کارکنان اداره آموزش و پرورش شهرستان لامرد دارد؟
1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق
امروزه مفهوم سرمایه اجتماعی در کنار سرمایه های انسانی و اقتصادی مورد توجه قرار گرفته است. در واقع، سرمایه اجتماعی را می توان بخشی از ثروت ملّی به حساب آورد که بستر مناسبی برای بهره برداری از سرمایه انسانی و فیزیکی (مادّی) و راهی برای نیل به موفقیت و توسعه اجتماعي و اقتصادي قلمداد می شود. هیچ مجموعه انسانی، بدون سرمایه اجتماعی نمی تواند اقدامات مفید و هدفمندی انجام دهد. سرمایة اجتماعی همانند سایر اشکال سرمایه مولّد است؛ یعنی تحقّق اهداف معیّنی را که در نبودش محقّق نمی‌شوند، امکان‌پذیر می‌گرداند(برجسته،1389). هیچ فردی به تنهایی مالک این سرمایه نیست. روند جدید که به نظر می رسد برای رهبران کسب و کار جالب باشد، استفاده از مفهوم سرمایه دربارة افراد و به ویژه اندیشه سرمایه اجتماعی است که توجه مدیران عالی سازمان ها را به خود جلب کرده است. چنین زمینه مساعدی از وجود مباحث اجتماعی در محدودة سازمان شرایط رویکرد به سرمایه اجتماعی را در سازمان و مدیریت فراهم کرده و بررسی سرمایه اجتماعی و استفاده از آن در مطالعات سازمانی نیز به سرعت افزایش یافته است. اهمیت سرمایه اجتماعی در مطالعات سازمان ها و تبیین موقعیت نسبی نقش آفرینان در بسیاری از حوزه های مورد توجه در تحقیقات سازمان تأیید شده است. بهسازي مجموعه كنشهاي هدفمند، از پيش انديشيده شده و طرحريزي شده‌اي است كه با هدف افزايش اثربخشي فرد و سازمان، بطور مداوم و نظام مند به بهبود و ارتقاي سطح دانش، فنون، مهارتها،تجارب و نگرشهاي مربوط به بهبود عملكرد شغلي حال و آينده كاركنان مي‌پردازد.
بهسازي منابع انساني بهعنوان يكي از فعاليتهاي ضروري براي تطبيق نيروي انساني با شرايط متغير سازمان فرايندي است كه در شيوه سنتي آن، صرفاً نظري و كلاس محور بوده و به جاي جنبهي كارآموزي، بيشتر جنبه آموزشي و به تعبيري وقت گذراني اداري داشته، اما امروزه، روشهاي جديدي براي آموزش كاركنان دولت وجود دارد كه از جمله آنها ميتوان طرح توسعه فردي، آموزش از راه دوره/ مجازي، آموزش خرد، مربيگري درمديريت، مرشدي، قراردادهاي يادگيري را نام برد. باتوجه به نقش و جايگاه آموزش كاركنان در فرآيند توسعه سازمانهاي امروزي، برنامهريزي، هدايت و كنترل آن در مسير تحقق اهداف هر سازمان ضرورتي اجتناب ناپذير ميباشد (محبت، 1390).
نتایج پژوهش حاضر میتواند بهمدیران آموزش و پرورش در ارائه بهتر راهکارهای مناسب جهت توسعه سرمایه اجتماعی خود که بتواند بهسازی مطلوبتری در سازمان موجب شود کمک رساند. همچنین میتواند به برنامهریزی و تصمیمسازی بهینه سازمانی منجر شود. فواید پژوهش حاضر میتواند مورد مطالعه مدیران جهت شناسایی ضعفهای موجود در نظام تامین منابع انسانی باشد و همچنین پایداری و ثبات محیطی را به همراه داشته باشد.
