
میشود که عبارتند از :
بخش 1: مقدمه
این بخش یک معرفی سطح بالا از مفاهیم معماری سازمانی و به ویژه، برای روش توگف فراهم میکند و تعاریفی از واژههای مورد استفاده در سراسر توگف شامل میشود و جزئیات تغییرات میان این نسخه و نسخههای قبلی از توگف را منتشر میکند.
بخش 2 : روش توسعهی معماری
این بخش هستهی اصلی توگف میباشد و روش توسعهی معماری(ADM) را به صورت گام به گام برای توسعهی یک معماری سازمانی توصیف میکند.
بخش 3 : تکنیکها و دستورالعملهای ADM
این بخش مجموعهای از تکنیکها و دستورالعملهای در دسترس را برای اجرای ADM شامل میشود.
بخش 4 : چارچوب محتوای معماری
این بخش چارچوب محتوای توگف را توصیف میکند و یک متامدل ساختیافته برای مصنوعات23 معماری، بخشهای سازندهی معماری24 با قابلیت استفاده مجدد و نمایی کلی از اقلام قابل تحویل متداول معماری شامل میشود.
بخش 5 : ابزارها و زنجیرهی سازمان
این بخش به بحث طبقهبندی و ابزارهای مناسب برای دستهبندی و ذخیره خروجیهای25 فعالیت معماری در یک سازمان میپردازد.
بخش 6 : مدلهای مرجع چارچوب توگف
این بخش دو مدل مرجع معماری، یعنی مدل مرجع فنی26 و مدل مرجع یکپارچه زیرساخت اطلاعات27 را ارائه میکند.
بخش 7 : چارچوب توانمندی معماری
این بخش در مورد ساختار، فرآیندها، مهارتها، نقشها و مسئولیتهای موردنیاز برای ایجاد و راهاندازی یک معماری در سازمان بحث میکند.
هدف از تقسیم مشخصات توگف به این بخشهای مستقل این است که اجازه میدهد حوزههای تخصصی مختلف، به صورت تفصیلی در نظر گرفته شوند و این امکان وجود دارد هر بخش به تنهایی مورد توجه قرار گیرد. اگر چه تمام بخشها به عنوان یک کل، با هم کار میکنند اما امکان انتخاب بخشهای خاصی برای تطابق، بدون در نظر گرفتن بقیه وجود دارد. به عنوان مثال، یک سازمان ممکن است مایل به اتخاذ فرآیند ADM باشد، امّا به استفاده از هر یک از مواد مربوط به قابلیت معماری تمایلی نداشته باشد[62].
3-3- تعریف معماری در چارچوب توگف [33]
استاندارد ISO/IEC 42010:200728، «معماری» را این گونه تعریف میکند: «ساختار اساسی یک سیستم، تجسم یافته در اجزای آن، روابط آنها با یکدیگر و محیط و اصول حاکم بر طراحی و تکامل آن است.»
توگف، این تعریف را گرفته و گسترش میدهد. در توگف باتوجه به زمینه، «معماری» دارای دو معنی است:
1- توصیفی رسمی از یک سیستم یا برنامهای دقیق در سطح یک مؤلفه، برای هدایت کردن پیادهسازی آن.
2- ساختار مؤلفهها، روابط درون آنها و اصول و دستورالعملهای حاکم بر طراحی و تکامل آنها در طول زمان.
توگف توسعهی چهار نوع معماری را پوشش میدهد. این چهار نوع از معماری، معمولاً به عنوان زیرمجموعهای از معماری سازمانی پذیرفته شدهاند و توگف به گونهای طراحی شده است که از همهی آنها پشتیبانی میکند (جدول 3-1).
جدول 3-1: انواع معماری در توگف
نوع معماری
توصیف
معماری
کسبوکار
راهبرد کسبوکار، نظارت، سازماندهی و فرآیندهای کلیدی
معماری داده
ساختار منطقی و فیزیکی دادههای سازمانی و منابع مدیریت دادهها در سازمان
معماری
برنامهکاربردی
طرحی برای سیستمهای کاربردی خاصی که میبایست توسعه داده شوند، تعاملات آنها و ارتباطات آنها با فرآیندهای مرکزی کسبوکار سازمان است.
معماری فناوری
قابلیتهای منطقی نرمافزاری و سخت افزاریِ که برای پشتیبانی از گسترش کسبوکار، دادهها و سرویسهای برنامههای کاربردی مورد نیاز است. این شامل زیرساختهای IT، میان افزارها، شبکهها، ارتباطات، پردازش و استانداردها میشود.
3-4- اجزای توگف [33]
توگف ساختار و محتوای توانمندی معماری در یک سازمان را منعکس میکند، همان طور که در شکل 3-1 نشان داده شده است.
