منابع و ماخذ پایان نامه طرح تفصیلی، جامعه آماری، تحقیق و توسعه، سرمایه انسانی

شهر در مواجهه با رقابت فزاينده براى استعدادها، سرمايهگذارى و بازشناسى هويتى شكل میدهند. همچنين فعاليتهاى خلاقانه و فرهنگى وسيلهاى قدرتمند براى توسعه اجتماعى هستند و فرصتهايى را براى محلات و گروههاى اجتماعى كه دچار وضعيت نامساعدى مىباشند، فراهم مىسازند.
2-12-2- سابقه مطالعات شهرهای خلّاق در ایران
موضوع شهر خلاق موضوعی روزآمد است که این روزها در ایران و به شکل عملیاتی در اختیار سازمان میراث فرهنگی در حال شکلگیری است. و در جستجوی سابقه شهرهای کشورمان، اسنادی مربوط به نامهی کمیسیون ملی یونسکو با استانداری فارس را میتوان مشاهده کرد که در آن درخواست شده، مقدمات معرفی شهر شیراز با سازمان علمی، آموزشی و فرهنگی سازمان ملل (یونسکو) فراهم شود. در صورت عملی شدن این موضوع شیراز نخستین شهر ایران در مجموعه شهرهای خلّاق یونسکو میشود. براى ثبت نهايي شيراز در بخش ادبيات شهرهاي خلاق يونسكو، لازم است ضوابط ويژهاي مانند امكان برگزاري برنامه هاي هنري و جشنواره هاي ادبي، انتشارات فعال، واحدهاي ادبيات در دانشگاه، كتابخانه و فروشگاه هاى مهم كتاب برپا شود(رفیعیان، 1389، 16).
2-13- جمعبندی
اولين كسى كه بحث مناطق و شهرهاى خلّاق را مطرح كرد، ريچارد فلوريدا است. او در سال 2002 اولين كتاب خود را با عنوان كريتيو كلس (creative class) به چاپ رساند و پس از آن در سال 2005 كتاب ديگرى را براى تقويت موضوعش منتشر كرد. آن چه كه در مورد شهر خلّاق با توجّه به ادبيّات نظري ميتوان ذكر كرد اين است كه شهر خلّاق رويكردي فرهنگي در توسعه شهري است. در اين رويكرد شهر بايد بتواند محيطي جذّاب براي جذب و پرورش استعدادها، نوآوري ها وايده ها باشد و بتواند از ايده و خلّاقيت افراد چه افراد خاص و ويژه مثل هنرمندان، دانشمندان، نويسندگان و چه از ايدههاي شهروندان عادي در جهت حل مسائل اساسي و نيز در جهت پايهريزي رشد و توسعهاي خلّاق بهره ببرد. در اين نگرش، فرهنگ پايه اصلي توسعه محسوب ميشود و ساير بخشها از آن متأثّر است بطوري كه اساس اقتصادي اين شهرها نيز بر پايه فرهنگ و منابع فرهنگي است و از مفاهيمي چون صنايع فرهنگي، صنايع خلّاق و اقتصاد خلّاق سخن به ميان مي آيد . جذب و پرورش استعدادها و ايدهها نيازمند محيطي تنوعپذير، بردبار و باز است. بطوريكه افراد خلّاق بتوانند به راحتي در آن فعاليّت و كار كنند. يك شهر خلّاق بايد بتواند گروههاي مختلف اجتماعي با فرهنگهاي مختلف را در خود پذيرا باشد. چرا كه وجود يك جمعيّت متنوّع با ايدههاي گوناگون شانس ظهور خلّاقيت را افزايش ميدهد. لازمه اين كار نيز تنوّع بخشيدن به فرصتهاي اشتغال، كار و تفريح است. اگر شهري موفّق به جذب افراد خلّاق و به كارگيري آنها در مديريت، اقتصاد و صنايع فرهنگي باشد ميتواند در صحنه رقابت و توسعه اقتصادي نيز موفّق عمل نمايد. در نهايت بايد گفت رويكرد شهر خلّاق با نگاهي خلّاقانه به امكانات و مسائل موجود، حلّ خلّاقانه مسائل و استفاده هوشمندانه ازفرصتها و امكاناتي كه به نظر شايد كم اهميّت جلوه نمايند را مدنظر دارد.

