
محاسبه شود. وزن نهایی 61 زیر عوامل با ضرب وزنهای نسبی زیر عوامل در وزن عاملی که به آن تعلق دارد محاسبه میشود.اهمیت زیر عوامل با متغیرهای زبانی بین میشود و از توابع مثلثی فازی استفاده شده است.با جمع کردن وزنهای نهایی هر زیر عامل به دست آمده در دو گام قبل و متغیرهای زبانی متناسب آن در گام قبلی ،میزان آمادگی شرکت به دست میاید.این مدل در بخش مالی شرکت برق ایران استفاده شده است. [28] [30],
شکل (4)-چارچوب ANP برای ارزیابی آمادگی ERP، [28] [30],
2-در مقاله [2] تکنیک فرایند تحلیل شبکهای برای انتخاب تامینکننده ارائه شده و برای پوششش حالات مبهم تصمیمگیری به وسیله تئوری مجموعههای فازی، یک مدل بهینهسازی غیر خطی جهت استخراج مقادیر ویژه ماتریس قضاوتهای فازی ارائه شده است. یکی از مشکلات اساسی مطرح در ANP، قسمت انجام مقایسات زوجی میباشد. این مشکل که در AHP هم وجود دارد به خاطر آن است که یک تصمیمگیرنده همراه با حالات دقیق نظرخواهی مواجه نبوده و در بسیاری از تصمیمات، تصمیمگیرندگان نمیتوانند با قطعیت در مورد مقایسات زوجی تصمیمگیری کنند. تمامی مراحل آن همانند ANP است. یکی از راه حلهای متداول در مقایسات زوجی، استفاده از مقایسات فازی است که حالات ابهام را مدلسازی میکند در اینجا استفاده از مدل مقیاس ساعتی برای استخراج وزنهای اولویت امکانپذیر نسیت. در این مقاله روش ANP با تئوری فازی توسعه داده شده است تا حالات غیرقطعی را مدلسازی کند. منتهی در قسمت استخراج وزنهای مقایسات فازی، مدل بهینه سای غیرخطی ریاضی توسعه داده شده است. طبق ضابطه مثلثی:
مقدار b محتملترین مقدار میباشد و با فرض اینکه مقادیر وزنی w منحصر به و چون قضاوتهای فاصلهای در محدوده بازه (l,u) اند بهترین حالت برای نسبت/wj wi وقتی است که کمترین فاصله با میانگین بازه را داشته باشد با این دیدگاه تابع عضویت جدیدی تعریف میشود: [2]
(l_ij+u_ij)/2=m_ij
که تابع مثلثی با قاعده بالا است و محتملترین میزان هدف در نقاط ابتدایی و انتهایی بازه اتفاق میافتد این تابع شاخص میزان فاصله نسبت /wj wi از میانگین m_ij است. بردار وزنی وقتی بیانگر بهترین قضاوت است که تابع زیر و یا درجه دوم آن را کمینه کند.
∑_(ij)▒〖(Θ_ij)〗
این مدل علاوه بر استخراج رتبههای جایگزین، وزن نهایی هر یک از ملاکهای وارد شده در تصمیمگیری را محاسبه کند این وزنهها بیانگر اهمیت واقعی هر معیار به نسبت هدف اصلی مسا له میباشد؛ و کلیه تاثیرات عناصرم قابل، وارد محاسبات میشوند. [2]
3-در مقاله[3] مدلی برای ارزیابی عملکرد هوش تجاری ارائه شده است. در این مقاله بعد از تعیین عوامل بحرانی موفقیتآمیز هوش تجاری و تعیین معیار ها و زیر معیارهای اندازه گیری عملکرد بر اساس فرایند تحلیل شبکه ای فازی و تعیین نحوه تعاملات با نرمافزار super decision تجزیه و تحلیل و اولویت ها انجامشده است. از اعداد فازی مثلثی و روشهای فازی برای در نظر گرفتن عدم قطعیت در مقایسات زوجی استفاده شده است. برای تصدیق جوابهای به دست آمده همان با مسئله با ANP در حالت قطعیت و روش, FAHP حل شده و جواب ها مقایسه شده است. در این مدل متغیرهای مدل در 5 دسته تطابق با نیازهای کسب و کار و کاربران، کارکرد سیستم هوش تجاری، انعطافپذیری سیستم، تأمین و براورده کردن الزامات سازمان، توانایی یکپارچهسازی و ادغام تجارب و نیازها دسته بندی شده و در کل 14 زیرمعیارفرعی هم تشخیص داده شده است. در انتها میزان اولویت و درجه اهمیت معیار ها و زیر معیارها برای سازمان مشخص شده است. این مطالعه در شرکت آرین سیستم پرداز انجامشده است. [3]