1-4- اهداف تحقیق
1-4-1- اهداف اصلی
بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی بر بهسازی سازمانی کارکنان اداره آموزش و پرورش شهرستان لامرد
بررسی تأثیر ابعاد درونی سرمایه اجتماعی بر بهسازی سازمانی کارکنان اداره آموزش و پرورش شهرستان لامرد
بررسی تأثیر ابعاد بیرونی سرمایه اجتماعی بر بهسازی سازمانی کارکنان اداره آموزش و پرورش شهرستان لامرد
1-4-2- اهداف فرعی
بررسی تأثیر بعد هنجارهای سرمایه اجتماعی بر بهسازی سازمانی کارکنان اداره آموزش و پرورش شهرستان لامرد
بررسی تأثیر بعد عقاید دینی سرمایه اجتماعی بر بهسازی سازمانی کارکنان اداره آموزش و پرورش شهرستان لامرد
بررسی تأثیر بعد اعتماد سرمایه اجتماعی بر بهسازی سازمانی کارکنان اداره آموزش و پرورش شهرستان لامرد
بررسی تأثیر بعد شبکه سرمایه اجتماعی بر بهسازی سازمانی کارکنان اداره آموزش و پرورش شهرستان لامرد
بررسی تأثیر بعد مشارکت سرمایه اجتماعی بر بهسازی سازمانی کارکنان اداره آموزش و پرورش شهرستان لامرد
بررسی تأثیر بعد قانون سرمایه اجتماعی بر بهسازی سازمانی کارکنان اداره آموزش و پرورش شهرستان لامرد
1-5- فرضیات تحقیق
1-5-1- فرضیات اصلی
سرمایه اجتماعی بر بهسازی سازمانی کارکنان اداره آموزش و پرورش شهرستان لامرد تأثیر دارد.
ابعاد درونی اجتماعی بر بهسازی سازمانی کارکنان اداره آموزش و پرورش شهرستان لامرد تأثیر دارد.
ابعاد بیرونی اجتماعی بر بهسازی سازمانی کارکنان اداره آموزش و پرورش شهرستان لامرد تأثیر دارد.
1-5-2- فرضیات فرعی
بعد هنجارهای سرمایه اجتماعی بر بهسازی سازمانی کارکنان اداره آموزش و پرورش شهرستان لامرد تأثیر دارد.
بعد عقاید دینی سرمایه اجتماعی بر بهسازی سازمانی کارکنان اداره آموزش و پرورش شهرستان لامرد تأثیر دارد.
بعد اعتماد سرمایه اجتماعی بر بهسازی سازمانی کارکنان اداره آموزش و پرورش شهرستان لامرد تأثیر دارد.
بعد شبکه سرمایه اجتماعی بر بهسازی سازمانی کارکنان اداره آموزش و پرورش شهرستان لامرد تأثیر دارد.
بعد مشارکت سرمایه اجتماعی بر بهسازی سازمانی کارکنان اداره آموزش و پرورش شهرستان لامرد تأثیر دارد.
بعد قانون سرمایه اجتماعی بر بهسازی سازمانی کارکنان اداره آموزش و پرورش شهرستان لامرد تأثیر دارد.
1-6- قلمرو تحقیق
1-6-1- قلمرو موضوعی
قلمرو موضوعی تحقیق شامل بررسی مفهوم سرمایه اجتماعی و تأثیر آن بر بهسازی سازمانی کارکنان اداره آموزش و پرورش شهرستان لامرد می باشد.
1-6-2- قلمرو زمانی
این تحقیق در بازه زمانی مهر ماه 1393 تا خرداد ماه 1394 به انجام رسیده است.
1-6-3- قلمرو مکانی
این تحقیق کلیه کارکنان اداره آموزش و پرورش شهرستان لامرد را در بر می گیرد.
1-7- تعاریف مفهومی و عملیاتی واژه ها
1-7-1- تعاریف مفهومی واژه ها
سرمایه اجتماعی:
شبكه هاي اجتماعي ، دستور هاي اخلاقي و هنجارهاي حاكم بر روابط و پيوندهاي اجتماعي بين اعضا كه به مولد بودن، نفع يا خير ديگران، نفع عمومي و يا نفع مشترك ومتقابل اعضاي شبكه ها مي انجامد(Thompson,2009).
