تجزیه‌وتحلیل و تلفیق داده‌ها پیشنهاد می‌کند. فلینت (1998) تصمیماتی که به عنوان عناصر کلیدی گراندد تئوری مطرح هستند را چنین بیان می‌دارد: (1) انتخاب پدیده مورد بررسی، (2) انتخاب بستر تحقیق، (3) انتخاب منابع جمع‌آوری داده‌ها، (4) رعایت اصل بی‌طرفی ضمن افزایش حساسیت نظری، (5) نمونه‌گیری نظری، (6) تحلیل داده‌ها، (7) ارزیابی نظریه صورت‌بندی شده. محقق از این هفت تصمیم کلیدی برای تعریف چارچوب تحقیق استفاده کرد. جدول … خلاصه اقدامات صورت گرفته در هنگام به‌کارگیری روش گراندد تئوری را بر اساس هفت عنصر کلیدی فلینت (1998) نشان می‌دهد. (فوکردی، رحیم. 1390)
جدول (3-3) به‌کارگیری گراندد تئوری در پژوهش
فعالیت
شرح
انتتخاب پدیده مورد مطالعه
مدیریت دانش زنجیره تأمین تجارت الکترونیکی G2C
انتخاب بستر مطالعه
سازمان‌های دولتی ارائه‌دهنده خدمات الکترونیکی
تمرکز بر سازمان ثبت احوال کشور
انتخاب منابع اطلاعاتی
مصاحبه‌های عمیق با کارمندان سازمان ثبت احوال استان اصفهان، مشاهده مستقیم، بررسی مستندات سازمان ثبت احوال استان اصفهان، مرور ادبیات تحقیقات پیشین
یاداشت‌برداری
یادداشت‌برداری
هنگام جمع‌آوری داده‌ها: نوشتن یادداشت‌هایی با توجه به بینش پاسخ دهندگان و مشاهدات
هنگام کدگذاری: نوشتن یاداشت هایی با توجه به گمانه‌زنی‌ها، تفکرات، سؤالات، نکات، نمودارها. روابط
رعایت اصل بی‌طرفی، ضمن ارتقاء سطح حساسیت نظری
پیروی از رویکرد تفکر مقایسه‌ای
تلاش برای دستیابی به دیدگاه‌های متفاوت نسبت به موضوعی واحد
بازگشت دوره‌ای به عقب و طرح دوباره سؤالات
اتخاذ تفکر شکاکانه
پیروی از رویه‌های مرتب بر روش تحقیق
مرور تحقیقات پیشین
نمونه‌گیری نظری
تهیه فهرستی از مدیران و کارشناسان حوزه مختلف سازمان ثبت احوال
تعریف معیارهایی برای انتخاب شرکت‌کنندگان در تحقیق از فهرست تهیه شده
تماس و هماهنگی با افراد و درخواست از آن‌ها برای مشارکت در تحقیق
استفاده از تکنیک گلوله برفی برای شناسایی افرادی که در موقعیت‌ها و جایگاه‌های مشابه با شرکت‌کنندگان در تحقیق فعالیت دارند (یا داشته‌اند)
تحلیل داده‌های حاصل از مصاحبه‌های عمیق، با هدف کسب بینش مناسب نسبت به مقوله‌هایی که در مصاحبه‌های آتی نیاز به کاوش بیش‌تری دارند
استمرار فرایند نمونه‌گیری تا رسیدن به مرحله اشباع نظری مقوله‌ها
تحلیل داده‌ها
کدگذاری باز
مفهوم‌سازی: اختصاص برچسب به هرکدام از وقایع و اتفاقات
تکمیل مقوله‌ها: گروه‌بندی مفاهیم
کدگذاری محوری: ساخت تکه‌های نظریه با وصل کردن مقوله‌های مرتبط به هم
کدگذاری انتخابی: ترکیب کدهای محوری با یکدیگر در قالب چارچوبی نظری
مدیریت مصاحبه‌ها
تحریر مصاحبه‌ها
اخذ تائید در مورد کیفیت مصاحبه‌های تحریر شده
شروع تحلیل‌ها با تکیه بر نخستین مصاحبه و ادامه این روند بر اساس ترتیب زمانی مصاحبه‌های انجام شده
