
چند عامل میباشد. نادر به این معنیکه اغلب برای اعضاء یک جامعه اتفاق نمیافتد و در زمان و محلهای غیرقابل پیشبینی رخ میدهد.
2- شدت تصادف6: یکی از عناصر اطلاعات بنیادی در آمار تصادف میباشد که عموماً برحسب تعداد تلفات یا جراحات ناشی از تصادف بیان میشود.
3- نقاط تصادفخیز7: شناسایی نقاط تصادفخیز و تعیین آنها بر روی نقشه از جمله مواردی است که در مطالعه تصادف متداول میباشد. تقاطعها از جمله نقاط تصادفخیز محسوب میشوند که در نحوه برخورد و بررسی آنها میبایستی مشخص شود که آیا تصادفی که رخ داده از نوع تقاطعی میباشد یا بین تقاطعی است. یعنی در بخشی از مسیر واقع در بین دو تقاطع اتفاق افتاده است. عموماً فاصله 30 متری بازوهای یک تقاطع در طبقهبندی “تصادف تقاطعی” جای میگیرد.
4- تقاطع همسطح8: یکی از انواع تقاطع است که کلیه راههایی که به آن میپیوندد یا آن را قطع میکند همسطح میباشد.
5- نقشه تصادفات9: نقشهای است که عموماً بدون قیاس از یک تقاطع یا بخشی از یک راه که در آن کلیه تصادفات رخ داده طی مدتزمان معینی بهوسیله علائم قراردادی از قبیل پیکان مشخص میشود و از آن جهت بررسی عواملی که باعث بروز تصادفات میگردد استفاده میشود.
6- طراح هندسی10: مجموعه اقداماتی است که در جهت بهبود شرایط یک راه با توجه به ویژگیهای جزء این ترافیک و در نظرگرفتن عناصر راه از قبیل: مقطع عرضی، قوس، مسافتهای دید و ارتفاع ایمن صورت میپذیرد.
7-ترافیک11: پدیدهای است ناشی از جابهجایی انسان، حیوان، کالا با هر شیوه و به هر وسیلهای از نقطهای به نقطه دیگر.
8- میدان12: میدان از مجموعه سهراه (تقاطع T) تشکیل شده است که این تقاطعها به یک جزیره میانی معمولاً دایرهای شکل ختم میگردند. خیابان احداث شده دور جزیره میانی به عنوان خیابان اصلی و هر یک از مسیرهای منتهی به آن به عنوان خیابان فرعی، میدان، حرکات تداخلی در تقاطع را تفکیک مینماید و ترافیک عبوری در آن بهصورت رعایت حقتقدم کنترل میگردد.
9- مانع نیوجرسی13: نوعی مانع غیرقابل عبور (با اتومبیل) است که به صورت دیواره کوتاهی به عنوان دو مسیر مخالف هم مورد استفاده قرار میگیرد.
3-8- جامعه آماري
جامعه آماري مجموعهاي از واحد هاست كه در يك يا چند ويژگي مشترك باشند. از ميان اين مجموعه واحدها، تعدادي به عنوان نمونه برگزيده ميشوند، هر يك از واحدهاي جمعيت را كه به عنوان عضوي از نمونه در معرض انتخاب است، يك واحد انتخاب يا واحد نمونهاي ميخوانند. اين واحد ميتواند فرد، يا واحد نهايي، يا مجتمعي از افراد، يا اصطلاحاً خوشه باشد (سرايي،1375). جامعه آماري در اين پژوهش کلیه اصلاحات هندسی انجام شده در شهر بجنورد ميباشند.
با عنایت به اجرا شدن طرحهای اصلاح هندسی معابر در چند سال گذشته و پس از استان شدن خراسانشمالی به مرکزیت شهرستان بجنورد و همچنین نبود پروژههای مطالعاتی درخصوص تأثیر اصلاحات هندسی بر کاهش تصادفات و ترافیک، کلیه اصلاحات هندسی شهر بجنورد به عنوان جامعه آماری میباشد.
