
نباشد نيازي به بررسيبيشتر آن نيست.
اطلاعاتي با اهميت است كه بتواند بر تصميمات اقتصادي استفادهكنندگان كه بر مبناي صورتهاي مالي اتخاذ ميشود، تأثير گذارد. اگر اطلاعات، نادرست ارائـه شود يا حذف گردد، اهميت ارائـه نادرست يا حذف اطلاعات، به ميزان و ماهيت قلم مورد بحث براساس قضاوتي كه در شرايط مربوط اعمال ميشود، بستگيدارد. جنبههايي از ماهيت كه بر قضاوت در مورد اهميت يك قلم تأثير ميگذارد شامل معاملات و ساير رويدادهاي بوجود آورنده آن و نيز سرفصلهاي خاصصورتهاي مالي و افشائياتياست كه تحت تأثير قرار گرفتهاست. مواردي كه بايد مدنظر قرار گيرد شاملساير عناصر صورتهاي مالي در كليت آن و ديگر اطلاعات در دسترس استفادهكنندگاناستكه بتواند بر ارزيابيآنها از صورتهاي مالي تأثير گذارد. اين امر بهطور مثال متضمن ملاحظه تأثير آن قلم بر ارزيابي روندهاست. در مورد دو يا چند قلم مشابه، اهميت مجموع و نيز تكتك آنها بايد مدنظر قرار گيرد.
2-3-2 مربوطبودن24
اطلاعاتي مربوط تلقي ميشود كه برتصميمات اقتصادي استفادهكنندگان در ارزيابي رويدادهاي گذشته، حاليا آينده يا تائيد يا تصحيح ارزيابيهاي گذشته آنها مؤثر واقع شود.
2-3-3 ارزشپيشبينيكنندگيو تأييدكنندگي
«اطلاعات مربوط»، يا داراي ارزش پيشبينيكنندگي و يا حائز ارزش تأييدكنندگي است. نقشهاي پيشبينيكنندگي و تأييدكنندگي اطلاعات به هم مربوط ميباشند. به طور مثال، اطلاعات در مورد سطح و ساختار فعليداراييهاي واحد تجاري، براي استفادهكنندگاني كه سعي دارند توان واحد تجاري را در استفاده از فرصتها و واكنش به شرايط نامطلوب پيشبيني كنند، داراي ارزش است. همين اطلاعات داراي نقش تأييدكنندگي در مورد پيشبينيهاي گذشته مثلاً درباره ساختار واحد تجاري و ماحصلعمليات ميباشد.
اطلاعات در مورد وضعيت ماليو عملكرد ماليگذشته اغلببرايپيشبينيوضعيتماليو عملكرد ماليآتيو ساير موضوعات مورد علاقه مستقيم استفادهكنندگان از قبيل پرداخت سود سهامو دستمزد، تغييراتدر بهاي اوراق بهادار و توانايي واحد تجاريجهت ايفاي تعهدات خود در سر رسيد، مورد استفادهقرار ميگيرد. براي اينكه اطلاعاتداراي ارزش پيشبينيكنندگي باشد نيازي نيست كه در قالب يك پيشبيني صريح ارائه شود. معهذا توان پيشبيني براساس صورتهاي مالي تحت تأثير نحوه نمايش اطلاعات در مورد معاملات و ساير رويدادهاي گذشته ارتقا مييابد. به طور مثال هرگاه اقلام غيرمعمول، غيرعادي و غيرتكراري درآمد يا هزينه جداگانه افشا شود، ارزش پيشبينيكنندگيصورتهاي عملكرد ماليافزايشمييابد.
2-3-4 انتخابخاصه
براي ارائه اقلام در صورتهاي مالي بايد خاصه قلم مورد ارائه انتخاب شود. صورتهاي مالي تنها ميتوانند آن خاصههايي را ارائه كند كه برحسب واحد پول قابل بيان است. چندين خاصه پولي وجود دارد كه ميتوان در صورتهاي مالي ارائه كرد از قبيل بهاي تمام شده تاريخي، بهاي جايگزيني يا خالص ارزش فروش.انتخاب خاصهاي كه قرار است در صورتهاي مالي گزارش شود بايد مبتني بر مربوط بودن آن بهتصميمات اقتصادي استفادهكنندگان باشد. اطلاعات در مورد ساير خاصهها از جمله خاصههاي غيرقابل بيانبه پول از قبيل مقادير و سررسيدها را ميتوان با شرح اقلام در صورتهاي مالي يا يادداشتهاي توضيحي به استفادهكننده انتقال داد.
2-3-5 قابلاتكا بودن25
براي اينكه اطلاعات مفيد باشد بايد همچنين قابل اتكا باشد. اطلاعاتي قابل اتكاست كه عاري از اشتباه و تمايلات جانبدارانه با اهميت باشد و به طور صادقانه معرفآن چيزي باشد كه مدعي بيان آن است يا به گونهاي معقول انتظار ميرود بيانكند.