انجام مصاحبه‌ها از جزء به کل
طرح سؤالات
یادداشت برداری
3-13-3- گام‌های انجام پژوهش به روش گراندد تئوری
می‌توان فعالیت‌های لازم برای گراندد تئوری پژوهش حاضر را در سه مرحله مطالعات مقدماتی، مطالعات اصلی و اقدامات تکمیلی طبقه‌بندی کرد (شکل شماره 3-7). تفاوت عمده بین این روش و دیگر رویکردها در پژوهش کیفی، تأکید آن بر شکل‌دهی یا تدوین نظریه است. پژوهشگران می‌توانند هنگام استفاده از این روش در پی تدوین سطوح مختلف تئوری باشند. در عین حال اگر چه بیشتر مطالعات این روش در جهت تدوین تئوری است ولی این امر به دلیل علاقه شدید پژوهشگران صاحب‌نظر در این حوزه و نه ماهیت این روش است (دانایی‌فرد و دیگران، 1383: 134). [70]
شکل (3-7) مراحل و فعالیت‌های پژوهش گراندد تئوری
(منبع: نقل از دانایی فرد و اسلامی، 1389، برگرفته از خسروی، سروش. 1391)
3-13-4- مرحله مطالعات مقدماتی
تأکید این مرحله بر انتخاب مسئله پژوهش و بیان سؤال پژوهش است. این تعریف می‌تواند نتیجه خلاقیت و دیدگاه شهودی محقق، تجربیات کاری و اجتماعی وی، تعامل و همکاری وی با مشارکت‌کنندگان در پژوهش باشد. در این مرحله محقق بر اساس دغدغه‌های پژوهشی و حوزه تخصصی و مطالعاتی خویش به دنبال کشف و انتخاب مشکلات و تعریف آن‌ها در قالب مسائل پژوهشی است. سؤال پژوهش با انعطاف‌پذیری لازم، مهم‌ترین راهنمای محقق است که او را به بررسی رفتارهای شخص، شرایطی که حوادث در ضمن آن‌ها رخ می‌دهند، اسناد، حوزه پژوهش و افرادی که مصاحبه با آن‌ها مفید است رهنمون می‌شود. همچنین سؤال پژوهش مرزهایی را که باید موردمطالعه قرار گیرد تعیین کرده و به پژوهشگر کمک می‌کند که مسئله را محدود و دقیق‌تر کرده، تا پرداختن به آن در چارچوب زمان و امکانات پژوهش عملی باشد.169
کوربین و اشتراوس (2008) مآخذی را که مسئله پژوهش از آن‌ها نشأت می‌گیرد چنین بیان می‌کنند:
فردی آگاه به موضوع و متخصص می‌تواند مسئله پژوهش را بیان کند؛
مسئله پژوهش ممکن است بعد از بررسی ادبیات حوزه‌ای خاص عارض شود؛
مسئله پژوهش ممکن است از تجربه شخصی و حرفه‌ای پژوهشگر ناشی شود؛
مسئله پژوهش امکان دارد از خود پژوهش نشأت بگیرد.
نکته ضروری دیگر در این مرحله این است که ذینفعان و تصمیم‌گیرندگان اصلی سازمان در خصوص پدیده اجتماعی مورد پژوهش باید کاملاً آگاهانه، مصمم و متعهد به انجام چنین پژوهشی باشند. در واقع نیاز به ضرورت انجام پژوهش نظریه‌پردازی داده بنیاد برای تصمیم‌گیرندگان اصلی باید کاملاً مسجل و مسلم شده باشد. البته سرمنشأ این نیاز و ضرورت، می‌تواند عوامل متعدد و متنوعی مانند فشارهای محیطی، نارضایتی مشتریان و کارکنان، ضعف مفرط داخلی سازمان در بهره‌وری از نقاط قوت داخلی و فرصت‌های موجود در محیط و غیره باشد (دانایی فرد و اسلامی،1389، برگرفته از خسروی، سروش. 1391).
