ايجاد کنند. بنابراين، سايت‌هاي شبکه اجتماعي معمولا تحت عنوان وب2 نرم‌افزار اجتماعي مورد بحث قرار مي‌گيرند (Fuchs, 2009). در محيط کاري، سايت‌هاي شبکه اجتماعي مي‌توانند مرزهاي سنتي، ارتباطات و سلسله مراتب بين کارکنان را از بين ببرند. براي مثال، افراد ممکن است درنظر بگيرند که آيا بايد درخواست دوستي در فيس‌بوک از طرف رئيس خود را بپذيرند يا نه. (Broughton et.al, 2009). تعامل در فضاي مجازي از طريق ساز وكارهاي نويني مانند شبكه‌هاي اجتماعي، وبلاگها، ايميل، سايت‌هاي اينترنتي، کنفرانس‌هاي ويديويي، اتاق‌هاي گفتگو (چت)، سيستم‌هاي ثبت پيام فوري، فهرست‌هاي پستي، امکان پذير مي‌شود. هر كدام از اين سازوكارهاي ارتباطي، با توجه به ويژگي خود، سطح خاصي از تعامل را فراهم مي‌کنند. انتخاب سازوكار ارتباط، با توجه به هدف تعامل، و نيازها و الزام‌هاي محيط نرم‌افزاري انجام مي‌شود و پيامدها و نتايج تعامل از طريق آنها ممكن است، متفاوت باشد.
* پيامک: پيامک يا اس‌ام‌اس62 به معني سرويس پيام کوتاه، سرويسي براي تبادل پيام‌هاي متني از طريق تلفن‌هاي همراه و برخي وسيله‌هاي همراه ديگر مانند رايانه جيبي و گاه رايانه‌هاي شخصي است. پيام کوتاه يکي از فعاليت‌هاي سودآور براي شرکت‌هاي مخابراتي محسوب مي‌شود. اين تکنولوژي در سال ???? در گروه سما تلکام شرکت مخابراتي ودافون در انگليس اختراع شد. خدمات پيام کوتاه در ايران براي نخستين بار در سال ???? مورد بهره‌برداري قرار گرفت. از اين سال به بعد استفاده از پيام کوتاه به تدريج در بين کاربران ايراني تلفن همراه فراگير شد. در سال ????، هشت ميليارد پيام کوتاه در ايران مبادله شد. در اين سال روزانه ?? ميليون پيام کوتاه توسط کاربران تلفن همراه رد و بدل مي‌گرديد که اين رقم در روزهاي خاص و اعياد مختلف بيشتر مي‌شد (مومني، 1386).
* پيام‌رساني فوري63: پيام‌رساني فوري قديمي‌تر از اينترنت است. اولين بار بر روي سيستم‌عامل‌هايي با چند کاربر مانند سي‌تي‌اس‌اس64 و مالتيکس65 در اواسط دهه 1960 پديدار شد. در آغاز اين سيستم‌ها براي آگاهي و اخطارهاي سرويس‌هاي چاپي استفاده مي‌شد. اما باگسترش آن امکان برقراري ارتباط بين کاربران مختلف يک ماشين تسهيل شد. پيام رساني فوري، نوعي خدمات چت است که به اعضا امکان مي‌دهد از کانال‌هاي چت خصوصي استفاده کنند. هر زمان که ديگران در فهرست خصوصي فرد آنلاين باشند سيستم پيام‌رساني فوري به فرد هشدار مي‌دهد. به اين ترتيب فرد مي‌تواند با ديگران چت کند (Laudon & Laudon, 2012). پيام رساني فوري، گونه‌اي از ارتباط مستقيم متني سريع بين دو يا چند فرد با استفاده از رايانه شخصي با دستگاه‌هاي ديگر و از طريق يک کلاينت نرم‌افزاري66 مشترک است. متن کاربر بر روي يک شبکه مانند اينترنت منتقل مي‌شود. کلاينت‌هاي نرم‌افزاري پيشرفته تر پيام رساني فوري رده‌هاي بالاتري از ارتباط مانند تماس تصويري يا صوتي را عرضه مي‌کنند.
