
است. جدولی که به نام جدول مورگان معروف است يکي از پرکاربردترين روشها براي محاسبه حجم نمونه آماري است. جدول مورگان درواقع حاصل زحماتی است که ((Robert v. Krejcie و Daryle w. Morgan)) کشیده اند و به ازای مقادیر مختلف از اندازههای جامعه با استفاده از فرمول کوکران نمونه را برآورد کردهاند.
روش نمونهگیری و دلیل انتخاب
روش نمونهگیری در اين تحقيق، روش تصادفي ساده بوده است. بدين منظور جامعه آماري به شرح تعریفشده در بند 3-4 با اعداد 1 تا 150 کدگذاری شده و با استفاده از شبیهسازی كامپيوتري در اين بازه، 110 عدد انتخاب گرديد. در انتها بر اساس فهرست كدگذاري شرکتها، شرکتهاي متناظر با كدهاي انتخابشده بهعنوان نمونه تصادفي آماري انتخاب و دادههاي خام عملكردي در ارتباط با آنها گردآوري شد.
روش گردآوری دادهها
1) روش مطالعه کتابخانهای: از این روش برای تبیین مبانی نظری تحقیق و گردآوری پیشینه تحقیق استفاده میشود. در این راستا کتابها، پایاننامهها و مقالههای فارسی و انگلیسی مورد بررسی و استفاده قرارگرفته است.
2) روش مطالعه اسناد و مدارک: بهمنظور دستیابی به دادههای موردنیاز برای پردازش فرضیههای تحقیق، از روش مطالعه اسناد و مدارک با توجه به اطلاعات ارائهشده شرکتها استفاده شده است. در این راستا، صورتهای مالی و یادداشتهای توضیحی شرکتها مورداستفاده قرارگرفته است.
3) کاوش اینترنتی: برای بیان بخشی از مبانی نظری تحقیق و گردآوری پیشینه تحقیق استفاده شده است.
ابزار گردآوری دادهها
الف) فیش: برای ثبت و ضبط مطالب بهدستآمده در بررسی اسناد و مدارک در مطالعات کتابخانهای که اعتبار و پایایی خود را در سطح بالایی حفظ میکند، استفاده شده است.
ب) جدول: جهت تلخیص دادهها با استفاده از اطلاعات شرکتها و با توجه به اسناد و مدارک ارائهشده توسط آنها به سازمان بورس اوراق بهادار تهران از جداول تلخیص دادهها استفاده شده است.
اعتبار ابزار تحقیق
اعتبار ابزار تحقیق: برای تعیین اعتبار محتوایی، در تحقیقات پس رویدادی از منابع یا مدارک ممیزی شده و نیز استفاده از منابع موازی که همدیگر را تائید کنند استفاده میشود که این کار دقت و اعتبار را بالا میبرد. در این تحقیق هم برای تعیین اعتبار به مطالعه و بررسی صورتهای مالی و یادداشتهای پیوست صورتهای مالی شرکتهای بورسی استناد شده است.
روشها و ابزار تجزیهوتحلیل دادهها
در این تحقیق جهت تجزیهوتحلیل دادهها به ترتیب از ابزار و روشهای زیر استفاده شده است:
1) روشهای آماری:
که در چهار دسته روشهای توصیفی، روشهای تحلیل پیشفرضها، روشهای تعیین ارتباط بین متغیرها و نهایتاً روشهای تعمیمیافتهها از نمونه به جامعه آماری تقسیم میشوند.
الف) روشهای توصیفی:
که در این تحقیق از جدول توزیع فراوانی، نمودار میلهای و هیستوگرام، نمودار پراکندگی، شاخصهای آماری میانگین، انحراف معیار، حداقل و حداکثر، ضرایب چولگی و کشیدگی استاندارد برای توصیف نمونه آماری و توصیف دادهها استفاده شده است.
ب) روشهای تحلیل پیشفرضها:
از آنجا که به تبعیت از تحقیقات مشابه و مرتبط در این تحقیق نیز از رگرسیون خطی مرکب استفاده شده و در این تحلیل رگرسیونی از دادههای عملکردی سالهای (1387-1391) بهعنوان یک بازه زمانی 5 ساله و درنتیجه به روش دادههای تابلویی (DATA Panel) استفاده شده است، پیشفرضهای این روش به شرح زیر ارزیابی شده است:
یک) ارزیابی نرمال بودن توزیع متغیرها: از این روش برای ارزیابی نرمال بودن توزیع متغیرهای وابسته و مستقل تحقیق استفاده شده و آزمون مورداستفاده با آماره جارگ- برا بوده و در مواردی که فرض نرمال بودن برقرار نبوده از تبدیل لگاریتم مجذورات متغیر بهره گرفته شده است.
دو) ارزیابی نرمال بودن توزیع باقیماندهها: در این راستا از مقایسه هیستوگرام توزیع خطاها با منحنی متناظر نرمال استاندارد استفاده شده است. تقریباً صفر بودن میانگین و یک بودن انحراف معیار توزیع خطاها حاکی از انطباق توزیع خطاها بر توزیع نرمال تلقی شده است.
سه) آزمون ثبات واریانسها: در این زمینه آزمون آرچ با فرض صفر همسانی یا برابری واریانسها و نمودار پراکندگی استفاده شده است
چهار) استقلال خطی متغیرهای مستقل: بهمنظور ارزیابی استقلال خطی متغیرهای مستقل و به تعبیری برقراری فرض جمعپذیری از تحلیل همبستگی خطی پیرسون استفاده شده است که در آن به صفر میل کردن ضرایب همبستگی حاکی از قابلاغماض بودن تأثیرات متقابل متغیرها و به تعبیری استقلال خطی متغیرهای مستقل بوده است.