3-13-5- مرحله مطالعات اصلی
داده‌های مورد استفاده محققان در گراندد تئوری، شامل انواع گوناگونی از داده‌های کیفی است نظیر: گفتگو، مشاهده، مصاحبه، گزارش‌های عمومی، یادداشت‌های روزانه پاسخ‌دهندگان و تعاملات و تفکرات خود محقق. روش جمع‌آوری اطلاعات در پژوهش حاضر، روش مصاحبه است. مصاحبه یک نوع پرسشنامه شفاهی است. به عبارتی، مصاحبه فرآیندی برای کسب اطلاعات است و مصاحبه‌شونده به‌صورت شفاهی به پرسش‌های مصاحبه‌کننده پاسخ می‌دهد و این نوعی تبادل اجتماعی دوسویه است. در این مطالعه، مصاحبه‌های عمیق با مدیران و خبرگان سازمان ثبت‌احوال استان اصفهان به‌عنوان روش اصلی گردآوری داده‌ها مورداستفاده قرار گرفت. مصاحبه‌های اولیه به‌صورت کاملاً باز و ساختار نیافته انجام گرفت و به‌مرور با توجه به پاسخ‌های داده شده به سؤالات و کدگذاری مصاحبه‌های اولیه و پیدا کردن سرنخ‌های بیشتر برای سؤالات بعدی، شکل سؤالات تا حدی تغییر کرد هرچند تمام سؤالات مرتبط با موضوع و در چارچوب پی بردن به سؤال اصلی پژوهش بود. قبل از هر مصاحبه به مصاحبه‌شونده اطلاع داده می‌شد که مطالب بیان شده از سوی او بدون تغییر و ویرایش در پژوهش به کار برده ولی هیچ نامی از او برده نخواهد شد. در پژوهش جاری، برای ورود به مصاحبه‌ها، کارهایی که محقق انجام داده است شامل معرفی شخصی، بیان هدف تحقیق، اظهار رازداری در مورد اطلاعات و توضیحی در این مورد است که چرا مصاحبه‌شونده برای این مصاحبه انتخاب شده است. بدین ترتیب قبل از شروع مصاحبه با ایجاد روابط صمیمی و جلب اعتماد زمینه انجام مصاحبه بهتر فراهم می‌شد. محقق کنترل مصاحبه را در دست داشته و با بیان کلمات و جملاتی سبب ترغیب بیشتر مصاحبه‌شونده برای ادامه مصاحبه می‌شد. همچنین محقق پس از پایان توضیحات فرد مشارکت‌کننده یک‌بار مطالب بیان شده توسط او و برداشت خود از آن را بیان کرده تا پس از تأیید مصاحبه‌شونده از صحت مطالب بیان شده اطمینان پیدا کند.170
مزایا و معایب مصاحبه
مصاحبه دارای مزایایی به شرح زیر است:
مصاحبه‌شونده منظور و هدف از طرح پرسش را بهتر و بیشتر درک می‌کند و احتمالاً پاسخ مناسب و دقیق‌تری می‌دهد.
کاهش تعداد نمونه در این روش کمتر از سایر روش‌های جمع‌آوری اطلاعات همانند پرسشنامه است.
پاسخ تمام پرسش‌های مصاحبه‌شونده با مهارت و خبرگی مصاحبه‌کننده قابل دریافت است و چنانچه ابهامی در پرسش‌ها باشد، در زمان مصاحبه این ابهام جهت افزایش قدرت پاسخگویی مصاحبه‌شونده و بی‌پاسخ نماندن پرسش‌ها توسط مصاحبه‌کننده قابل حل است. [71]
معایب مصاحبه عبارت‌اند از:
جمع‌آوری اطلاعات به‌روش مصاحبه وقت‌گیر و پرخرج است؛
استخراج و تجزیه و تحلیل داده‌ها مشکل است؛
اجرای مصاحبه نیاز به مصاحبه‌کننده‌های ماهر دارد؛
اشتیاق مصاحبه‌شونده در جلب رضایت مصاحبه‌کننده یا تمایل مصاحبه‌کننده برای تأثیرگذاری بر مصاحبه‌شونده ازجمله عواملی است که می‌تواند اعتبار اطلاعات جمع‌آوری‌شده را خدشه‌دار کند. [71]
3-13-6- انتخاب منابع اطلاعاتی
به طور کلی از تکنیک‌های کیفی مختلفی در حین انجام یک تحقیق توصیفی-اکتشافی استفاده می‌شود. برخی از این تکنیک‌ها عبارت‌اند از: بحث گروه‌های کانونی171، تحلیل مستندات شخصی، مشاهده و مصاحبه عمیق. در روش گراندد تئوری، اشتراوس و کوربین (1998) محققین را به استفاده از مصاحبه، مشاهده، فیلم، مجله، یادداشت، دستورالعمل، کاتالوگ و دیگر مستندات نوشتاری و مصور فرامی‌خوانند. بااین‌وجود ازآنجاکه به کمک مصاحبه بهتر می‌توان به زبان خود شرکت‌کنندگان از تجربه آنان آگاه شد (بازرگان 1387).172 در این تحقیق از مصاحبه‌های عمیق به‌عنوان نخستین ابزار جمع‌آوری داده‌های استفاده می‌شود. در این خصوص پژوهشگر به‌صورت اختصاصی به هدایت مصاحبه‌ها پرداخت. ضمن آنکه در این تحقیق مشاهدات مستقیم، مرور تحقیقات پیشین، مستندات سازمان و نظرخواهی از خبرگان مبنای یادداشت‌برداری‌های انجام‌شده در حین کار قرار گرفت.
