منابع پایان نامه ارشد درمورد ارزش ویژه، تحلیل عامل، تحلیل عاملی، مدیریت دانش

از طیف لیکرت، صفات پنهانی کیفی، از طریق پرسشنامه سنجش و گردآوری گردیده است. نوع داده‌ها کیفی و مقیاس آنها رنبه‌ای یا ترتیبی (ناپارامتری) می‌باشد. پاسخ هر سوال از 1 تا 5 رتبه بندی شده است که به ترتیب (1= خیلی زیاد، 2 = زیاد، 3 = متوسط، 4 = کم، 5= خیلی کم) می‌باشد که به این ترتیب و با ارزش گذاری برای هر یک از گزینه‌های پنج گانه مقیاس به شبه فاصله‌ای2 (پارامتری) تبدیل می‌شود.

4-3 ویژگی‌های جمعیت شناختی گروه نمونه
با توجه به اهمیت ویژگی‌های عمومی گروه نمونه در مطالعات پیمایشی، به توصیف این ویژگی‌های اندازگیری شده در مورد جنسیت، وضعیت تاهل، سن و میزان تحصیلات اشاره می‌کنیم.

4 – 3 – 1 توزیع فراوانی جنسیت پاسخگویان

جدول (4-1) فراوانی افراد نمونه از لحاظ جنسيت

تعداد
درصد
مرد
210
66
زن
107
34
کل
317
100

نمودار (4-1). فراوانی افراد نمونه از لحاظ جنسيت

جدول و نمودار (4-1) فراوانی مربوط به جنسیت پاسخ دهندگان را نشان می‌دهد. همانطور که در جدول و نمودار مشاهده می‌شود 66% از پاسخ دهندگان مرد و 34% باقی مانده را زنان تشکیل می‌دهند. بر اساس این نتایج تقریباً بیشتر فراوانی مربوط به پاسخ دهندگان مرد می‌باشد.

4 – 3 – 2 توزیع آماری وضعیت تاهل پاسخ دهندگان

جدول (4-2) فراوانی افراد نمونه از لحاظ وضعیت تاهل

تعداد
درصد
متاهل
241
76
مجرد
76
24
کل
317
100

نمودار(4-2) فراوانی افراد نمونه از لحاظ وضعیت تاهل

جدول و نمودار(4-2) فراوانی مربوط به وضعیت تاهل پاسخ دهندگان را نشان می‌دهد. همانطور که مشاهده می‌شود 76% پاسخگویان متاهل و 24% دیگر مجرد هستند، بر اساس این نتایج بیشتر فراوانی مربوط به پاسخگویان متاهل می‌باشد.

4 – 3 – 3 توزیع آماری سن پاسخگویان

جدول (4-3) مشخصات افراد نمونه از لحاظ سن

تعداد
درصد
20-30
154
48
30-40
98
31
40-50
40
13
بيشتر از 50
25
8
کل
317
100

نمودار (4-3). مشخصات افراد نمونه از لحاظ سن

جدول و نمودار (4-3) فراوانی مربوط به سن پاسخ گویان را نشان می‌دهد. همانطور که مشاهده می‌شود، 48% دارای سنی بین 20 تا 30 سال ، 31% دارای سنی بین 30 تا 40 سال، 13% دارای سن بین 40 تا 50 سال و نهایتاً 8% افرادی داری سنی بالاتر از 50 سال می‌باشند. بر اساس نتایج بدست آمده بیشتر بیشتر فراوانی مربوط به سنین بین 20 تا 30 سال است و کمترین فراوانی مربوط به سنین بالاتر از 50 سال است.

4-3-4 توزیع آماری تحصیلات پاسخ دهندگان

جدول (4-4) مشخصات افراد نمونه از لحاظ تحصيلات

تعداد
درصد
فوق ديپلم
54
17
ليسانس
205
65
فوق ليسانس
46
14
دکتري
12
4
کل
317
100

نمودار (4-4) مشخصات افراد نمونه از لحاظ تحصيلات

جدول و نمودار (4-4) فراوانی مربوط به تحصیلات پاسخ دهندگان را نشان می‌دهد. بنا به نتایج به دست آمده 17% دارای مدرک فوق دیپلم ، 65% دارای مدرک لیسانس، 14% دارای مدرک فوق لیسانس ، 4% دارای مدرک دکتری می‌باشند. بر اساس نتایج به دست آمده بیشترین درصد پاسخ گویان مربوط به افرادی دارای تحصیلات مقطع لیسانس می‌باشند.

