قبیل استراتژی معماری سرویسگرا، نگرش88 ها، اهداف، نمونه کسب و کاری و مدل سرمایه گذاری، معماری‌های مرجع، مسئولیت‌ها و نقش‌ها، سیاست‌ها، استانداردها، الگوها و فرایندها، مستندسازی، مدیریت سرویس، مانیتورینگ، مدیریت تغییر و پیکربندی است. [39]
زیر عواملی از قبیل مدیریت نمونه سرویس‌ها89، استانداردسازی و مطالعه نیازمندی‌های کسب و کار از عوامل بحرانی در پیاده‌سازی معماری سرویس گرا می‌باشند. عوامل دیگری از قبیل معیارهای کارایی، سیاست‌های مالکیت90 سرویس، سیاست‌های استفاده مجدد سرویس ذکر شده‌اند که در جایگاه مهمی قرار دارند؛ اما افزودن معیارهای کارایی به پروژه‌های سازمانی، موجب افزایش پیچیدگی پروژه‌ها می‌شود. بحث مالکیت سرویس‌ها هنگام اشتراک‌گذاری سرویس‌ها با سازمان‌های دیگر معنا پیدا می‌کند. از طرفی قابلیت‌هایی از قبیل استفاده مجدد سرویس‌ها، اگر در سیاست‌ها عنوان شود، باید به عنوان یکی از خروجی سازمان، قابل اندازه‌گیری باشد. توجه کردن به چنین قابلیتی مهم هست ولی جزء موارد بحرانی سازمان نیست و این ویژگی بیشتر به بلوغ سازمان و نیازمندی‌های پروژه ارتباط پیدا می‌کند. [39]
شکی نیست که حاکمیت معماری سرویسگرا به طور اصل بر جنبه‌های غیر تکنیکی و غیر فنی تمرکز دارد. اگرچه توجه کردن به جزئیات فنی در مورد زیرساخت گذرگاه سرویسگرا و ابزارهایی نظیری انباره و مخازن ضروری است ولی چنانچه ما ندانیم که چه زمان و چرا باید از آن‌ها استفاده کنیم و اینکه چه کسی باید از آن‌ها استفاده کند، نمی‌توان به تمامی اهداف لازم دست پیدا کرد. [33]
از طرفی وجود این معماری سازمانی کمک می‌کند که قبل از پیاده‌سازی، هر چیزی را در دیدگاه مناسب (کسب و کار، IT، برنامه‌های کاربردی) خود قرار دهیم 3- مطالعات مهندسی مجدد91 و استاندارد سازی. عملیات مهندسی مجدد به IT کمک می‌کند سرویس‌های قابل استفاده مجدد شناسایی شده و پیاده‌سازی آن‌ها راحت‌تر انجام شود. به هر حال اگر مواردی از قبیل مهندسی مجدد، معماری سازمانی، یا پشتیبانی حاکمیت قبل از فاز اجرا در نظر گرفته شود، با مشکلات کمتری در حین اجرا برخورد خواهیم کرد. [39]
تکنولوژی و زیرساخت معماری سرویس گرا:
وجود تکنولوژی یا زیرساخت، ابزارهای پشتیبانی برای مدیریت و انتشار سرویس‌ها، استاندارد و تکنولوژی بالغ92، خیلی بحرانی هستند و نقش زیادی در موفقیت دارند. به عقیده عده‌ای از خبرگان، ابزاری مثل انباره سرویس93 به بلوغ سرویسگرایی بستگی دارد و خیلی بحرانی نیست اما به نظر عده‌ای دیگر این ابزار، برای مدیریت سرویس‌ها در هنگام تعامل با سازمان‌های دیگر از موارد بحرانی می‌باشد. [39]
شایستگی94 معماری سرویس گرا:
زیر عواملی از قبیل آموزش سرویسگرایی، شایستگی فروشندگان95، شایستگی IT، ارزیابی موفقیت معماری سرویس گرا از موارد بحرانی می‌باشند. مخصوصاً که در هنگام برو سپاری شایستگی فروشندگان، بحرانی‌ترین عامل می‌باشد. [39]
