منابع پایان نامه درمورد زیست محیطی، اجتماعی و فرهنگی، توسعه فرهنگی، ساختار اقتصادی

تدارکات سیستم فاضلاب و… که موجب بهبود شرایط محیطی، و کاهش انواع آلودگیها می‌گردد.
– توجه بیشتر به مسائل زیست محیطی
– حمایت و حفاظت از مناطق زیبا و بکر
– حفظ و نگهداری از آثار تاریخی و باستانی
– ساخت و تجهیز تشکیلات زیر بنایی و بهبود کیفیت محیطی(عباس نژاد و همکاران ، 1387، 27)

2-10-2 اثرات منفی و نامطلوب
2-10-2-1 اثرات اقتصادی:
تا وقتی رشد توریسم آثار مرئی و ملموس اقتصادی داشته باشد و مردم از پیامدهای آن سود ببرند، مشکل چندانی بروز نمی کند، ولی به مجرد اینکه احساس تهدید به وجود آید و مردم وجود جهانگردان گردشکران را تهدیدی برای منافع خود تلقی نمایند، مشکلات بروز خواهد کرد. حداشباع و درجه تحمل جوامع مختلف از جهات اقتصادی، اجتماعی و… متفاوت است.
اگرچه برای تعیین حداشباع باید به عوامل مختلفی از قبیل تعداد جهانگردان و گردشگران، نوع آنها، مرحله توسعه توریسم، تفاوتی بین مردم جامعه میزبان و میهمان و… توجه شود؛ ولی برخی از صاحبنظران معتقدند که حد اشباع زمانی فرا می‌رسد که قیمت زمین به علت ایجاد تاسیسات و امکانات جهانگردی افزایش یابد و بجای استفاده از زمین و ملک برای احداث مدارس، بیمارستانها فضای سبز و سایر ضروریات شهری، تاسیس هتلها و تسهیلات جهانگردی در اولویت قرار گیرد.
– افزایش قیمت‌‌ها
– کمبود کالا و خدمات در فصول معینی از سال
– حداکثر بهره برداری از منطقه (عباس نژاد و همکاران ، 1387، 26)

2-10-2-2 اثرات اجتماعی- فرهنگی:
در سالهای اخیر، بیش از پیش این مطلب مورد توجه استادان دانشگاه و جامعه شناسان قرار گرفته که صنعت توریسم نه تنها در ابعاد سیاسی- اقتصادی، بلکه در ابعاد اجتماعی و فرهنگی نیز دارای پیامدهای چشمگیر و قابل توجهی است. لیکن پیامدهای کاجتماعی و فرهنگی توریسم چندان قابل ملموس نیست. به طور کلی منظور از آثار اجتماعی- فرهنگی توریسم عبارت از راه‌‌ها و روشهایی که جهانگردان جهت تغییر در نظام ارزشهای محیطی از آن استفاده می‌‌کنند. نظیر طرز آرایش، لباس پوشیدن صحبت کردن، راه رفتن، غذا خوردن و یا روابط خانوادگی که بین زن و شوهر و فرزندان وجود دارد. این عوامل به عنوان اثر مردم بر مردم شناخته میشود. و آثاری است که از جانب جهانگردان بر مردم محلی و در نیتجه تعامل بین آنها پدید می‌‌آید.
– افت ارزش های هنری صنایع دستی
– ازدحام بیش از حد و سلب آسایش
– آزادی از قید و بندهای جامعه میزبان

