شهرستان با مساحتی در حدود 3325 کيلومتر مربع دارای ويژگی های طبيعی ويژه ای است. اين شهرستان، به دليل ارتفاع زياد از سطح دريا و وجود کوهستآن‌های اطراف دارای آب و هوای سرد کوهستانی است .
زمستآن‌ها بسيار سرد و يخبندان و تابستآن‌ها معتدل و خنک است. درجه حرارت آن بين 20- درجه تا 37+ درجه در سردترين و گرم ترين ماه های سال، متغير است ميانگين بارندگی 250-300 ميلی متر است. شهرستان خرم بید در سرشماری سال 1390 تعداد 50252 نفر جمعیت داشته است (پورتال آموزش و پرورش).
3-2-10-خنج
خنج شهری باستانی است كه در جنوب استان فارس قرار دارد. نام آن در روزگار باستان «هُنگ» یا «خُنگ» بوده‌است که همان واژه در گذر زمان تبدیل به خُنج گشته‌است. براساس اطلاعات موجود در ۳۰ درجه و ۵۳ دقیقه طول شرقی و ۲۷ درجه و ۵۷ دقیقه عرض شمالی از نصف النهار مبدأ واقع شده‌است. ارتفاع شهر خنج از سطح دریا۱۰۴۴ متر است. فاصله‌اش (مسافت به طور مستقیم) با خلیج فارس ۱۱۰ کیلومتر، با شیراز ۲۰۰ کیلومتر می‌باشد. لار در ۱۰۰ کیلومتر جنوب غربی خنج قرار دارد. شهرستان خنج در سرشماری سال 1390تعداد 41133 نفر جمعیت داشته است (پورتال آموزش و پرورش).
3-2-11-داراب
شهرستان داراب در جنوب شرقي استان فارس و در فاصله 265 كيلومتري شيراز قرار دارد و از شمال به نيريز و از جنوب به زرين دشت و از شرق به حاجي آباد بندر عباس و از غرب به فسا و جهرم محدود می‌شود در 54 درجه و 33 دقيقه طول شرقي و 28 درجه و 47 دقيقه عرض شمالي و با ارتفاعي حدود 1181 متر از سطح دريا قرار دارد. شهرستان داراب از لحاظ تعداد روستا يكي از پر روستاترين نواحي كشور است كه نزديك به 368 روستا و آبادي دارد. در قسمت شمالي كه منطقه كوهستاني است داراي زمستانهاي سرد و تابستانهاي معتدل است و در قسمتهاي ديگر داراي آب و هواي گرم است. ميزان درجه حرارت هوا در طول سال حداقل صفر و حداكثر 46 درجه سانتيگراد است. حداقل ميزان بارندگي حدود 60 ميليمتر و حداكثر 330 ميلي متر مي باشد. شهرستان داراب در سرشماری سال 1390تعداد 189345 نفر جمعیت داشته است(دانشگاه علوم پزشکی).