شکل 2-3- مدل مفهومی تحقق محلات خلاق در شهر بناب

فصل سوّم
(مواد و روش ها)

3-1- مقدمه
یکی از مهم‌ترین بخش‌های یک تحقیق علمی بخش مواد و روش‌های مورد استفاده می‌باشد. در این فصل از روش‌های بکار گرفته شده برای تجزیه و تحلیل داده‌ها بحث خواهد شد. مواد و روشهای این تحقیق بر اساس فرضیات مطرح شده انتخاب شدهاند. در این فصل ابتدا به روش شناسی تحقیق (روش‌های گرد آوردی اطلاعات) پرداخته شده است. سپس با معرفی متغیرها و شاخص‌های مورد مطالعه به روش‌های مورد استفاده برای ارزیابی میزان تحققپذیری مولفههای شهر خلّاق برای 13 محله شهر بناب پرداخته خواهد شد. این روش‌ها عبارتند از مدل تاپسيس جهت ارزيابي ميزان خلّاقيت و در نهايت ميزان برخورداري همچنين براي ارتباط بين متغيرها، آزمونهاي آمار استنباطي مانند ضريب رگرسيون چندمتغيره پرداخته خواهد شد. برای این کار از روش‌های تصمیمگیری چند شاخصه بهره گرفته شده است. از آنجایی که مقایسه نواحی یک شهر از نظر برخورداری از یک یا چند شاخص توسعه، به دو صورت ممکن انجام گیرد. اول مقایسه موردی، یعنی هر بار از نظر یکی از شاخص‌ها میزان توسعه و برخورداری هر منطقه را مشخص کنیم که این کار نه منطقی است و نه به صورت واقعی میزان برخورداری و توسعه را در یک ناحیه را نشان می‌دهد؛ و دوم اینکه با یک مقایسه عمومی و انتخاب چندین شاخص که نمایانگر آثار توسعه در نواحی باشند. ابتدا کمیتی را برای هر منطقه مشخص می‌کنیم و بعد بر طبق این کمیت به رتبهبندی نواحی می‌پردازیم. برای این کار به روش‌های علمی نیاز داریم تا مجموع شاخص را باهم تلفیق کرده و موقعیت هر منطقه را نسبت به مناطق دیگر را بدست بیاوریم. روش‌های علمی متعددی در این زمینه وجود دارد یکی از مهم‌ترین روش‌های رتبهبندی مدل‌ها هستند که در سال‌های اخیر مورد توجه و استفاده زیاد برنامهریزان قرار گرفته است. در این قسمت روش انتخاب شده تاپسیس می‌باشد بعد از رتبهبندی نواحی در مرحله بعدی به ارزیابی برخورداری و پتانسیل محلّات شهر بناب از مولفههای شهر خلّاق پرداخته خواهد شد. برنامهریزی در هر محیط و زمینهای اعم از اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و محیطی مستلزم داشتن شناخت لازم از چند و چون ویژگیهایی آن محیط است. به عبارتی دیگر میتوان گفت از آنجائی که مسالهیابی و مساله شناسی بخش مهمی در شروع هر تحقیق علمی هستند، شناخت ویژگیهای محیط و تجزیه و تحلیل آنها در جهت شناخت صحیح مسائل و مشکلات ضروری است. شناخت مسائل و مشکلات و اولویتبندی آنها میتواند ما را در شناسایی مولفههایی که برای حیات سیستم اساسی هستند، کمک نماید. از سوی دیگر، با توجه به محدودیت منابع مالی و امکانات، شناسایی صحیح مسائل و اولویتبندی آنها میتواند با اختصاص منابع و امکانات به نقاط اساسی و تاثیرگذار در حیات سیستم، زمینه را برای رشد و توسعة بهتر و کارآمدتر سیستم در آینده فراهم نماید. از این رو به شناخت وضع موجود سیستم(شهر) به لحاظ ویژگیهایی طبیعی، ژئومورفولوژیکی، اقلیمی همراه با خصایص جمعیتی، اجتماعی و اقتصادی شهر و شهرستان بناب میپردازیم.

