ایرانهراسی میباشد.
ب- امکانات:
حمایت های مالی و غیر مالی انگلیس شامل: بودجه این شبکه که 40 برابر فارسی وان است ، سرور اختصاصی، استریو های مجهز و تیم قوی، تجهیزات پشت صحنه بسیار حرفه ای و مدرن، استفاده از آرشیو بسیار قوی بی بی سی و همچنان استفاده از تجربیات عوامل و دست اندر کاران حرفه ای بی بی سی است.این شبکه با استفاده از تجربیاتی شبکه های ماهواره ای قبلی و همچنین استفاده از امکانات بالا توانسته