پنج) همسانسازی دادهها: در مواردی که دادههای مربوط به یک متغیر بهصورت مطلق و بر مبنای ارزش ریالی تعریف شده بود، بهمنظور فراهم کردن قابلیت مقایسه ارزشهای متعلق به زمانها یا تلفیق دادههای مربوط به سالهای مختلف عملکردی از تعدیل دادهها به روش لگاریتمی یا در صورت امکان از تعدیل بر مبنای شاخص عمومی قیمتها استفاده شده است.
شش) استقلال باقیماندهها: بهمنظور ارزیابی استقلال باقیماندهها یا خطاهای در برآورد رابطه خطی مرکب بین متغیرهای وابسته و مستقل از آماره دوربین واتسون بهره گرفته شده است. ملاک استقلال خطاها قرار گرفتن این آماره در فاصله بین 1.5 تا 2.5 میباشد.
هفت) تعیین نوع تحلیل تابلویی: بهمنظور انتخاب از بین روشهای ثابت یا غیرثابت و اثرات تصادفی یا غیر تصادفی آزمونهای چاو و هاسمن استفاده شده است.
ج) روشهای تعیین ارتباط بین متغیرها:
پس از ارزیابی پیشفرضها به شرح بند قبل و درصورتیکه این پیشفرضها برقرار نبوده استفاده از روشهای نرمالسازی، از رگرسیون خطی مرکب به روش ترکیبی یا تحلیل دادههای تابلویی استفاده شده است. ضمناً بهمنظور اعتبارسنجی استفاده از این روش از تفسیر ضریب تعیین بهره گرفته شده که به یک میل کردن آن حاکی از قوی بودن رابطه خطی بین متغیرها بوده است.
د) با توجه به اینکه از نمونهگیری تصادفی استفاده خواهد شد برای تعمیم نتایج آزمون خطی بودن، معنیدار بودن پارامترهای برآوردی در رگرسیون از آزمون فیشر استفاده شده است.
2) سایر روشها:
در این تحقیق از تحلیل محتوا جهت تحلیل ادبیات تحقیق استفاده شده است.
مدل تحقیق
در این بخش از روش تحقیق، مدل تحقیق بهعنوان چارچوب کلی تعریف متغیرها، نحوه اندازهگیری، دستهبندی آنها، رابطه بین متغیرها و نحوه برآورد این رابطه از دو بیان ریاضی و مفهومی استفاده شده است.
نمودار(3-1): مدل مفهومی تحقیق
مدل ریاضی تحقیق
در این بیان با استفاده از نمادها و روابط ریاضی تعریف، اندازهگیری و ارتباط بین متغیرها تعریف شده است. رابطه کلی این تحقیق بهصورت زیر تعریف میشود:
Y=f(X_۱,X_۲,X_۳,X_۴)
تعریف متغیرها
Y: بدهی بانکی
:X_۱ فرصت رشد
X_۲: جریان وجه نقد استاندارد
X_۳ : کیفیت اقلام تعهدی
X_4: احتمال ورشکستگی طبق مدل آلتمن
نحوه اندازهگیری متغیرها
Y: بدهی بانکی در این پژوهش مطابق با بالستا و همکاران (2014) از حاصل تقسیم کل بدهی بانکی بر کل داراییهای شرکت محاسبه میشود.
Y= (بانکی بدهی کل)/(ها دارایی کل)
:X_۱ فرصت رشد: فرصت رشد برابر است با نسبت مجموع ارزش بازار حقوق صاحبان سهام و ارزش دفتری بدهیها به ارزش دفتری داراییها
X_۱=(سهام صاحبان حقوق بازار ارزش+بدهیها دفتری ارزش)/( ها دارایی دفتری ارزش)
X_۲: جریان وجه نقد استاندارد بیانگر حالت ایده آلی یا استانداردی است از مقایسه میانگین وجه نقد عملیاتی شرکت ها در یک صنعت با شاخص وجه نقد عملیاتی همان شرکت
( بالستا و همکاران (2014))
( به پشتوانه مقاله هرچقد این اختلاف کمتر باشد بیانگر استاندارد بودن وجه نقد می باشد.)
X_۳ :کیفیت اقلام تعهدی، درجه نزدیکی سود شرکت با میزان جریانهای نقدی ایجادشده هست. برای محاسبه کیفیت اقلام تعهدی نیز از مدل تغییریافته دچو و همکاران(2002، Decho.et al) استفاده کردهایم:
TCAj,t = ß0j + ß1*CFOj,t-1+ ß2*CFOj,t + ß3*CFOj,t+1 +ß4*ΔREVj,t+ ß5*PPEj,t + υj,t
که در آن:
:TCAj.t جمع اقلام تعهدی جاری برای شرکت jدر سالt
ΔREVjj.t : تغییر درفروش خالص از t-1 تاt
PPEjj.t : ارزش ناخالص اموال و ماشینآلات در سالt
CFOjj.t :گردش جریان نقدی عملیاتی
:υjj.t خطای تخمین
ß: ضریب متغیر مستقل
و اقلام تعهدي جاري از طریق زیر محاسبه میگردد:
TCA =ΔCA – ΔCL – ΔCash + ΔSTDEBT
ΔCA : تغییر در دارایی جاری