4 -4 تحليل عاملي اکتشافي
به منظور شناسايي و کشف ابعاد يا سازه‌هاي اصلي داده‌هاي تحقيق برای شناسایی عوامل موثر و تبیین سهم واریانس توسط این عامل‌ها و نیز اولویت آنها در زمینه عوامل اثر گذار مدیریت دانش بر صادرات فرش، از روش تحليل عاملي اکتشافي استفاده شده است. مراحل انجام کار و نتايج حاصله به شرح زير است.

4-4-1 ماتريس همبستگي مناسب
ماتريس داده‌ها براي تحليل عاملي بايد حاوي اطلاعات معني داري باشد. معني داري اطلاعات موجود در يک ماتريس از طريق آزمون مربع کاي (2χ) بارتلت صورت مي‌گيرد. معني دار بودن 2χ و آزمون بارتلت حداقل شرط لازم براي انجام دادن تحليل عاملي است.
در آزمون بارتلت فرض صفر اين است که متغيرها فقط با خودشان همبستگي دارند. رد فرض صفر حاکي از آن است که ماتريس همبستگي داراي اطلاعات معني دار است و حداقل شرايط لازم براي انجام دادن تحليل عاملي وجود دارد. اين آزمون را آزمون کرويت نيز گويند.
يکي ديگر از طرق تعيين مناسب بودن مجموعه‌اي از متغيرها در ماتريس همبستگي براي تحليل عاملي استفاده از شاخص KMO23 شاخصي از کفايت نمونه گيري است که کوچک بودن همبستگي جزيي بين متغيرها را بررسي مي‌کند و از اين طريق مشخص مي‌سازد آيا واريانس متغيرهاي تحقيق، تحت تاثير واريانس مشترک برخي عاملهاي پنهاني و اساسي است يا خير. اين شاخص در دامنه صفر تا يک قرار دارد.
چنانچه مقدار اين آماره بيش از 0.70 بود همبستگي‌هاي موجود به طور کلي براي تحليل عاملي بسيار مناسب‌اند. اگر KMO بين 0.50تا 0.69 بود بايد دقت زيادي به خرج داد و مقادير کمتر از 50.0 بدان معناست که تحليل عاملي براي آن مجموعه از متغيرها مناسب نيست. همانگونه که در جدول شماره 4-5 مشاهده می‌شود نتايج دو آزمون فوق براي انجام تحلیل عاملی برای داده‌هاي تحقيق بسيار مناسب بوده است. زيرا مقدار شاخص KMO برابر با 0.740 است. مقادير بالاي 0.70 اين شاخص، کفايت نمونه را براي به کاربردن تحليل عاملي نشان مي‌دهد. همچنين آزمون بارتلت نيز همبستگي بالاي بين متغيرها (غير واحد بودن ماتريس همبستگي) و در نتيجه مناسب بودن اين روش را نشان مي‌دهد. ميزان سطح معني داري اين آزمون 0.001 است. با توجه به اين که اين مقدار کمتر از 0.05 است بنابراين فرض صفر يعني واحد بودن ماتريس همبستگي رد مي‌گردد. نتيجه هر دو شاخص حاکي از مناسب بودن انجام تحليل عاملي براي داده‌هاي تحقيق است.

جدول (4-5) آزمون بارتلت و کايزر- مير- اوکين
KMO and Bartlett’s Test
Kaiser-Meyer-Olkin Measure of Sampling Adequacy.
.747
Bartlett’s Test of Sphericity
Approx. Chi-Square
9214.158

df
595

Sig.
.000

با توجه به توضیحاتی که پیش از این بیان شد و مقادیر بدست آمده برای شاخص KMO با مقدار 747/0 و سطح معنی داری 000/0 در آزمون کرویت بارتلت سئوالات پرسشنامه شرایط لازم برای اجرای تحلیل عاملی اکتشافی را دارا می‌باشد.