3-9- شيوه نمونهگيري
از آنجا که استفاده از نمونهگیری و محدود ساختن روشهای پرهزينه و وقتگیر جمعآوری و ارائه اطلاعات از سطح کل جامعه به سطح نمونههای مأخوذه از جامعه آماری که دارای ویژگیهای موردنظر از کل جامعه باشند، سهولت امکان بررسیهای آماری را برای تحلیل دادههای موردنظر فراهم میآورد و لیکن به هرحال بررسی کل دادهها در جامعه آماری شیوهای به مراتب سودمندتر و مفیدتر و دارای بالاترین روایی و اعتبار برای نتایج مأخوذه است.
در حالیکه نتایج تحلیل دادهها در معابر موردنظر به دیگر معابر هسته مرکزی شهر تعمیم داده خواهد شد از اینرو، تمامی دادههای جمعآوری شده (تعداد تصادفات بهوقوع پیوسته در دو مقطع زمانی همسان پيش و پس از اجرای طرح در معابر موردنظر) خود جنبه نمونه برای جامعه آماری بزرگتر و معابر اصلی شهر بجنورد را دارا خواهد بود. لذا تمامی دادههای مرتبط با تصادفات در مقاطع زمانی مذکور و در معابر فوقالاشاره مورد بررسی قرار گرفته و گزینش صورت نپذیرفت. لذا در این تحقیق ده اصلاح هندسی انجام شده در سال 1388 (حذف میدان در تقاطع قیام و17شهريور، افزايش قطر و عرصه در ميدانهاي آزادگان، خرمشهر،دولت و اصلاح جزیره وسط، مسدود کردن خیابان و تبدیل پنجراه به سه راه در تقاطع استقلال به 32 متری و گذاشتن لچکی و اصلاح زاویه دید در تقاطعهاي جوادیه، همت، خوشي و گذاشتن لچکی، اصلاح زاویه ديد و اصلاح جزیره وسط در تقاطع شهربازي) به عنوان نمونه انتخاب شدهاند، که آمار تصادفات قبل و بعد از انجام اصلاحات اخذ و مقایسه میشود.
3-10- اعتبار ابزار سنجش
3-10-1- اعتبار سنجی (Validity)
منظور از اعتبار اين است كه آيا سنجه يا وسيله اندازهگيري همان چيزي را ميسنجد كه موردنظر ماست. در واقع اعتبار يا فقدان اعتبار به خودسنجه مربوط نميگردد، بلكه بهكاربرد آن براي سنجش موضوع بررسي بر ميگردد. اعتبار سنجه بهنحوه تعريف مفهوم مورد بررسي بستگي دارد(دواس،1384.ص.63). هدف از پرداختن به اعتبار و روايي تحقيق اين است كه اگر قابليت اعتماد و اعتبار داده هاي خود را ندانيم،نمي توانيم نسبت به انجام آزمونهاي آماري و نتيجه گيري هاي آن با اطمينان اظهارنظر كنيم.
براي آزمون اعتبار روش هاي مختلفي وجود دارد از جمله: اعتبار محتوا،اعتبار معيار و اعتبار سازه.ما براي سنجش اعتبار پژوهش حاضر از روش اعتبار محتوايي استفاده کرديم.
در اين پژوهش از نظرات اساتيد (راهنما و مشاور) براي اعتبار محتوايي استفاده شده است. در اين پژوهش سعي شده است كه از طريق تطبيق شاخصسازيها با مبناي نظري اعتبار سازهاي ابزار تأمين شود. با توجه به اينكه در تحقيق حاضر تمام مناطق و حوزههاي شهر بجنورد موردنظر ميباشد، ميتوان اين را گفت كه ابزار تحقيق حاضر از اعتبار اكولوژيك برخوردار ميباشند. با توجه به اهميت حصول از اعتبار وسيله اندازه گيري در بحث اعتبار محتوايي موارد زير مورد توجه قرار گرفت:
1- انتخاب نمونه بهينه از معرف ها،در اين مرحله ملاك ما عموميت معرف بوده است.
