منابع پایان نامه با موضوع ناسازگاری، مقایسات زوجی، قابلیت اعتماد، سلسله مراتبی

مقایسات زوجی انجام می‌دهیم. در گام بعد، برای معیار بین گزینه‌ها، مقایسات زوجی انجامی می‌دهیم سپس از الگوریتم زیر پیروی می‌کنیم (حبیبی و همکاران، 1393):
الف. به هنجار کردن52 ماتریس مقایسات زوجی
ب. بدست آوردن میانگین حسابی هر سطر ماتریس به هنجار شده‌ی مقایسات زوجی (که به آن وزن‌های نسبی گفته می‌شود).
ج. ضرب وزن‌های نسبی معیارها در میانگین حسابی گزینه‌ها.
د. رتبه‌بندی گزینه‌ها

3-3-10 برآورد وزن عناصر
پس از آنکه بر اساس هدف تحقیق، معیارها و زیرمعیارها تعیین شد و با استفاده از مقیاس زوجی دیدگاه خبرگان گردآوری شد این مقادیر برای تعیین اولویت نهایی به ماتریس مقایسه زوجی منتقل می‌شوند.
یکی از اصول تکنیک AHP که شرط معکوسی نامیده می‌شود، در مقایسه زوجی عناصر حاکم است. یعنی اگر ترجیح عنصر i بر عنصر j برابر x باشد، ترجیح عنصر j بر عنصر i برابر 1/x خواهد بود. همچنین ترجیح یک گزینه نسبت به خودش 1 می‌باشد. از این دو ویژگی در طراحی جدول مقایسه زوجی استفاده خواهد شد (حبیبی و همکاران، 1393).
جدول 3-2 ماتریس اولیه مقایسات زوجی معیارها

C1
C2
…
Cn
C1
1
C12
…
C1n
C2
1/C12
1
…
C2n
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
Cn
1/C1n
1/C2n
…
1
منبع؛ حبیبی و همکاران، 1393
در هر سطر از ماتریس امتیازات ترجیح عنصر آن سطر نسبت به سایر عناصر که در ستون قرار گرفته‌اند، مشخص می‌شود. بنابراین میانگین هندسی عناصر هر سطر وزن نهایی عنصر سطر مربوط را نشان می‌دهد. میانگین هندسی هر سطر به صورت زیر محاسبه می‌شود (حبیبی و همکاران، 1393):
μ”g=” √(n&a1.a2….an) (3-1)
وزن حاصل از میانگین هندسی وزن نهایی عناصر است اما این وزن نرمال نیست یعنی به طور دقیق نسبت اهمیت مشخص نمی‌شود. پرکاربردترین روش محاسبه وزن نهایی عناصر تکنیک ”بردار ویژه“ مبتنی بر مفهوم ”نرمال‌سازی“ است. در تکنیک بردار ویژه از روش ساده نرمال‌سازی خطی استفاده می‌شود. اگر میانگین هندسی مقادیر مربوط به مقایسه زوجی هر عنصر با πi نشان داده شود وزن نرمال هر عنصر با استفاده از رابطه زیر محاسبه می‌شود (حبیبی و همکاران، 1393).
Wi = πi/(∑_(i=1)^n▒πi) (3-2)
وزن نرمال هر عنصر برابر است با وزن آن عنصر تقسیم بر مجموع اوزان تمامی عناصر. بنابراین مجموع اوزان نهایی برابر 1 خواهد شد. بردار اولویت نهایی عناصر هر خوشه بردار ویژه نیز نامیده می‌شود. محاسبات نهایی وزن هر عنصر در ماتریس مقایسه زوجی در جدول زیر آمده است (حبیبی و همکاران، 1393).
جدول 3-3 ماتریس نهایی مقایسات زوجی معیارها

C1
C2
…
Cn
میانگین هندسی
بردار ویژه
C1
1
C12
…
C1n
1π
π1/(∑_(i=1)^n▒πi)
C2
1/C12
1
…
C2n
2π
π2/(∑_(i=1)^n▒πi)
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
Cn
1/C1n
1/C2n
…
1
nπ
πn/(∑_(i=1)^n▒πi)

جمع نهایی
∑_(i=1)^n▒πi
1
منبع؛ حبیبی و همکاران، 1393
3-3-11 برآورد وزن نهایی
برآورد وزن نهایی در سه حالت بررسی می‌شود:
برآورد وزن نهایی معیارها
در ساده‌ترین حالت از تکنیک AHP با هدف تعیین وزن یک مجموعه معیار استفاده می‌شود. برای این تحلیل کافی است مقایسه‌های زوجی انجام شود و با تشکیل ماتریس مقایسه زوجی وزن نهایی هر معیار با تکنیک بردار ویژه مشخص خواهد شد. به بیان ساده اگر تنها یک مجموعه معیار وجود داشته باشد، وزن نهایی هر معیار همان بردار ویژه ماتریس مقایسه زوجی خواهد بود (مومنی، 1393).
برآورد وزن نهایی معیارها و زیرمعیارها
زمانی که فقط معیارهای اصلی و زیر‌معیارها وجود دارند ابتدا وزن نهایی معیارهای اصلی محاسبه خواهد شد که با W1 نمایش داده خواهد شد. سپس زیرمعیارهای هر معیار به صورت زوجی مقایسه خواهند شد وزن هر زیرمعیار در خوشه مربوط به خودش برآورد خواهد شد. وزن نهایی زیرمعیار برابر است با وزن زیرمعیار در خوشه خود ضربدر وزن معیار مربوط (مومنی، 1393).
برآورد وزن نهایی گزینه‌ها
جهت رتبه‌بندی گزینه‌های تصمیم، گزینه‌های موجود باید بر اساس تک تک عناصر آخرین سطح از معیارها به صورت زوجی مقایسه شوند. وزن نهایی هر گزینه برابر است با مجموع وزن نسبی آن گزینه در وزن معیاری که بر اساس آن مورد قضاوت قرار گرفته است (مومنی، 1393).

