
: 18 نفر، حداکثر اکسیژن مصرفی: 3/60 میلیلیتر به ازای هر کیلوگرم وزن بدن) در مقایسه با مردان بی تمرین گروه کنترل (تعداد : 20 نفر، حداکثر اکسیژن مصرفی: 5/38 میلیلیتر به ازای هر کیلوگرم وزن بدن) بیشتر بود، این نتایج نشان داد که ترشح پرولاکتین به سطح تمرین حساس است(18). در مقابل این نتایج مطالعه بوسیله استرادر و همکاران نشان داد که پاسخ حاد دوچرخهسواری به مدت 30 دقیقه با شدت متوسط بین آزمودنیهای بی تمرین و مسن تمرین کرده تفاوتی وجود ندارد. همچنین، غلظت پلاسمایی هورمون و پاسخ به تحریک TRH تفاوتی بین گروهها نداشت لذا پیشنهاد میشود که تنظیم پرولاکتین توسط تمرین استقامتی تغییر نمیکند (9). از طرف دیگر، جک من و همکاران12 پرولاکتین را بعنوان یک هورمون نشانگر عملکرد 5-HT بعد از تجویز خوراکی دوز حاد آگونیست 5-HT بررسی کردند که یک اوج غلظت پرولاکتین پایین تر و نیز انتشار کلی پایین تر در ورزشکاران استقامتی نسبت به آزمودنیهای بی تمرین نشان دادند. در مجموع پیشنهادشده که این پاسخ نرواندوکراین پایین تر به خاطر یک تنظیم کاهشی در عملکرد گیرندههای مرکزی 5-HT باشد(19).
با این حال مطالعات نشان دادهاند که تمرین حاد(20) و مزمن(21) قدرتی تاثیر معناداری بر سطوح پایه PRL ندارد. برای مثال هیکسون و همکاران13 گزارش کردند که سطوح پایه PRL پلاسما در مردان و زنان بعد از 9 هفته تمرین قدرتی تغییری نداشته است(22).
از طرف دیگر مشخص شده است که نور، صدا، استرس، در دسترس بودن اکسیژن میتواند بر روی PIF و PRF در ترشح PRL تاثیر گذار باشد(2, 23). بهعنوان مثال، مشاهدهشده که در آزمونهای فزاینده هنگام قرارگیری در شرایط هایپوکسی حاد یک مانع برای ترشح پرولاکتین وجود دارد(24) درحالیکه هنگام فعالیت تحت شرایط نورموکسی افزایش در غلظت پرولاکتین بدون محدودیت بوده است(23). بنابراین یک ارتباط بین فشار اکسیژن و افزایش پرولاکتین در ورزش وجود دارد(23, 24). علاوه براین مطالعاتی نیز نشان دادهاند که افزایش غلظت پرولاکتین رابطه مستقیمی با درجه حرارت دارد(25).
