
یا عدم وجود، شدت و جهت رابطه بین دو متغیر را نشان میدهد. شدت رابطه ممکن است از ضعیف تا قوی و جهت رابطه ممکن است مستقیم یا معکوس باشد. ضریب همبستگی در نمونه با r نمایش داده میشود. (افشانی، 1387).
3-10-2-ضریب همبستگی اسپیرمن37
این ضریب که به نام «اسپیرمن» شناخته میشود برای متغیرهای تربیتی به کار میرود. درواقع ضریب همبستگی اسپیرمن (rsp) زمانی به کار میرود که مشاهدات، رتبهبندی شده باشند یا بهجای اعداد رتبههای آنها در دست باشد.
rsp=(∑_(i=1)^n▒(Ri-R ̅ ) (S_i-S ̅ ))/√(∑_(i=1)^n▒〖(Ri-R ̅ )^2×∑_(i=1)^n▒(Si-S ̅ )^2 〗)
در تحقیق حاضر متغیرهای مستقل، سطح تحصیلات، تجربه کار با سیستمهای اطلاعاتی حسابداری مبتنی بر کامپیوتر میزان مهارتآموزی کامپیوتر، سطح یکپارچگی سیستمها و رضایت شغلی کاربران، متغیرهایی هستند که مقیاس اندازهگیری آنها رتبهای است.
3-10-3-ضریب همبستگی پیرسون38
ضریب همبستگی پیرسون کاربردیترین آزمون همبستگی است. استفاده از ضریب همبستگی پیرسون زمانی
صورت میگیرد که سطوح سنجش هر دو متغیر مستقل و وابسته، فاصلهای یا نسبی باشد. ضریب r پیرسون، شاخص عددی شدت و جهت هر نوع همبستگی خطی میان دو متغیر است، بهنحویکه در همبستگی پیرسون یک رابطه خطی فرض شده بین دو متغیر متصور است و باید به کمک نمودار پراکنش تأیید شود. مجذور ضریب همبستگی پیرسون را ضریب (r2) میگویند؛ که بین صفرتا 1 در نوسان است. این ضریب، نسبت کل واریانس متغیر وابسته که از طریق رابطه خطی با متغیر مستقل تعیینشده است را تفسیر میکند. (غیاثوند، 1355).
.
فصل چهارم
تجزیهوتحلیل دادهها
4-1- مقدمه
در این فصل تجزیهوتحلیل اطلاعات با استفاده از روشهای آماری و چگونگی دستیابی به یافتههای تحقیق موردبررسی قرار میگیرد. ابتدا شاخصهای توصیفی مربوط به ویژگیهای جمعیت شناختی استفادهکنندگان از سیستمهای اطلاعاتی حسابداری مبتنی بر کامپیوتر ارائه میشود. سپس به بررسی فرضیههای تحقیق و در پایان به رتبهبندی فرضیهها میپردازیم.
4-2-ویژگیهای جمعیت شناختی نمونه آماری
در این بخش به بررسی و توصیف ویژگیهای جمعیت شناختی پاسخدهندگان به پرسشنامهها میپردازیم.
4-2-1-ویژگیهای جمعیت شناختی پاسخدهندگان به پرسشنامهها
از مجموع 33 نفر استفادهکننده سیستمهای اطلاعاتی حسابداری مبتنی بر کامپیوتر که پرسشنامهها را تکمیل کردهاند، 17 نفر مرد و 16 نفر زن بودهاند.
نمودار 4-1: توزیع فراوانی استفادهکنندگان از سیستمهای اطلاعاتی حسابداری مبتنی بر کامپیوتر برحسب جنسیت
اکثریت پاسخدهندگان به پرسشنامه الف، دارای مدرک تحصیلی کارشناسی میباشند. همانطور که نمودار 4-2 نشان میدهد،1 نفر دارای مدرک تحصیلی دیپلم،2 نفر دارای مدرک فوقدیپلم، 20 نفر دارای مدرک تحصیلی لیسانس و 10 نفر دارای مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد و بالاتر هستند.
