
مترقی شیعه و اجتهاد زمان و مکان، فرهنگ سازی در خصوص تبئین قواعد و قوانین اخلاقی و اجتماعی و عدالت انتظامی قضایی و اجتماعی نیز از جمله مواردی است که صاحب نظران و کارشناسان در زمینه بازنگری در امنیت اخلاقی و اجتماعی بر سر آنها اتفاق نظر دارند.در بعد عینی، امنیت اجتماعی به معنی عدم تهدید برای ارزشهای کسب شده و در بعد ذهنی مشتمل بر نبود هراس از این که آن ارزشها مورد حمله قرار گیرد؛ بنابراین امنیت اجتماعی در جامعه برقرار نمیشود مگر آن که جامعه از تهدیدها رهایی نسبی پیدا کند و از فرصتها برخوردار و بهرهمند شود.
فصل چهارم:
ابزارهاي جنگ نرم
(فضای مجازی)
مقدمه :
طراحان جنگ نرم، براي تسخير قلبها و ذهنهاي مردم و جايگزين کردن باورها و ارزشهاي غربي به جاي باورها و ارزشهاي اسلامي از ابزارهاي عديده ای استفاده ميکنند. شناخت ابزارها و ادوات طراحان جنگ نرم شرط لازم و ضروري است . بدون شناخت دقيق امکانات و ابزارها و شگردهاي طراحان جنگ نرم، فهم پيچيدگی های آن ممکن نيست. همانگونه که از تعريف جنگ نرم به دست ميآيد ماهيت اين جنگ به گونهاي است که نميتوان ابزارهاي آن را محدود و منحصر به ابزارهاي خاصي دانست. آنچه که مشهود است اولاً، طراحان جنگ نرم براي همة مخاطبان در همة سطوح سني و لايههاي اجتماعي برنامه دارند؛ ثانياً، از همة شگردها و هنرهاي تبليغي مدرن براي اين منظور استفاده ميکنند و ثالثاً، همة امکانات و توانمنديهاي خود را در اين راستا به کار گرفتهاند.
4-1) رسانهها:
نقش رسانهها در جنگ نرم تا آنجا است که بعضي جنگ نرم را به جنگ رسانهاي تعريف کردهاند. به هر حال، يکي از مهمترين ابزارها در جنگ نرم، رسانهها هستند. اگر اندکي در ماهيت و کارکردهاي رسانهها در دنياي جديد تأمل شود دنياي جديد رسانه، مکمل سياست و قدرت است و قابل انفکاک از يکديگر نيستند. در کنار قدرت همواره رسانهاي قوي نيز وجود دارد و هر جا سياستي اثرگذار وجود دارد همراه با آن رسانههاي اثرگذاري نيز ديده ميشوند. رسانههاي صوتي، تصويري و نوشتاري راهکاری براي تغيير ذهنيتها و باورها و ارزشهاي يک ملت هستند. برخي معتقدند امروزه اختيار جهان در دست کساني است که از رسانههاي قوي و تأثيرگذار برخوردارند. در دنياي امروز قدرت بلامنازع رسانهاي و تبليغاتي جهان، چهار کشور امريکا، انگليس، فرانسه و آلمان هستند. سرمايهگذاران و گردانندگان اصلي رسانههاي بزرگ آمريکا افرادي همچون راکفلر، مروگان، مککورميک، هوارد، ويليام رنداف هستند. دو يهودی معروف به نامهاي رابرت مرداک و کوانر دبلاک نه تنها مالکيت صدها روزنامه، مجله، مرکز انتشاراتي و شبکههاي مختلف راديويي و تلويزيوني را بر عهده دارند، در بسياري از مراکز فيلمسازي و بنگاههاي چاپ و نشر نيز از جملة سهامداران عمده به شمار ميآيند. کيث روپرت مُرداک93، 21 درصد از سهام خبرگزاري رويترز، 25 درصد از سهام شبکة ماهوارهاي آمريکا، 15 درصد از سهام هاليود، 20 درصد از سهام بزرگترين چاپخانة جهان، و 18 درصد از سهام شرکتهاي فيلمسازي و شبکههاي تلويزيوني قرن بيستم آمريکا را در اختيار دارد. اين فرد يکي از چهار امپراطوري رسانهاي جهان در مقطع کنوني به شمار ميآيد. شبکهاي تلويزيوني که مقر آن در هنگ کنگ است راهاندازي کرده است که جديدترين فيلمها را که اغلب در زمينه روابط نامشروع جنسي، شيطانپرستي و خشونت است، به زبان فارسي پخش ميکند.