3-2-12-رستم
یکی از شهرستانهای تازه بنیاد استان فارس می‌باشد که در سمت شمال غربی این استان واقع شده‌است. مرکز این شهرستان شهر مصیری می‌باشد. این شهرستان قلمرو طایفه بزرگ رستم از ایل ممسنی است و دارای دو بخش مرکزی و سورنا می‌باشد. این منطقه از نظر آب و هوایی دارای دو نوع آب و هوای سرد و معتدل است. دارای دو جلگه بزرگ رستم ۱ و رستم دو است که دارای زمینهای بسیار حاصلخیز می‌باشد. این شهرستان از شمال به استان کهکیلویه و بویراحمد، از جنوب به بوشهر، از شرق به شهرستان شیراز و از غرب نیز به استان کهکیلویه و بویراحمد منتهی می‌گردد. شهرستان رستم در سرشماری سال 1390 تعداد 46851 نفر جمعیت داشته است (شهروند فارس)
3-2-13-زرین دشت
زرين دشت با 5300 كيلومتر مربع مساحت 2/4 درصد از مساحت استان فارس را دارا مي باشد از طرف شمال و مشرق به شهرستان داراب، از جنوب به لار، ازغرب به جهرم و از شمال غرب به فسا محدود می‌شود و در جنوب شرقي استان در فاصله 280 كيلومتري شيراز قرار دارد. اين شهرستان از شمال به داراب، از جنوب به لارستان و از باختر به جهرم و فسا محدود می‌شود و بين طول هاي جغرافيايي 53 درجه 58 دقيقه 46 ثانيه تا 55 درجه 1 دقيقه 40 ثانيه و عرض هاي 38درجه 0 دقيقه 31 ثانيه تا 28 درجه 38دقيقه 25 ثانيه قرار دارد. زرين دشت داراي اقليم خشك و گرم است و قسمتي از دشت حاجي آباد خشك و شوره است. ميانگين بارندگي 229ميليمتر و بيشتر بارندگي آن در آذرماه تا فروردين ماه و به طور كلي در دي و بهمن ماه است. ميزان بارش در سال 1384 حدود 1814 ميليمتر بوده است كه رقم بسيار پاييني است. زمستان معتدل و تابستان گرم ونسبتا طولاني است، گرمي هوا از ارديبهشت ماه آغاز می‌شود، درجه حرارت سالانه45/22درجه سانتيگراد و حد اكثر درجه حرارت بيش از45 درجه سانتيگرا مي رسد شهرستان زرین دشت در سرشماری سال 1390تعداد69438نفر جمعیت داشته است(پورتال آموزش و پرورش).
3-2-14-سپیدان
سپیدان درعرض جغرافیایی30 درجه و16دقیقه شمالی وطول جغرافیایی 51درجه شرقی با مساحتی حدود 3855 کیلومتر مربع در شمال شیراز واقع شده است. مرکز این شهرستان با حدود 375 هکتار در 75 کیلومتری شیراز در ارتفاع 2250 متری از سطح دریا واقع شده است . از شمال به شهرستان اقلید،از غرب به استان کهکیلویه وبویر احمد و از جنوب به شیراز و ممسنی و از شرق به مرودشت محدود می گردد. از نظر آب و هوایی دارای آب و هوای سرد کوهستانی با تابستآن‌های معتدل و خنک و زمستآن‌های سرد و یخ بندان می‌باشد .شهرستان سپیدان در سرشماری سال 1390 تعداد 89398 نفر جمعیت داشته است (شبکه بهداشت و درمان).
3-2-15-سروستان
سروستان یکی از شهرهای استان فارس در جنوب ایران است. این شهر مرکز شهرستان سروستان می‌باشد. بخش مرکزی این شهرستان در ۸۰ کیلومتری جنوب شرق شیراز واقع است.از محصولات مشهور آن می‌توان به لبنیات(به خصوص دوغ)، پسته و زیتون اشاره کرد. این شهر یکی از شهرهای استان است که در آن نفت نیز وجود دارد و پالایشگاه آن در دست احداث است. سروستان از شمال به منطقه ارسنجان، از شمال غرب به شیراز، از غرب به منطقه اکبرآباد و کوار، از جنوب غرب به خفر، از جنوب به خاوران و تادوان، از جنوب شرق به فسا، از شرق به استهبان و نی‌ریز و از شمال شرق به دریاچه بختگان منتهی می‌شود. با توجه به منشعب شدن جاده‌ها در سروستان به سایر نقاط فارس ترافیک عبوری این شهرستان قابل توجه است. این شهرستان در مسیر اصلی شمال به جنوب کشور قرار دارد و جاده شیراز – بندرعباس از آن عبور می کند. مسیر ۷۹ کیلومتری شیراز-سروستان به صورت بزرگراه شامل دو خط از هر مبدا می‌باشد.. همچنین جاده سروستان-خاوران در سمت جنوب محور ارتباطی شهرستانهای سروستان، استهبان و نی‌ریز به جهرم می‌باشند. شهرستان سروستان در سرشماری سال 1390 تعداد40531 نفر جمعیت داشته است (دانشگاه آزاد اسلامی).