اطلاعات ممكناست مربوط باشد ليكن ماهيتاً يا در بيان چنانغيرقابل اتكا باشد كه شناخت آن در صورتهاي مالي به طور بالقوه گمراه كننده شود. به طور مثال اگر اعتبار و مبلغ يك ادعاي خسارت در يك اقدام قانوني مورد سئوال واقع شود، ممكناستشناختكل مبلغ ادعا در ترازنامه براي واحد تجاري نامناسبباشد گرچه افشاي مبلغ و شرايط ادعا ميتواند مناسب باشد.
2-3-6 بيانصادقانه
اطلاعات بايد اثر معاملات و ساير رويدادهايي را كه ادعا ميكند بيانگر آن است يا بهگونهاي معقول انتظار ميرود بيانگر آن باشد به طور صادقانه بيان كند. بدينترتيب مثلاً ترازنامه بايد بيانگر صادقانه اثراتمعاملات و ساير رويدادهايي باشد كه منجر به عناصري در تاريخ ترازنامهشوند كهمعيارهايشناخت را احراز كردهباشند.
بيشتر اطلاعات مالي تا حديدر معرضاين مخاطرهقرار دارند كهآنچه را كه مدعي نمايشآن هستند كاملاً بهطور صادقانه بيان نكنند. اين بدان دليل است كه در تشخيص معاملات و ساير رويدادهاييكهقرار استاندازهگيري شود يا در طراحي و اعمال روشهاي اندازهگيري و ارائهايكه بتواند پيامهاي مرتبط با آن معاملاتو ساير رويدادها را انتقال دهد، مشكلاتذاتيوجود دارد. در برخي موارد اندازهگيري اثرات مالي اقلامممكناست آنقدر مبهم باشد كه واحدهاي تجاري عموماً از شناختآنها در صورتهاي مالي خودداريكنند. معهذا در مواردي ديگر ممكن است شناخت اقلام در صورتهاي مالي مربوط تلقي شود و خطر اشتباه مربوط به شناخت و اندازهگيري آنها نيز افشا گردد.
2-3-7 رجحانمحتوا بر شكل
اگر قرار است اطلاعات بيانگر صادقانه معاملات و ساير رويدادهايي كه مدعي بيان آنهاست باشد، لازماست كه اين اطلاعات براساسمحتوا و واقعيت اقتصادي و نه صرفاً شكل قانوني آنها بهحساب گرفته شود. محتواي معاملات و ساير رويدادها همواره با شكل قانوني آنها سازگار نيست. هرچند اثرات خصوصياتقانوني يك معامله خود بخشي از محتوا و اثر تجاريآن است، اين اثرات بايستي در چارچوب كليت معاملهاز جمله هرگونه معاملات مرتبط مورد تفسير قرار گيرد. بهطور مثال يك واحد تجاري ممكن است مالكيت قانوني يك كالا را به شخصديگري واگذار كند. ليكن هرگاه به شرايط معامله از يك ديدگاه كلي نگريسته شود، ممكن است اين مطلب آشكار شود كه ترتيباتي وجود داشتهاست كه از ادامه دسترسي واحد تجاري به منافع اقتصادي آتي آن كالا اطمينان حاصل شود. در چنين شرايطي گزارش معامله به عنوان يك معامله فروش از لحاظ مقاصد گزارشگري، بيان صادقانه معامله انجام شده نميباشد.
2-3-8 بيطرفي26
اطلاعاتمندرج در صورتهاي ماليبايد بيطرفانه يعني عاري از تمايلات جانبدارانهباشد. چنانچه انتخاب و يا ارائـه اين اطلاعات بهگونهاي باشد كه بر تصميمگيري يا قضاوت در جهت نيل به نتيجهاي از قبل تعيينشده، اثر گذارد، صورتهاي مالي بيطرف نميباشد.
2-3-9 احتيـاط27
تهيهكنندگان صورتهاي ماليدر عين حال بايد با ابهاماتي كه بهگونهاي اجتنابناپذير بر بسياري رويدادها و شرايط سايه افكنده برخورد كنند. نمونهاينابهاماتعبارتاستاز قابليت وصول مطالبات، عمر مفيد احتمالي داراييهاي ثابت مشهود و تعداد و ميزان ادعاهاياحتمالي مربوط به ضمانت كالايفروشرفته. چنينموارديبا رعايتاحتياطدر تهيه صورتهاي مالي و همراه با افشاي ماهيت و ميزانآنها شناسايي ميشود. احتياطعبارتاست از كاربرد درجهاي از مراقبت كه در اعمالقضاوتبرايانجامبرآورد در شرايط ابهام مورد نياز استبهگونهاي كه درآمدها يا داراييها بيشتر از واقع و هزينهها يا بدهيها كمتر از واقعارائهنشود . اعمالاحتياطنبايد منجر بهايجاد اندوختههايپنهانييا ذخاير غير ضروريگردد يا داراييها و درآمدها را عمداً كمتر از واقع و بدهيها و هزينهها را عمداً بيشتر از واقع نشاندهد زيرا اينامر موجب نقض بيطرفياست و بر قابليتاتكاياطلاعات مالياثر ميگذارد.
