منابع پایان نامه ارشد با موضوع وجوه نقد، حسابداری مالی، استانداردهای حسابداری، نگهداری وجه نقد

نقد
کینز سه انگیزه نیاز به انجام معاملات، انجام اقدامات احتیاطی و مقابله با شرایط دارای ریسک را سبب نگهداری وجه نقد میدانست. پژوهشهای انجام شده در زمینه نگهداری وجه نقد توسط شرکتها، انگیزه انجام معاملات (وجود هزینه های معاملاتی) و انگیزه احتیاطی را بیشتر مورد تأکید قرار دادهاند (اپلر و همكاران، 1999؛ ديتمار و همكاران، 2003؛ هارفورد و همكاران، 2008؛ هاردين و همكاران، 2009). انگیزه انجام معاملات بیشتر به دلیل هزینهبر بودن استفاده از سایر داراییها (بجز وجه نقد) در انجام معاملات تجاری است. بر این اساس می‌توان گفت شرکتهایی که با کمبود منابع داخلی روبرو هستند، میتوانند با فروش داراییها، با ایجاد بدهی‌های جدید یا انتشار سهام جدید و یا با عدم پرداخت سود سهام نقدی منابع خود را افزایش دهند (کیم و کروس، 2005؛ چنگ و هولی، 2008؛ آل-آتار و همکاران، 2008). بنابراین، انتظار میرود شرکتهایی که با هزینه معاملات بیشتری روبرو هستند، مبالغ بیشتری از داراییهای نقدی را نگهداری نمایند (كاداپاكام و همكاران، 1998). از طرف دیگر، انگیزه احتیاطی بیشتر در مورد مقابله با ریسک کمبود نقدینگی، استفاده از فرصتهای تجاری و اجتناب از ورشکستگی است (آل ناجار، 2012). بنابراین شرکتها موجودی نقد را برای مواجه با وقایع پیشبینینشده نگهداری مینمایند و در صورتی که هزینه سایر موارد تأمین مالی بسیار زیاد باشد، برای تأمین مـالی سرمایـهگذاریهـای خود از موجودیهـای نقـدی نگهـداری شده استفـاده مینمایند (آقایی، 1388).

2-3-5-1) انگیزه معاملاتی
دلیل اصلی نگهداری وجه نقد انگیزه معاملاتی میباشد (فریرا و ویلیا، 2004). بر اساس این روش خانوارها به منظور خرید کالاها و خدمات (در دورهی زمانی دریافت دستمزد و حقوق که ممکن است هفتگی یا ماهانه باشد)، به پول نقد احتیاج دارند و از این جهت مقدار معینی پول نقد نزد خود نگهداری میکنند. شرکتها و بنگاههای تولیدی برای پرداخت حقـوق و دستمزد کارگران خرید مواد خام تأمین مخارج عرضهی کالاها، پول نقد احتیاج دارند گرچه این پرداختها با دریافتیهای ناشی از فروش کالاها مطابقت ندارد (بائنكو و همكاران، 2007؛ ازكان و ازكان، 2004). مقدار پول نقدی که برای معاملات جاری مورد احتیاج است بستگی به مقدار دریافتیها و پرداختها و بعد زمانی مخارج و فاصله بین دریافتیها و سطح قیمتها دارد. با این فرض که سطح قیمتها بعد زمانی مخارج و مقدار دریافتیها و پرداختها ثابت است، هر قدر فاصله بین دریافت درآمد زیادتر باشد پول نقد بیشتری برای انجام معاملات مورد احتیاج خواهد بود (فریرا و ویللا 105، 2004).
مطابق با انگیزه معاملاتی، شرکت‌هایی که با کاهش منابع داخلی مواجه می‌شوند می‌توانند آن را توسط فروش دارایی‌ها، انتشار سهام جدید، استقراض و یا کاهش سود تقسیمی تامین کنند (ارسلان و همکاران، 2006). لیکن تمام این استراتژی‌ها مستلزم هزینه‌هایی است که دارای هر دو عنصر هزینه‌های ثابت و متغیر می‌باشند. در نتیجه شرکت‌هایی که برای پرداخت‌های خود با هزینه‌های بالای معاملاتی مواجه هستند، نگهداشت وجوه نقدنه زیادی نگهداری می‌کنند (ازكان و ازكان، 2004).