از طرفی در مورد فواید تمرینات انسدادی چنین بیان شده است که یک تمرین با شدت 30 تا 50 درصد از یک تکرار بیشینه تحت شرایط انسداد عروقی یا شرایط ایسکمیک میتواند جایگزین تمرینی با شدت 70 تا 85 درصد یک تکرار بیشینه بدون انسداد باشد. انسداد عروقی از این طریق سبب ایجاد یک حوضچه خونی موقت در عضو مورد تمرین شده وهمان طور که بیانشده به دنبال آن تجمع مواد متابولیکی به ویژه اسیدلاکتیک به طور موضعی در عضو افزایش مییابد و براثرشرایط ایسکمی ایجادشده، پاسخهای هورمونی و سازگاریهای عضلانی را سبب میشود. از طرفی دیگر در مطالعهای لوگر و همکاران14 نشان دادند که میزان لاکتات در گردش خون بر ترشح پرولاکتین تاثیر ویژهای دارد ولی مکانیسم دقیق آن کاملاً مشخص نیست(10). بنابراین به نظر میرسد افزایش فشار عضلانی از طریق انسداد عروق آن بتواند با تولید لاکتات بیشتر باعث ترشح بیشتر پرولاکتین در سطح پاسخ و سازگاری شود ، اما این موضوع تاکنون مورد بررسی قرار نگرفته است. لذا در این مطالعه پژوهشگر برآن شده است تا اثرات حاد ، مزمن و سازگاری در پاسخ فعالیت هوازی رکاب زدن زیربیشینه همراه با محدودیت جریان خون را برروی سطوح پلاسمایی هورمون پرولاکتین مورد مطالعه قرار دهد و درصدد است به سوالات زیر پاسخ دهد:
1-آیا یک جلسه فعالیت رکاب زدن زیربیشینه همراه با محدودیت جریان خون پا نسبت به فعالیت معمولی رکاب زدن زیربیشینه تأثیربیشتری بر سطح سرمی پرولاکتین دارد؟
2- آیا 3 هفته فعالیت رکاب زدن زیربیشینه همراه با محدودیت جریان خون پا نسبت به فعالیت معمولی رکاب زدن زیربیشینه تأثیر بیشتری بر سطح سرمی پرولاکتین دارد؟
1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق
پرولاکتین بعنوان یک هورمون پپتیدی عملکردهای بیولوژیکی مختلفی برعهده دارد که از آن جمله میتوان به: تولیدمثل، رشد و نمو، هومئوستاز، سوخت و ساز بدن و تنظیم ایمنی و رفتار اشاره داشت(1, 2). مطالعات اخیر در تنظیم نروژنز نشان میدهد که پرولاکتین ممکن است یک عامل مربوط به نروپلاستیسیتی در بزرگسالان باشد(5). در سیستم عصبی مرکزی، نشان داده شده است که پرولاکتین دارای اثرات مستقیم بر تکثیر آستروسیت ها(3) یا سلولهای عصبی(4) میباشد. شینگو و همکاران نشان دادند که پرولاکتین نروژنز را در ناحیه فوق بطنی در زمان بارداری افزایش میدهد(4)، همچنین در موشهایی که ژن پرولاکتین آنها خاموش شده بود نروژنز در این ناحیه دچار اختلال شده بود که حاکی از نقش پرولاکتین در نروژنز در مغز است. با توجه به این یافتهها، پیشنهاد میشود که افزایش ترشح پرولاکتین در شرایط دیگر (فعالیت ورزشی) ممکن است با افزایش نروژنز همراه باشد(5). پرولاکتین ناشی از ورزش همچنین ممکن است بعنوان یک استراتژی درمانی برای تحریک نروژنز ذاتی در نظر گرفته شود، بعنوان مثال افزایش نروژنز واکنشی ناحیه فوق بطنی در یک مدل از جوندگان که بوسیله ایسکمی سلولهای عصبی را از دست داده بودند نشان داده شد(26).
تاکنون تحقیقات زیادی به اثرات تمرین انسدادی بر پاسخهای هورمونی و سازگاریهای عضلانی پرداختهاند و تأثیر این نوع تمرین بر روی هورمون پرولاکتین مورد توجه قرار نگرفته است. ازطرفی مشخص شده است که معمولا افراد جامعه به دلیل مشغلههای زندگی فرصت کافی را برای انجام فعالیتهای مداوم هوازی با زمانهای به نسبت طولانی ندارند .همچنین ازآنجایی که تمرین انسدادی فواید منحصر به فردی در زمینه بالینی هم دارد،زیرا با شدت ومدت کمتر و متناسب با فعالیتهای روزانه سازگاریهای تمرینی مثبتی ایجاد میکند(27). بنابراین نتایج این مطالعه میتواند برای افراد غیرورزشکاری که در انجام تمرینات هوازی با مدت زمان نسبتا طولانی محدودیت دارند و یاتمایل ندارند فشار بالایی رامتحمل شوند مورد استفاده قرار گیرد از طرفی دیگر مشخصشده در شرایط هایپوکسی و ایسکمی غلظت پرولاکتین خون کاهش مییابد(28)، و همچنین میزان لاکتات در گردش خون بر ترشح پرولاکتین تأثیر ویژهای دارد ، بنابراین به نظر میرسد افزایش فشار عضلانی از طریق انسداد عروق آن بایک مدت زمان وحتی شدت کمتر بتواند با تولید لاکتات بیشتر باعث ترشح بیشتر پرولاکتین در سطح پاسخ و سازگاری شود و هایپوکسی و ایسکمی ایجادشده در تمرینات انسدادی پاسخی متفاوت داشته باشد، لذا مطالعۀ حاضرمهم و ضروری به نظررسید.