3-2-16-شیراز
شيراز يکي از شهرهاي بزرگ ايران و مرکز استان فارس مي‌باشد. برپايه آخرين سرشماري مرکز آمار ايران که در سال 1390 صورت گرفته‌است، اين شهر جمعيتي بالغ بر 1700687نفر، داشته است.
شهر شيراز در بخش مرکزي استان فارس و در ارتفاع 1486 متري از سطح دريا و در منطقه کوهستاني زاگرس واقع شده و آب و هواي معتدلي دارد. اين شهر از سمت غرب به کوه دراک، از سمت شمال به کوههاي بمو، سبزپوشان، چهل‌مقام و باباکوهي (از رشته کوههاي زاگرس) محدود شده‌است و در منطقه‌اي به‌وسعت 1268 کيلومتر مربع گسترده و به 9 منطقه شهري تقسيم شده‌است. شهر شيراز، مرکز استان فارس به طول 40 کيلومتر و عرضي متفاوت بين 15 تا 30 کيلومتر با مساحت 1268 کيلومتر مربع به شکل مستطيل و از لحاظ جغرافيايي در جنوب غربي ايران و در بخش مرکزي فارس قرار دارد. اطراف شيراز را رشته کوههاي نسبتاً مرتفعي به شکل حصاري استوار، احاطه کرده‌اند که از لحاظ سوق الجيشي و حفظ شهر اهميت ويژه‌اي دارند. اين شهر از سمت غرب به کوه دراک، از سمت شمال به کوههاي بمو، سبزپوشان، چهل‌مقام و باباکوهي (از رشته‌کوه‌هاي زاگرس) محدود شده‌است. مختصات جغرافيايي شيراز عبارت است از 29 درجه و 36 دقيقه شمالي و 52 درجه و 32 دقيقه و ارتفاع آن از سطح دريا بين 1480 تا 1670 متر در نقاط مختلف شهر متغير است. رودخانه خشک شيراز رودخانه فصلي است که پس از عبور از شهر شيراز به سمت جنوب شرقي حوضه خود متمايل شده و به درياچه مهارلو مي‌ريزد ميانگين دما در تيرماه (گرم‌ترين ماه سال) 30 درجه سانتيگراد، در دي‌ماه (سردترين ماه سال)، 5 درجه سانتيگراد، در فروردين‌ماه 17 درجه سانتيگراد و در مهرماه 20 درجه سانتيگراد مي‌باشد و ميانگين سالانه دما 18 درجه سانتيگراد است. ميزان بارندگي ساليانه شهر شيراز 337,8 ميليمتر مي‌باشد (مرجع شهرهای ایران).
3-2-17- فراشبند
شهرستان فراشبند در جنوب غربی استان فارس با مساحتی در حدود 5945 کیلومتر مربع بین مدارهای 28 درجه و عرض شماره 51 درجه و 30 دقیقه و 52 درجه 31 دقیقه طول شرقی از نصف النهار قرار گرفته است . از شمال به شهرستانهای شیراز و کازرون و از مغرب با استان بوشهر و از جنوب با شهرستان لار و از شرق با شهرستان قیر و کارزین و فیروزآباد همسایه است. ارتفاع دشت فراشبند از سطح دریا در حدود 700 متر و مرتفعترین گود های این منطقه در حدود 2700 متر ارتفاع دارند. آب و هوای فراشبند جزء بیابانی و گرم و خشک می‌باشد. شهرستان فراشبند در سرشماری سال 1390تعداد42760نفر جمعیت داشته است (شبکه بهداشت و درمان).