3-13-7- شرحی بر انجام مصاحبه‌های عمیق
استفاده از مصاحبه‌های عمیق عموماً با توصیف بازنگرانه‌ي یک پدیده توسط مصاحبه‌شونده همراه است. گردآوری تجربیات پیشین و توصیف این تجربیات توسط مصاحبه‌شونده امکان کسب بینشی فراگیر را نسبت به یک پدیده‌ي اجتماعی پیچیده فراهم می‌کند. به‌علاوه داده‌های حاصل از مصاحبه‌های بازنگرانه بینشی مناسب را در مورد ساختار حافظه‌ي مصاحبه‌شونده نسبت به یک واقعیت ارائه می‌دهد. ازآنجاکه در بیشتر مواقع رفتار فرد در یک موقعیت بر اساس تصمیماتی است که مبنای اخذ آن‌ها را ساختار حافظه‌ي وی نسبت به آن موقعیت تشکیل می‌دهد، مصاحبه‌های بازنگرانه امکان کسب بینش در مورد رفتارهای آتی مصاحبه‌شوندگان را نیز فراهم می‌سازد (مک کراکن173 1988). علی‌رغم غنای بالای داده‌های حاصل از مصاحبه‌های عمیق، این داده‌های همیشه محدود به توانائی مصاحبه‌شونده در به خاطر آوردن صحیح واقعه هستند. دشواری به خاطر آوردن تجربیات گذشته می‌تواند با تمرکز بر توجه مصاحبه‌شونده به سناریو یا واقعه‌ای خاص، آزاد گذاشتن پاسخ‌دهنده برای توصیف واقعه به زبان خویش، و هدایت جریان مصاحبه به سمت موقعیت‌هایی که در ابتدای امر برای مصاحبه‌شونده چندان مهم تلقی نمی‌شوند، کاهش یابد (مک‌کراکن 1988، اشتراوس و کوربین 1998).174 در این پژوهش محقق به صورت اختصاصی تمامی مصاحبه‌ها را هدایت کرد. اتخاذ این رویه باعث شد تا محقق بتواند اطلاعات حاصل از مصاحبه‌های پیشین را در مصاحبه‌های آتی به کار بندد. علی‌رغم مزیتی که این رویه در به هم پیوند دادن مصاحبه‌ها دارد، اشکالی نیز با آن همراه است، حضور تنها یک محقق / مصاحبه‌کننده در رأس تحقیق محدود شدن فرایند تحلیل داده‌های به دیدگاه‌های شخصی وی را به امری گریزناپذیر تبدیل می‌کند. در این مطالعه جمع‌آوری داده‌های تا مرحله اشباع نظری مقوله‌ها و به بیان واضح‌تر، تا جایی که امکان دستیابی به داده‌های جدیدتر فراهم نباشد (اشتراوس و کوربین 1998) ادامه یافت.
3-13-8- ایجاد تمرکز در مصاحبه‌ها
یکی از وظایف کلیدی در مدیریت مصاحبه‌ها قرار دادن مصاحبه‌شوندگان در شرایطی است که بتوانند آزادانه دانش خود را در مورد مدیریت دانش زنجیره تأمین خدمات در
