بورس اوراق بهادار تهران پرداخته است. بدين منظور اطلاعات 98 شرکت طي سال‌های 1384 الي 1390 به کار رفته شده است. جهت رتبه‌بندی مکانيزم هاي حاکميت شرکتي از روش رتبه‌بندی تاپسيس از رويکردهاي MCDM استفاده گرديد. نتايج حاصل از این پژوهش نشان می‌دهد مديريت سود در رتبه‌های بالا حاکميت شرکتي کمتر اتفاق می‌افتد يعني هرچه از رتبه‌های بالا به سمت رتبه‌های پايين حرکت کنيم مديريت سود افزايش پيدا می‌کند. شرکت‌هایی که داراي رتبه بالا حاکميت شرکتي می‌باشند به سبب افزايش کنترل مديريتي (مديريت سود) و شفافیت اطلاعات مالي، ميزان اعتماد سهامداران و سرمایه‌گذاری در این‌گونه شرکت‌ها افزايش پيدا می‌کند.
ایمنی (1392)، به بررسی تأثیر عدم تقارن اطلاعاتی و کیفیت سود بر هزینه سرمایه سهام عادی شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته است. تعداد 106 شرکت در طی دوره زمانی 1385 تا 1390 مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد فرضیه اصلی این تحقیق مبنی بر وجود رابطه معنیدار بین عدم تقارن اطلاعاتی و کیفیت سود با هزینه سرمایه سهام عادی در سطح اطمینان 95% رد می‌شود، اگر چه با وارد کردن متغیرهای کنترلی در مدل، این فرضیه پذیرفته می‌شود. همچنین بین عدم تقارن اطلاعاتی هزینه سرمایه سهام عادی به عنوان فرضیه فرعی اول، رابطه‌ای مثبت و بین کیفیت سود و هزینه سرمایه سهام عادی به عنوان فرضیه فرعی دوم، رابطه‌ای منفی وجود دارد که هیچ‌کدام از رابطه‌ها معنیدار نیستند و به این ترتیب فرضیه فرعی اول و دوم نیز رد می‌شود که آن‌ها نیز با وارد کردن متغیرهای کنترلی پذیرفته می‌شوند.
مشایخی و فرهادی (1392)، به بررسی تأثیر اندازه شرکت بر رابطه بین کیفیت افشا و هزینه حقوق صاحبان سهام شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداختند. دوره زمانی مورد بررسی بین سال‌های 1382 تا 1389 و شامل 98 شرکت پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران می‌باشد. نتایج بدست آمده از پژوهش فوق نشان می‌دهد که رابطه منفی و معنی‌داری بین کیفیت افشا و هزینه حقوق صاحبان سهام، براي گروه شرکت‌های بزرگ وجود دارد، اما همچنین رابطه‌ای براي گروه شرکت‌های کوچک‌تر از میانگین قابل مشاهده نیست.
خدامی پور و امینی نیا (1392)، به بررسی ارتباط بین اجتناب از پرداخت مالیات و هزینه بدهی و تأثیر مالکیت نهادی بر این رابطه پرداختند. برای آزمون فرضیه‌های پژوهش از رگرسیون حداقل مربعات تعمیم‌یافته (GLS)، برای داده‌های پانل استفاده شده است. نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که رابطۀ منفی بین اجتناب از پرداخت مالیات و هزینۀ بدهی وجود دارد. این رابطۀ منفی نشان می‌دهد که اثر مناسب مالیاتی ناشی از اجتناب از پرداخت مالیات می‌تواند به عنوان بدهی برای شرکت به کار رود، از این رو اجتناب از پرداخت مالیات می‌تواند به عنوان جانشین استفاده از بدهی باشد. علاوه بر این نتایج حاکی از این است که سطح مالکیت نهادی بر ارتباط بین اجتناب از پرداخت مالیات و هزینۀ بدهی تأثیر معناداری ندارد.