2-10-2-3 اثرات زیست محیطی:
گسترش و توسعه انجام گسیخته صنعت توریسم باعث ایجاد عوارضی از قبیل تخریب اکوسیستمهای طبیعی، آلودگیهای ناشی از صنایع، آسیب پذیری و تخریب پوشش گیاهی، از بین رفتن برخی گونه های نباتی، به خطر افتادن زندگی حیات وحش، آلودگی سواحل دریا و رودخانه-ها و… در محیط زیست گردیده عواقب ناخوشایند و سوء را به ارمغان آورده است. برخی از رودخانه های مهم دنیا به علت استقرار تأسیسات توریستی در کرانه‌های آن و برخی سواحل نظیر به علت شکل‌گیری تاسیسات وابسته به صنعت توریسم به شدت در معرض انواع آلودگی قرار دارند( عباس نژاد و همکاران ، 1387، 25)درمورد اثرات نامطلوب زیست محیطی توریسم منظور عملکرد جهانگردان و مراکز توریستی ناآشنا به مسائل زیست محیطی است و در این رابطه می‌‌توان با آموزش های لازم و ارتقاء سطح فرهنگ عمومی و تبلیغات، هم جهانگردان و هم مردم محلی را نسبت به این پیامدها آشنا ساخت و جلوی زیان‌های ناشی از آن را گرفت
– تخریب اکوسیستمهای طبیعی
– افزایش آلودگی سواحل و رودخانه‌ها
– به خطر افتادن زندگی حیات وحش (عباس نژاد و همکاران ، 1387، 27)

2-11 عوامل موثر در تکامل صنعت توریسم
رونق و تکامل صنعت توریسم ناشی از انقلاب تکنولوژیک است که تغییرات چشمگیری را در کشورهای صنعتی به وجود آورد و موجب دگرگونی در ساختار اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشورهای گردید. عوامل متعددی به طور مستقیم و غیر مستقیم در تکامل جهانگردی نقش داشته است عبارتند از:
– پیدایش شهرها و گسترش شهرنشینی
– بهبود ساختار زیر بنایی و موتور یزه شدن جا به جایی
– تدوین قوانین مطلوب کار و افزایش در امدها.
– ارتقاء سطح فرهنگ و بینش اجتماعی
– پیدایش موسسات و آژانس های توریستی
– چاپ و ارائه نشریات، بروشورها و نقشه های تبلیغاتی و دیگر عوامل درمانی.
– کشف آثار و اماکن باستانی و طبیعی، وجود گروههای اجتماعی ناشناخته و عوامل دیگر نیز از جاذبه های توریستی هستند.
هر کدام از این عوامل دارای عملکرد خاص خود هستند و یک رابطه نسبی نیز بین آنها برقرار است. مجموعه ی این عوامل سه تکامل صنعت توریسم کمک موثری نموده و روند تکاملی آن را سرعت بخشیده اند. (رضوانی، 1390، 38و39)
2-12 نقش تبليغات در گردشگري
تبليغات به عنوان مهمترين ابزار موفقيت در زندگي افراد، ايجاب مي كند كه اين ابزار به عنوان شاخه‌های علمي، اجتماعي، فرهنگي و ارتباطي به دقت مورد مطالعه قرار ‌گيرد و با نگاهي علمي، هنري و كارشناسانه‌تر و تخصصي مورد استفاده قرار گيرد تا موفقيت و اهداف را به دنبال داشته باشد. امروزه در صنعت گردشگري بايد از تبليغات به عنوان مهمترين ابزار بصورت حرفه‌اي استفاده كرد، چرا که موفقيت تبليغات براي ارزش‌هاي فرهنگي و گردشگري كشور مبتني بر درك صحيح و حرفه‌اي از تبليغات و ارزش‌هاي آن است. زيرا تبليغات حرفه‌اي مي تواند به عنوان ابزار برنده اي براي پيشرفت اهداف فرهنگي در داخل و خارج مد نظر قرار گيرد و در غير اين صورت، هدر دادن وقت سرمايه و انرژي است. در این فرآیند تبلیغ، عنصر لازم برای ایجاد شناخت در مخاطبان نسبت به فرم و محتوای موضوعات گردشگری است و افزایش گردشگر، سرمایه گذاری و ایجاد رفتارهای انگیزشی بستگی به حجم فعالیتهای تبلیغاتی دارد. بحث تبلیغات و پی آمدهای آن در گردشگری در قالب نوشتاری، دیداری و شنیداری، هر کدام در مرحله ی ار برنامه گردشگری تاثیر خاص دارد. در رابطه با گردشگری هر کشور عمومآ باید توانایی آن کشور و سپس برنامه‌ریزی و بعد علاقه آن کشور برای این صنعت را بررسی کرده و بعد از آن راهبردهای برنامه‌ریزی شده و مصوب را به اجرا گذارد. جذب گردشگران بدون برنامه‌های منسب بازاریابی و تبلیغات امکانپذیر نیست. تبلیغات ابزاری است که با آن آگاهی‌های لازم در مورد منطق توریستی به گردشگران داده می‌‌شود. و آنها را متقاعد به سفر می‌‌کند. تبلیغات شامل بهره گیری از رسانه‌های نوشتاری، صوتی و تصویری برای ارسال پیام به مصرف کنندگان مختلف خدمات مسافرتی و گردشگری می‌‌باشد که با هدف دریافت پاسخ فوری و پیوسته از بازار مصرف صورت می‌‌گیرد (کتابچی، 1383، 187).