هستهی مرکزیِ توگف، روش توسعه معماری یا ADM است(مستند شده در نسخهی 9 از توگف، بخش2). توانمندی معماری، روش توسعه معماری را به اجرا در می آورد. (مستند شده در نسخهی 9 از توگف، بخش7). این روش، توسط تعدادی از دستورالعملها و تکنیکها پشتیبانی میشود(مستند شده در نسخهی 9 از توگف، بخش3). این روش به تولید محتوا برای ذخیره در مخزن میپردازد(مستند شده در نسخهی 9 از توگف، بخش4) و این محتوا با توجه به زنجیرهی سازمان طبقهبندی میشود(مستند شده در نسخهی 9 از توگف، بخش5). مخزن در ابتدا توسط مدلهای مرجع توگف پُر میگردد(مستند شده در نسخهی 9 از توگف، بخش6).
شکل 3-1 : محتوای توگف[63]
3-5- ADM و مراحل آن [33]
ADM، به عنوان نتیجهی مشارکتهای بسیاری از معماران، هستهی توگف را شکل میدهد و روشی برای تولید معماری سازمانی، برای سازمانی خاص است و به طور ویژه در رسیدگی به نیازهای کسبوکار طراحی شده است. ADM موارد زیر را توصیف میکند:
• راهی قابل اعتماد و اثبات شده برای توسعه و کاربرد یک معماری سازمانی.
• روشی برای توسعه معماریهایی در 4 سطح (کسبوکار، برنامههای کاربردی، داده، فناوری) میباشد و معمار را قادر میسازد تا از کفایت پرداختن به مجموعهای پیچیده از نیازمندیها، اطمینان پیدا کند.
• رهنمودها و ابزارهایی برای توسعه معماری.
متدولوژی توسعه معماری یا ADM از چندین مرحله تشکیل شده است که حول طیف وسیعی از حوزههای معماری میچرخند. ساختار پایهی ADM در شکل 3-2 نشان داده شده است.
ADM، بصورت تکراری در طول کل فرآیند، بین مراحل و درون آنها اعمال میشود. در طول چرخه ADM، هم برای کل چرخه ADM و هم برای مرحله خاصی از فرآیند، باید اعتبارسنجی مستمر نتایج، نسبت به نیازمندیهای اصلی وجود داشته باشد،. این اعتبارسنجی باید در دامنه، جزئیات، برنامه زمانی و نقاط عطف، تجدیدنظر کند. هر مرحله باید داراییهای تولید شده از تکرارهای قبلی فرآیند و داراییهای خارجی، از جمله چارچوبها و یا مدلهای دیگر را در نظر بگیرد.
ADM از مفهوم تکرار در سه سطح پشتیبانی میکند:
• چرخیدن حول ADM : ADM به روش دایرهای نشان داده شده است تا مشخص شود که اتمام یک مرحله29 از معماری، به طور مستقیم مرحله بعدی از معماری را تغذیه میکند.
• تکرار بین مراحل: توگف مفهوم تکرار در بین مراحل را توصیف میکند.
• چرخیدن حول یک مرحلهی واحد: توگف از اجرای تکراری فعالیتهای یک مرحله، به عنوان تکنیکی برای تشریح محتوای معماری، پشتیبانی میکند.
شکل 3-2: چرخهی روش توسعهی معماری یا چرخهی AMD
جدول 3-2 : فعالیتهای روش توسعهی معماری در هر مرحله[33]
مراحل ADM
فعالیتها
مرحلهی مقدماتی
آمادهسازی سازمان برای پروژههای موفق معماری توگف.
ایجاد آمادگی و فعالیتهای ابتدایی موردنیاز برای پاسخ به مواجههی کسبوکار با یک معماری سازمانی جدید، از جمله تعریف چارچوب معماری سازمانی خاص سازمان و ابزارها و تعریف اصول.
مدیریت نیازمندیها
هر مرحله از پروژهی توگف براساس و تأیید کنندهی نیازمندیهای کسبوکار است؛ نیازمندهای شناسایی و ذخیره میشوند و با اولویتبندی به مراحل مربوطه تغذیه میشوند.
مرحله A
چشمانداز معماری
دامنه30، محدودیت و انتظارات برای یک پروژه توگف مشخص میشود. ایجاد چشمانداز معماری، تعریف ذینفعان، اعتبارسنجی زمینهی کسبوکار و ایجاد بیانیه معماری و اخذ تأییدیه.
مرحله B :
معماری کسبوکار
مرحله C :
معماری سیستمهای اطلاعاتی
(داده و برنامهکاربردی )
مرحله D : معماری فناوری
معماریها را در سه لایه توسعه میدهد:
1- کسب وکار
2- سیستمهای اطلاعاتی
3- فناوری
در هر مورد، معماری مبدأ و مقصد توسعه یافته و تجزیه و تحلیل شکاف انجام میشود.
مرحله E
فرصتها و راهحلها
انجام برنامهریزی برای پیادهسازی اولیه و شناسایی مکانیسم تحویل برای بخشهای مشخص شده در مراحل قبلی. شناسایی پروژههای پیادهسازی عمده و گروهبندی آنها در جهت معماریهای انتقالی.
مرحله F
برنامه گذار
تحلیل هزینه و فایده و ریسک و همچنین توسعهی برنامهی تفصیلی پیادهسازی و انتقال.