نمودار 4-2: توزیع فراوانی استفادهکنندگان از سیستمهای اطلاعاتی حسابداری مبتنی بر کامپیوتر برحسب میزان تحصیلات
همانطور که در نمودار 4-3 مشخص است، 2/15% از پاسخدهندگان معادل 5 نفر رشته تحصیلی کامپیوتر و سایر رشتهها، 2/18% معادل 6 نفر اقتصاد و مدیریت، 7/66% از پاسخدهندگان معادل 22 نفر رشته تحصیلی حسابداری داشتند.
نمودار 4-3: توزیع فراوانی استفادهکنندگان از سیستمهای اطلاعاتی حسابداری مبتنی بر کامپیوتر برحسب رشته تحصیلی
با توجه به نمودار 4-4، 13 نفر از پاسخدهندگان معادل 4/39% مدیر امور مالی و 20 نفر از پاسخدهندگان معادل 6/60% کارمند امور مالی هستند.
نمودار 4- 4: توزیع فراوانی استفادهکنندگان از سیستمهای اطلاعاتی حسابداری برحسب پست سازمانی
با توجه به نمودار 4-5، تجربه و سابقه کار با نرمافزارهای مالی 2 نفر از پاسخدهندگان کمتر از سه سال، هشت نفر بین 4 تا 6 سال، نه نفر بین 7 تا 9 سال، هشت نفر بین 10 تا 12 سال و شش نفر بین 13 تا 30 سال است.
نمودار 4-5: توزیع فراوانی استفادهکنندگان از سیستمهای اطلاعاتی حسابداری مبتنی بر کامپیوتر برحسب تجربه کار با نرمافزارهای مالی
همانطور که در نمودار 4-6 مشخص است،2 نفر از پاسخدهندگان به پرسشنامه الف، هیچیک از دورههای مختلف مهارتآموزی کامپیوتر را نگذراندهاند. 1 نفر دو دوره،2 نفر سه دوره و 28 نفر مهارتهای هفتگانه کامپیوتر را گذراندهاند.
نمودار 4-6: توزیع فراوانی استفادهکنندگان از سیستمهای اطلاعاتی حسابداری مبتنی بر کامپیوتر برحسب دورههای مهارتآموزی کامپیوتر
با توجه به نمودار 4-7، پنج نفر از پاسخدهندگان معادل 2/15% فقط با یک نرمافزار از نرمافزارهای مالی آشنایی کامل داشته است. یازده نفر معادل 3/33% از پاسخدهندگان با دو نرمافزار، نه نفر معادل 3/27% با سه نرمافزار، هشت نفر معادل 2/24% با چهار نرمافزار از نرمافزارهای مالی آشنایی کامل داشته است.
نمودار 4-7: توزیع فراوانی استفادهکنندگان از سیستمهای اطلاعاتی حسابداری مبتنی بر کامپیوتر برحسب آشنایی با نرمافزارهای مالی
با توجه به نمودار 4-8، 4/42% از سازمانها، ادارات و شرکتهای دولتی سیستمهای اطلاعاتی یکپارچهای ندارند، 3/27% از سازمانها، ادارات و شرکتهای دولتی تعدادی از سیستمهای اطلاعاتی آنها یکپارچهاند؛
و 3/30% از سازمانها، ادارات و شرکتهای دولتی تمام سیستمهای اطلاعاتی حسابداری آنها یکپارچهاند.
نمودار 4-8: توزیع فراوانی استفادهکنندگان از سیستمهای اطلاعاتی حسابداری مبتنی بر کامپیوتر برحسب میزان یکپارچگی سیستمها
4-3- آزمون فرضیهها
4-3-1- آزمون فرضیه اصلی اول
فرضیه اصلی اول: بین ویژگی کاربران و اثربخشی سیستمهای اطلاعاتی حسابداری رابطه معنیداری وجود دارد. برای بررسی این فرضیه، چهار فرضیه فرعی مورد آزمون قرار گرفت.