ستایش و همکاران (1392)، به بررسی تأثیر عدم تقارن اطلاعاتی بر هزینه سرمایه پرداختند. نتايج حاصل از بررسی 94 شرکت در طی دوره زمانی 1390-1383 با استفاده از داده‌های ترکیبی حاکی از آن است که بین عدم تقارن اطلاعاتی و دو معیار هزينه سرمايه يعنی هزينه سرمايه سهام عادی و هزينه بدهی رابطه معنادار وجود دارد اما بین عدم تقارن اطلاعاتی و دو معیار ديگر هزينه سرمايه يعنی هزينه سرمايه سود انباشته و میانگین موزون هزينه سرمايه رابطه معناداری وجود ندارد.
معصومی (1393)، به بررسی رابطه بین حاکمیت شرکتی و ریسک (شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران) پرداخته است. هدف از این تحقیق بررسی تأثیر مکانیزم های حاکمیت شرکتی شامل اندازه هیئت‌مدیره، استقلال هیئت‌مدیره، دوگانگی نقش مدیرعامل، مالکیت مدیریتی، مالکیت متمرکز و مالکیت خانوادگی بر ریسک شرکت‌های مورد بررسی است. در تحلیل‌ها از داده‌های 91 شرکت پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران در فاصله زمانی 1391-1387 استفاده شده است. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که رابطه مثبت و معناداری بین اندازه هیئت‌مدیره، مالکیت متمرکز و دوگانگی با ریسک وجود دارد. همچنین رابطه منفی و معناداری بین مالکیت خانوادگی و استقلال هیئت‌مدیره با ریسک وجود دارد، ولی رابطه معناداری بین مالکیت مدیریتی و ریسک وجود ندارد. به‌علاوه رابطه مثبت و معناداری بین ساختار حاکمیت شرکتی با ریسک شرکت وجود دارد.
خلعتبری و همکاران (1393)، به بررسي تأثیر حاكميت شركتي بر عملكرد مالي شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته‌اند. نمونه‌ی پژوهش از میان شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بــهـادار تهران در سال‌های 1386 تا 1391 انتخاب شده است. هدف از انجام این تحقیق، تعیین تأثیر مکانیزم هاي حاکمیتی همچون حضور سهامداران نهادي، تعداد اعضاي غیر موظف هیئت‌مدیره، اندازه‌ی هیئت‌مدیره، نقش دوگانه مدیرعامل بر عملکرد شرکت‌ها است. نتایج پژوهش، بیانگر آن اسـت که رابطه‌ی معنی‌داری بین حضـــور سهامداران نهادي، تعداد اعضاي غیر موظف هیئت‌مدیره، اندازه‌ی هیئت‌مدیره، نقش دوگانه‌ی مدیرعامل و عملکرد، وجود ندارد.
سعیدی (1393)، به بررسی تأثیر سرمايه فکري بر کاهش هزينه سرمایه‌ای برحسب شرکت‌های خدماتي و توليدي در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته است. جزاي سرمايه فکري با استفاده از مدل پوليک در دوره زماني 1387 تا 1390 محاسبه و يا رگرسيون چند متغيره رابطه آن با هزينه حقوق صاحبان سهام سنجيده شد. بر اساس یافته‌ها، ارزش‌افزوده سرمايه فکري با هزينه حقوق صاحبان سهام رابطه منفي و معنیدار دارد. همچنين ارزش‌افزوده سرمايه انساني رابطه منفي و معنیدار با هزينه حقوق صاحبان سهام دارد؛ به عبارت ديگر، موجب کاهش هزينه سرمايه می‌شود؛ اما ارزش‌افزوده سرمايه فيزيکي به کار گرفته شده و ارزش‌افزوده سرمايه ساختاري با هزينه حقوق صاحبان سهام رابطه معنیدار نداشت.