4-4-2 استخراج مجموعه عوامل اوليه:
پس از انجام دو آزمون فوق، تحليل عاملي اکتشافي به منظور بررسي و شناسايي عوامل اصلي و کشف و آشکارسازي ويژگي‌هاي خاص و روابط مورد علاقه آنها، انجام شد. يک از متداول‌ترين طرق تعيين عاملهاي مقتضي استفاده از آماره ارزش ويژه است که نشان دهنده مقدار واريانس در مجموعه متغيرهاي اوليه است که توسط يک عامل تعيين مي‌‌شود. به عبارتي ارزش ويژه هر عامل مقدار واريانس همه مولفه‌هاست که توسط آن عامل تبيين مي‌شود. هرچه اين مقدار بيشتر باشد آن عامل واريانس بيشتري را تبيين مي‌کند. عامل‌هايي که ارزش ويژه آنها از یک بيشتر است بهترين عامل‌ها هستند.
نتايج حاصل از اجرای تحلیل عاملی اکتشافی بر روی داده‌ها در جدول شماره 4-6 خلاصه شده است.
همانگونه که ملاحظه می‌شود از مجموع 35 متغیر، مولفه اندازه‌گيري شده در پرسشنامه ارزشهای ویژه 8 عامل بیشتر از یک است و درصد واریانس مشترک بین متغیرها برای این 8 عامل بر روی هم 758/72 درصد کل واریانس متغیرها را تبیین می‌کند. به بيان ديگر ميزان دقت بيان شده توسط اين 8 عامل در مجموع بيش از 72 درصد است. سهم عامل یکم با ارزش ویژه 545/8 در حدود 415/24 درصد کل واریانس متغیرها را توجیه می‌کند.

جدول شماره( 4-6) جدول ارزش ویژه و واریانس تبیین شده عوامل استخراج شده
درصد تراکمی
درصد واریانس تبیین شده
ارزش ویژه
عامل
24.415
24.415
8.545
1
15.674
40.089
5.486
2
9.262
49.351
3.242
3
6.954
56.304
2.434
4
5.638
61.942
1.973
5
4.294
66.236
1.503
6
3.472
69.707
1.215
7
3.050
72.758
1.068
8

در جهت تعیین این مطلب که مجموعه عبارت تشکیل دهنده مقیاس از چند عامل معنادار اشباع شده، سه شاخص عمده مورد توجه قرار گرفت 1) ارزش ویژه 2) نسبت واریانس تعیین شده هر عامل و 3) نمودار چرخش یافته ارزش‌های ویژه که Scree نامیده می‌شوند.
نمودار شیب‌دار طرحی از واریانس کل تبیین شده به وسیله هر متغیر را در ارتباط با سایر متغیرها نشان می‌دهد. در این طرح معمولا عاملهای بزرگ در بالا و سایر عاملهای با شیب تدریجی در کنار هم نشان داده می‌شوند. این طرح که همانند سراشیبی دامنه کوه است، توسط کتل اسکری Scree نامیده شده است. تجربه نشان داده است که اگر K تعداد عامل‌های حقیقی باشد، Scree از عامل k ام شروع می‌شود. در حقیقت این منحنی تفاوت‌های ارزشهای ویژه است که نقطه عطف نمودار شیب‌دار را تعریف می‌کند. فرض بر این است که همه عاملهای سمت راست نمودار عامل‌های خطا هستند. هر چه ارزش‌های ویژه بزرگتر باشد، عامل مشترک با معنادارتر است، و بنابر این نمودار شیب دار تشخیص عامل‌های مشترک واجد شرایط برای نگهداری عامل‌ها را تسهیل می‌کند. از نمودار Scree که در نمودار (4-5) نمایش داده شده است می‌توان استنباط کرد که سهم عامل نخست در واریانس کل متغیرها چشمگیرتر از و از سهم بقیه عامل‌ها کاملا متمایز است.