3-2- روششناسی پژوهش
روش‌های گوناگونی برای گردآوری اطلاعات وجود دارد که باید متناسب با موضوع برگزیده شوند. در این تحقیق از روش‌های متعددی برای تجزیه تحلیل داده‌ها برگزیده شده است. برای شروع بحث در مورد روش‌ها ابتدا به معرفی جامعه آماری و شاخص‌ها و متغیرها و روش‌های بدست آوری این شاخص‌ها پرداخته خواهد شد.
3-2-1- جامعه آماری و محدوده پژوهش
همانطور که در عنوان پژوهش ذکر شده است، محدوده مورد مطالعه شهر بناب که یکی از شهرستان‌های استان آذربایجانشرقی می‌باشد، انتخاب شده است. جامعه آماري مورد مطالعه، کلیه‌ی محلات سطح شهر بناب در سال 1390 می‌باشد. که شامل 13 محله می‌باشد.
3-2-2- روش‌های گردآوری اطلاعات
روش‌های مورد استفاده برای بدست آوردن اطلاعات در مورد موضوع مورد مطالعه وجود دارد. در زیر به نوع داده‌ها و روش‌های گرداوری آن‌ها اشاره شده است.
3-2-2-1- مطالعات کتابخانهای و اسنادی:
در این بخش به جمعآوری اطلاعات جمعیتی، اقتصادی، اجتماعی و تاریخی و … در مورد شهر بناب از مراکز علمی و کتابخانهای موجود در سازمان‌های مختلف در داخل کشور و منابع نظری و علمی موضوع گردآوری گردیده است، آمارهای جمعتی مربوط به محلات سطح شهر از طریق نسبتسازی آمار طرح تفصیلی (که مربوط به سال 1382 است) نسبت به نتایج سرشماری نفوس و مسکن شهر بناب سال 1390 تهیه گردیده است، همچنین از آمار سرشماری‌های عمومی نفوس و مسکن سال‌های 1365 تا 1390 و از اطلاعات طرح جامع و طرح تفصیلی شهر بناب استفاده شده است(جدول 3-1).
جدول3-1: مساحت و جمعیت محلات شهر بناب بر اساس محلهبندی طرح تفصیلی سال 90- 1382
محلات
اسامی محلات
مساحت
درصد از کل
جمعیت 82
جمعیت 90
محله 1
فرهنگیان 1
213.9
17.94
7000
7234

