
به شمار میاید – به حکم نصوص اسلام، مسکر و حرام بدانیم، باید اذعان کنیم انچه علت حرام شدن خمر است، همان سکر اور بودن ان است که مرحوم ایة الله العظمی بروجردی در ملاقات با رئیس سازمان جهانی مبارزه با الکل فرمود: «علت حرام بودن شرب خمر، مسکر بودن ان و زوال عقل است و وقتی عقل زایل شد، تکلیف هم ساقط می شود و انسان به مرحله حیوانی سقوط میکند». بنابر این، یک وجه مشترک بین خمر، بنگ و سایر مواد مخدر، همان سکر اور بودن انهاست، زیرا از نظر علمی، ثابت شده است که تمام مواد مخدر، روی سلسله اعصاب مرکزی اثر میگذارد و انسان را از حالت طبیعی و اگاهانه خارج میکند و به سمت بیشعوری میبرد.
از این مطلب به یک قضیه موجبه و برهان به شرح زیر میرسیم:
استعمال الکل به خاطر سکر اور بودن ان در اسلام حرام است.
هر چیزی که سکر اور باشد، استعمالش حرام است.
پس استعمال مواد مخدر از انجا که سکر اورند، در اسلام حرام است.
اصولا در تعریف علمی سازمان بهداشت جهانی درباره مواد مخدر به معنای اعم – که به مخدرها، محرک ها، توهم زاها، ارام بخش ها، مسکنها طبقه بندی شده اند، الکل در پایین ترین طبقه و در ردیف کافئین (قهوه) و نیکوتین (سیگار) طبقه بندی شده است و این به ان معناست که وقتی ما معتقدیم احکام اسلام بر اساس عقل و علم می باشد، اگر الکل به خاطر مضرات و مسکر بودن ان در اسلام حرام است، باید مواردی که مضرتر و سکراوری قوی ترند، به طریق اولی حرام باشند.
فصل دوم:
شناخت مواد روان گردان و جرم انگاری ان
سوء استعمال مواد روان گردان پیامدهای زیانبار اجتماعی و اقتصادی دارد و به ویژه بهداشت فردی و همگانی را تهدید میکند.این موضوع،جامعه جهانی را به همکاری برای کنترل و سرکوبی اقدامات و رفتارهایی که استفاده نابهجا از این مواد را ترویج میکند، واداشت که تصویب کنوانسیون 1971 مواد روان گردان سازمان ملل بهترین جلوهء ان است. قانونگذار ایرانی نیز ضرورتا در قانون مربوط به مواد روان گردان(مصوب 1354)به جرمانگاری پارهای اقدامات که مرتبط یا منجر به سوء استعمال مواد روان گردان می شود اقدام کرده است هر چند در سال های بعدی اصلاحیه هایی در این قانون بوقوع پیوسته است.ولی تنوع و تکثر مواد روان گردان و گسترش سوء استفاده از این مواد به همراه اثار بسیار زیانبار ان برای سلامت عمومی،ضرورت پیشبینی اقدامات حمایتی مؤثر و تدابیر سرکوبی مناسب را ایجاد میکند.از سوی دیگر سوء استفاده از مواد روان گردان گاه به اختلال روانی و تزلزل در پایههای مسئولیت کیفری و ارتکاب جرم منجر می شود در این فصل به بررسی و تبیین ان می پردازیم.
بخش اول: انواع مواد روان گردان و نام های متداول ان
گفتار اول: شیشه(مت امف تامین)
همانطور که در فصل قبل گفته شد مت امفتامین از مشتقات امفتامین (ایزومرامفتامین) است. این دارو در جنوب شرقی اسیا، به خصوص تایلند، سنگاپور، مالزی و همچنین در ازمایشگاههای مکزیک و کالیفرنیا به مقدار نیاز تولید شده و به تمام جهان قاچاق میشود.
پودری کریستالی رنگ، بیبو، تلخ مزه و شبیه خردههای یخ است (مثل پارافین جامد است که درمکعبهایی بریده می شود). به تازگی مت امفتامین به شکل قرص هم به بازار امده است، هر چند که این نوع هنوز عمومیت ندارد، اما بسیار محتمل است که این قرصها گستردگی بسیار زیادی پیدا کند.
این ماده که بخاطر شکل ان در ایران به نام شیشه یا کریستال نامیده می شود برخلاف اکستازی حالتهای هیجانی و سرخی چشم ندارد.
تزریقات این دارو یکی از عوامل مهم شیوع بیماریهای ویروسی مثل هپاتیت و ایدز بوده است. به طور کلی مصرف کنندگان مواد مخدر ترجیح میدهند به جای کسب اثار و علائم ناشی از تزریق در بدنشان، قرص انها را مصرف کنند. مت امفتامینها می توانند به همراه دخانیات نیز استعمال شده یا از طریق بینی، دهان و تزریقی مصرف گردند. تاثیر امفتامین تزریقی بلافاصله قابل مشاهده است اما شکل خوراکی ان نزدیک به یک ساعت زمان برای تاثیر نیاز دارد.