1-4- اهداف تحقیق
1-4-1- هدف کلی
اثر حاد و مزمن فعالیت رکاب زدن همراه و بدون انسداد عروق بر غلظت پلاسمایی پرولاکتین مردان سالم
1-4-2- اهداف اختصاصی
1- تعیین اثر یک جلسه فعالیت رکاب زدن همراه و بدون انسداد عروقی پا بر سطح پلاسمایی پرولاکتین
2- تعیین اثر سه هفته فعالیت رکاب زدن همراه و بدون انسداد عروقی پا بر سطح پلاسمایی پرولاکتین
3- تعیین اثر سه هفته فعالیت رکاب زدن همراه و بدون انسداد عروقی پا بر پاسخ پرولاکتین پلاسمایی
1-5- فرضیات تحقیق
1-5-1- فرض کلی
فعالیت حاد و مزمن رکاب زدن همراه با انسداد عروقی پا در مقایسه با فعالیت رکاب زدن بدون انسداد عروق باعث افزایش بیشتری در سطوح پلاسمایی پرولاکتین در مردان سالم میشود.
1-5-2- فرضیات اختصاصی
1-یک جلسه فعالیت رکاب زدن همراه با انسداد عروقی پا نسبت به تمرین رکاب زدن معمولی تأثیر بیشتری بر سطح پلاسمایی پرولاکتین دارد.
2-سه هفته فعالیت رکاب زدن همراه با انسداد عروقی پا نسبت به تمرین رکاب زدن معمولی تأثیر بیشتری بر سطح پلاسمایی پرولاکتین دارد.
3- سه هفته فعالیت رکاب زدن همراه با انسداد عروقی پا نسبت به تمرین رکاب زدن معمولی تأثیر بیشتری بر پاسخ پرولاکتین پلاسمایی به یک جلسه فعالیت دارد.
1-6- پیشفرضها
1-آزمودنیها همگی از سلامت جسمی و روانی برخوردار بودند.
2-آزمودنیها در روزهای تمرین، خسته نبودند.
3-شرکت آزمودنیها با انگیزه کافی در تمرین و آزمون
4-عدم استفاده از مکملهای غذایی و مواد نیروزا در طی دوره تمرینی و آزمونها
5-صحت اطلاعات به دست آمده از دستگاههای اندازهگیری
1-7- محدودیتهای تحقیق
1-تفاوتهای فردی و عوامل وراثتی آزمودنیها قابل کنترل نبود.
2- اگر چه کلیه آزمودنیها ساکن خوابگاه بودند و شرایط زندگی و تغذیه تقریبا یکسانی داشتند اما عواملی چون تغذیه، خواب ، فعالیتهای جسمانی ، شغل ، استعمال دخانیات آنها قابل کنترل نبود.
3- ميزان انگيزش آزمودني به هنگام شركت در تمرين و آزمون قابل كنترل نبود.
1-8- تعریف مفاهیم و اصطلاحات
1-8-1- فعالیت رکاب زدن
فعالیتی است که روی چرخکار سنج و به منظور سنجش کار انجامشده صورت میگیرد(29) .در این تحقیق آزمودنیها روی چرخکار سنج با 50 درصدتوان حداکثر ،3 نوبت 3 دقیقهای و 45 ثانیه استراحت بین هر نوبت، هفتهای 3 جلسه و به مدت 3 هفته رکاب خواهند زد(27).
