منبع مقاله با موضوع روانگردان، مواد مخدر، مواد محرک

توهم‌زاي طبيعي مي‌باشد. آثار مصرف حشيش تغيير در درک رنگ و صدا، افزايش اشتهاي کاذب، تند شدن ضربان قلب، قرمزي چشم‌، اختلال حافظه، گيجي، به همخوردگي تعادل حرکتي، علائم رواني شديد مي‌باشد.

ز) ماري جوانا:20
در آمريکا برگ‌ها و گل‌هاي شاهدانه آمريکايي را خشک مي‌کنند و از آن توتون سبز رنگي به دست مي‌آورند که همان ماري‌جواناست. چون اين توتون خيلي زبر است براي پيچيدن آن از چندين دور کاغذهاي سفيد يا قهوه‌اي رنگ استفاده مي‌کنند و آن را ريفر مي‌نامند. مشتقات آن را به صورت دسته‌جمعي در محل‌هايي بنام تيهاد تدخين مي‌کنند. اين سيگار به کندي مي‌سوزد و خيلي زود خاموش مي‌گردد، به همين دليل معتادان با پک‌هاي سريع و دسته‌جمعي مانع خاموش شدن آن مي‌شوند و براي اينکه از اين سيگار استفاده کامل بشود در اماکن سربسته استعمال مي‌گردد.
در آخر اين مبحث جا دارد از مادة مخدر جديد ديگري به نام برنز و نخ که در چند سال اخير وارد بازار شده، و بنا به گفتة کارشناسان هنوز اطلاعات دقيقي از ترکيبات شيميائي اين مواد در دست نيست توضيحاتي بيان نمايم.
ح) نخ:
اين ماده را گروهي جزء دسته مواد مخدر و گروهي ديگر آن را جزء مواد محرک و روان‌گردان مي‌دانند. اين ماده حدود 3 سال قبل وارد کشور شد، هدف از ساخت اين مواد به نظر مي‌آيد اين بوده که مشکل چند موادي بودن معتادان را حل کنند زيرا که هم تأثير مخدرات (گروه مرفين) را داراست و هم تأثيرات مواد روانگردان را به دنبال دارد امّا هنوز بعد از اين مدّت نتوانسته است با وجود مصرف‌کنندگان بي‌شماري که در کشور هست جائي براي خود در بين قاچاقچيان و مصرف کنندگان پيدا کند. اين ماده به صورت نخ شمع در اندازه‌هاي 10 سانتي‌متري مي‌باشد و بالاترين قيمت را در بين ديگر مواد مخدر به خود اختصاص داده است و شايد مهمترين دليل کمبود آن در بين مصرف کنندگان و بي‌تفاوتي آن‌ها به اين ماده همين قيمت بالاي اين ماده است. طريقه مصرف آن به اين صورت است که يک سر اين نخ را با شعله بسيار کم روشن کرده و پس از سوختن مقداري از آن شعله را خاموش کرده و دود حاصل از آن را به صورت مشامي به داخل بيني مي‌کشند که سريع‌ترين تأثير را بر روي فرد بين موادهاي ديگر مي‌گذارد و در مدت زمان کم اگر فرد مصرف اين مواد را ادامه دهد جسم او کاملاً نحيف شده و دستگاه عصبي بدن را تا 50% مختل مي‌کند. اعتياد به اين ماده هيچ راه درماني براي سالم شدن دوباره بدن و روح و روان ندارد. فرد معتاد يا بايد همچنان به مصرف خود ادامه دهد تا بميرد يا قطع مصرف کند و مثل يک شخصي که دچار قطع نخاع شده به زندگي ادامه دهد.
طريقه ديگر مصرف نخ، پيچاندن آن به دور سيگار است که پس از روشن کردن سيگار شروع به کشيدن مي‌کنند و شيوه استعمال مادة مخدر برنز روي يخ تبخير و پس از آن استنشاق مي‌شود و نخ نيز با خراش روي پوست جذب بدن افراد مي‌باشد. 21

گفتار دوّم: اقسام مواد روانگردان
الف) اپيوئيدها و ضداضطراب‌ها.
ب) محرک‌ها و توهم‌زا:
1- محرک‌ها
2- توهم‌زا
ج) حلال‌هاي ارگانيک.