شبکههاي رويترز، اسوشيتدپرس، يونايتدپرس و فرانس پرس بيش از 55 هزار دفتر در سراسر جهان دارند94 و روزانه بيش از 55 ميليون کلمه به 192 کشور جهان مخابره ميکنند و بيش از 85 درصد اطلاعات و اخباري که در دنيا پخش ميشود ساخته و پرداخته همين چهار غول خبري است. بيش از دوازدههزار روزنامه و مجله در سراسر دنيا از همين چهار غول خبري تغذيه ميشوند (واعظی، 1386: 97).بخش برونمرزي بي. بي. سي در حال حاضر به دهها زبان دنيا95 روزانه برنامه پخش ميکند. اين شبکه ، از سوي دولت مردان انگليس مديريت ميگردد.
رئيس آن از سوي نخست وزير انگليس منصوب ميشود. بخش برون مرزي صداي آمريکا نيز در 175 کشور و به 45 زبان دنيا برنامه پخش ميکند. در طي دو دهة اخير تعداد شبکههاي راديويي و تلويزيوني و ماهوارهاي 22 برابر شده است. ايالات متحده امريکا نزديک به 500 ميليارد دلار در زمينة IT سرمايهگذاري کرده است. اين بدان معنا است که بستر لازم براي استفاده از رسانههاي جديدو فنآوري اطلاعات را عليه هر فرد، گروه، يا کشوري فراهم کرده است.از طرفي، ظهور اينترنت، ماهوارهها، بنگاههاي بزرگ خبري، روزنامهها، شبکههاي راديويي و تلويزيوني، ايميل، موبايل و ديگر رسانههاي ارتباطي، زمينة ارتباط مستقيم، تأثيرگذار، سريع و تقريباً غير قابل کنترل با عموم مخاطبان را فراهم کرده است. اين ابزار و ادوات، که روز به روز بر تنوع و پيچيدگي آنها افزوده ميشود، اين اقتدار را به غربيان،به عنوان مبتکران و طراحان آنها، دادهاست که بتوانند افکار عمومي مردم در سراسر دنيا را تحت تأثير خود قرار دهند. به هر حال، رسانهها در زمان کنوني به عنوان ابزاري بسيار مهم در خدمت جنگ نرم هستند. شايد بتوان گفت در حال حاضر يک جنگ رسانهاي جهاني عليه جمهوري اسلامي در جريان است. خط مشي کلي و مشترک طراحان جنگ نرم ،عليه جمهوري اسلامي اين است که هيچ نقطة مثبتي از ايران را منعکس نميکنند. تماماً بر محور اخبار منفي از ايران ميچرخند حتي اخبار مثبت را با هنرمنديهاي فني و حرفهاي به گونهاي منفي جلوه ميدهند. اخبار مرتبط با نقض حقوق بشر در ايران، نبود آزادي در ايران، اخبار مربوط به مشکلات اقتصادي، ايجاد شقاق ميان دولت و ملت در رأس خبرهاي منتشره دربارة جمهوري اسلامي قرار دارد.نويسندگان کتاب «ساخت شبکههاي مسلمان ميانهرو» در مقدمة کتاب خود از تأسيس و حمايت از رسانههاي داخلي و بومي به جاي استفاده بيشتر از رسانههاي آمريکايي، دفاع کرده و مينويسند: «راديو ساوا96 و شبکة تلويزيوني الحُره97 به عنوان نمايندگان دولت آمريكا تلقي ميگردند، و با وجود هزينههاي زيادشان، در مثبت جلوه دادن برخوردها نسبت به آمريكا ناكام ماندهاند. ما معتقديم كه هزينههايي كه روي راديو سَوا و شبكه تلويزيوني الحُره مصرف ميشود، بهتر است كه در حمايت از خروجيهاي رسانههاي محلي و روزنامهنگاراني كه به فعاليتهاي كثرتگرايانه و دموكراتيك وفادار هستند هزينه گردد» (Rabasa, 2007).