کوی پاسگاه

فرهنگیان 4

کوی لاله

محله 2
چوبلی باغ
41.6
3.49
4004
4138

تبریز کوچهسی

محله 3
اشاغی کوچه
57.2
4.80
5116
5288

دیگ باشی

قسم باغی

محله 4
تنگه کوچه
97
8.14
5789
5983

باقرآباد

آزادگان

محله 5
جارچیلار
73.4
6.16
5244
5420

کردکندی

جانبازان

محله 6
عسگرآباد
100.9
8.46
8026
8295

داش کورپی

کوچه قم

زرگران

کوزهچیلر

تنگه کوچه شرقی

محله 7
اولاد ذکور
29.1
2.44
3509
3627
محله 8
شهرک امام
76.5
6.42
8665
8956

خانم باغی

محله 9
قوبی اوستی
45.6
3.83
4049
4185

فرهنگیان 1

محله 10
آغاجری
44.2
3.71
5563
5750

خرمن کوچه

محله 11
دیزج جنوبی
94.8
7.95
7643
7900
محله 12
دیزج شمالی
138.1
11.58
5894
6092

کوی شهرداری

کوی کارمندان

محله 13
فرهنگیان 3
179.7
15.07
6798
7026

آغداش

اکبرآباد

جمع کل شهر
35
1192.1
100.00
77300
79894
منبع: طرح تفصیلی شهر بناب و مرکز آمار ایران
3-2-2-2- مطالعات میدانی(پرسشنامهای):
جامعه آماری پژوهش کلیه محلات(13 محله) شهر بناب میباشد و با استفاده از روش نمونهگیری سیستماتیک و در نهایت با حجم نمونه 384 نفر بدست آمد. مکان آمارگیری نیز تک تک محلات سطح شهر بناب(13 محله) انتخاب شدند
3-2-3- شاخص‌های مورد مطالعه :
برای شناخت بهتر و دقیق‌تر از وضعیت مکان‌های جغرافیایی در زمینههای مختلف و در سطوح مختلف منوط به در دسترس داشتن اطلاعات کامل و پردازش شده از مکان‌های مورد نظر است. برای نیل به این مهم از یکسری شاخص‌های ترکیبی اجتماعی، اقتصادی، اجتماعی، آموزشی، بهداشتی استفاده می‌شود این شاخص‌های ترکیبی می‌توانند سطحی از آسایش و رفاه و رشد و توسعه مکان‌های جغرافیایی را بر اساس معیارهای انتخاب شده نشاندهند. تعیین این شاخص‌ها مهم‌ترین قدم در مطالعات توسعه ناحیهای است، در واقع بیان آماری پدیدههای موجود در ناحیه است (موسوی و حکمت نیا،220:1390). در این مطالعه ما مجموعاً از چهار نوع شاخص شامل: شاخص‌های، سرمایه انسانی خلاق، نوآوری، سرمایه اجتماعی و کیفیت زندگی استفاده می‌کنیم. در جدول شماره‌ی (3-2) شاخص‌های به‌کاررفته در این تحقیق نمایش داده شده است.
جدول3-2: شاخصهای به کار گرفته شده در تحقیق
سرمایه انسانی خلاق
تعداد فرهنگیان و هنرمندان، تعداد دانشجویان، تعداد شاغلان دارای تحصیلات عالی، مهاجرین وارد شده برای تحصیلات عالی، میزان تراکم جمعیت
نوآوری
تعداد واحدهای تحقیق و توسعه، تعداد محققان واحدهای تحقیق و توسعه، تعداد اختراعات، تعداد پارکها و مراکز رشد علم و فناوری، تعداد خوشههای صنعتی، فعالیتهای تحقیق و توسعه
سرمایه اجتماعی
مشارکت اجتماعی، علاقه فراوان به جامعه، اعتماد اجتماعی، تعاون و همیاری، شرکت در شبکه روابط اجتماعی
کیفیت زندگی
فرهنگ و گردشگری، اوقات فراغت، وضعیت زیست محیطی، وضعیت اقتصادی، وضعیت کالبدی
منبع(موسوی، 1393، 21).

3-3- روش‌ها و متدهای رایج در رتبهبندی عوامل
در این بخش برای رتبهبندی نواحی شهری از لحاظ برخورداری از از مولفههای شهر خلّاق در شهر از روش‌های تصمیمگیری چندمعیاره استفاده شده است. یکی از دستهبندی‌های تصمیمگیری کمی، تقسیم آن به صورت تصمیمگیری چندمعیاره و یک معیاره است. در عالم واقع تصمیم گیری‌ها اغلب چندمعیاره هستند و ملاک مناسب و یا نامناسب بودن تصمیمات بیش از یک معیار است به همین دلیل روش‌هایی تحت عنوان تصمیمگیری چندمعیاره15 توسعه داده شده است که به حل مسائل مزبور کمک می‌کند این مدل‌های تصمیمگیری به دو دسته عمده تقسیم می‌شوند: مدل‌های چند شاخصه16 مدل‌های چندهدفه17 برای طراحی به کار گرفته می‌شوند(رضوانی و مهدی پور حسین آباد،1388، به نقل از اصغر پور،1383). از مهم‌ترین