
است، حساس یگانه و همکاران(2006). از آنجا که عوامل مختلف بر کیفیت حسابرسی تاثیر دارند، تعیین یک چارچوب برای تعریف کیفیت حسابرسی موضوع مهمی است، مجتهد زاده و همکاران(2004).
مطالعات قبلی چندین جایگزین تجربی برای اندازهگیری کیفیت حسابرسی ارائه دادند. این خدمات عبارتند از اندازه شرکت ممیزی، تخصص در صنعت ممیزی و طول رابطه حسابرس و مشتری. چندین دهه پژوهش نشان داده است که شرکتهای ممیزی بزرگ با منابع بیشتر و شهرت بیشتر در معرض انجام ممیزی با کیفیت بالاتر میباشند (7پالمروس 1986، بتی ، 1989؛ تیلور و کارسول ، 1995؛ لینوکس ، 1999؛ تیهو و وونگ ، 1993؛هومز و همکاران 2012، و غیره).
یکی از شاخصهای ارزیابی حسابرس به دلیل دقت حرفهای و توانایی نظارت ، تصدی رابطه حسابرس – مشتری است. هرچه طول رابطه حسابرس – مشتری بیشتر باشد، حسابرس دانش بیشتری از روند حسابداری مشترک مشتریان دارد، و آن منجر به کیفیت بالاتر حسابرسی می شود، حساسیگانه و همکاران(2006). اگر چه نظرات حسابرسی اعتبار و قابلیت اطمینان گزارشهای مالی را افزایش می دهد، آنها نیز همچنین منعکس کنده یک بعد مذاکره است ودر محدوده اخلاقی و فنی استانداردهای حسابداری، گزارش مالی منتشر شده یک شرکت ممکن است به عنوان یک بیانیه مشترک از مدیر و حسابرس درک شود از این رو، محصول گزارش نهایی اغلب نتیجه یک مصالحه بین مدیریت و حسابرسان است، الینگسن8 و همکاران(1989). از آنجا که مدیران شرکتهای بسیار با ارزش تحت فشار زیاد برای برآوردن پیشبینی خوشبینانه درآمد هستند، آنها انگیزه دارند تا موضع مذاکره تهاجمیتر، حاکم بر حسابرسان، در محدوده استانداردهای حسابداری موجود را فرض کنند، تا درآمد بالاتری را گزارش دهند. از این رو، درآمد مذاکراتی را افزایش می دهد که گرایش درآمدها به سمت بالا باید برای شرکتهای بسیار ارزشمند، شایع تر باشد. اگر حسابرس نرم شود. کیفیت سود مختل خواهد شد. در نتیجه، کیفیت حسابرسی برای شرکت بسیار ارزشمند می تواند بطورمنفی تحت تاثیر قرار گیرد.
آنتله9 (1991)نشان میدهد زمانی که رفاه مشترک حسابرس – مشتری به حداکثر می رسد، گزارش درآمد سابق به سمت بالا است. اگر چه مدیران دارای فرصتهای متعدد برای مدیریت درآمد هستند، اقلام تعهدی به خصوص جذاب میباشند زیرا آنها یک جزء طبیعی، مکرر، و مورد انتظار از روند گزارشگری مالی هستند. مطالعات متعدد قبلی شواهدی فراهم کردند که درآمدها با اقلام تعهدی اختیاری مدیریت می شود برجسترس و فیلیپون10 (2004) سوبرامانیام11 (1996). هومز12 و همکاران(2013) رابطه معکوس بین کیفیت حسابرسی و اقلام تعهدی اختیاری در شرکتهای با ارزش بالا و غیر آن را بررسی کردند. آنها نشان میدهند که میزان رابطه معکوس بین کیفیت حسابرسی و اقلام تعهدی اختیاری در شرکتهای با ارزش بالا به طور قابل توجهی پایین تر از شرکتهای غیر با ارزش است.
از آنجایی که شرکتهای بسیار با ارزش تحت فشار بیشتری برای پاسخگویی به انتظارات درآمد هستند، ما انتظار داریم که مدیران یک موضع مذاکره سرسخت تر با حسابرس را فرض کنند و از اقلام تعهدی برای افزایش درآمد استفاده نمایند. در نتیجه، تمایل برای شرکتهای حسابرسی با کیفیت بالا برای محدود کردن اقلام تعهدی برای شرکتهای بسیار ارزشمند کاهش می یابد زیرا حسابرسان نسبت به مرزهای بالایی استانداردهای حسابداری در صورت افزایش فشار مشتری تسلیم می شوند. در نهایت، حسابرسان ممکن است حداقل در برخی موارد، از عدم تقارن همان اطلاعات رنج ببرند که ارتباط بین مدیران و صاحبان را مشخص می کند. در حالی که عدم تقارن ممکن است خیلی بزرگ نباشد، مدیران با این حال به شرکتهایی که در اختیار دارند نسبت به حسابرسان خارجی نزدیک تر هستند. حداقل، از آنجایی که مدیران شرکتهای بسیار ارزشمند دارای دانش بهتری از عملکرد اقتصادی شرکت خود می باشند، آنها مایل به پذیرش خطاهای غیر قابل تشخیص به نفع خود خواهند بود و تنها با آنهایی که به نفعشان نیستند مخالفت می کنند.