* رايانامه67: امروزه رايانامه يكي از مهمترين كاربردهاي اينترنت است. تقريبا اغلب مردم, همه روزه از رايانامه استفاده مي‌كنند. بعضي كاربران ممكن است هفته‌اي يك يا دو پيام ارسال كنند و ديگران بيشتر و بعضي هزاران پيام ارسال و دريافت كنند. رايانامه يك نشاني پستي يا به اصطلاح آدرس پست الكترونيكي است كه از طريق اين نشاني مي‌توان با هر شخصي يا ارگان و سازماني به صورت الكترونيكي و از طريق شبكه جهاني اينترنت ارتباط پيدا كرد. و از طريق آن همه افراد از سراسر دنيا مي‌توانند پيام‌ها، عكس‌ها و فايل‌هاي ديگر را ارسال نمايند. رايانامه امکان مبادله پيام‌ها از يک کامپيوتر به کامپيوتر ديگر، با قابليت‌هايي براي ارسال پيام به چند گيرنده، ارسال مجدد پيام‌ها و پيوست اسناد متني يا فايل‌هاي چندرسانه‌اي به پيام‌ها را فراهم ميکند. اگرچه بيشتر سازمان‌ها از سيستم‌هاي پست‌الکترونيکي داخلي خود استفاده مي‌کنند، اما بيشتر پست‌هاي‌الکترونيکي امروزه از طريق اينترنت ارسال مي‌شوند (Laudon & Laudon, 2012). مزيت جهاني بودن دسترسي به صندوق پست‌الكترونيك و عدم محدوديت زماني دسترسي به منظور ارسال و دريافت نامه‌ها و همچنين آني‌بودن ارسال‌ها و دريافت‌ها، رايانامه را به يك ضرورت مهم تبديل كرده است .رايانامه را مي‌توان از طريق سايت‌هايي مانند ياهو 68كه پست‌الکترونيک رايگان مي‌دهند و مديريت آن نيز از طريق خود سايت ياهو امكان‌پذير است و همچنين ايجاد پست‌هاي الکترونيک اختصاصي از سايت‌هاي اختصاصي ايجاد و استفاده نمود.
* ويکي69: مفهوم ويکي توسط بوليوف70 و کانينگهام71 در سال 1995 معرفي شد. يک ويکي مي‌تواند به عنوان نرم‌افزاري تعريف شود که به کاربران اجازه ويرايش متون يا صفحات در يک محيط مشارکتي را مي‌دهد. ويکي مي‌تواند به عنوان مجموعه‌اي از صفحات نيز تعريف شودet.al, 2010) Rodrigues). ويکي يک سيستم ساده و در عين حال قدرتمند مبتني بر وب، براي توليد و مديريت محتوا است. در ويکي هر کاربر مي‌تواند درخصوص موضوعي مطلب بنويسد و يا مطالب موجود را ويرايش کند. ويکي اين امکان را به کاربران مي‌دهد تا هر تعداد صفحه وب با لينک دروني را ايجاد و به سادگي ويرايش کنند (Achterman, 2006). کاربران ويکي مي‌توانند صفحات را ويرايش کرده و نيازمند موافقت شخص سوم براي انتشار آن نيستند. ويژگي اصلي ويکي، سهولت ايجاد صفحه و تغيير آن، به کاربران اجازه تعامل با يکديگر را مي‌دهد et.al, 2010) Rodrigues).