2- 13پيامدهاي بالقوه توسعه گردشگري بر اشتغال
در حال حاضر گردشگري فعاليتي قدرتمند و حرفه‌ای بزرگ در سطح جهان است به نحوي كه ابتدا قبل از نفت، آن گاه هم رديف آن سپس بالاتر از آن قرار دارد. در سال 1992 از هر 15 نفر شاغل در جهان يك نفر در بخش گردشگري فعال بودند و كل شاغلان اين بخش در همان سال 130 ميليون نفر بوده است. در حال حاضر ميزان 10 درصد از شاغلان دنيا در مشاغل وابسته به بخش گردشگري فعاليت دارند. ميزان درآمد فعاليت گردشگري از سال 1950 تا 1992، 132 برابر شده و طبق برآوردهاي قبلي، در سال 2005 بيش از 150 ميليون نفر در اين بخش مشغول به كار شده‌اند از سال 1990 تا 2005 حدود 40 ميليون شغل در اين بخش ايجاد شده است. و سال 2000 تا كنون نيز هر ساله 750 ميليون نفر به گردشگري می‌پردازند. درآمد گردشگري در سال 2005 حدود 5/6 درصد از درآمد ناخالص جهان بوده است. براساس پيش بيني سازمان جهاني گردشگري در سال 2010 در حدود 1 ميليارد و 18 ميليون نفر به گردشگري خواهد پرداخت و درآمد ناشي از گردشگري بين المللي در همان سال به حدود 1 هزار ميليارد دلار خواهد رسيد. بيش تر آگاهان، ايران را از نظر جاذبه‌های گردشگري جزء 10 كشور اول جهان و اولين كشور جهان سوم می‌دانند. لذا اگر ايران بتواند تنها 5 درصد از اين درآمدها را به خود اختصاص دهد می‌تواند چيزي فراتر از درآمدهاي نفتي را به خود اختصاص دهد و با اين پتانسيل‌های موجود در كشور اين كار زياد هم دور از دسترس نيست، اگر به عنوان درآمد عمده به آن اهميت دهيم. همچنين طبق آمارهايي كه ارائه شده است به ازاي هر 6 گردشگر خارجي كه وارد كشور شود يك شغل و به ازاي هر 25 گردشگر داخلي نيز يك شغل ايجاد می‌شود. لذا می‌توان براي هزاران نيروي انساني بيكار شغل ايجاد كرد (سزاوار، 10،1390)
2-14 ارزشها و اثرات صنعت توریسم
2-14-1 توریسم و تبادل فرهنگها:
برای توسعه توریسم به مسئله فرهنگ توجه خاصی مبذول میشود. آثار باستانی و کهن هر کشوری معرف فرهنگ خاص همان کشور و دارای ارزشهای در خور توجه همان سرزمین و ویژگیهای مردم همان مرز و بوم است. منظور از فرهنگ پدیده‌‌ها معنوی، هنری و علمی میباشد که شناخت آنها در پیشرفت اقوام و اجتماعات مختلف اثر بسزایی داشته و در عین حال وسیله‌ای است بسیار موثر برای جلب توجه جهانگردانی که علاقمندند این آثار و فرهنگ قومی را از نزدیک مشاهده نمایند. تنها از راه آشنا کردن فرهنگها با یکدیگر است که دشمنی ها به دوستی تبدیل میشود، این هنر بزرگ از توریسم یعنی از مسافرت بدست می‌‌آید. (رضوانی،50،1390)
توجه در مورد تکامل فرهنگی هر کشور فقط به تاریخ و به گذشته آن کشورها منحصر نمیشود بلکه آنچه که در حال حاضر در کشوری در جریان است نیز خود عاملی است برای جلب نظر جهانگردان و در اینجا، آثار و پدیده‌های مختلف فرهنگی، اجتماعی و هنری برای جهانگردان اهمیت زیادی دارد.
البته باید توجه داشت که رابط به فرهنگ و جهانگردی فقط در رابطه مردم و اشیاء و یا انواع فرهنگها و آثار کهن و نظایر آن محدود نمی شود، بلکه نوعی رابطه از نظر بسط و توسعه فرهنگی بین کشورها را نیز شامل می‌‌گردد. آگاهی از روشها و کردارها به طور خلاصه هنر و نحو زندگانی و روابط انسانی اقوام مختلف و مسافرت مردم جهت آگاهی از آنچه که در دنیای امروز می‌‌گذرد، نقش بسیار مهم و ارزنده‌ای را در بسط و توسعه فرهنگی ملل مختلف ایفا می‌‌نماید.
برگزاری جشنواره های مختلف هنری و نمایشگاههای بین المللی سمینارها و کنفرانسهای فرهنگی از طرف سازمانهای جهانگردی، رابطه فرهنگ و جهانگردی را به خوبی آشکار می‌‌سازد.(رضوانی،52،1390)

