غیرآزمایشی باشد و در شرایط واقعی مانند جوامع محلی، مدارس، کارخانه‌ها، سازمان‌ها و مؤسسات اجرا گردد مطالعه میدانی تلقی می‌شود (خاکی، 1390: 114). محیط پژوهش حاضر دستگاه‌های اجرایی شهر تهران است.
شیوه‌های گردآوری داده‌های پژوهش: در این تحقیق ما بر اساس استراتژی موردنظر از شیوه‌های گردآوری دادهها، نظیر پرسشنامه و اسناد و مدارک بهره می‌گیریم.
3-3 جامعه آماری
جامعه آماری: جامعه بزرگ‌ترین مجموعه از موجودات است که در یک‌زمان معین مطلوب ما قرار می‌گیرد. در تعریفی دیگر، تعدادی از عناصر مطلوب موردنظر که حداقل دارای یک صفت مشخصه باشند را جامعه معرفی کرده است (آذر، مؤمنی، 1377: 5).
جامعه آماری در این پژوهش شامل مدیران و کارشناسان واحدهای بودجه، سازمان‌های دولتی شهر تهران است که تعداد آن‌ها 77 سازمان است و بر اساس فرمول کوکران حداقل 66 سازمان انتخاب‌شده است.
3-4 روش و طرح نمونه‌برداری
نمونه: پس از تعیین یک جمعیت (جامعه)، نه ممکن است و نه مفید که اطلاعاتی درباره تک‌تک این واحدهای تشکیل‌دهنده جمع‌آوری کرد (کیوی، کامپنهود، 1331: 153). زمانی که از دیدگاه محقق مهم باشد که تصویر کلی که از جامعه ترسیم می‌شود مطابق همان تصویری باشد که احتمالاً بر مبنای اطلاعات جمع‌آوری‌شده از کلیه آحاد جامعه ترسیم می‌شود نمونه باید معرف جامعه باشد (همان: 154).
روش‌های نمونه‌برداری: نمونه‌گیری فرایندی است که طی آن تعدادی از واحدها به‌گونه‌ای برگزیده می‌شوند که معرف جامعه بزرگ‌تری باشند که از آن انتخاب‌شده‌اند. این گزینش می‌تواند به سه روش باشد: 1- نمونه انباشته یا کومه‌ای 2- نمونه نظری یا قضاوتی 3- نمونه‌گیری تصادفی یا احتمالی؛ که نمونه‌گیری احتمالی نیز خود به چهار نوع، تقسیم می‌شود که عبارت‌اند از نمونه‌گیری تصادفی ساده، نمونه‌گیری منظم، نمونه‌گیری لایه‌ای (قشری) و نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای (خاکی، 1381).
در این پژوهش از روش نمونه‌برداری تصادفی ساده استفاده‌شده است.
جدول 3:نوع و تعداد سازمان‌ها و روش نمونه‌برداری
تعداد
روش نمونه‌برداری
سازمان‌های دولتی
77
نمونه‌گیری غیرتصادفی دردسترس
3-5 حجم نمونه و روش محاسبه:
حجم نمونه: بزرگ‌ترین اندازه ممکن نمونه، مناسب است» اما در اکثر پژوهش‌ها به دلیل وجود محدودیت‌های منابع مالی و زمانی و انسانی، نیاز به وجود فرمول‌هایی است که حداقل حجم نمونه را بتوان با آن مشخص کرد (خاکی، 1381: 269)؛ که دو فرمول برای آن طراحی‌شده و یک جدول به نام جدول آلفای کرونباخ.
با توجه به حجم جامعه و مراجعه به فرمول کوکران حجم نمونه برابر 64 می باشد. تعداد سازمان های دردسترس محقق 46 سازمان بوده که 43 سازمان پاسخگو بودند و به هر یک از سازمان ها به صورت میانگین 5 پرسش نامه به واحدهای بودجه ریزی داده شده که 215پرسش نامه جمع آوری شد.