2-3-5-2) انگیزه احتیاطی
اوپلر و دیگران (1999)106 معتقدند: در تحلیـل رفتار مدیـریت در نگهداری وجه نقـد بر مبنای انگیزه احتیاطی، اجتناب مدیریت از هزینههای ورشكستگي احتمالی و یا رویدادهای غیرمترقبه و پیشبینینشده مدنظر است که فرایند تأمین منابع شرکت را میتواند تحت تأثیر قرار دهد. در یک شرکت زمانی که سایر منـابع تأمین مالی در دسترس نیستند یا استفاده از آنها بسیار هزینـهبر است، استفاده از وجوه نقـد نگهداري شده میتواند راه کاري براي تأمين مالي فعاليتها و سرمايهگذاريها باشد. با این تفسیر، شرکت برای اجتناب از هزینههـای ناشی از شرایـط غیرمنتظره دارای انگیــزه احتیاطـی است و هــر چـه احتمـال رخـداد شرایــط پیشبینینشده و پیامدهای منفی آن بیشتر باشد اين انگيزه بيشتر خواهد شد و در نتیجه مديريت تمایل به نگهداشت وجه نقد بیشتری خواهد داشت. عدم اطمینان و شرایط غیرمنتظره میتواند ناشی از محیط نوع خاص صنعت يا شرایط کلی اقتصاد مثل تورم باشد. از این دیدگاه شرکتهایی که فرصتهای رشد بالاتری دارند هزینه بحران بیشتری نیز خواهند داشت زیرا با وقوع بحران ارزش فعـلی خالص پروژههـای آنها میتواند از بین برود (فریرا و ویللا ، 2004).
بنابر انگیزه احتیاطی، شرکت‌ها در دوران سخت برای کاهش احتمال بحران مالی، اقدام به نگهداری وجوه نقد می‌نمایند. بنابر انگیزه سفته‌بازی، شرکت‌ها به منظور بهره‌برداری از فرصت‌های سرمایه‌گذاری غیر منتظره آتی هنگامی که تامین مالی خارجی هزینه‌بر است اقدام به نگهداری نگهداشت وجوه نقدنه می‌نمایند (آل نجار و بيل گاتار107، 2011). لیکن نگهداری وجوه نقد بالا دارای معایبی نیز می‌باشند بنا بر نظريه جنسن (1986)، زمانیکه میزان جزیان نقدی آزاد شرکت‌ها افزایش پیدا می‌کند، تضادهای نمایندگی موجود بین سهامداران و مدیران تشدید می‌شود. مدیران می‌توانند منافع و علایق خودشان را به هزینه سهامداران دنبال کنند و بدین ترتیب منافع مدیران از نگهداری ذخایر نقدی بیشتر از سهامداران است (آلایانیس و مزومدار108، 2004).
2-3-5-3) انگیزه سفته بازی
کلاسیکها معتقد بودند که افراد پول را تنها برای انگیزههای معاملاتی و احتیاطی نگهداری مینمایند (دوکاس و همکاران، 2000). لیکن کینر بر این اعتقاد است که افراد علاوه بر دو هدف فوق برای انگیـزه سومی نیز پول نزد خود نگهداری مینمایند که همان انگیزه سفته بازی میباشد (مک نایت و ویر، 2008). منظور از تقاضای سفته بازی پول این است که پول با هدف و امید انجام معاملات سودآور و بهره برداری از فرصتهایی که پیش میآید، نگهداری شود. انگیزه سوداگری کمک میکند تا واحد انتفاعی از فرصتهای زیر برخوردار شود:
1- فرصت خرید مواد اولیه در زمان کاهش قیمت با پرداخت سریع وجه نقد.
2- استفاده از تغییرات نرخ بهره از طریق خرید اوراق بهادار هنگامیکه نرخ بهره موردانتظار کاهش مییابد.