در این مدل بیان‌شده، سه عامل بیشتر از همه برای فاز قبل از پیاده‌سازی بحرانی می‌باشد از جمله:1- درک و آگاهی از معماری سرویس گرا برای رسیدن به مزایای سرویسگرایی،2-قبل از استقرار معماری سرویس گرا، وجود معماری سازمانی96 خیلی ضروری است. این معماری همچنین نقشه راه برای تعیین برنامه‌های کاربردی را ضروری می‌داند. [39] نقشه راه پذیرش، مجموعه‌ای از فعالیت‌هایی است که در طی زمان کنار هم قرار گرفته‌اند تا قابلیت‌های شما را از جایی که امروز هستند به سمت جایی که نیاز دارید باشند، رشد دهند. [39] معماری سرویس گرا یک استراتژی جایگزین برای سازمان نیست. در حقیقت معماری سرویس گرا راه است که سرمایه‌های موجود سازمان را بهتر مدیریت کند و با نیازهای کسب و کار هم سطح و هم تراز شوند. این هدف با خرید مجموعه‌ای از تکنولوژی‌ها و ابزارها محقق نمی‌شود. تشخیص اهمیت معماری سرویس گرا نیاز به تخصص و حاکمیت طراحی فرایند در پیاده‌سازی، تأمین چرخه حیات تغییرات دارد. پس نقطه شروع مهم، تکنولوژی نیست بلکه مهم‌تر شناسایی97 سرویس‌های کسب و کار خاص در سازمان است. [49]
5- در این مطالعه، طبق تجارب 5 شرکت خارجی، عوامل و زیر عوامل مهم و اثرگذار برای موفقیت معماری سرویس گرا تعیین شده است، وجود عامل حاکمیت قوی به همراه اجزای نامبرده، مهم‌ترین عامل بوده و به دلیل تأثیرگذاری بر خصیصه قابلیت استفاده مجدد، منجر به موفقیت معماری سرویس گرا در سازمان می‌شود. [36]
اعمال حاکمیت قوی:
از زمانی که سازمان‌ها به سمت استفاده فناوری اطلاعات روی آورده‌اند، مسئله حاکمیت، نمود پیدا کرده است. حاکمیت قوی و کنترل فرایندی از عوامل بحرانی می‌باشد. وجود یک حاکمیت قوی توسعه فناوری اطلاعات و یک ساختار حاکمیتی IT که تضمین کند سرویس‌های مورد نظر به درستی انتخاب شده‌اند و مسئولان سرویس‌ها تعیین شوند، ضروری است. معماری سرویس گرا یک رویکرد تدریجی است و به استراتژی طولانی مدت نیاز دارد.5 زیر عامل مهم برای حاکمیت: تابع مرکزی معماری سرویسگرا ، اصول، استانداردها، قراردادها و دستورالعمل‌ها، مالی98 و مالکیت، ارتباطات و رهبری99. [36]
زیر عوامل مهم حاکمیت
1- تابع مرکزی معماری سرویس گرا: منظور وجود یک واحد مرکزی (مرکز شایستگی100 یا مرکز تعالی معماری سرویس گرا101) هست که روند و رویکرد معماری سرویس گرا و فرایندهای توسعه سرویس‌ها، کنترل فرایندها، برنامه‌ریزی سرویس‌ها در سازمان، مدل‌های مالی و مالکیت را مورد بازرسی قرار می‌دهد و مسئول کیفیت، دانه‌بندی102 و استفاده مجدد سرویس‌ها، افزودن تغییرات سرویس‌ها می‌باشد. این واحد در مورد پروژه‌های در حال اجرا، سرویس‌های قابل استفاده، مدیریت نمونه پروژه‌ها راهکاری ارائه می‌دهد. طبق تئوری‌های سازمانی، بهترین راه برای دست‌یابی به استانداردها و کنترل تعاریف سرویس‌ها، وجود یک گروه مرکزی (تیمی کوچک) که معماری سازمانی را کنترل کند، لازم است. از طرفی استقرار این واحد همچون مبنایی برای استراتژی حاکمیت می‌باشد که بر روی عملکرد چرخه حیات معماری سرویس گرا روی کسب و کار و خلق ارزش توسط معماری سرویس گرا در سازمان تمرکز می‌کند. [36]