بهسازی سازمانی
عبارت است از فرايند تغيير و توسعه برنامه ريزي شده سازمان با استفاده از دانش علوم رفتاري (لجوبلیجانا2، 2012). شورای خدمات انسانی آمریکا3 (2012) نظام بهسازی سازمان را اینگونه تعریف و توصیف میکند: فرایند اصلاح و بهبود در برنامهریزیها و تصمیمگیریهای سازمانی که معطوف به عوامل انسانی بوده و از دانشهای علوم رفتاری بهره میگیرد. بهسازي سازماني به معني فرايند اصلاح و بهبود سازمان از طريق تغيير در نگرشها، اعتقادات و ارزشهاي افراد، ساختار و فعاليتهاي سازمان است. به طور عمده بر تغيير و اصلاح رفتار انسان در سازمان تاكيد دارد (كچوئيان،1380).
1-7-2- تعاریف عملیاتی واژه ها
سرمایه اجتماعی:
سرمایه اجتماعی در این تحقیق بر مبنای پرسشنامه استاندارد سرمایه اجتماعی پوتنام(2002) با ابعاد درونی سرمایه اجتماعی شامل هنجارها(سوالات 1الي5)، عقاید دینی(سوالات 6 الی 10)، اعتماد(سوالات 11 الی 15) و ابعاد بیرونی شامل شبکه(سوالات 16 الی 20)، مشارکت(سوالات 21 الی 25) و قانون(سوالات 26 الی 31) مورد ارزیابی و سنجش قرار گرفته است.
بهسازی سازمانی: نمره ای که کارکنان به پرسشنامه بهسازی سازمانی عطافر و صلح نیا (1388) مشتمل بر 31 گویه اختصاص می دهند.
فصل دوم: مبانی نظری و تجربی تحقیق
2-1- مقدمه
سرمایه اجتماعی در سال‌های اخیر در حوزه‌های گوناگون علوم اجتماعی، اقتصاد و اخیرا در علوم سیاسی مطرح شده است. سرمایه اجتماعی عبارت است از ارتباطات و شبکه‌های اجتماعی‌ای که می‌توانند حس همکاری و اطمینان را در میان افراد یک جامعه پدید آورند. در این میان نباید از نقش نهادهای مدنی و دمکراتیک و نیز نقش دولت در گشودن چنین فضاهایی غافل شد. به هر روی، امروز بر جامعه‌شناسان ثابت شده که یکی از ابعاد مهم هر توسعه‌ای توجه به سرمایه‌های اجتماعی است. از این‌رو سرمایه اجتماعی، یکی از مهمترین شاخصه‌های رشد و توسعه هر جامعه‌ای به شمار می‌آید(شريفيان ثاني،1382).
انسان به طور ذاتی در تعامل با دیگران نیازهای خود را برطرف ساخته و گذران امور میکند. اثرات این کنش‌های متقابل در نقش آنها تا حدی است که حذف آن، زندگی را غیر ممکن می‌سازد. اما در این میان دانشمندان علوم اجتماعی با نگرشی کنجکاوانه در جوامع به شناسایی این کنش‌ها پرداخته و به مجموع عواملی پی برده‌اند که آن را سرمایه‌اجتماعی نامیده‌اند. مفهوم سرمایه‌اجتماعی در برگیرنده مفاهیمی همچون اعتماد، همکاری و همیاری میان اعضای یک گروه یا یک جامعه است که نظام هدفمندی را شکل می‌دهند و آنها را در جهت دستیابی به هدف‌های ارزشمند هدایت میکند(مشبکی،1386).