در این پژوهش، پرسشنامه ای طراحی و توزیع شده است، این پرسشنامه برای شناسایی عوامل موثر در استقرار بودجه ریزی برمبنای عملکرد در سازمان های دولتی در نظر گرفته شده است. پرسشنامه شامل دو قسمت می باشد:
قسمت اول به بررسي وضعيت جمعيت شناختي افراد پاسخگو مي پردازد كه در کل شامل چهار سئوال مي باشد.
قسمت دوم در برگيرنده سئوالاتي است كه براي آزمون فرضيات طراحي شده است. بر اين اساس، در اين فصل تجزيه و تحليل هاي آماري در هر دسته پرسشنامه به دو بخش تقسيم مي گردد.
پرسشنامه مربوط به عوامل موثر در استقرار بودجه ریزی برمبنای عملکرد در سازمان های دولتی شهر تهران:
تجزيه وتحليل داده هاي مربوط به سئوالات جمعيت شناختي
تجزيه و تحليل داده هاي مربوط به شناسايي موثر در استقرار بودجه ریزی برمبنای عملکرد در سازمان های دولتی شهر تهران
آمارهای جمعيت شناختي
به طور کلی آمارهای جمعیت شناسی مربوط به پرسشنامه شناسایی عوامل موثر در استقرار بودجه ریزی برمبنای عملکرد در سازمان های دولتی شهر تهران در جدول زیر آمده است، تشریح شده است.
جدول 4: آمارهای جمعیت شناختی مربوط به عوامل موثر بر استقرارموفقیت آمیز بودجه ریزی برمبنای عملکرد
جنسیت
تعداد
سن
تعداد
تحصیلات
تعداد
سابقه خدمت
(سنوات خدمت)
تعداد
جمعیت شناختی
مرد
زن
111
104
30 وکمتر
31 تا 40
41 تا 50
51 و بالاتر
20
90
71
26
لیسانس
فوق لیسانس
دکتری و بالاتر
81
116
18
کمتر از 5سال
6 تا 10 سال
11 تا 15 سال
16 تا 20 سال
بالاتر از 20
20
67
39
56
33
کل
215
کل
215
کل
215
کل
215
3-6 ابزار گردآوری دادهها (پرسشنامه، مصاحبه و …):
پرسشنامه: پژوهشگران پرسشنامه را به یک جامعه می‌دهند تا درباره میزان پراکندگی، ویژگی‌ها، نگرش‌ها یا باورهای آن جامعه اطلاعاتی به دست آورند و پژوهشگر باید در این روش اساس کار خود را بر پایه یک اصل مهم بگذارد که فرض بر آن است که پاسخ‌های فرد موردتحقیق صحت و صداقت کامل دارد (مارشال، رأس من، 1381: 135).
در این پژوهش بامطالعه کتاب‌ها، مقالات، منابع اینترنتی و تحقیقات انجام‌شده توسط سایر افراد یا سازمان‌ها به جمع‌آوری اطلاعات درزمینه ی ادبیات و پیشینه تحقیقات انجام‌شده درباره موضوع پرداخته‌شده است؛ و این مطالعات در مبانی نظری پژوهش، پایه تهیه و تنظیم پرسشنامه قرارگرفته است. در این پژوهش به‌منظور گردآوری اطلاعات موردنظر در جهت آزمون سؤالات تحقیق، از پرسشنامه استفاده‌شده است.