مرحله G
راهبری پیادهسازی
نظارت مرتبط به معماری برای پیادهسازی فراهم میشود. تهیه و صدور قراردادهای معماری (انجمن راهبری پیادهسازی). از پیادهسازی پروژه مطابق با معماری اطمینان حاصل میشود.
مرحله H
مدیریت تغییر معماری
یک فرآیند نظارت مستمر و مدیریت تغییر برای کسب اطمینان از اینکه معماری در پاسخ به نیازهای سازمان و به حداکثر رساندن ارزش معماری برای کسبوکار است.
در ادامه هر یک از مراحل چرخهی توسعهی معماری را با جزئیات بیشتر و در قالب مجموعهای از اهداف، مراحل، ورودیها و خروجیها مورد بررسی قرار میدهیم.
3-5-1- مرحلهی مقدماتی[33]
این مرحله برای آمادهسازی و فعالیتهای ابتدایی مورد نیاز برای پاسخگویی به جهتگیری کسبوکار برای یک معماری سازمانی جدید میباشد که از جمله میتوان به تعریف چارچوب معماری سازمان خاص و تعریف اصول اشاره کرد. مرحلهی مقدماتی، سازمان را برای انجام موفق یک پروژهی معماری سازمانی آماده میکند.
اهداف:
• بررسی زمینهی31 سازمانی به منظور هدایت معماری سازمانی.
• شناسایی ذینفعان، نیازمندیهای آنان و اولویتها.
• تأیید تعهد ذینفعان.
• شناسایی و تعیین دامنه عناصر سازمانی که تحت تأثیر قرار میگیرند و تعریف محدودیتها و مفروضات. این امر به ویژه برای سازمانهای بزرگ که در آن ممکن است یک محیط معماری وابسته به هم (فدرالی) وجود داشته باشد، مهم است.
• تعریف یک جایگاه برای معماری32 در سازمان. این موضوع، افراد مسئول انجام کار معماری، مکانی که در آن مستقر میشوند و مسئولیتهای آنها را شامل میشود.
• تعریف چارچوب و روشهای دقیقی که قرار است به منظور توسعه معماری سازمانی در سازمان مورد استفاده قرار گیرد؛ که معمولاً از ADM اقتباس میشود.
• راهاندازی یک چارچوب حاکمیت و حمایت، به منظور راهبری فرآیند کسبوکار و معماری از طریق چرخه ADM. این کار، متناسب بودن با هدف و اثربخشی مداوم معماری مقصد را تأیید خواهد کرد و به طور معمول شامل یک پروژه آزمایشی اولیه میباشد.
• انتخاب ابزارهای پشتیبانی و زیرساختهای دیگر به منظور حمایت از فعالیتهای معماری
• تعریف اصول محدود کنندهی معماری.
ورودیها:
ورودیهای مرحلهی مقدماتی در سه گروه قابل بررسی هستند. مراجع خارج از سازمان نظیر توگف و سایر چارچوبهای معماری، ورودیهای غیر مرتبط با معماری و ورودیهای مرتبط با معماری. از جملهی ورودیهای غیر مرتبط با معماری میتوان به اصول کسبوکار، اهداف کسبوکار، راهبرد فناوری اطلاعات، راهبرد کسبوکار و پیشرانهای کسبوکار اشاره کرد. موارد زیر به عنوان ورودیهای مرتبط با معماری شناخته میشوند[62]:
• مدل سازمانی برای معماری شامل: دامنه سازمانهای تحت تأثیر، نیازمندیهای بودجه، نقشها و مسئولیتهای تیم معماری.
• چارچوب معماری مبدأ(در صورت وجود) شامل: روش معماری، اصول معماری، ابزارهای معماری، مخزن معماری و ابزارهای پیکربندی.
مراحل:
• تعیین محدودهی ساختارهای سازمانی تحت تأثیر.
• تأیید حاکمیت و چارچوبهای پشتیبانی.
• تعریف و ایجاد تیم معماری سازمانی و شناسایی و ایجاد اصول معماری سازمانی.
• انتخاب و متناسبسازی چارچوب معماری.
• پیادهسازی ابزارهای معماری.
خروجیها:
• مدل سازمانی برای معماری سازمانی؛ نظیر دامنه سازمانهای تحت تأثیر، ارزیابی بلوغ، محدودیت های معماری، نیازمندیهای بودجه و راهبرد پشتیبانی و راهبری
• معماری چارچوب مناسب؛ از جمله اصول معماری و مخزن معماری اولیه
• بیان مجدد یا اشاره به اصول کسبوکار، اهداف کسبوکار و پیشرانهای کسبوکار
• درخواست برای کار معماری
• چارچوب حاکمیت معماری
3-5-2- مرحلهی A : چشمانداز معماری[33]
این مرحله در مورد ایجاد پروژه و آغاز تکرار چرخهی توسعه معماری، تعیین دامنه، محدودیتها و انتظارات برای تکرار است و به منظور اعتبارسنجی حوزه کسبوکار و ایجاد بیانیهی مصوب معماری