1-8-2- محدودیت جریان خون
یک وضعیت فیزیولوژیکی میباشد که طی آن جریان خون ورودی سرخرگی و یا برگشتی سیاهرگی درعضو کاهش می یابد(30). درپژوهش حاضرمنظوراز محدودیت جریان خون کاهش جریان خون درعروق عضلات پا بود که بااستفاده ازیک نوار که خاصیت ارتجاعی داشت صورت گرفت.
1-8-3- تمرین انسدادی15
روش ثبتشدهای است که در آن جهت کاهش جریان خون به اندام فعال، عروق پروگزیمال عضلات فشردهسازی میشود(27, 31) .در تحقیق حاضر منظور تمرین رکاب زدن همراه با انسداد عروق پا است. برای ایجاد انسداد، قسمت فوقانی ران آزمودنیها با یک نوار که خاصیت ارتجاعی دارد و دارای یک کیسه پنوماتیک است با متوسط فشار 140 تا 170 میلی متر جیوه فشردهسازی میشود.
1-8-4- پرولاکتین16
پرولاکتین یک هورمون پپتیدی میباشد که شامل 300 عمل بیولوژیکی متفاوت است. عملکردهای بیولوژیک آن شامل: تولیدمثل، رشد و نمو، همئوستاز، سوخت و ساز بدن و تنظیم ایمنی و رفتار است(1, 2). همچنین نشان داده شده است که در سیستم عصبی مرکزی پرولاکتین اثرات مستقیم بر تکثیر آستروسیتها17(3) یا سلولهای عصبی(4) دارد. در تحقیق حاضر این عامل در داخل سرم و با استفاده از کیت الایزا اندازه گیری میشود.
1-8-5- مردان سالم
مردان فاقد بیماری و ناتوانی، که کارهای روزانه خود را بدون خستگی بیمورد، همراه با شادابی و داشتن انرژی کافی انجام میدهند(32). در تحقیق حاضر منظور دانشجویان 18 تا 28 ساله دانشگاه خوارزمی هستند که با توجه به پرسشنامه سلامتی مشکلی ندارند.
فصل دوم
مبانی نظری و پیشینۀ تحقیق
2-1- مقدمه
این فصل مروری خواهد داشت برتحقیقاتی که در زمینه ی مورد نظر تحقیق، انجام شده اند.در ابتدا به مبانی نظری موضوع پرداخته خواهد شد و سپس بر اساس اهداف این تحقیق، مروری بر تحقیقات انجام گرفته توسط سایر محققان خواهد شد.
2-2- زمینههای نظری موضوع تحقیق
هورمون ها مولکول های پیام رسانی هستند که با عمل کردن بر گیرنده های موجود در سطح یا داخل سلول های هدف ،واکنش های فیزیولوژیک و متابولیکی را تنظیم و هماهنگ می کند. هورمون ها به وسیله سلول های ترشحی ای تولید می شوند که در غدد ترشحی یا در اندام های دیگری واقع شده اند که وظایف اصلی دیگری نیز دارند. این پیک ها بسته به منشا سلولی و اینکه چگونه به سلول های هدف می رسند ،نام های متفاوتی دارند.
2-2-1-پرولاکتین و ورزش
2-2-1-1-مقدمه
غده هیپوفیز در قاعده مغز قرار دارد و ترشح کننده انواع مختلفی از هورمون ها است و به دو قسمت قدامی و خلفی تقسیم می شود. عملکرد درون ریز آن به عنوان تنظیم کننده هموستاز فیزیولوژیک در نظر گرفته می شود. هیپوفیز قدامی ترشح چند هورمون ضروری را به عهده دارد ، که پرولاکتین(PRL) و هورمون رشد(GH18) به طور عمده جزء آن ها در نظر گرفته می شود. PRL و GH متعلق به خانواده هورمون های پلی پپتیدی هستند که از نظر ساختاری با هم شباهت دارند و عملکردشان با هم اوورلپ دارد(33). تصور می شود که ژن های این هورمونها از تکرار یک ژن اجدادی تکامل یافته است. تا به تکامل تولید دو پروتئین مجزا که در حال حاضر در تقریبا