2- اصول، استانداردها، قراردادها و دستورالعمل‌ها، سیاست‌ها: به علت وجود اصطلاحات متعدد و قوانین کسب و کار و قراردادها و نحوه توسعه سرویس‌ها، تدوین اصول و دستورالعمل ضروری می‌باشد. بدون وجود این استانداردها، سرمایه‌گذاری در راه معماری سرویس گرا بی‌فایده است و نمی‌توان انتظار حاکمیت قوی داشت. در قراردادها باید ذکر شود که تمامی واسط‌های مختلف باید مدیریت شود. این قراردادها حق امتیازهایی بین ارائه دهندگان سرویس و مشتریان را تنظیم کنند. [36]
سیاست103 همانند مفهوم میانی مدیریت معماری سرویس گرا است. اصول حاکمیت و راهنمایی‌ها، مبانی اساسی تصمیم‌گیری هستند و اجزایی مهم از حاکمیت به شمار می‌روند و در تعیین راه‌حل‌ها کارگشا می‌باشند و در تعیین نحوه تعامل104 واحدهای IT و کسب و کار نقش شایانی دارند. همه افراد مشمول در سازمان اعم از افراد کادر اجرایی و افراد شخصی باید تابع اصول و قوانین و سیاست‌ها باشند. معماری سرویس گرا خواستار پایبندی به استانداردهای فنی خاص است وگرنه سازمان به مزایای واقعی معماری سرویس گرا دست پیدا نخواهد کرد. [36]
3- ساختارهای مالی و مالکیت: هنگام ارائه سرویس‌ها، ساختار مالی و مالکیت باید بررسی شوند. تعریف اطلاعات و مالکان سرویس‌ها در این بخش صورت می‌گیرد. ما بین مصرف کننده و تأمین کننده، قرارداد ایجاد می‌شود. در یک سازمان متمرکز باید تعیین شود که چه کسی مسئول سرویس‌ها باشد. مالکیت سرویس‌ها و مدل‌های مالی برای سرمایه‌گذاری و سرویس‌ها، دو تا از جنبه‌های مهم و چالش‌برانگیز فرهنگی سرویسگرایی می‌باشد. وجود مدل‌های مالی باعث می‌شود سازمان انگیزه بیشتری در توسعه سرویس‌های قابل استفاده داشته باشد. [36]
4- برقراری ارتباطات: از وقتی که به طور ناگهانی واحدهای کسب و کار مسئول ارائه خدمات به سایر بخش‌ها شدند و نحوه تعاملات مصرف کننده و ارائه دهنده تغییر کرده است، تغییرات مفهومی زیادی در سازمان ایجاد شده است. معماری سرویس گرا موجب تغییرات زیادی در سازمان می‌شود و ممکن است به علت عدم درک کافی آن، زیاد با موفقیت در سازمان مواجه نشود. برای درک چنین مفهومی، گذر زمان نیاز است. طبق مطالعات پیشین، انتقال معماری سرویس گرا به سازمان همراه با پیچیدگی است. طبق نظرات عدهٔ از خبرگان، معماری سرویس گرا بیشتر مقوله‌ای ایدئولوژیکی هست تا فنی و توسعه آن نیازمند روش‌های جدید فکر و عمل می‌باشد. برای حل این چالش «برقراری ارتباط» را به عنوان راه حل عنوان کرده‌اند. معماری سرویس گرا موجب ایجاد تغییراتی در فرهنگ تعاملی مابین بخش‌های مختلف سازمان می‌شود؛ و ارتباط مابین تیم‌های کسب و کار و IT، ضروری و حیاتی هست. به عبارتی نیاز به واحدی هست که مسئول توسعه برنامه‌های پذیرش معماری سرویس گرا و کسب و کار سازمانی باشد. این واحد مسئول کنترل و رد و بدل اطلاعات ما بین سیستم‌ها و هم چنین مابین واحدهای IT و کسب و کار می‌باشد. [36]