3-2-18-فسا
فَسا نام شهری است در ۱۴۵ کیلومتری جنوب شیراز واقع در استان فارس. شهرستان فسا بین 53 درجه و 19 دقیقه تا 54 درجه و 15 دقیقة طول شرقی و 28 درجه و31 دقیقه تا 29 درجه و 24 دقیقهی عرض شمالی واقع شده است. مرکز این شهرستان، شهر فسا است. جمعیت این شهرستان بر طبق سرشماری سال1390، برابر با 203129 نفر بوده است. این شهرستان با شهرستانهای داراب، جهرم، استهبان، زرین دشت و شیراز همسایه است. شهرستان فسا از سطح دریا (خلیج فارس) به طور متوسط 1370 متر ارتفاع دارد و از نظر مورفولوژی (ریخت شناسی ) و زمین شناسی ناودیس بزرگی است كه ارتفاعات اطراف آن توسط طاقدیسها به وجود آمده و بطور كلی نزدیك به 40 در صداز وسعت شهرستان فسا دشت و بقیه كوهستانی است (شهرداری فسا).
3-2-19-فیروز آباد
شهرستان فیروزآباد به مرکزیت شهر فیروزآباد با وسعت 3542 کیلومتر مربع 8./2 درصد کل مساحت استان فارس را به خود اختصاص داده است، این شهرستان از شمال به شهرستانهای شیراز و کازرون از غرب به فراشبند و از جنوب به شهرستان قیروکارزین و از شرق به جهرم محدود می‌شود که بر اساس آخرین تقسیمات کشوری دارای دو نقطه شهری (فیروزآباد- میمند) و دو بخش مرکزی و میمند و پنج دهستان ( احمد آباد، جایدشت، خواجه ای، دادنجان، پرزیتون) می‌باشد. شهرستان فیروزآباد در سرشماری سال 1390تعداد119721نفر جمعیت داشته است.(پورتال آموزش و پرورش).
3-2-20-قیر و کارزین
اين شهرستان در 185 كيلومتري شهر شيراز مركز استان فارس واقع گرديده است و با شهرستان‌هاي فيروزآباد، جهرم، خنج و فراشبند هم مرز مي باشد. اين شهرستان با وسعتي قريب به 3400 كيلومتر مربع آب و هوايي گرم و نسبتاً ملايم دارد. ارتفاع آن از سطح دريا 750 متر و ميانگين بارندگي 250 ميليمتر در سال مي باشد. شهرستان قیر و کارزین در سرشماری سال 1390 تعداد 65045 نفرجمعیت داشته است. (پورتال آموزش و پرورش).
3-2-21-کازرون
شهرستان کازرون با مساحت 2026 كيلومتر مربع، یکی از شهرستانهای استان فارس و مرکز آن شهر کازرون است. شهرستان کازرون با آب و هوایی نسبتاً معتدل در ناحیه‌ي غرب استان فارس باعرض 29 درجه و 39 دقیقه شمالی و طول 51 درجه و 39 دقیقه شرقی واقع گردیده و از شرق به شهرستان شیراز، از شمال به شهرستان ممسنی و از غرب و جنوب به استان بوشهر و از جنوب شرقی به شهرستان فراشبند محدود می‌شود. شهرستان کازرون در سرشماری سال 1390 تعداد 254704 نفر جمعیت داشته است (بنیاد مسکن).
3-2-22-کوار
شهرستان کوار با 1650 کیلومتر مربع وسعت در مرکز استان فارس واقع شده است. این شهرستان از شمال و غرب به شیراز، از شرق به سروستان، از جنوب به جهرم و فیروزآباد محدود می‌شود. در تقسیمات اقلیمی شهرستان کوار دارای اقلیمی معتدل مدیترانهای است، میانگین دمای سالانه 22 درجه سانتیگراد و حداکثر مطلق دما 38 درجه سانتیگراد در تیر ماه و حداقل دما (5-) درجه سانتیگراد در دی ماه می‌باشد. توزیع بارش ماهانه نشان می‌دهد که در ماه دی با 75 میلمیتر پر باران ترین و فروردین ماه با 5 میلیمتر بارش کمترین ماه منطقه می‌باشد شهرستان کوار در سرشماری سال 1390تعداد 77836 نفر جمعیت داشته است(بنیاد مسکن).
3-2-23-گراش
گراش در 27 درجه و 40 دقيقه عرض شمالي و 54درجه و 8 دقيقه طول شرقي نصف النهار گرينويچ قرار دارد. گراش در جنوب استان