3-3-12 محاسبه نرخ ناسازگاری
پس از این گام، به سراغ ”سنجش نرخ ناسازگاری“ می‌رویم. برای این کار پنج گام زیر را طی می‌کنیم (حبیبی و همکاران، 1393):
گام1. محاسبه‌ی بردار مجموعه وزنی (WSY)53: ماتریس مقایسات زوجی (D) را در بردار وزن‌های نسبی (W) ضرب کنید. به بردار حاصل، ”بردار مجموعه وزنی“ گفته می‌شود.
WSY= D × W (3-3)
گام 2. محاسبه بردار سازگاری (CV)54 : عناصر بردار مجموعه وزنی را بر بردار وزن‌های نسبی تقسیم کنید. به بردار حاصل، ”بردار سازگاری“ گفته می‌شود.
گام 3. محاسبه بزرگترین مقدار ویژه‌ی55 ماتریس مقایسات زوجی (maxλ) : برای محاسبه بزرگترین مقدار ویژه‌ی ماتریس مقایسات زوجی، میانگین عناصر بردار سازگاری محاسبه می‌شود.
گام 4. محاسبه معیار ناسازگاری (II)56 : معیار ناسازگاری به گونه زیر حساب می‌شود.
II=(λ max⁡〖- n〗)/(n-1) (3-4)
گام 5. محاسبه نرخ ناسازگاری (IR)57 با فرمول زیر:
IR=II/IRI (3-5)
که IRI (معیار ناسازگاری تصادفی)58 مقداری است که از جدول استخراج می‌شود. جدول معیار ناسازگاری تصادفی که در پایین رسم شده، بر اساس شبیه‌سازی بدست آمده است.
جدول 3-4 معیار ناسازگاری تصادفی
15
14
13
12
11
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
n
59/1
57/1
56/1
52/1
51/1
49/1
45/1
41/1
32/1
24/1
12/1
90/0
58/0
0
0
IRI
منبع؛ حبیبی و همکاران، 1393
اگر نرخ ناسازگاری، کوچک‌تر یا مساوی 10/0 باشد (IR≤0/10 ) ، در مقایسات زوجی، سازگاری وجود دارد و می‌توان کار را ادامه داد وگرنه تصمیم‌گیرنده باید در مقایسات زوجی بازنگری کند.
گفتنی است که برای پر کردن ماتریس مقایسات زوجی مقیاس 1 تا 9 را به کار می‌بریم تا اهمیت نسبی هر عنصر دیگر در رابطه با آن ویژگی، مشخص شود. (حبیبی و همکاران، 1393).

3-4 روش و ابزار گردآوری اطلاعات
این تحقیق از لحاظ جمع‌آوری اطلاعات در دسته تحقیقات غیرآزمایشی میدانی قرار می‌گیرد. در تحقیق حاضر به منظور گردآوری اطلاعات اولیه و درک مدل تحقیق از منابع کتابخانه‌ای استفاده شده است. اطلاعات ثانویه جهت پیشبرد تحقیق بصورت میدانی از طریق حضور مستمر در بنادر مستقر در حاشیه اروندرود و بررسی آمارهای بازیافت کشتی، تشکیل تیم طوفان فکری، مصاحبه با مدیران ارشد سازمان‌های مرتبط با امر پژوهش واقع در شهرستان‌های آبادان و خرمشهر (سازمان بنادر و دریانوردی، اداره کل محیط‌زیست، سازمان منطقه آزاد اروند، کشتی‌سازی شهید موسوی، نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران) و استفاده از پرسشنامه می‌باشد.