الف) اپيوئيدها و ضداضطراب‌ها
1- اپيوئيدها:
اين دسته از داروها، آنالرژيک‌هاي صناعي نظير پيترين و متادون مي‌باشد. علاوه بر اثر تمايلي (جاذب) سرخوشي‌آور، اين داروها باعث يبوست، کاهش اشتها و کاهش ميل جنسي مي‌شود. حتي اين دارو از طريق وريدي مصرف مي‌شود و به سرعت وابستگي ايجاد مي‌کند. وقتي اين دارو متوقف مي‌شود از تحمّل کاسته مي‌شود، به طوري که يک دوز مصرفي بعد از يک دوره پرهيز نسبت به زماني که قبل از اين دوره خواهد داشت، تأثير بيشتري دارد.
2- ضداضطراب‌ها:
رايج‌ترين داروهاي نسخه شده روان‌گردان ضداضطراب‌ها هستند. اين دارو‌ها از راه دهان مصرف مي‌شوند. بسياري از بيماران ميانسال به خاطر بي‌خوابي و اضطراب شروع به مصرف بنزوديازپين کرده، وابستگي پيدا مي‌کنند و آنگاه براي به دست آوردن آن به پزشکان مختلف مراجعه مي‌کنند. بنزوديازپين‌ها امروزه به دو دليل جايگزين باربيتورات‌ها شده‌اند:
1- بنزوديازپين‌ها شاخص درماني بسيار بزرگتري دارند.
2- باربيتورات‌ها سريعاً به پيدايش آنزيم‌هاي ميکروفرمي کبدي22 منتهي مي‌شوند و تحمل فيزيولوژيک به وجود مي‌آورند، در حاليکه بنزوديازپين چندان خاصيتي ندارد. 23
انواع داروهاي ضداضطراب عبارتند از:
1- باربيتورات‌ها: کلوباربيتال، پنتوباربيتال و داروهاي ديگر.
2- بنزوديازپين‌ها: ديازپام، کلرديازپوکسايد، فلورازپام، اگزازپام و … .
3- ساير داروها: ميروبامات، متاکوآلون، گلوته، تيما، کلرال هيدراته.

1- باربيتورات‌ها: از طريق خوراکي و وريدي مصرف مي‌شوند. برخي از افراد مسن‌تر به باربيتورات‌هاي تجويز شده وابسته مي‌شوند که در داخل از چندين سال قبل به عنوان خواب‌آور و براي آن‌ها تجويز شده است. افراد وابسته قشر جوان هستند که کپسول‌ها را حل کرده و از طريق وريد به داخل بدن تزريق مي‌نمايند و مصرف‌کنندگان داخل وريدي جوان اغلب دچار سوء تغذيه مي‌باشند.
2- بنزوديازپين‌ها: بنزوديازپين‌ها باعث نشانه‌هاي مسموميت مشابه با باربيتورات‌ها مي‌شوند. هنگامي که اين داروها براي مدت طولاني مصرف شوند وابستگي ايجاد مي‌کنند ليکن به طور گسترده 8-6 هفته به عنوان حدي که بدون خطر وابستگي است، پذيرفته مي‌شود.
سندرم محروميت بنزوديازپين‌ها مشخص مي‌شود با:
تحريک‌پذيري، اضطراب، خواب مغشوش و آشفته، تهوع، افزايش حساسيت، لرزش، سردرد، درد عضلاتي و … .