امفتامین، کوکایین، متیل فنیدیت و فنترمین همه محرکهایی هستند که همچون مت امفتامین محرک سلسله اعصاب مرکزی هستند و در طبقه ( II) از قانون کنترل مواد طبقه بندی شده است.
در بلور مت امفتامین ( مت امفتامین HCI )، به طور معمول، کریستالهای بزرگ اشکار و شفافی وجود داردکه در یک لوله شیشهای کشیده می شود. کشیدن ان بویی ندارد و پس مانده ان در لوله باقی میماند و دوباره می تواند ان را مصرف کرد. در مقایسه بین کوکایین، مت امفتامین ارزان تر و دارای دوره عمل طولانی تری است. این ماده به سرعت در کلوبها و رایو ها ( مهمانیهای شبانه) جایگزین اکستازی می گردد.
اثار و عوارض مصرف ان همان دسته امفتامینها است. این ماده می تواندرشیه جوانی را به سادگی بخشکاند و از بین ببرد. یکی از جدیدترین مواد مخدری است که در سالهای اخیر در بازارهای جهانی به ویژه کشورهای توسعه نیافته، به سادگی تهیه یک قرص سرماخوردگی در اختیار جوانان قرار می گیرد و اثاری بر جا میگذارد که هم برای همیشه در روح و روان و جسم ادمهای معتاد باقی میماند.
اگر مصرف مواد مخدر دیگری هم چون حشیش، هرویین و تریاک لااقل مدتی طول میشکد تا چهره و رفتار معتاد را در هم بیامیزد و به رفتار اجتماعی او اسیب برساند. مصرف این ماده مخدر به مغز بیماران اسیب جدی میرساند و به جای قدرت تشخیص و توان تصمیم گیری او را دچار توهماتی میکند که باعث ازار بیش از حد اطرافیانش می شود. توهماتی که ممکن است در نهایت موجب اسیب فرد به اطرافیان و خودش بشود.
به مت امفتامین ماده مخدر روشنفکران نیز میگویند افراد در یکی دو بار مصرف اولیه دجار تفکر عمیق می شوند و بعد از مدتی به شدت به ان وابسته می شوند، به طوری که دیگر احساس میکند بدون ان قادر به فکر کردن یا تحمل شرایط نیستند در شرایط حاد هم ممکن است این توهمات روانی منجر به بد حالت اسکیزوفرنی شود. توهمی که تا اخر عمر بیمار را رها نمیکند و حتی به شوک های پی در پی و داروهای با دوز بالا هم جواب نمیدهد.
گفتار دوم: ال.اس.دی
مبدا پیدایش ال. اس. دی همانطور که قبلاذکر شد از قارچ وحشی ارگات یا ارگو ، به دست میاید. واغلب در ازمایشگاههای زیر زمینی غیر قانونی ساخته شده و وارد بازار میشود. این ماده در ردیف مواد توهم زای مصنوعی قرار دارد.
پودر کریستالی شکل بیرنگ، بیبو و بیمزه است که در خیابان به شکل قطره در کاغذ خشک کن و یا ورقهای ژلاتین و یا به شکل قرص، کپسول و محلول مایع فروخته می شود. دوز متداول ان از پنجاه تا 250 میکروگرم است که معمولا به صورت خوراکی مصرف می شود ( هزار کیلوگرم = یک میلی گرم)
ال. اس. دی .25 (25L.S.D) ماده هالوسینوژن بسیار قوی است که شبیه مواد سیلوسیبین و مسکالین می باشد. در بعضی از کشورها در پژوهشهای طبی مربوط به اختلالات فکری مصرف محدودی داشته است .تهیه ال. اس. دی. به طریق قاچاق ( معمولا با وسایل ساده) انجام می گیرد، بنابراین، خالص بودن و قدرت ال. اس. دی حاصله معلوم می باشد.
وجود اسید لیزرژیک، ارگامین تارتریت، نیتروژن، دی متیل فرمامید یا دی اتیل امین در یک ازمایشگاه مخفی حداقل حاکی از قصد ساختن L.S.D می باشد. پیش ساز اصلی ماده جامد مورد نیاز برای ساخت این ماده، ارگاتوسیین تارتارات اسید لیزرژیک و اسید لیزرژیک امید است که ماده اول، جزء مواد درجه 1 و دو ماده دیگر جزء مواد درجه 3 مخدر باشگاهی محسوب می شوند. ماده ال. اس. دی را اغلب به صورت مایع بیرنگ، بیمزه و بیبو تولید می کنند، ولی ممکن است به صورت پودر سفید رنگ یا به شکل قرص یا حبهای کوچک سفید یا رنگی یا به شکل کپسول ساخته شود. ال. اس. دی را اغلب از راه دهان یا به صورت تزریق استعمال می کنند. به پودری که احتمال میرود ال. اس. دی باشد، باید با احتیاط دست زد و از استنشاق ان خودداری کرد، زیرا ممکن است این عمل برای شروع یک (trip) کافی باشد.