2-14-2 توریسم و سیاست:
توریسم با پدید آوردن تفاهم متقابل میان ملت‌‌ها به پیشبرد و استواری صلح جهانی کمکهای شایسته‌ای میکند. امروزه ارزش سیاسی جهانگردی به صورت اصلی مسلم در امده و اعتباری جهانی به خود گرفته است، جهانگردی و سیاست چنان با هم تلفیق یافته اند که باید در صحنه سیاست جهانی هم آن را به حساب آورده اثرات ناشی از این دو پدیده نیز اقتضا می‌‌کند که به این صنعت توجهی بیشتر و دقیق تر شود و باید نظم و انتظامی به آن داده شود که بتواند به گونه ابزاری موثر، تفاهم متقابل ملتها را فراهم نماید و از این راه به استواری صلح جهانی کمک کند. (رضوانی، 53،1390)
چگونگی اوضاع و احوال عمومی، سازمان کشوری و تشکیلات رهبری هر کشور از یک سو و تبلیغات و اقداماتی که کشورهای مختلف جهان برای رفاه و آسایش و جلب توریست فراهم میسازد، رابطه سیاست و جهانگردی را آشکار می‌‌سازد. امنیت، آسایش، نحوه رفتار و مقامات رسمی و نحوه برخورد و رفتار عمومی مردم با بیگانگان، نحوه پذیرش و نوع تسهیلات، نوع تأسیسات، نوع حکومت، آزادیهای فردی و اجتماعی در سیستم اعمال قوانین مملکتی، و موقعیت جغرافیایی، سابقه تاریخی و باستانی، وضع موجود ساختار اقتصادی و سیاسی و میزان رشد اقتصادی کشور و بالاخره نوع مقررات ناظر بر امور جهانگردی و قوانین گمرکی و ویزا و نظایر آن با جهانگردی رابطه مستقیم دارد‌.(رضوانی، 54،1390)
2-15 جايگاه فعلي جمهوري اسلامي ايران در صنعت گردشگري جهان
توسعه صنعت توریسم برای کشورهای در حال توسعه که با معضلاتی چون نرخ بیکاری بالا، محدودیت منابع ارزی و اقتصادی تک محصولی مواجه هستند از اهمیت فراوانی برخوردار است. اقتصاد کشور ما نیز اتکای شدیدی به در آمدهای حاصل از صادرات نفت خام داشته و متغیرهای کلان اقتصادی با دنباله