ب) محرک‌ها و توهم‌زا:
1- محرک‌ها:
داروهاي مذکور سبب بي‌خوابي شده و حالت هيجان در مصرف‌کننده ايجاد مي‌نمايند که معروف‌ترين آن‌ها “آمفتامين24” است.
آمفتامين تا سال 1930 براي درمان افسردگي، تحريک سيستم عصبي ساخته شده، بعدها جزو داروهاي روان‌گردان اعلام گشت.
از انواع گوناگون آمفتامين، سپيد (سرعت)، آيس25، متکالينون26، فنيتلن27، پمولين28 مي‌باشد.
1-1) انواع داروهاي محرک‌زا:
1- آمفتامين 2- دکتروآمفتامين 3- متامفتامين 4- فن متوازين 5- کوکائين 6- اکستازي
لازم به ذکر مي‌باشد چند نوع مادة محرک جديد به تازگي وارد کشور شده که به اختصار به توضيح آن‌ها مي‌پردازيم:
گرد فرشته يا Angel:
اين مادة روانگردان محرک بسيار قوي حدود 3 يا 4 سال قبل وارد کشور شد که در مدت کوتاه فجايع وحشتناکي را به دنبال داشت. اين مادة روان‌گردان قوي را که مصرف آن در بين دانشجويان آمريکا مرسوم بود و به قول خودشان به آن‌ها توانايي پرواز و رفتن به آينده را مي‌داد که بتوانند آينده تحصيلي خود و نحوه امتحانات خود را کشف کرده تا بتوانند با بهترين رتبه مدرک تحصيلي خود را اخذ کنند، امّا چيزي که عايد بيشتر اين مصرف‌کنندگان تيره بخت شده بود بدني خرد شده و توهماتي طولاني مدت بود.
در اين بين سوداگران مرگ طبق معمول آرام ننشسته و بهترين راه درآمد حاصل از آن را مردمان ساده کشورهاي جهان سومي دانستند. در کشور ما بين دانشجويان و گروهي از جواناني که آرزوهاي غيرممکن در سر داشتند استقبال شديدي از اين ماده شد که متأسفانه به مرگ بيشتر آن‌ها در اوّلين يا دوّمين مصرف انجاميد. اين گرد را هم مي‌شود به صورت مشامي مصرف کرد و هم مي‌توان آن را در شراب حل کرد و خورد که فرد پس از مصرف در عالم خيال به بلندي‌ها مي‌رفت و احساس مي‌کرد مانند فرشته‌ها بال درآورده و ناگهان به پرواز درمي‌آيد که خودتان حتماً مي‌توانيد حدس بزنيد چه اتفاقي براي آن فرد بخت‌برگشته خواهد افتاد. اين ماده به سرعت بازار مصرف و خريد و فروش خود را از دست داد.
تسبيح:
امروزة مادة جديد روانگردان ديگري بنام تسبيح وارد ايران شده است. اين مادة جديد همان آمفتامين است که پايه اوليه براي ساخت شيشه محسوب مي‌گردد. اين ماده مخلوطي از آمفتامين با شيشه و چند اسيد خطرناک ديگر است که به صورت تسبيح درآمده است و شيوة استعمال آن به صورت تدخيني و دهاني مي‌باشد و عوارض آن مانند سکته مغزي، کاهش شديد نور چشم و از بين رفتن حس چشايي مي‌باشد. 29
شيشه:
در بين مواد روانگردان، شيشه بسيار پرمصرف است که به اسم‌هاي آيس، کريستال هم مي‌باشد. اين ماده در برخي حالات به شکل خرده شيشه و يا تکه‌هاي يخي مي‌باشد. مهم‌ترين ترکيب اين ماده روانگردان آمفتامين است که در زمان جنگ جهاني دوم به عنوان يک داروي موثر در رفع افسردگي سربازاني که مشغول جنگ بودند و فرصت استراحت نداشتند براي بالا بردن سطح انرژي از اين ماده استفاده مي‌کرده‌اند. شيشه به صورت تدخيني يا کشيدني استعمال مي‌شود که براي استفاده آن از پايپ شيشه‌اي استفاده مي‌شود.
معمولاً کساني که شيشه استفاده مي‌کنند تا 72 ساعت نمي‌خوابند و رفتارهاي بي‌پروا از حالت نئشگي ماده محسوب مي‌شود و سپس با از بين رفتن اثر اين ماده در بدن شخص مصرف کننده طوري احساس کوفتگي مي‌کند که ممکن است تا 48 ساعت يا دو شبانه‌روز به صورت پيوسته خواب باشد و پس از بيداري سردردهاي شديد، بي‌قراري، لرزش و حرکات غيرارادي در او به وجود آيد. شيشه بعد از 6 ماه اختلال شديد در عملکرد دريچه پروستات و دفع ادرار و اسپرم، باعث آسيب‌هاي شديد کبدي و جوش‌هاي صورت و ايجاد عفونت در دستگاه گوارش (مخصوصاً روده‌ها)، کوچک شدن بيضه‌ها در مردها و تضعيف قواي جنسي مي‌گردد.
قرص پزو:
اين قرص محرکي بسيار قوي است و مي‌توان آن را جديدترين محرک توليد شده در جهان دانست. اين قرص توليد داروسازان کشور تايلند است. قرصي است بيضي شکل و تقريباً سبز رنگ که تأثير و نئشگي آن دقيقاً مثل شيشه است، اين قاچاقچيان پس از استقبال شديدي که مصرف‌کنندگان مواد آمفتاميني و متامفتاميني از شيشه کردند حالا قرصي را توليد کرده‌اند که همان تأثير شيشه را داراست و از سال 2009 ميلادي در اختيار مصرف‌کنندگان قرار گرفته است با اين تفاوت که هنوز به کشورهاي ديگر قاچاق نمي‌شود و فقط در مجالس شبانه‌اي که در خيابان‌ها وجود دارند فروخته مي‌شود آن هم نه به صورت قرص کامل بلکه به صورت يک دود فروخته مي‌شود و کساني که به اين کشور مسافرت مي‌کنند و البته تعدادشان هم کم نيست از اين قرص استقبال شديدي مي‌کنند که بالاترين و مهم‌ترين دليل تأثير آن ميل شديد جنسي در بين آقايان و خانم‌ها مي‌باشد.
اين قرص را همانند هروئين بر روي فويل يا ورق آلومينيوم انداخته و حرارت بسيار کمي به زير آن مي‌دهند و دود حاصل از آب شدن اين قرص را مانند ترياک مي‌کشند.
پس از مصرف دوباره مي‌توان اين قرص تکه تکه شده را که سريعاً خشک مي‌شود به راحتي از روي فويل برداشت و در جايي ديگر گذاشت تا دوباره شخص بتواند آن را راحت مصرف کند.