2- استفاده از كتب و مجلات معتبر.
3- استقاده از راهنمايي ها و مشاوره اساتيد محترم و كارهاي تحقيقي انجام شده در رابطه با موضوعات
3-10-2-قابليت اعتماد(Reliability)ابزار سنجش
سنجشي داراي قابليت اعتماد است كه در صورت تكرار آن در مواقع ديگر به نتايج يكسان برسد. اگر مردم در مواقع مكرر به پرسش، پاسخ يكساني بدهند آن پرسش داراي قابليت اعتماد (پايايي) دارد.(دواس،دي.اي. 1376).
براي محاسبه ضريب قابليت اعتماد ابزار اندازه گيري شيوه هاي مختلفي به كار برده مي شود. از آن جمله مي توان به موارد زير اشاره كرد:
اجراي دوباره (آزمون _ آزمون مجدد)(Test-Retest Method)
روش موازي(همتا)(Parallel Forms Techniques)
روش كودر_ ريچاردسون(Kuder-Richardson)
روش دونيم كردن(تصنيف)(Split-Half Method)
روش آلفاي كرونباخ(Cronbach`s Alpha)
4-10-2-1- محاسبه آلفاي كرونباخ
يكي از روش هاي محاسبه قابليت اعتماد استفاده از فرمول آلفاي كرونباخ است. اين روش براي محاسبه هماهنگي دروني ابزار اندازه گيري از جمله پرسشنامه يا آزمون هايي كه خصيصه هاي مختلف را اندازه گيري مي كند به كار مي رود. آلفاي كرونباخ بين صفر تا يك متغير است، هر چه به يك نزديكتر باشد قابليت اعتماد مقياس بيشتر است.
محاسبه آلفاي كرونباخ براي متغيرهاي سازهاي
سازه
آلفاي كرونباخ
نوع برخورد
721/0
علت برخورد
705/0
زمان برخورد
699/0
نحوه برخورد
752/0
فصل چهارم
یافتههایتحقیق
4-1- توصیف متغیرها
4-1-1- تعداد وقوع تصادفات قبل از انجام اصلاحات هندسي (1/4/87-31/3/88 ) در محلهای مورد بررسی به تفکیک نوع برخورد
جدول 4-1: جدول توزیع فراوانی تعداد وقوع تصادفات قبل از انجام اصلاحات هندسي(1/4/87 -31/3/88)در محلهای مورد بررسی به تفکیک نوع برخورد
محل وقوع تصادف
تعداد تصادف
نوع برخورد
دو وسيله
چند وسيله
برخورد با عابر
تقاطع جواديه
19
17
1
1
تقاطع استقلال-شهدا
9
9
–
–
تقاطع شهربازي
15
11
1
3
تقاطع شهرداري
11
11
–
–
تقاطع همت
14
14
–
–
تقاطع خوشي
32
29
2
1
ميدان قيام
2
1
–
1
ميدان 17 شهريور
8
5
3
–
ميدان دولت
32
31
1
–
ميدان آزادگان
14
14
–
–
ميدان خرمشهر
25
20
5
–
جمع کل
181
162
13
6
نمودار 4-1: نمودار توزیع فراوانی تعداد وقوع تصادفات قبل از انجام اصلاحات هندسي ( 1/4/87 -31/3/88 ) در محلهای مورد بررسی به تفکیک نوع برخورد
جدول و نمودار 4-1 نشان میدهد که از کل تصادفات اتفاق افتاده(181 فقره)قبل از اصلاحات 162 فقره دووسیلهایی بوده، 13 فقره چندوسیلهایی و 6 فقره نیز برخورد با عابر پیاده بوده است. از بین محلهای وقوع نیز بیشترین تصادفات مربوط به چهارراه خوشی و میدان دولت با 32 تصادف و بعد از آن میدان خرمشهر(25فقره) و تقاطع جوادیه(19فقره)بوده و کمترین تصادف در میدان قیام(2 فقره) اتفاق افتاده است. بیشترین برخورد دوسیلهایی در میدان دولت(31فقره) و تقاطع خوشی(29 فقره) بوده است. بیشترین برخورد چندوسیلهایی در میدان خرمشهر(5 فقره) و بیشترین برخورد با عابر نیز در تقاطع شهربازی با 3 فقره تصادف بوده است.