3- انجام هرگونه خرید دیگر با قیمتهای مناسب.
بـه طـور کلی انگیـزه سوداگری بخش کم اهمیتتری از اولویتهای شرکت برای نگهداری وجه نقد را تشکیل میدهد و انگیزههای معاملاتی و احتیاطی توجیه بیشتری برای نگهداری وجه نقد در شرکت را دارد و در آخر اینکه هر سه مانده فوق تحت تأثیر عدم اطمینان در مقدار و زمان جریانهای نقدی قرار میگیرد (آلایانیس و مزومدار، 2004).

2-3-6) ارتباط بین اهداف حسابداری و جريان‌هاي نقدي
هدف گزارشگری مالی، ارائه اطلاعاتی است که بر مبنای آن استفاده کنندگان بتوانند مبلغ ، زمان و ابهام در مورد جریان‌های نقدی آتی بنگاه را ارزیابی نمایند. این گونه ارزیابی‌ها بر اساس اطلاعات مربوط به وضعیت مالی بنگاه صورت می‌گیرد. وضعیت مالی دارای ابعاد مختلفی است، لیکن همه ابعاد در نهایت به گردش نقدی ارتباط می‌یابد از این رو، به نظر می‌رسد که اطلاعات مربوط به گردش نقد، اطلاعات مربوط تری را به عنوان مبنای ارزیابی جریان‌های نقدی آتی فراهم می‌آورد (لمونت و همكاران، 2001).
یکی از مهمترین ابعاد ارزیابی‌ها، بررسی سود آوری است که جزئیات مشروح مربوط به آن در صورت حساب سود و زیان منعکس می‌شود. هیأت تدوین استاندارد های حسابداری مالی امریکا معتقد است که علاقه به جریان نقدی عملیاتی احتمالی، اساساً به ملاحظات مربوط به سود آوری منتهی می‌شود. سود منبع اصلی تأمین ما به ازاء برای کسانی است که سرمایه بنگاه را تأمین کرده‌اند. در نهایت امر، لازمه این که بستانکاران و سهامداران بتوانند وجوهی دریافت دارند، این است که سود به وجه نقد تبدیل گردد (باتس و همكاران، 2009). به خاطر ارتباط بین اهداف حسابداری، سود و گردش نقدی است که هیأت تدوین استانداردهای حسابداری معتقد است در یک مجموعه کامل صورت‌های مالی لازم است صورتی از گردش وجوه نقد بنگاه نیز ارائه گردد. این هیأت معتقد است که صورت گردش وجوه نقد اطلاعات مربوط به مقدار، چگونگی و فاصله زمانی بین درآمد و هزینه، دریافت و پرداخت‌های نقدی را ارائه می‌نماید (علی احمدی ، 1386).

2-3-7) وجه نقد، جريان‌هاي نقدي و چارچوب نظری
هیأت تدوین استانداردهای حسابداری مالی نسبت به ضرورت تهیه و افشای اطلاعات مربوط به گردش وجوه نقد دارای موضع‌گیری صریح و روشن می‌باشد.
این موضع با تعریف نیازهای استفاده‌کنندگان بالقوه از اطلاعات مالی آغاز می‌گردد. فرض شده است که تصور سرمایه‌گذاران، وام‌دهندگان و کارکنان از بنگاه، منبعی از وجه نقد است که منجر به تقسیم سود، پرداخت بهره، افزایش در ارزش بازار اوراق سرمایه، باز پرداخت وام‌ها، پرداخت بهای کالا و خدمات و یا حقوق و دستمزد می‌گردد.
از آن‌جایی که اهداف سه‌گانه گزارش‌گری مالی عبارتند از:
1) گزارشات مالی باید به نحوی تهیه شود که نیاز اطلاعاتی سرمایه‌گذاران فعلی و بالقوه، بستانکاران و سایر تصمیم‌گیرندگان سرمایه‌گذاری را فراهم کند.
2) اطلاعاتی که درباره منابع و تغییرات در منابع موسسه را گزارش نماید.