* وبلاگ: گسترش وبلاگها از سال 1999 ميلادي و در ايران از سال 1380 با راه‌اندازي چندين سرويس رايگان و يا ارزان قيمت در رابطه با وبلاگ و وبلاگ‌نويسي آغاز شده و به عنوان رسانه‌اي محاوره‌اي عموميت يافته است، به صورتي که اکثر وبلاگ‌نويسان از وبلاگ براي بحث در ارتباط با موضوعات مورد علاقه استفاده و با به کارگيري لينک‌هاي متعدد، اين امکان را براي خوانندگان فراهم ميکند که مباحث مورد علاقه خود را دنبال کنند و ضمن شرکت در مباحث موردنظر و آگاهي از ديدگاه‌هاي ساير افراد، به بيان عقايد و نقطه نظرات خود بپردازند (رحمان زاده، 1389). وبلاگ صفحه وبي شخصي است که معمولا حاوي مجموعه‌اي از ورودي‌ها، به ترتيب زمان وقوع (از جديدترين به قديمي‌ترين) به همراه نام مولف آنهاست. لينک‌هايي نيز به صفحات وب مرتبط ارائه شده است (Laudon & Laudon, 2012). وبلاگها بعضا داراي يک مؤلف و برخي هم به صورت گروهي اداره مي‌شوند و عملکرد برخي از آنها نظير پورتال72 بوده و خوانندگان را به ساير وب‌سايت‌ها و وبلاگها هدايت مي‌کنند، در حالي که برخي ديگر در عرصه‌هاي مختلف و درباره مسائل سياسي، اجتماعي و فرهنگي اقدام به انتشار اطلاعات کرده و مخاطبان را با رويکردي کاملا آزاد قادر به مطالعه مطالب و درصورت تمايل بيان نظرات خود ميکند (رحمان زاده، 1389).
* يوتيوب73: يک وب‌سايت اشتراک ويدئو است که کاربران مي‌توانند ويدئو و فيلم‌هاي خود را به اشتراک گذاشته و مشاهده کنند. تنوع گسترده‌اي از ويدئوهاي ايجاد شده توسط افراد، شامل کليپ‌هاي ويدئويي و تلويزيوني در اين سايت به نمايش گذاشته مي‌شود (Broughton et.al, 2009). علاوه بر نمايش تصاوير، کاربران مي‌توانند نظر خور را درمورد فيلم مشاهده شده بيان کنند. محتواي وب‌سايت نمي‌تواند دانلود شود، با اين وجود به کاربران اجازه مي‌دهد ويدئوهاي يوتيوب را در وب‌سايت‌هاي خارجي نمايش دهند. يوتيوب، انقلابي را در وب و اينترنت ايجاد کرد، به اين دليل که قبل از پيدايش آن، روش ساده‌اي براي به اشتراک‌گذاري ويدئو وجود نداشتRodrigues et.al, 2010) ). رسانه‌هايي مانند بي‌بي‌سي74 تعدادي از توليدات خود را از طريق اين وب‌سايت‌ها ارائه مي‌کنند. بيشتر ويدئوها کاربران را قادر گذاشتن پيغام و مبادله نظرات خود مي‌کنند (Broughton et.al, 2009).
* ماي‌اسپيس: اين سايت در نوامبر 2003 راه‌اندازي شد و در ماه مه 2007 در حدود 175 ميليون عضو داشت، بنابراين، ماي اسپيس بزرگترين رشد ناگهاني را در تاريخ اينترنت تجربه کرده است (Laudon & Laudon, 2012). يک اجتماعي آنلاين از پروفايلهاي شخصي کاربران است و معمولا شامل عکس‌ها و اطلاعاتي در مورد علايق افراد است. کاربران پيام‌هايي را با يکديگر مبادله کرده و در اجتماعات ماي‌اسپيس، اجتماعي مي‌شوند (Broughton et.al, 2009). يک شبکه اجتماعي بسيار مشابه با ساير شبکه‌هاي اجتماعي مانند فيس‌بوک است و عملکردهاي اساسي مانند ايجاد پروفايل، ايجاد يا اتصال به گروه‌هاي موردعلاقه، به اشتراک‌گذاري تصاوير، مشارکت در گروه‌هاي مباحثه، پيام‌رساني خصوصي در ميان ديگران را فراهم ميکند. با اين وجود، ماي‌اسپيس با قابليت به اشتراک‌گذاري فيلم از ساير شبکه‌هاي اجتماعي پيشي گرفته است Rodrigues et.al, 2010)).