برای این پژوهش پرسشنامه طراحی‌شده که مربوط به شناسایی عوامل مؤثر بر استقرار موفقیت‌آمیز بودجه‌ریزی برمبنای عملکرد در دستگاه‌های اجرایی شهر تهران است که شامل43 سؤال است. همچنین 5 سؤال در مورد جنسیت، سن، سطح تحصیلات، پست سازمانی و سابقه خدمت است. سؤالات پرسشنامه از نوع سؤالات بسته هستند. برای پاسخ به سؤالات اصلی پرسشنامه از طیف 5 تایی لیکرت به‌صورت جدول 3-2، استفاده‌شده است:
جدول 5:گزینه‌های مربوط به سؤالات اصلی پرسشنامه و ارزش آن‌ها
خیلی کم
کم
نظری ندارم
زیاد
خیلی زیاد
ارزش
1
2
3
4
5
جدول 6:سؤالات پرسشنامه:
سؤال
مؤلفه
سؤال
مؤلفه
سؤال یکم
تخصیص منابع
سؤال نوزدهم
عامل محیطی
سؤال دوم
سیستم حسابداری
سؤال بیستم
قوانین و مقررات هزینه یابی
سؤال سوم
شاخص های عملکردی روشن
سؤال بیست و یکم
صرفه‌جویی
سؤال چهارم
اطلاعات عملکردی
سؤال بیست و دوم
سیستم اطلاعات حسابداری
سؤال پنجم
اختیار
سؤال بیست و سوم
عوامل فنی و فرایندی
سؤال ششم
نظام پاسخگویی
سؤال بیست و چهارم
عوامل فردی
سؤال هفتم
بهره‌وری
سؤال بیست و پنجم
سیستم اطلاعات مالی
سؤال هشتم
توانایی
سؤال بیست و ششم
برنامه‌ریزی راهبردی بودجه
سؤال نهم
فرایند مدیریتی
سؤال بیست وهفتم
نظام شفاف عملکردی
سؤال دهم
حسابرسی
سوال بیست و هشتم
آشنایی مدیران با نظام های مالی
سؤال یازدهم
ساختار سازمان
سوال بیست و نهم
نظام برنامه ریزی استراتژیک
سؤال دوازدهم
نظام انگیزش
سوال سی ام
نظام برنامه ریزی استراتژیک
سؤال سیزدهم
سیستم مدیریت مالی
سوال سی یکم
تخصص مالی و بودجه ای منابع انسانی
سؤال چهاردهم
اثربخشی
سوا سی و دوم
حمایت دولت
سؤال پانزدهم
سیستم ارزیابی عملکرد
سوال سی و سوم
توانمندی کارکنان
سؤال شانزدهم
برنامه‌ریزی
سوال سی و چهارم
نظام تشویق و تنیبیه
سؤال هفدهم
پذیرش
سوال سی و پنجم
نظام حقوق و مزایای مناسب
سؤال هجدهم
الزامات قانونی
سوال سی و ششم
شرایط احراز مشاغل و مسیر شغلی
سوال سی و هفتم
تفکیک مناسب وظایف
سوال سی و هشتم
میزان بکارگیری بودجه ریزی برمبنای عملکرد در سازمان
سازمان های مورد مطالعه در پژوهش حاضر:
– اداره کل انتقال خون2- اداره کل ورزش و جوانان3- اداره کل امور مالیاتی4- اداره کل استاندارد و تحقیقات صنعتی5- اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی6- ثبت احوال7- اداره کل کار و امور اجتماعی8- سازمان تبلیغات اسلامی9- حوزه هنري سازمان تبلیغات اسلامی10- سازمان آموزش و پرورش نهضت سواد آموزی 11- شرکت آب و فاضلاب12-اداره کل آموزش و پرورش 13-فنی و حرفه اي14- سازمان صدا و سیماي جمهوري اسلامی15- استانداري تهران16-اداره کل ثبت اسناد و املاك17-سازمان اوقاف و امور خیریه18- سازمان میراث فرهنگی و گردشگري 19-سازمان مدیریت و برنامه ریزی تهران 20-فرمانداری تهران 21- شـركت ملي پـخش فرآورده هاي نفتي 22-اداره کل پزشکی قانونی 23- معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رئیس جمهوری 24- سازمان امور اراضی25- بنیاد شهید 26- سازمان گمرکات27- سازمان هواپیمایی 28- شركت آب و فاضلاب روستايي استان تهران 29- سازمان مدیریت صنعتی 30- مرکز آموزش مدیریت دولتی 31- مرکز آمار ایران 32- سازمان صنعت و معدن 33- سازمان ثبت اسناد و املاک 34- اداره کل حفاظت محیط زیست 35- اداره کل راه آهن 36- اداره کل بهزیستی 37- اداره کل حلال احمر 37- سازمان ورزش و جوانان 38- اداره کل مسکن و راه و شهرسازی 39- سازمان امور اقتصادی و دارایی 40- اداره کل تعاون استان ها 41- سازمان تعاون روستایی تهران 42– اداره کل مخابرات43- شرکت برق.