4-در[31] مدلی برای ارزیابی آمادگی الکترونیکی سازمانهای دولتی ایران با رویکرد FAHP پیشنهاد میدهد. مزیت FAHP در اولویت دهی معیارهای کیفی در محاسبه شاخصهای ارزیابی به کار گرفته شده است. مدل ارائه شده در این مقاله شامل 6 بعد است: تعهد مدیریتی، زیر ساختار فناوری اطلاعات، استراتژی ها و سیساتهای فناوری، ابعاد خاص مدیریتی، توسعه منابع انسانی و فرایندهای فناوری که این مدل با ترکیب دو مدل از مدلهای ارزیابی آمادگی سازمانی دیگر ساخته شده است. برای ارزیابی مدل و اهمیت ابعاد از پرسشنامه استفاده شده است و از اعداد فازی توابع عضویتی مثلثی در محاسبه اهمیت ابعاد و اوزان استفاده شده است. مطالعه موردی در شرکت بورس تهران انجامشده است. [31]
2-6-جمعبندی
منشا رویش معماری سرویسگرا در حوزه فناوری بوده درحالیکه معماری سازمانی از حوزه مدیریت حرفه آمده است. از جمله خواص معماری سرویسگرا، استفاده از استانداردهای مستقل از فناوری و مورد توافق برای ارائه مؤلفههای نرمافزاری تحت قالب سرویس، معرفی کننده یک روش مشخص و مورد توافق برای تعریف و ارتباط بین مؤلفههای نرمافزاری، استفاده مؤلفههای نرمافزاری منفرد در ساخت دیگر نرم افزارها و … میباشد. [1] اما مهمترین دستاورد آن انعطافپذیری و چابکی فناوری اطلاعات در برابر تغییرات حرفه است و هم راستایی ما بین کسب و کار سازمان و فناوری اطلاعات میباشد. [24]اگر مدل فرآیندی روش اجرایی رفتار واحدهای سازمانی را در قالب فعالیت ها، شرط ها و قوانین مشخص میکند، مدل سرویس بر اساس نگاه نتیجه گرا و کیفی است و طریقه درخواست سرویس و دغدغه ها و توصیفات سرویس و دریافت نتیجه را از نگاه ذینفع ترسیم میکند؛ اما صرف ترسیم مدل سرویسی، ضامن سرویسگرا بودن نیست، بعد از اینکه مدل سرویس تعریف و مصوب شد نوبت به بهبود سرویسها بر اساس شاخصهای سرویسگرایی میرسد. در اینجا با مجموعهای از شاخصهای مخصوص سرویسگرایی سر و کار داریم که هر چه این شاخصها را در سرویسها به بلوغ و عینیت بیشتری برسد، درجه بلوغ سرویسها و در نتیجه سطح سرویسگرایی سازمان بالا میرود.
فصل سوم
روش تحقیق
3-1-مقدمه
امروزه فناوری اطلاعات و به خصوص معماری سرویسگرا فرصتهایی را در جهت بهبود و چابکی و تسریع در تطبیق نیازمندیهای کسب و کار با زیر ساخت فناوری اطلاعات به وجود آمده است. در استفاده این فناوری با چالشهای زیادی از قبیل چگونگی تعریف سرویس، مدیریت طراحی، طراحی ساختار تصمیمگیری و معیارهای ارزیابی مواجه میشویم، به منظور جلوگیری از صرف زمان و هزینه فراوان در سازمانهای ایرانی به منظور پیادهسازی معماری سرویسگرا که بر اثر توجه بیش از حد به یک عامل و عدم توجه کامل به سایر عوامل سازمانی، ممکن است نهایتاً منجر به شکست پروژه پیادهسازی و بعضاً ورشکستگی سازمان شود؛ لازم است ابزار و روشهایی در اختیار مدیران و کارشناسان قرار گیرد تا قبل از به اجرا در آمدن آن، با دقت میزان آمادگی سازمان را مورد ارزیابی قرار دهند تا نتیجهبخش بودن آن را بررسی کنند.با بهکارگیری فعالانه ارزیابی، سازمانها میتوانند نقاط قوت برنامه معماری سازمانی خود را تقویت نموده و نیز حیطههای نیازمند بهبود را شناسایی و برنامههای خود را مطابق آنها تنظیم کنند، در نتیجه تأثیر مثبت معماری سازمانی در تصمیمگیری برای سرمایه گذاری در فناوری اطلاعات بیشتر خواهد شد.
منطق فازی نظریهای برای اقدام در شرایط عدم اطمینان است .این نظریه قادر است بسیاری از مفاهیم،متغیرها و سیستمهایی را که نادقیق و مبهم هستند، (چنانچه در عالم واقعیت در بیشتر موارد چنین است) را صورت بندی ریاضی ببخشد و زمینه را برای استدلال، استنتاج، کنترل و تصمیمگیری در شرایط عدم اطمینان فراهم آورد.