4-1-2- تعداد وقوع تصادفات قبل از انجام اصلاحات هندسي(1/4/87-31/3/88) در محلهای مورد بررسی به تفکیک علت برخورد
جدول 4-2: جدول توزیع فراوانی تعداد وقوع تصادفات قبل از انجام اصلاحات هندسي(1/4/87 -31/3/88 )در محلهای مورد بررسی به تفکیک علت برخورد
محل وقوع تصادف
تعداد تصادف
علت
عدم توجه به جلو
عدم رعايت حق تقدم
تغيير مسير ناگهاني
عبور از چراغ قرمز
حركت خلاف جهت
ساير علل
تقاطع جواديه
19
5
6
2
4
–
2
تقاطع استقلال-شهدا
9
–
8
1
–
–
–
تقاطع شهربازي
15
4
9
2
–
–
–
تقاطع شهرداري
11
–
7
3
1
–
تقاطع همت
14
–
14
–
–
–
–
تقاطع خوشي
32
3
5
8
4
–
12
ميدان قيام
2
2
–
–
–
–
–
ميدان 17 شهريور
8
–
6
1
–
–
1
ميدان دولت
32
3
15
12
–
–
2
ميدان آزادگان
14
–
10
3
–
1
–
ميدان خرمشهر
25
1
17
4
–
–
3
جمع کل
181
18
97
36
8
2
20
نمودار 4-2: نمودار توزیع فراوانی تعداد وقوع تصادفات قبل از انجام اصلاحات هندسي ( 1/4/87 -31/3/88 ) در محلهای مورد بررسی به تفکیک علت برخورد
جدول و نمودار 4-2 نشان میدهد که از کل تصادفات اتفاق افتاده (181 فقره) قبل از اصلاحات 18فقره علت آن عدمتوجهبهجلو بوده، 97 فقره عدمرعایت حقتقدم، 36 فقره تغیر مسیر ناگهانی، 8 فقره عبور از چراغقرمز، 2 فقره حرکت خلافجهت و 20 فقره نیز سایر عوامل بوده است. بیشترین عدمتوجهبهجلو در تقاطع جوادیه (5 فقره) و تقاطع شهربازی (4 فقره) بوده است. بیشترین علت رعایت حقتقدم در میدان خرمشهر (17 فقره) و میدان دولت (15 فقره) بوده، بیشترین تغيیر مسیر ناگهانی در میدان دولت (12 فقره)، بیشترین عبور از چراغ قرمز در تقاطع خوشی و جوادیه (4 فقره)، بیشترین حرکت خلاف در تقاطع شهرداری و میدان آزادگان (1 فقره) و سایر علل نیز بیشتر در تقاطع خوشی با 12 فقره بوده است.
4-1-3- تعداد وقوع تصادفات قبل از انجام اصلاحات هندسي(1/4/87-31/3/88) در محلهای مورد بررسی به تفکیک زمان وقوع تصادف
جدول 4-3: جدول توزیع فراوانی تعداد وقوع تصادفات قبل از انجام اصلاحات هندسي(1/4/87 -31/3/88) در محلهای مورد بررسی به تفکیک زمان وقوع تصادف
محل وقوع تصادف
تعداد تصادف
زمان وقوع تصادف
6 تا 9
9 تا 12
12 تا 15
15تا 18
18 تا 21
21 تا 24
24 تا 6
تقاطع جواديه
19
2
8
5
3
1
0
0
تقاطع استقلال-شهدا
9
2
2
2
2
1
0
0
تقاطع شهربازي
15
5
2
2
3
3
0
0
تقاطع شهرداري
11
1
1
2
3
2
2
0
تقاطع