نمودار 4-5. نمودار Scree مولفه‌های عوامل اثر گذار مدیریت دانش بر صادرات فرش

میزان اشتراک مواد مجموعه 35 عبارتی مقیاس از طریق تحلیل مولفه‌های اصلی به دست آمده است که در جدول 4-7 نشان داده شده است، همانطور که ملاحظه می‌شود کمترین مورد اشتراک برابر با 0.520 متعلق به مهارت کارکنان و بیشترین میزان اشتراک برابر با 0.991 متعلق به به اشتراک گذاری دانش و ارزیابی دانش می‌باشد. میزان اشتراک بقیه عامل‌ها در میان این دو مقدار قرار گرفته است.

جدول ( 4-7) . میزان اشتراک مواد مقیاس با اجرای تحلیل عاملی مولفه‌های اصلی
متغير
اشتراك
متغير
اشتراك
دارائی های دانش
.608
کسب دانش
.860
مزیت رقابتی
.971
ذخیره دانش
.862
هماهنگی و کنترل فعالیت ها
.985
به اشتراک گذاری دانش
.991
اثربخشی سازمانی
.758
ارزیابی دانش
.991
ساختار سازمانی
.716
سرمایه فکری
.894
انگیزه
.773
جمع آوری داده و اطلاعات
.964
تخصیص متابع
.716
فرهنگ سازمانی
.943
رهبری
.693
یکپارچه سازی دانش
.938
فراهم نمودن آموزش کارکنان
.660
پایگاه دانش
.879
استراتژی ها
.679
انتقال دانش
.919
تبادل اطلاعات
.656
مدیریت منابع انسانی
.950
هوش سازمانی
.637
اقتصاد مبتنی بر دانش
.965
مهارت کارکنان
.520
شناسایی دانش
.970
تجریه
.532
سازماندهی دانش
.942
تخصص
.625
مکانیزم های نرم افزاری
.882
ایده ها
.724
یادگیری سازمانی
.554
تسهیل روابط
.775
مدیریت زنجیره تامین
.570

توزیع دانش
.629

4-4-3 چرخش و انتخاب نهايي عامل‌ها
بعد از تعيين تعداد عامل‌ها بايد ديد عمدتاً چه متغيرهايي به هر يک از عاملها تعلق مي‌گيرند. در اين مرحله انتظار مي‌رود پاره‌اي از متغيرها به يکي از عامل‌ها تعلق گيرند و پاره‌اي ديگر به عامل ديگر. استخراج مقدماتي عامل‌ها مشخص نمي‌کند که چه متغيري‌هايي به چه عاملي تعلق دارند غالباً بسياري از متغيرها بار چند عامل مي‌شوند و پاره‌اي از عامل‌ها هم تقريباً حامل تمام متغيرها هستند. لذا براي تفسير پذيرتر کردن عامل‌ها وارد مرحله سومي به نام چرخش عامل‌ها مي‌شويم. به طور مطلوب نتيجه چرخش رسيدن به عامل‌هايي است که فقط بعضي از متغيرها بار آنها مي‌شوند. ماتريس حاصل از چرخش عامل‌ها در جدول شماره 4-8 ارائه گرديده است. اين ماتريس در تفسير نتايج تحليل عاملي نقش اساسي دارد. هر متغيري که بار بيشتري بر يک عامل داشته باشد، به آن عامل تعلق دارد. بار عاملي 30/. نشانگر اين است که 9 درصد از واريانس متغير به وسيله آن عامل تبيين مي‌شود. اين مقدار واريانس تبيين شده، به اندازه‌اي هست که بتوان بار عاملي را چشمگير دانست. بنابراين در تحليل‌هاي عاملي با حجم حداقل 100 نفر، بار عاملي 3/0 ملاک معقول و مناسبي است. بارهاي 3/0 و بيشتر از آن، معنادار تلقي مي‌شوند. از طرفي اگر يک متغير بر بيش از دو عامل بار شود بايد آن متغير را در عاملي