4-3-1-1- آزمون فرضیه فرعی اول
بین رضایت شغلی کاربران و اثربخشی سیستمهای اطلاعاتی حسابداری رابطه معنیداری وجود دارد. برای آزمون این فرضیه، از ضریب همبستگی اسپیرمن استفادهشده است.
جدول 4-1: نتایج آزمون اسپیرمن فرضیه فرعی اول
رضایت شغلی کاربران
اثربخشی
ضریب همبستگی
سطح معنیداری
تعداد
627/0
003/0
20
با توجه به جدول 4-1 که بیانگر آزمون همبستگی اسپیرمن بین متغیر مستقل رضایت شغلی کاربران و متغیر وابسته اثربخشی سیستمهای اطلاعاتی حسابداری است؛ سطح معنیداری آزمون اسپیرمن برابر با 003/0 است؛
و ازآنجاکه سطح معنیداری آزمون کوچکتر از 05/0 است؛ لذا فرضیه H₀ رد میشود؛ بنابراین نمیتوان نتیجه گرفت که بین رضایت شغلی کاربران و اثربخشی سیستمهای اطلاعاتی حسابداری مبتنی بر کامپیوتر رابطهای وجود ندارد (در سطح اطمینان 95%).
4-3-1-2- آزمون فرضیه فرعی دوم
فرضیه فرعی دوم: بین دانش و مهارت کامپیوتری کاربران و اثربخشی سیستمها رابطه معنیداری وجود دارد. برای آزمون این فرضیه، از ضریب همبستگی اسپیرمن استفادهشده است؛ زیرا متغیرها ترتیبی هستند.
جدول 4-2: نتایج آزمون اسپیرمن فرضیه فرعی دوم
دانش و مهارت کامپیوتری کاربران
اثربخشی
ضریب همبستگی
سطح معنیداری
تعداد
155/0-
514/0
20
با توجه به جدول 4-2 که بیانگر آزمون همبستگی اسپیرمن است، سطح معنیداری آزمون اسپیرمن برابر با 514/0 است؛ و ازآنجاکه سطح معنیداری آزمون بزرگتر از 05/0 است؛ لذا فرضیه H₀ رد نمیشود؛ بنابراین میتوان نتیجه گرفت که بین دانش و مهارت کامپیوتری کاربران و اثربخشی سیستمهای اطلاعاتی حسابداری مبتنی بر کامپیوتر رابطه معنیداری وجود ندارد (در سطح اطمینان 95%).
4-3-1-3- آزمون فرضیه فرعی سوم
فرضیه فرعی سوم: بین دانش و مهارت حسابداری کاربران و اثربخشی سیستمهای اطلاعاتی حسابداری معنیداری وجود دارد.
با توجه به اینکه متغیرها ترتیبی هستند؛ برای آزمون این فرضیه از ضریب همبستگی اسپیرمن استفادهشده است.
جدول 4-3- نتایج آزمون اسپیرمن فرضیه فرعی سوم
دانش و مهارت حسابداری کاربران
اثربخشی
ضریب همبستگی
سطح معنیداری
تعداد
074/0
757/0
20
با توجه به جدول 4-3 که بیانگر آزمون همبستگی اسپیرمن است؛ سطح معنیداری آزمون 757/0 است و ازآنجاکه سطح معنیداری آزمون بیشتر از 05/0 است. لذا فرضیه H₀ رد نمیشود؛ بنابراین میتوان نتیجه گرفت که بین دانش و مهارت حسابداری کاربران و اثربخشی سیستمهای اطلاعاتی حسابداری مبتنی بر کامپیوتر رابطه معنیداری وجود ندارد.
4-3-1-4- آزمون فرضیه فرعی چهارم
فرضیه فرعی چهارم: بین تجربه کار با سیستم کاربران و اثربخشی سیستمهای اطلاعاتی حسابداری رابطه معنیداری وجود دارد. برای آزمون این فرضیه از ضریب همبستگی اسپیرمن استفادهشده است.