هدف عمده این تحقیق، ارائه مدلی با در نظر گرفتن منطق فازی، به منظور معرفی عواملی است که از طریق آن میتوان میزان آمادگی یک سازمان را برای پیادهسازی معماری سرویس گرا ارزیابی نمود. برای طراحی این مدل ارزیابی، از منطق فازی ممدانی استفاده شده است؛همچنین کسب اطمینان از قابلیتهای سازمانی برای رسیدن به نتایج دلخواه میباشد تا بتوان نسبت به انجام پروژه یا عدم انجام آن، تصمیمگیری کرد. بر این اساس در پروژه حاضر، پس از مرور و بررسی مبانی نظری مرتبط، مؤلفهها و شاخصهای تعیین میزان آمادگی سازمان اعم از کیفی و کمی برای پیادهسازی معماری سرویسگرا، استخراج و سپس مورد ارزیابی و تحلیل قرار خواهد گرفت، در ادامه مباحث پایه منطق فازی مطرح میشود و سپس منطق فازی ممدانی تشریح میشود.
برای پی بردن به عوامل مهم و ضروری موفقیت با یک رویکرد معماری، این تحقیق در بخش اول، تلاش میکند به سؤال زیر پاسخ دهد: چه عواملی برای ارزیابی آمادگی سازمان و موفقیت سرویسگرایی در سازمان ضروری است. موفقیت منظور تحقق اهداف سازمانی میباشد و همچنین مراحل مهم و مؤلفههای مهم که در پذیرش رویکرد معماری سرویس گرا از دیدگاه کسب و کار باید به درستی مدیریت شود. هدف این پروژه این نیست که توصیفات جزئی در مورد خود سرویسگرایی و نحوه عملکرد سرویسگرایی در سازمان ارائه دهد.همچنان که در شکل دیده میشود، روال مدلسازی از چند مرحله اصلی تشکیل شده است.
شکل(5)-مراحل انجام پایان نامه
3-2-آشنایی با عوامل بحرانی معماری سرویسگرا
3-2-1- مفهوم معماری سرویسگرا
معماری سرویسگرا آخرین انقلابی است که در زمینه معماری فناوری اطلاعات اتفاق افتاده است. [34]معماری سرویسگرا راهی برای توسعه سیستمهای اطلاعاتی سازمان یا کسب و کار است و دارای فواید زیادی است اما سازمان را با چالشهای زیادی مواجه میکند.بنا به تعریفی دیگر معماری سرویسگرا ، دربرگیرنده تکنولوژی محاسبات سرویسگرایی است. در واقع تکنولوژی محاسبات سرویسگرا، زیربنای شکلگیری و ایجاد معماری سرویسگرایی است. محاسبات سرویسگرا شامل مفاهیم، پروتکلها، تکنولوژیهای متعددی است که به مدلسازی و مهندسی سرویس، ترکیب سرویسها، طراحی توسعه تکنیکها و متدولوژیهای طراحی سرویس، مطابق فرایندهای کسب و کار میپردازد. سرویسها مکانیزمی برای یکپارچگی کار فراهم میکنند. اساس اجرای این یکپارچگی همین معماری سرویسگرا است که زیرساختی منعطف و مطمئن برای استفاده سرویسها ایجاد میکند. سرویسها عناصر محاسباتی غیر وابسته به پلتفرم مستقلی هستند که قابل توصیف بوده و میتوانند منتشر میشوند، جستجو گردند و عملیات متعددی را در پاسخ به درخواستهای ساده تا اجرای فرایندهای کسب و کار پیشرفته انجام دهند. [35]هم چنین معماری سرویس گرا روشی برای ساخت نرمافزار است. وب سرویس یک تکنولوژی هست که موجب میشود قطعات جداگانه نرمافزار صرف نظر از پلت فرم62 و زبان برنامهنویسی استفاده شده، با تکنولوژیهایی مثل XML,SOAP,UDDI با یکدیگر ارتباط برقرار میکنند. وب سرویس معادل سرویسگرایی نیست بلکه نوعی پیادهسازی از سرویسگرایی میباشد. [36]
در یک سازمان برای تراز کردن خروجیهای فناوری اطلاعات با طرحها و اولویتهای کسب و کار، باید کل سازمان از دیدگاه سرویسگرایی در نظر گرفته شود. برای به دست آوردن ارزش واقعی کسب و کار، سرویسگرایی نباید فقط از دیدگاه توسعه نرمافزاری دیده شود و تغییرات معماری برنامههای کاربردی، باید با تغییرات تفکر مدیریت، پشتیبانی و حمایت شود. [36]موفقیت پیادهسازی پارادایم های مختلف در سازمان، همواره یک نگرانی بوده است. مخصوصاً که پارادایم های یکپارچهسازی جدید مانند سرویسگرایی، دارای پتانسیل و امکانات زیادی هستند. [37]
ادبیات نشان میدهد که دلیل اصلی این که چرا سازمانها قادر به کسب مزایای حاصل از پذیرش معماری سرویس گرا نیستند، فقدان یک چارچوب است و اینکه دیدگاههای چندگانه انسانی، عوامل سازمانی، مدیریت و فرایند را در نظر میگیرند[38] طبق تعریف Conway، آمادگی سرویسگرا یعنی وقتی که سازمان کاملاً بداند سرویسگرا چه چیزی هست، مشکلات، هزینهها مزایا و محدودیتهای سرویسگرا را بداند. [39]
3-2-2-عوامل بحرانی موفقیت سرویسگرایی
در ادبیات ذکر شده برای آمادگی سرویسگرایی در