4-2)مطبوعات:
يکي از نخستين رسانههاي ارتباط جمعي، روزنامهها و مجلات خبري بودهاند. هر چند امروزه به دليل پيدايش وسايل ارتباط جمعي پيشرفتهتري مطبوعات ديگر آن نقش بيبديل خود را اندکي از دست دادهاند اما هنوز هم يکي از مهمترين و اصليترين رسانههاي گروهي به شمار ميروند. و هنوز هم مخاطبان فراواني در گوشه و کنار جهان دارند. نشريات الکترونيکي و نشريات اينترنتي در سالهاي اخير نوع ديگري از مطبوعات به شمار ميروند، که توانستهاند قدرت رقابت مطبوعات را با ساير رسانهها تا حدودي حفظ کنند. يکي از ابزارهاي مهم در جنگ نرم ، استفادة هنرمندانه و کاملاً حرفهاي از مطبوعات و مجلات است. اهميتي که مطبوعات در دنياي جديد در ايجاد تحولات سياسي و اجتماعي و اقتصادي و همچنين در ايجاد تغييرات فکري و فرهنگي ايفا ميکنند، بسياري از قدرتهاي بزرگ را بر آن داشته است که از هيچ کوششي در اين تسخير فضاي مطبوعات به نفع خود و به کارگيري از آنها عليه مخالفان خود فروگذار نکنند. در اين زمينه به نقل بخشهايي از سياستهاي سردمداران جنگ نرم در عرصة مطبوعات بسنده ميکنيم. در کتاب پروتکلهاي دانشوران صهيون، در پروتکل دوازدهم به مسألة مطبوعات و ضرورت استفادة بهينه از آنها در راستاي سياستهاي جنگ نرم اشاره شده است. در اين پروتکل ميخوانيم:بدون خواست ما روزنامهها هيچ خبري را منتشر نخواهند کرد. هيچ خبري در جهان پخش نخواهد شد مگر آنکه ما خود آن را ديکته کنيم. هر کس بخواهد انتشاراتي يا کتابفروشي و يا چاپخانه باز کند بايد از يکي از موسسههاي آموزشي مدرک و جواز بگيرد که در اين صورت اگر لغزش يا مخالفتي از او سر بزند بيدرنگ مدرکش را ميگيريم. با اين وسيله و تدابير ابزار نشر فکري به صورت ابزاري آموزشي در دست حکومت ما قرار خواهد گرفت ادبيات و مطبوعات بزرگترين و مهمترين ابزار آموزشي هستند. به همين دليل حکومت ما افسار بيشتر مطبوعات را به دست خواهد گرفت و با اين کار تأثيرات سوء و زيانبخش روزنامههاي مستقل را خنثي خواهد کرد. با اين تدبير ما بالاترين نيروي جهت دهنده به افکار عمومي را در اختيار خود گرفتهايم.تمام روزنامههايي که از ساغر ما مينوشند، چهرهها، قيافهها و گرايشهاي مختلفي را به خود خواهند گرفت: از آريستوکراسي گرفته تا جمهوري و انقلابي و حتي آنارشيسم و اسمهاي ديگري از اين دست. اين روزنامهها همچون «ويشنو»، الهة هندي، صدها دست خواهند داشت و هر چشمي از آنها يک جنبه از افکار عمومي را زير نظر خواهد گرفت. به برکت اين اقدامات ما ميتوانيم، هر وقت که لازم باشد، افکار عمومي را دربارة يک موضوع سياسي تهييج يا آرام کنيم و يا آن را به او بقبولانيم يا ذهن او را دربارة يک موضوع دچار شک و تشويش سازيم (نويهض، 1387: 314-309).