از این‌رو شناخت عوامل موثر در تقویت یا تضعیف سرمایه اجتماعی میتواند در گسترش ابعاد سرمایه اجتماعی کمک کرده و موجب افزایش عملکرد اجتماعی و اقتصادی افراد در جوامع شود. مفهوم سرمایه اجتماعی که ریشه جامعه‌شناسانه دارد، بستر مناسبی برای بهره‌وری سرمایه انسانی و فیزیکی و راهی برای نیل به موفقیت قلمداد می‌شود. مدیران و کسانی که بتوانند در سازمان، سرمایه اجتماعی ایجاد کنند، راه کامیابی شغلی و سازمانی خود را هموار می‌سازند. امروزه سرمایه اجتماعی نقشی بسیار مهمتر از سرمایه فیزیکی و انسانی در جوامع ایفا میکند و شبکه‌های روابط جمعی و گروهی انسجام بخش میان انسان‌ها و سازمان‌هاست. از این‌رو در غیاب سرمایه اجتماعی، سایر سرمایه‌ها اثربخشی خود را از دست می‌دهند و بدون سرمایه اجتماعی پیمودن راه‌های توسعه و تکامل فرهنگی و اقتصادی ناهموار و دشوار می‌شود.
در دیدگاه‌های سنتی مدیریت توسعه، سرمایه‌های اقتصادی، فیزیکی و نیروی انسانی مهمترین نقش را ایفا می‌کردند؛ اما در عصر حاضر برای توسعه بیشتر از آنچه به سرمایه‌اقتصادی، فیزیکی و انسانی نیازمند باشیم به سرمایه اجتماعی نیازمندیم، زیرا بدون این سرمایه، استفاده از دیگر سرمایه‌ها به طور بهینه انجام نخواهد شد. در جامعه‌ای که فاقد سرمایه‌اجتماعی کافی است سایر سرمایه‌ها بدون استفاده می‌مانند و تلف می‌شوند. از این‌رو موضوع سرمایه اجتماعی به عنوان یک اصل اساسی برای نیل به توسعه پایدار محسوب شده و حکومت‌ها و دولتمردانی موفق قلمداد می‌شوند که بتوانند با اتخاذ سیاست‌های لازم و ارائه راهکارهای مناسب در ارتباط با جامعه به تولید و توسعه سرمایه اجتماعی بیشتر نائل شوند. اين فصل مروري بر مباني نظري موضوع و پیشینه تحقیق انجام شده است. مباحث اين فصل در سه بخش ارايه شده است. در بخش اول مباني نظري مفهوم سرمایه اجتماعی مورد بررسي قرار گرفته است و مبحث مدیریت دانش در بخش دوم مورد بررسي قرار گرفته است؛ همچنین در بخش سوم نیز به بیان پیشینه داخلی و خارجی تحقیق پرداخته شده و در نهایت بر مبنای مطالعات و نظریات موجود مدل مفهومی تحقیق ترسیم شده است.
2-2- سرمایه اجتماعی
سرمایه اجتماعی واژه‌ای است که در سال‌های اخیر وارد حوزه علوم اجتماعی و اقتصادی شده و از این منظر دریچه تازه‌ای را در تحلیل و علت‌یابی مسائل اجتماعی و اقتصادی گشوده است. در این زمینه مطالعات وسیعی توسط صاحب‌نظران و دانشمندان این علوم صورت گرفته و نظریه‌پردازانی همچون جین جاکوب(2001)، لوری(2002) بن پرات(2008)، ویلیامسن(2009)، بیکر(2009)، جیمز کلمن(2000)، رابرت پاتنام(200۰)، پیربوردیو(2010) و فرانسین فوکویاما(2009) تعاریف متعددی از سرمایه اجتماعی ارائه کرده‌اند.
جیمز جاکوب(2001) در کتاب «مرگ و زندگی شهرهای بزرگ آمریکایی» سرمایه اجتماعی را شبکه‌های اجتماعی فشرده‌ای می‌داند که در محدوده‌های قدیمی شهری در ارتباط با حفظ نظافت، عدم وجود جرم و جنایت خیابانی و دیگر تصمیمات در مورد بهبود کیفیت زندگی در مقایسه با عوامل نهادهای رسمی مانند نیروی حفاظتی پلیس و نیروی انتظامی، مسئولی