* توييتر: يک شبکه اجتماعي است که در سال 2006 توسط جک درسي75 به وجود آمد. تاکنون توييتر شهرت و عموميت بسياري يافته و امروزه به يکي از 20 سايت پرکاربر جهان تبديل شده است. يک شبکه اجتماعي ميکروبلاگينگ است که به کاربران اجازه مي‌دهد متن‌هايي با 140 کاراکتر را ارسال و بروزرساني کنند. توييتر کاربران را قادر به ارسال و خواندن پيام‌هايي که به طور عمومي قابل مشاهده هستند و توييتز ناميده مي‌شوند، مي‌کنند. کاربران ممکن است به توييتزهاي ديگر کاربران دسترسي يابند (Broughton et.al, 2009; Rodrigues et.al, 2010). بروزرسانيها در زمان واقعي بر روي پروفايل کاربران انجام مي‌شوند. اين پيام‌ها مي‌توانند در وب‌سايت‌هاي رسمي يا سرويس پيام کوتاه منتقل شوند. اخيرا شرکت‌ها از اين منابع، به عنوان ابزارهايي براي تبليغ محصولات خود استفاده مي‌کنند. ازطريق بروزرساني مداوم و فراهم کردن ارتباط ميان صفحات خارجي، افراد مي‌توانند اطلاعات جزئي‌تري درمورد محصولات محصولات کسب مي‌کنند. توييتر به مجاورت بيشتر کاربران اجازه مي‌دهد، بنابراين، ابزاري عالي براي تبليغات است et.al, 2010) Rodrigues).
* لينكدين76: سايت لينکدين در سال 2003 راه‌اندازي شد. يک ابزار شبکه اجتماعي کسب‌وکاري است که هنوز به عنوان مهمترين شبکه اجتماعي حرفه‌اي و تجاري فعاليت ميکند. يک سايت شبکه اجتماعي تجاري است که عمدتا در شبکه‌هاي حرفه‌اي استفاده مي‌شوند. کاربران ليستي از جزئيات گفتگوي خود را نگهداري مي‌کنند. اين ليست ارتباطي مي‌تواند براي ايجاد يک شبکه گفتگو با شرکت‌هاي مختلف و يافتن شغل و فرصتهاي کسب‌وکاري استفاده مي‌کنند (Broughton et.al, 2009). لينکدين کاربران را قادر به يافتن اتصالات با زيردستان و متخصصان، خبرگان صنعت و همکاران کسب‌وکاري ميکند. اين سايت به کاربران اجازه نگهداري ليستي از جزئيات گفتگو با افرادي که مي‌شناسند و در کسب‌وکار به آنها اعتماد دارند را مي‌دهد. لينکدين با ايجاد اين اتصالات و ارتباطات مطمئن، بزرگترين و قدرتمندترين جمعيت آنلاين از متخصصان را ايجاد ميکند. با افزايش کاربران جديد در هر ثانيه، در آپريل 2010 لينکدين بيش از 65 ميليون کاربر درسراسر جهان داشت (Godin, 2010).
* فيس بوک: يک سايت شبکه اجتماعي است که در 4 فوريه سال 2004 توسط مارک زاکبرگ77 به وجود آمد. اين سايت ابتدا فقط براي دانشجوبان دانشگاه هاروارد طراحي شده بود اما به سرعت توسط دانشجويان ساير دانشگاه‌ها نيز مورد استفاده قرار گرفت. هم‌اکنون به يکي از پر بازديدترين سايت‌ها در سراسر جهان تبديل شده است (Rodrigues et.al, 2010). به واسطه آن مي‌توان با دوستاني که داراي حساب کاربري در فيس بوک هستند، عکس، فيلم يا پيغام به اشتراک گذاشت. کاربران از طريق فيس‌بوک مي‌توانند پروفايلهاي شخصي ايجاد کنند، ديگران را به عنوان دوست به پروفايل خود اضافه کنند و پيام‌هايي را مبادله کنند، به گروه‌هايي با علايق و ويژگي‌هاي مشترک مانند محيط کاري مشترک بپيوندند. به علاوه فيس‌بوک زمان بروزرساني پروفايل را به افراد اطلاع‌رساني ميکند (Broughton et.al, 2009). فيس بوک هم اکنون به طور رايگان در اختيار مردم جهان قرار دارد. کاربران فيس‌بوک داراي ويژگيهايي همچون: ايجاد پروفايل شخصي با داده‌هاي شخصي خود، قابليت به اشتراک‌گذاري تصاوير،