5- رهبری: وجود مدیریت و تعهد مدیریتی ارشد ضروری و بحرانی است …وجود مسئولی که بر توسعه سرویس‌ها در سازمان نظارت کند و بداند چه سرویس‌هایی در حال فعالیت می‌باشند، ضروری است. هنگام برقراری ارتباط با چشم‌انداز معماری سرویس گرا، اجرای اصول، دستورالعمل‌ها، استانداردها، نظارت کردن و کنترل توسعه سرویس‌ها، ایجاد ساختارهای جدید مالی و مالکیت، وجود بخش رهبری لازم است. [36]
2-تسهیل استفاده مجدد: در معماری سرویسگرایی ، میزان رضایت از سرویس‌های طراحی شده خیلی مهم است، اما در ادبیات به علل وجود آورنده عدم رضایت از «خصیصه استفاده مجدد سرویس‌ها» زیاد اشاره نشده است. ویژگی حاکمیت بر ویژگی «استفاده مجدد» تأثیر می‌گذارد. برای رسیدن به این قابلیت، سازمان باید روی فعالیت‌ها105 و فرایندها کنترل داشته باشد. «تابع مرکزی» در کیفیت سرویس‌ها از طریق کنترل میزان دانه پذیری و کنترل میزان توسعه سرویس‌ها و رسیدن به سطح قابل قبولی از استفاده مجدد، بر ویژگی «استفاده مجدد» تأثیر می‌گذارد. وجود وضع مالی مناسب هم روی استفاده مجدد تأثیر دارد. تنظیم سیاست‌های نحوه چگونگی تعامل و توسعه سرویس‌ها، ضروری است. بدون وجود این سیاست‌ها، رویه‌های مستند کردن تعاریف سرویس‌ها و ثبت106 ان‌ها و چرخه حیات و نحوه تعامل مراحل مختلف، ممکن است که سازمان با مسئله روی هم افتادگی107 سرویس‌ها مواجه شود. مدل سازی اطلاعات هم نقش موثری در استفاده مجدد دارد. در فرایندها باید خودمان را با مدل سازی اطلاعات و فرایندها وارد کنیم به نحوی که امکان تعریف تمامی ذی‌نفعان و رسیدن به یک زبان مشترک امکان پذیر باشد. طی تجارب ذکر شده از این 5 شرکت، عامل رهبری در استفاده مجدد سرویس‌ها تأثیری ندارد؛ اما در مقوله ارتباط، ایجاد محیطی با فرهنگ توسعه تشویق استفاده مجدد نرم افزارها و سرویس‌ها، یک عامل کلیدی در پیاده‌سازی معماری سرویس گرا است البته در این راستا، وجود حمایت اجرایی108 هم ضروری است. به هر حال دست یابی به «قابلیت استفاده مجدد» به عوامل زیادی بستگی دارد، ابزاری که سازمان را در رسیدن به این ویژگی کمک می‌کند، انباره می‌باشد. [36]
انباره109:
سازمان برای وضع قانون و اجرای سیاست‌ها به انباره نیاز دارد. انباره زیر ساختی برای سیستم حاکمیت است. سیاست‌ها به فرم مجموعه‌ای از قوانین و محدودیت‌های پیاده‌سازی سرویس و توافق نامه‌های سطح سرویس و مشتری و تأمین کننده سرویس در محلی ذخیره‌ای به نام انباره ذخیره می‌شوند. انباره برای ذخیره مؤلفه‌های مرتبط با حاکمیت مثل خط مشی‌ها، سیاست‌های حاکمیت و پشتیبانی از چرخه حیات سرویس مورد نیاز است. انباره در مورد نحوه تعامل سرویس‌ها، ارتباط آن‌ها، استفاده کنندگان سرویس‌ها، راه گشا می‌باشد. اطلاعتی که یک انباره ذخیره می‌کند، بستگی به شیوه و محدوده و بلوغ حاکمیت سازمان دارد. [50]
یکی از چالش‌های اصلی سازمان در مواجه با معماری سرویس گرا، مشکل اسمبل