4-3)شبکههاي راديويي:
شبکههاي راديويي، به ويژه بخشهاي بين المللي آنها، از ابتداي تأسيس تاکنون همواره براي تأثيرگذاري بر مخاطبين جنگ نرم مورد استفاده قرار ميگرفتهاند. صاحبان اين صنعت همواره سعي کردهاند با استفاده از اين رسانه، سياستهاي خارجي و برنامهها و ارزشهاي خود را به گوش جهانيان برسانند. عليرغم پيدايش رسانههاي مدرنتر، به دلايل مختلف، هنوز شبکههاي راديويي مورد اقبال فراوان قرار ميگيرند و در حال رشد روزافزون هستند. شبکههاي راديويي در جنگ نرم با تبليغات منفي خود عليه کشورِ مورد هجوم سعي ميکنند سياهنمايي گستردهاي در عرصههاي مختلف سياسي، اقتصادي، فرهنگي، علمي داشته باشند. نقاط منفي را پررنگ کنند و برجستگيها را بسيار کمرنگ و ضعيف جلوه دهند. در حال حاضر دهها (حدود 30) راديويي فارسي زبان بيگانه، که همواره بر تعداد آنها نيز افزوده ميشود، بعضاً به صورت 24 ساعته در حال پخش برنامه به زبان فارسي هستند. راديوهايي مثل آزادي، برابري، بيبيسي، دويچه وله، صداي ايران، صداي زن، صداي زنان، فردا، قاصدک، همصدا سرگرم فعالیت هستند
4-4)شبکههاي تلويزيوني:
تلويزيون يکي از مهمترين رسانهها به شمار ميرود. در تعريف اين پديده گفته شده است «تلويزيون در عصر حاضر، چشم و گوش آدمهاست» (صفاتاج، 1387: 107). اين جعبة جادويي تأثيري سحرآميز بر افکار و انديشهها و اخلاقيات و رفتارهاي مخاطبان خود دارد. کمتر خانهاي در گوشه و کنار جهان يافت ميشود که اين جعبه جادويي با انواعي از شبکهها در آن وجود نداشته باشد و بخش متنابهي از اوقات صاحبان خانه را به خود اختصاص ندهد. به همين دليل مهمترين کانال ارتباط جمعي به شمار ميآيد. به همين دليل است که مورد توجه جدي سياستمداران و حاکمان قرار گرفته است. وسيلهاي است که هر کسي ميتواند متناسب با ايدهها و ارزشها و اهداف خود از آن استفاده نمايد. و افکار عمومي را آنگونه که ميخواهد جهتدهي نمايد. به همين دليل طراحان جنگ نرم عليه جمهوري اسلامي ايران حتي الامکان از شبکههاي تلويزيوني بهرهبرداري ميکنند. در حال حاضر، شبکههاي تلويزيوني فارسي زبان فراواني از خارج از کشور (حدود 11 شبکه) در حال پخش برنامه عليه جمهوري اسلامي هستند. شبکههاي سياسي مثل NITV- Your TV- Simaye Azadi- Persian VOA- Pars TV- AZADI tv- BBC Persian TV-
شبکههاي متعددي (بيش از 17 شبکه) که در قالب برنامههاي سرگرمي ، تجاري ، تبليغات بازرگاني،سینمائی و ورزش وسریال های دوبله فارسی فعاليت ميکنند. عموماً به تبليغ وسايل بدنسازي، محرکهاي جنسي، کالاهاي آرايشي، و ابزارهاي زيبايي ميپردازند. و شبکههايي که به تبليغات ديني ميپردازند مثل: Mohabat