میرحسینی گنجی (1393)، به بررسی رابطه بین حاکمیت شرکتی و عملکرد صندوق‌های سرمایه‌گذاری پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته است. در این راستا تعداد 32 صندوق سرمایه‌گذاری مشترک پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران در طی دوره زمانی 1390-1391 انتخاب و ارتباط بین رتبه حاکمیت شرکتی و عملکرد آن‌ها بصورت مقطعی مورد مطالعه قرارگرفته‌اند. نتایج نشان می‌دهد ارتباط غیرخطی بین حاکمیت شرکتی و عملکرد صندوق‌های سرمایه‌گذاری وجود دارد و این رابطه غیرخطی دارای نقطه مینیمم است، یعنی اعمال حاکمیت شرکتی در ابتدا سبب کاهش عملکرد صندوق‌ها شده و سپس باعث افزایش عملکرد آن‌ها می‌شود.
مسعودی (1393)، به بررسی مطالعه تأثيرپذيري رابطه بين کيفيت افشاء و هزينه سرمايه سهام عادي از اندازه شرکت پرداخته است. بدين منظور داده‌های مورد نياز از187 شرکت عضو بورس اوراق بهادار تهران، در طی دوره زماني1387 تا1391 جمع‌آوری گرديده است. نتايج پژوهش نشان داد که اندازه شرکت تأثیر مثبت بر کيفيت افشا دارد و از سوي دیگر کیفیت افشا رابطه منفي با هزينه سرمايه سهام عادي دارد که اين رابطه منفي در شرکت‌های با اندازه بزرگ قوی‌تر از شرکت‌های با اندازه کوچک می‌باشد.
طاهر منش گرجی (1393)، به بررسی رابطه بین مالیات و هزینه سرمایه شرکت‌های سهامی پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته است. هدف از تحقیق تأثیر درآمدهای مالیاتی بر هزینه سرمایه در شرکت‌های سهامی پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران طی بازه زمانی 1387 تا 1391 و با روش رگرسیون پنل دیتا می‌باشد. نتایج حاصل از تحقیق برای تایید فرضیه نشان داد که درآمد مالیاتی، نرخ بازده حقوق صاحبان سهام و سود خالص با هزینه سرمایه رابطه مثبت معناداری دارد.
نوروزي و همکاران (1393)، به بررسی رابطه بین حاکمیت شرکتی و هزینه سرمایه سهام عادي شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداختند. جامعه آماري تحقیق حاضر تعداد 52 شرکت پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران می‌باشد. حاکمیت شرکتی در این پژوهش با استفاده از چهار شاخص (تمرکز مالکیت، مالکیت نهادي، درصد مدیران غیر موظف و دوگانگی وظایف مدیرعامل) اندازه‌گیری شد. از اطلاعات صورت‌های مالی شرکت‌ها در طول سال‌های 1391-1387 براي اندازه‌گیری هزینه سرمایه سهام عادي استفاده شد. نتایج حاصل از تجزیه‌وتحلیل دادهها نشان می‌دهد که ویژگی‌های حاکمیت شرکتی بر هزینه سرمایه سهام عادي اثرگذار است. شاخص‌های تمرکز مالکیت و درصد مدیران غیر موظف و اندازه شرکت اثر مستقیم معناداري بر هزینه سرمایه سهام عادي دارند. ابعاد مالکیت نهادي و دوگانگی وظایف مدیرعامل اثر معکوس معناداري بر هزینه سرمایه سهام عادي دارند.
2-31- نتيجهگيري از بررسي ادبيات و پيشينه تحقيق
بر اساس مطالب مذکور، هزينه سرمايه يکي از مباحث اساسي است که به دليل کاربردهاي وسيع آن در ادبيات مالي از اهميت ويژهاي برخوردار است و در تمامي مدلهاي ارزيابي اوراق بهادار، تعيين هزينه سرمايه و اجزاي آن ضرورت انکارناپذير است و به همين دليل عوامل تعیین‌کننده هزينه سرمايه همواره يکي از چالشهاي مهم در ادبيات مالي ميباشد.