3-5 ابزار و روش تجزیه و تحلیل داده‌ها
در این پژوهش به منظور شناسایی و رتبه‌بندی عوامل موثر در استقرار صنعت بازیافت کشتی از روش طوفان مغزی که یک روش کیفی می‌باشد استفاده شد. سپس به منظور تعیین وزن هر یک از معیارها از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی استفاده گردید که محاسبات این رویکرد از طریق نرم‌افزار Expert Choice 11 انجام شد. در مرحله آخر با مشخص شدن اوزان معیارهای موثر در استقرار صنعت بازیافت کشتی، هر کدام از اعضای تیم طوفان مغزی، مکان‌های انتخاب شده جهت استقرار این صنعت را بر اساس این معیارها ارزیابی می‌کنند. سپس میانگین نظرات هر عضو درباره این مکان‌ها به دست می‌آید و ماتریس تصمیم‌گیری شکل می‌گیرد. در ادامه به منظور تعیین بهترین مکان جهت استقرار صنعت بازیافت کشتی و بهترین روش جهت از رده خارج کردن شناورها از رویکرد تحلیل سلسله مراتبی استفاده شد. که این رویکرد در نرم‌افزار Expert Choice 11 برنامه‌نویسی گردیده و پس از تأیید صحت برنامه مزبور داده‌های مربوط به ماتریس تصمیم‌گیری به منظور تحلیل وارد برنامه گردید. همچنین شایان ذکر است که جهت محاسبات ساده نیز از نرم‌افزار EXCEL 2010 و 22 SPSS استفاده گردید.

3-6 روایی پرسشنامه
منظور از روایی این است که مقیاس و محتوای ابزار یا سؤالات مندرج در ابزار دقیقاً متغیرها و موضوع مورد مطالعه را بسنجد؛ یعنی اینکه هم داده‌های گردآوری شده مازاد بر نیاز تحقیق نباشد و هم اینکه بخشی از داده‌های مورد نیاز در رابطه با سنجش متغیرها در محتوای ابزار حذف نشده باشد یا به عبارتی عین واقعیت را به خوبی نشان دهد. اهمیت روایی از آن جهت است که اندازه‌گیری‌های نامناسب و ناکافی می‌تواند هر پژوهشی علمی را بی‌ارزش و ناروا سازد. به عبارت دیگر روایی آزمون توانایی ابزار مورد نظر در اندازه‌گیری صفتی است که آزمون برای اندازه‌گیری آن ساخته شده است.
روایی پرسشنامه‌ها در این تحقیق از طریق نظرات اساتید راهنما و مشاور و کارشناسان و متخصصان امر، بررسی گردید.

3-7 قابلیت اعتماد (پایایی) ابزار اندازه‌گیری
پایایی ابزار که از آن به اعتبار، دقت و اعتمادپذیری نیز تعبیر می‌شود، عبارت است از اینکه اگر یک وسیله اندازه‌گیری که برای سنجش متغیر و صفتی ساخته شده است، در شرایط مشابه و در زمان و مکان دیگر مورد استفاده قرار گیرد، نتایج مشابهی از آن حاصل شود؛ به عبارت دیگر ابزار پایا یا معتبر ابزاری است که از خاصیت تکرارپذیری و سنجش نتایج یکسان برخوردار باشد.
در این تحقیق به دلیل اینکه چندین پرسشنامه جهت تبیین امر در بین افراد تیم طوفان مغزی توزیع گردیده است، از دو روش نیز برای سنجش پایایی آنها استفاده شده است، که این دو روش عبارتند از؛
3-7-1 ضریب آلفای کرونباخ
بدین جهت در پرسشنامه‌های شناسایی و رتبه‌بندی عوامل موثر در استقرار صنعت بازیافت کشتی از روش آلفای کرونباخ برای محاسبه ضریب قابلیت اعتماد ابزار اندازه‌گیری و محاسبه‌ی هماهنگی درونی (پایایی) پرسشنامه استفاده شده است. ضریب آلفای کرونباخ توسط کرونباخ ابداع شده و یکی از متداول‌ترین روش‌های اندازه‌گیری اعتماد و پایایی پرسشنامه است. این ضریب برای سنجش میزان تک بعدی بودن نگرش‌ها و عقاید به کار می‌رود. در واقع می‌بایست بررسی شود تا چه حد برداشت پاسخگویان از سؤالات یکسان بوده است. از این روش زمانی استفاده می‌شود که سؤالات بیش از دو گزینه باشد. برای محاسبه ضریب آلفای کرونباخ ، ابتدا باید واریانس نمره‌های هر زیرمجموعه سؤال‌های پرسشنامه واریانس کل را محاسبه کرد.
بنابراین به منظور اندازه‌گیری قابلیت اعتماد این پرسشنامه‌ها، با استفاده از نرم‌افزار 22 SPSS مقدار این ضریب بر اساس داده‌های حاصل، در پرسشنامه به دست می‌آید. اگر عدد بدست آمده بیشتر از 70 باشد بیانگر این مهم است که ابزار مورد استفاده از قابلیت اعتماد برخوردار است.
3-7-2 نرخ ناسازگاری
در پرسشنامه‌های مقایسه زوجی معیارها، مقایسه زوجی گزینه‌ها و مقایسه زوجی روش‌های از رده خارج کردن شناورها، از نرخ ناسازگاری استفاده گردیده است. نرخ ناسازگاری نشان می‌دهد تا چه اندازه می‌توان به داده‌های گردآوری شده از دیدگاه هر کارشناس اعتماد کرد.
در تکنیک فرایند تحلیل سلسله مراتبی از نرخ ناسازگاری برای اطمینان از درستی پاسخ‌ها استفاده می‌گردد. این معیار بیان می‌کند که اگر