جدول 4-4: نتایج آزمون اسپیرمن فرضیه فرعی چهارم
تجربه کار با سیستم کاربران
اثربخشی
ضریب همبستگی
سطح معنیداری
تعداد
689/0
001/0
20
با توجه به جدول 4-4 که بیانگر نتایج آزمون همبستگی اسپیرمن است، سطح معنیداری آزمون برابر با 001/0 است؛ و ازآنجاکه سطح معنیداری آزمون کمتر از 05/0 است؛ لذا فرضیه H₀ رد میشود؛ بنابراین نمیتوان نتیجه گرفت که بین تجربه کار با سیستم کاربران و اثربخشی سیستمهای اطلاعاتی حسابداری رابطه معنیداری وجود ندارد (در سطح اطمینان 99%).
4-3-2- آزمون فرضیه اصلی دوم
فرضیه اصلی دوم: بین ویژگی مدیران و اثربخشی سیستمهای اطلاعاتی حسابداری رابطه معنیداری وجود دارد. برای بررسی این فرضیه، سه فرضیه فرعی زیر مورد آزمون قرارگرفته است.
4-3-2-1- آزمون فرضیه فرعی اول
فرضیه فرعی اول: بین دانش و مهارت کامپیوتری مدیران و اثربخشی سیستمهای اطلاعاتی حسابداری رابطه معنیداری وجود دارد.
برای آزمون این فرضیه از ضریب همبستگی اسپیرمن استفادهشده است.
جدول 4-5: نتایج آزمون اسپیرمن فرضیه فرعی اول
دانش و مهارت کامپیوتری مدیران
اثربخشی
ضریب همبستگی
سطح معنیداری
تعداد
351/0
239/0
13
با توجه به جدول 4-5 که بیانگر آزمون همبستگی اسپیرمن بین متغیر مستقل دانش و مهارت کامپیوتری مدیران و متغیر وابسته اثربخشی سیستمهای اطلاعاتی حسابداری است، سطح معنیداری آزمون اسپیرمن برابر با 239/0 است و ازآنجاکه سطح معنیداری آزمون بزرگتر از 05/0 است، لذا فرضیه H₀ رد نمیشود؛ بنابراین میتوان نتیجه گرفت که بین دانش و مهارت کامپیوتری مدیران و اثربخشی سیستمهای اطلاعاتی حسابداری رابطه معنیداری وجود ندارد (در سطح اطمینان 95%).
4-3-2-2-آزمون فرضیه فرعی دوم
فرضیه فرعی دوم: بین دانش و مهارت حسابداری مدیران و اثربخشی سیستمهای اطلاعاتی حسابداری رابطه معنیداری وجود دارد.
برای آزمون این فرضیه از ضریب همبستگی اسپیرمن استفادهشده است.
جدول 4-6: نتایج آزمون اسپیرمن فرضیه فرعی دوم
دانش و مهارت حسابداری مدیران
اثربخشی
ضریب همبستگی
سطح معنیداری
تعداد
510/0
075/0
13
با توجه به جدول 4-6 که بیانگر نتایج آزمون اسپیرمن بین متغیر مستقل دانش و مهارت حسابداری مدیران و متغیر وابسته اثربخشی سیستمهای اطلاعاتی حسابداری است، سطح معنیداری آزمون اسپیرمن برابر با 075/0 است و ازآنجاکه سطح معنیداری آزمون بیشتر از 05/0 است؛ لذا فرضیه H₀ رد نمیشود؛ بنابراین میتوان نتیجهگیری کرد که بین دانش و مهارت حسابداری مدیران و اثربخشی سیستمهای اطلاعاتی حسابداری رابطه معنیداری وجود ندارد (در سطح اطمینان 95%).
4-3-2-3- آزمون فرضیه فرعی سوم
فرضیه فرعی سوم: بین تعهد و التزام مدیران و اثربخشی سیستمهای اطلاعاتی حسابداری رابطه معنیداری وجود دارد. برای آزمون این فرضیه از آزمون پیرسون استفادهشده است؛ زیرا مقیاس متغیرها نسبی است.
جدول 4-7: نتایج آزمون پیرسون فرضیه فرعی سوم
تعهد و التزام مدیران
اثربخشی
ضریب همبستگی
سطح