معتادان قرصهای ال. اس. دی را که به رنگ نقرهای خاکستری بوده و هر دو طرف انها محدب باشد، (Quick Silver) و قرصهای مدور و پهن را (Sunshine orange) مینامند.
همچنین قرصهایی که فوق العاده کوچک هستند (Micro Tap) و یا (Micro Dots) نامیده می شوند. اگرچه این قرصها خیلی بزرگ تر از سر سنجاق نیستند، ولی اثار انها به قدری زیاد است که باید به حساب اورده شود. بعضی از کپسولهای ال. اس. دی را به علت رنگشان به نامهای (topcherry)، (purple hase)، (Blue cheer) شناخته می شوند. در هر صورت ماده LSD ممکن است به هر شکل، اندازه و رنگ با نامهای عامیانه بسیاری یافت شود.نامهای متداول ان عبارت است از،اسید، بمب افکن، طلوع زرد، سید (cid)، تریپ (Trip) ..
مکانیسم عمل واقعی توهم زاها، نامشخص باقی مانده است. اگر چه مصرف داروهای توهم زا می تواند بر چندین نظام انتقال دهنده عصبی تاثیر بگذارد، ولی به نظر می رسد که بیشترین اثر ان روی نظام سروتونین باشد، این انتقال دهنده در تنظیم ادراک و عاطفه بسیار اهمیت دارد.
بنابراین با احتمال بیشتر عامل انتخابی برای اثار اصلی این مواد باشد. همین طور به نظر می رسد که داروهای توهم زا، اثار غیر مستقیمی بر نظام دوپامین به علاوه نظامهای انتقال دهنده عصبی دیگری که با یکدیگر ارتباط دارند، داشته باشد. از نظر تاریخی این گونه تصور شده که اثار توهم زاها، الگوی مناسبی برای روانپریشیها فراهم میکند.
صحیح بودن این نظریه زمان زیادی طول نکشید، چرا که در اصل اشفتگی و ناهماهنگی ادراکی تجربه شده، به وسیله مصرف کنندگان توهم زا ها، کاملا متفاوت بودهاند
گفتار سوم: اکستازی
متیلین دی اکسی متا امفتامین3و4 را که به نام اکستازی متداول MDMA گردیده است، به صورت دارویی و به شکل قرص، کپسولهای غیر مجاز خوراکیی جویدنی، امپول و گاهی پودر در بازار یافت می شود، این ماده در دسته توهم زاهای مصنوعی قرار دارد.
اکستازی، اکس، اکس تیسی (XTC)، اکستی، قرص عشق (Love pill)، قرص شادی، سکس، خلسه، شیشه یا شابو، ادم، حوا، تمبر، اسید،ای (E) paper، Love، hug، BENS این قرص در کشورهای مختلف اسمهای متفاوتی گرفته است. در امریکا به یخ و در انگلستان به داروی عشق، در اندونزی کوکایین فقرا و داروی خون، در تایلند X یا E در ایران معروف است.
واژه اکستازی در فرهنگ نامهها به معنی خط یا خوشی زیاد، وجد، نشاط از خود بیخود شدگی، لذت یا شادی عمیق و … امده است.این واژه در عرفان به معنی وجد، خلسه، خوشی زیاد، از خود بیخود شدگی، نشئه، جذبه بیهوشی به هنگام الهام و انصراف روح از تن و اشتغال ان به امورالهی امده است.قرصهای اکستازی در رنگهای مختلف ابی پر رنگ و کم رنگ، خاکستری، صورتی و قرمز مصرف می شود. در امریکا به صورت قرصهای خوراکی، ادامسهای جویدنی، کپسول، مواد تدخینی و تزریقی و پودر غذایی موجود است و با مارکهای میتسوبیشی و غیره..
برای درمان اعتیاد به این ماده، به روان درمانی و کار سخت گروهی نیاز است. هیچ پاد زهری ( انتی روتی) برای بی ارادگی بااکستازی وجود ندارد. در صورت بروز علائمی مثل تب شدید تشنج و تغییرات ضربان قلب (تاکی اریتمی ) درمان علامتی است از ترکیبات ضد افسردگی و انتی سایکوتیک برای درمان عوارض در روزهای پس از مصرف استفاده می شود.
تا هنگامی که الگوی سوء مصرف MDMA افزایش نیافته بود، وضعیت ان از تعدادی مواد دیگر، مانند الکل و هروئین کاملا متفاوت بوده است. متداول تر است که سوء مصرف MDMA را باید همراه یا در طول روند استفاده از دیگر داروها ( داروهایی که به جای MDMA تمرکز درمان بر انها قرار دارد)، جستجو کنیم. درمان سوء مصرف MDMA بسیار شبیه دیگر مواد است. با این حال تعدادی مسئله قابل اجرا با MDMA وجود دارند. ابتدا این که این ماده غالبا توسط نوجوانان مورد سوء مصرف قرار می گیرد که به طور حتم باید نیازها و مسائل ویژه انها توجه کرد. دوم این که در افرادی که بیماریهای عاطفی (با مصرف MDMA) همبودی دارند، مصرف MDMA