3-7 روایی و اعتبار
اعتبار66: پژوهشگران کمی مدعی‌اند که سنجه‌های مورداستفاده آن‌ها زمانی که به‌وسیله پژوهشگران مختلف بر روی آزمودنی‌های مشابه اجرا شود، نتایج یکسانی در پی خواهد داشت (دانایی فر، الوانی، آذر، 1388: 174).
در این پژوهش برای کسب اطمینان از اعتبار ابزار از ضریب آلفای کرونباخ استفاده می‌شود.
جدول 7:مقادیر α کرونباخ سوالات پرسشنامه
کل سوالات
α کرونباخ مقدماتی
α کرونباخ نهایی
عوامل موثر براستقرار موفقیت آمیز بودجه
0.942
0.840
روایی67: در تحقیقات کمی، ابزاری دارای روایی است که به‌طور واقعی آنچه را که ادعای سنجش آن را دارد، بسنجد (همان: 176).
در این پژوهش روایی ظاهری یا صوری ملاک قرار داده‌شده است. روایی ظاهری بدین معنا است که آیا صاحب‌نظران تأیید می‌کنند که ابزار، آنچه را که باید اندازه بگیرد اندازه می‌گیرد؟
در این پژوهش پرسشنامه بر اساس مبانی نظری و مقالات مرتبط با موضوع تهیه‌شده است. همچنین در این پژوهش برای سنجش روایی پرسشنامه علاوه بر استفاده از مبانی نظری در تعریف عملیاتی متغیرها، از طریق مطالعه مقدماتی بر مبنای نظر خبرگان عمل شده است. همچنین ابتدا 15 پرسشنامه بین15 نفر از اعضای جامعه آماری توزیع و روایی آن موردسنجش قرارگرفته است.
3-8 ابزار یا تکنیک تجزیه‌وتحلیل:
متناسب با پرسش‌های پژوهش، به شرح زیر از فنون آماری استفاده‌شده است:
برای سنجش میزان استقرار بودجه‌ریزی برمبنای عملکرد در دستگاه‌های اجرایی شهرتهران آزمون t تک نمونه‌ای استفاده‌شده است.
برای شناسایی عوامل مؤثر بر استقرار موفقیت آمیز بودجه ریزی برمبنای عملکرد از تحلیل عاملی اکتشافی استفاده‌شده است.
برای اولویت‌بندی عوامل مؤثر آزمون فریدمن استفاده‌شده است.
در این بخش لازم است توضیحی مختصر در مورد روش‌های تجزیه‌وتحلیل استفاده‌شده در این پژوهش ارائه دهیم:
آمار توصیفی و استنباطی
در بخش آمار توصیفی با رسم جداول توزیع فراوانی و رسم نمودارهای متنوع و استفاده از شاخص‌های مرکزی و پراکندگی به توصیف جامعه آماری از جنبه‌های مختلف پرداخته‌شده است.
در بخش آمار استنباطی از تکنیک آماری تحلیل عاملی استفاده‌شده است. از تحلیل عاملی برای شناسایی عوامل مؤثر بهره گرفته‌شده است.
تحلیل عاملی: تحلیل عاملی اصطلاحی است کلی برای تعدادی از تکنیک‌های ریاضی و آماری مختلف اما مرتبط باهم به‌منظور تحقیق درباره ماهیت روابط بین متغیرهای یک مجموعه معین. تحلیل عاملی تکنیکی است که کاهش تعداد زیادی از متغیرهای وابسته به هم را به‌صورت تعداد کوچک‌تری از ابعاد پنهان یا مکنون امکان‌پذیر می‌سازد (هومن، 1380، ص 367-372).
نمودار 2: مدل مفهومی پژوهش
فصل چهارم
یافته های پژوهش
فصل چهارم
4-1- مقدمه
تجزيه و تحليل دادهها فرايندي چند مرحلهاي