2- توهم‌زا:
توهم يک تجربه درک در غياب تحريک خارجي ارگان حسي است. به عنوان مثال شنيدن يک صدا در زماني که کسي در حال صحبت کردن در فاصله قابل شنيدن نيست.
توهم دو خصيصة عمده دارد:
1- به صورت يک درک واقعي تجربه مي‌شود و به عنوان يک تصور نيست.
2- به نظر مي‌رسد از دنياي خارج مي‌آيد. در بعضي از حالات پزشکي مانند هيپوگلسيمي. 30
دليريوم ترمنس31 تهديدکننده و تيروتوکسيکوز32 توهم ايجاد مي‌شود و دانه‌هاي نيلوفر پيچ، جوز هندي از جمله مواد گياهي توهم‌زاي جديدي است که آزمايش و تحقيق درباره آن‌ها اخيراً آغاز گرديده است.
ديگر داروهاي توهم‌زا عبارتند از:
1- ليزرژيک اسيد دي اتيل آميد (LSD)
2- دي متوکسي ميل آمفتامين (STP-DOM)
3- تري متوکسي آمفتامين (IMA)
4- دي متيل تريپتامين (DMI)
5- سيلوسبين
6- مسکالين
7- متيل دي اکسي متامفتامين
8- فن سيکليوسين

ج) حلال‌هاي ارگانيک:
انواع زيادي از چسب‌ها، حلال‌ها، پاک‌کننده‌هاي فرّار بوده و مي‌توانند به خاطر آثار روانگردان استنشاق شوند. اين مواد مشتمل بر، کروزن، چسب پلاستيک و لاستيک، تينر رنگ مي‌باشد. ماده مربوطه از ظرف بعضاً بسته‌اي است که مي‌تواند عمل غليظ سازي را انجام دهد يا از يک پارچه آغشته يا پاکت پلاستيکي استنشاق مي‌شود.
علائم مسموميت با حلال: اختلال جهت‌يابي، عدم هماهنگي راه رفتن، تهوع، استفراغ و اغما.

مبحث چهارم: تأثيرات مواد مخدر و روانگردان
گفتار اوّل: تأثيرات مواد مخدر و روانگردان بر جسم و روان