از طرفي از آنجا که کاهش هزينه سرمايه منجر به افزايش ارزش شرکت ميگردد و تحقيقات انجام شده در ايران در زمينه تأثیر مکانيزمهاي حاکميت شرکتي بر ارزش شرکت داراي انسجام و نتيجه يکساني نيستند، لذا در اين پژوهش درصدد بررسي ارتباط شاخص حاکميت شرکتي و هزينه سرمايه هستيم تا بدین‌صورت تأثیر اين شاخص را به صورت غيرمستقيم بر ارزش شرکت و افزايش ثروت سهامداران بسنجيم.
در فصل حاضر ادبيات پژوهش مربوط به حاکميت شرکتي و هزينه سرمايه و نيز تحقيقات انجام شده در اين زمينه بررسي شد. مدلهاي مختلف محاسبه هزينه حقوق صاحبان سهام به اجمال مورد بررسي قرار گرفت و از بين آن‌ها مدل گوردون به دلايل زير جهت محاسبه هزينه حقوق صاحبان سهام انتخاب گرديد:
1- امکان دسترسي به دادهها در مدل گوردون
2- سازگاري مدل گوردون با شرايط بورس اوراق بهادار تهران
3- نتايج تحقيقات قبلي در خصوص اشکالات مدل CAPM و رشد سريع شاخصهاي بورس تهران
4- پيچيدگي مدل قيمتگذاري آربيتراژ و عدم دسترسي به دادههاي مورد نياز
5- در مدل ارزيابي حسابداري به برخي پيشبينيها براي سال‌های مالي آتي نظير قيمت مورد انتظار در چند دوره بعد نياز است که اغلب اين پيشبينيها در کشورهاي خارجي توسط مؤسسات تحليلگري مالي نظير مؤسسات وليولاين ارائه ميشود، اما در ايران به دليل عدم وجود چنين پيشبينيهايي، امکان استفاده از اين مدل وجود ندارد.
فصل سوم:
روش‌شناسی پژوهش
3-1- مقدمه
در فصل قبل به بیان مبانی نظري پژوهش شامل حاکمیت شرکتی و هزینه سرمایه، پرداخته شد. در ادامه پژوهش‌های انجام شده در خارج و داخل ایران در زمینه حاکمیت شرکتی و هزینه سرمایه نیز ارائه گردید. در این فصل به تشریح روش پژوهش شامل فرضیه‌های پژوهش، تعریف متغیرها، جامعه و نمونه آماري، روش جمع‌آوری اطلاعات و روش‌های آماري استفاده‌شده براي تجزیه‌وتحلیل اطلاعات پرداخته می‌شود.
علم85 شناخت واقعیت از طریق تجربه است. کارکردهاي علم؛ تبیین86، پیش‌بینی87 و تعمیم88 است و هدف اساسی آن نظریه‌سازی است. تبیین به‌عنوان یکی از کارکردهاي علم به معناي شناخت علت یا علل پدیده‌هاست. به بیان آماري، تبیین معادل توضیح واریانس متغیر وابسته از طریق متغیر مستقل یا ترکیبی از مشارکت نسبی متغیرهاي مستقل است. موضوع علوم اجتماعی، رفتارهاي انسانی و مبتنی بر روش مشاهده‌ای است و از طرف دیگر پدیده‌های اجتماعی، پیچیده و تغییرپذیرند. پدیده‌های اجتماعی را نه یک علت بلکه علت‌های اجتماعی تبیین می‌کنند که پژوهشگر همواره قادر به کنترل تمام متغیرهاي مستقل (علل پدیده‌های اجتماعی) نیست (ساعی،1377). این پژوهش به دنبال تعیین رابطه بین شاخص حاکمیت شرکتی و هزینه سرمایه