3) اطلاعات مفیدی درباره جریان‌های نقدی آتی گزارش نماید.
به همین لحاظ، هدف اصلی گزارش‌گری مالی که منعکس‌کننده علایق مشترک همه استفاده‌کنندگان بالقوه صورت‌های مالی است، بر روی توانایی بنگاه در تأمین جریان‌های نقدی مطلوب متمرکز گردیده است.
بیانیه شماره (1) مفاهیم حسابداری مالی در این زمینه گفته است:
گزارش‌گری مالی باید اطلاعاتی در مورد چگونگی تحصیل یا پرداخت وجه نقد، استقراض و بازپرداخت آن، معاملات مربوط به حقوق صاحبان سرمایه شامل تقسیم سود نقدی و سایر موارد توزیع منافع بنگاه بین صاحبان آن و سایر مواردی که ممکن است بر نقدینگی و قدرت پرداخت دیون آن تأثیر می‌گذارد، فراهم نماید.
اطلاعات مربوط به جریان‌های نقدی یا سایر جریان‌های وجوه می‌تواند در آشنایی با عملیات بنگاه، ارزیابی فعالیت‌های تأمین مالی، ارزیابی نقدینگی، قابلیت پرداخت دیون و تفسیر اطلاعات تهیه شده مفید و سودمند باشد (ديفوند و هانگ، 2003). این بیانیه نشان‌دهنده این مطلب بود که هیأت تدوین استانداردهای حسابداری مالی توجه خود را به گزارش‌گری جریان‌های نقدی و در نهایت انتشار بیانیه شماره 95 معطوف نموده است. این حرکت هیأت تدوین استانداردهای حسابداری مالی ناشی از برخی باورها و اعتقادات اعضای آن به شرح زیر بود:
ارزیابی بازار از موقعیت قابل پیش‌بینی یک بنگاه در تحصیل جریان‌های نقدی مطلوب بر قیمت‌های بازار اوراق‌بهادار آن تأثیر می‌گذارد، اگر چه ارزش بازار این اوراق تحت تأثیر عوامل گوناگونی چون شرایط عمومی اقتصادی، نرخ‌های بهره، روان شناسی بازار و غیره نیز قرار دارد که مربوط به یک بنگاه به خصوص نمی‌باشد (علی احمدی ، 1386).
هیأت تدوین استانداردهای حسابداری مالی در بیانیه مفاهیم حسابداری بیان نموده که صورت گردش وجوه نقد می‌بایستی دارای نقاط مثبتی باشد که به استفاده‌کنندگان در بر طرف نمودن نیازهایشان کمک نماید. اطلاعات سودمندی را در مورد فعالیت‌های بنگاه در تحصیل وجه نقد از طریق عملیات جاری به منظور باز پرداخت بدهی‌ها، تقسیم سود یا سرمایه‌گذاری مجدد به منظور حفظ یا توسعه ظرفیت عملیاتی، در مورد فعالیت‌های تأمین مالی چه از طریق استقراض و چه از طریق صاحبان سرمایه و هم‌چنین در مورد فعالیت‌های سرمایه‌گذاری یا پرداخت‌های نقدی ارائه می‌کند (كال و همكاران، 2009). استفاده‌های مهم از اطلاعات مربوط به دریافت‌ها و پرداخت‌های نقدی جاری به منظور کمک کردن به دست‌یابی به عواملی هم‌چون نقدینگی بنگاه، انعطاف‌پذیری مالی، سود‌آوری و ریسک می‌باشد (ديتمار و همکاران، 2003).

2-3-8) چرخش وجه نقد و جريان‌هاي نقدي
تولید کالا مستلزم مصرف سرمایه در گردش است. شرکتها برای تولید کالا مجبورند ابتدا مواد اولیه بخرند، سپس آنها را تغییر شکل به صورت کالای ساخته شده درآورند. آنگاه با فروش موجودی کالای ساخته شده، حسابهای دریافتنی یا اسناد دریافتی افزایش مییابند. و با وصول مطالبات دوره گردش وجه نقد به پایان میرسد (كايا و سو، 2009). از آنجا که برای خرید