2-3-10 كاملبودن
اطلاعات مندرج در صورتهاي مالي بايد باتوجه به كيفيت اهميت و ملاحظات مربوط به فزوني منافعبر هزينه تهيه و ارائـه آن، كامل باشد. حذف بخشي از اطلاعات ممكن است باعث شود كه اطلاعات نادرست يا گمراه كننده شود و لذا قابلاتكا نباشد و از مربوط بودن آن كاسته شود.
2-3-11 قابلمقايسهبودن28
استفادهكنندگان صورتهاي مالي بايد بتوانند صورتهاي مالي واحد تجاري را طي زمان جهت تشخيصروند تغييرات در وضعيت مالي، عملكرد مالي و انعطافپذيري مالي واحد تجاري مقايسه نمايند. استفادهكنندگان همچنينبايد بتوانند صورتهاي مالي واحدهاي تجاري مختلف را مقايسهكنند تا وضعيت مالي، عملكرد مالي و انعطافپذيري مالي آنها را نسبت به يكديگر بسنجند. بدين ترتيب ضرورت دارد اثرات معاملاتو ساير رويدادهاي مشابه در داخل واحد تجاري و در طول زمانبرايآنواحد تجاريبا ثباترويهاندازهگيري و ارائه شود و بين واحدهاي تجاري مختلف نيز هماهنگي رويه در باب اندازهگيري و ارائهموضوعات مشابه رعايتگردد.
رعايت استانداردهاي حسابداري موجبميگردد كه قابليت مقايسه صورتهاي مالي فراهمآيد زيرا بهموجب الزامات مندرج در استانداردهاي مزبور، واحدهاي تجاري مختلف بايد براي حسابداري معاملات و رويدادهاي مشابه از رويههاي مشابهي استفادهكنند.
نياز به قابليت مقايسه را نبايد با يكنواختي مطلق اشتباه گرفت و اين خصوصيت نبايد مانع از بكارگيريروشهاي بهبود يافته حسابداري گردد. هرگاه رويه حسابداري مورد استفاده با خصوصيات كيفي«مربوطبودن» و «قابلاتكابودن» سازگار نباشد، برايواحد تجاري ادامه استفاده از آنرويه مناسبنخواهد بود. بهگونهاي مشابه، در صورت وجود رويههاي جايگزين «مربوطتر» و «قابلاتكاتر»، براي واحد تجاري مناسب نخواهد بود كهدر رويههاي حسابداري مورد عمل تغيير ندهد.
2-3-12 ثباترويه29
قابل مقايسهب ودن مستلزم اين امر است كه اندازهگيري و ارائه اثرات مالي معاملات و ساير رويدادهايمشابه در هر دوره حسابداري و از يكدوره به دوره بعد با ثبات رويه انجامگيرد و همچنين هماهنگي رويهتوسط واحدهاي تجاري مختلف حفظ شود. اگرچه براي نيل به قابل مقايسه بودن، ثبات رويه لازم است اما هميشه به خودي خود كافينيست. به طور مثال در دوران تورمي هرگاه دو واحد تجاري كه شرايط اقتصاديو عملكرد آنها عيناً مشابه است از مبناي بهايتمامشده تاريخي براي اندازهگيري داراييها استفادهكنند، درصورت تحصيل داراييهاي خود در زمانهاي مختلف نتايج متفاوتي را گزارشخواهند كرد.
2-3-13 افشاء30
يكي از پيششرطهاي قابل مقايسه بودن، افشاي رويههاي حسابداري بكار رفته در تهيه صورتهاي ماليو همچنين افشاي هرگونه تغييرات در آن رويهها و اثرات چنين تغييراتي ميباشد. استفادهكنندگان بايد قادر باشند تفاوت بين رويههاي حسابداري براي معاملات و ساير رويدادهاي مشابه را كه توسط يك واحد تجاري طي دورههاي مختلف بكار گرفته شده و رويههايي را كه توسطواحدهاي تجاري مختلف اتخاذ شدهاست، تشخيصدهند. از آنجا كه استفادهكنندگان صورتهاي ماليعلاقهمند به مقايسه وضعيت مالي، عملكرد مالي و جريانهاي وجوه نقد واحد تجاري در طول زمان ميباشند، ارائـه اطلاعات مقايسهاي برايحداقل يك دوره مالي قبل ضرورتدارد.
2-3-14