2-3-1 گذری بر کیفیت خدمات حسابرسی
رویدادهاي اقتصادی، افراد جامعه را ناگزير از قضاوت و تصمیمگیری مالي كرده است كه اين، نیازمند اطلاعات قابل اتکا و مربوط است. از دیدگاه استفادهکنندگان، اطلاعاتی را كه با نظارت شخصي مستقل تهيه و ارائه شود ميتوان قابل اتكا دانست. نمونهای از اینگونه گزارشگري اطلاعات و نظارت، صورتهاي مالي و حسابرسی آن است. کیفیت حسابرسی به شیوههای مختلفی تعریف شده است. در ادبیات کاربردی، کیفیت حسابرسی را اغلب از طریق میزان تطابق آن با استانداردهای حسابرسی تعریف نموده اند . در مقابل، پژوهشگران حسابداری و حسابرسی ابعاد چندگانه کیفیت حسابرسی را مورد توجه قرار دادهاند، بیرامی رستمی (1393).
ناظران، مؤسسههای حسابرسی و پژوهشگران دانشگاهی در تلاشند با شناسایی و بررسی مباحث مربوط به شاخصهای کیفیت حسابرسی بخشی از نیاز جامعه به حرفه را پاسخگو باشند. در واقع، عمده فعالیت آنها در این حوزه پیرامون بهبود شرایط استفاده از شاخصهای کیفیت حسابرسی، توسعه نتایج ارزیابی، گزارشگری و نظارت بر مسایل جاری حسابرسی شکل گرفته استراجر مارتین13(2013). اتفاقهای جهانی از جمله بحرانهای اقتصادی منجر به پررنگترشدن نقش اساسی گزارشهای مالی قابل اعتماد و باکیفیت شده است. این اتفاقها همچنین نشانگر اهمیت کیفیت حسابرسی در دیگر جنبهها و زمینههای گزارشگری مالی است. دستیابی به کیفیت گزارشگری مالی منوط به صحت و درستی هر یک از حلقههای زنجیره گزارشگری مالی است، اسدی و دارابی (1391).
نتيجه داوري نادرست حسابرسان در اطمينان بخشي به اطلاعات مالي در فرآيند گزارشگري مالي، ميتواند منجر به برد يا باخت ناعادلانه استفادهكنندگاني مانند بازيگران بازار سرمايه، توزيع متقارن اطلاعات و ثروت در اين بازار و تهدیدی برای اعتبار، مشروعیت، حسن شهرت حرفه حسابرسی و حقالزحمه حسابرسي باشد. همواره کیفیت خدمات حسابرسی از زمرهی حیاتی ترین مسایل این حرفه به شمار آمده است، به طوریکه ناظران، پژوهشگران، استفادهکنندگان از صورتهای مالی و دیگر ذینفعان همواره در تلاش برای توسعه شاخصهای کیفیت حسابرسی بودهاند، کمیته مشورتی حرفــهی حسابرســی ادارهی خزانــهداری آمریــکا در ســالهای اخیــر بــه توســعهی شــاخصهای کیفیــت حسابرســی اقدام کرده است و موسسههای حسابرســی نیــز اســتفاده از آن را در دســتور کار خــود قــرار دادهانــد. هیــأت نظــارت بــر حســابداری شــرکتهای ســهامی عام درصدد بود برای سال 2013 میـلـادی در قالــب طرحــی راهبــردی، فهرســتی از زمینههــای توســعهی شــاخصهای کیفیــت حسابرسی را تهیه کند بــه طوریکــه گــروه مشورتی آن در جلســهی مــاه مــه مشــورتی همــان ســال، در طــی پــروژهای اولیــه دربــارهی آن شــاخصها، بــه بحــث و تبــادل نظــر پرداخــت.
به نظر شماری از صاحبنظران مثل بدراد و همکاران(2010)و هیات نظارت بر حسابداری شرکتهای سهامی عام(2013) ظهــور و اســتفاده از شــاخصهای کیفیــت حسابرســی بــه دلیــل نقــش آن در بهبــود فعالتهــا و فرایندهــای مؤسســههای حسابرســی، میتوانــد فوایــد گســتردهای بــرای حسابرســان، پژوهشــگران و حتــی اسـتفادهکنندگان صورتهـای مالـی بـه همـراه داشـته باشـد. در واقـع، انتظـار مــیرود کــه بهینهســازی بــه افزایــش توانایــی مؤسســههای حسابرســی در ارزیابــی کیفیــت خدمــات حسابرســی و انگیــزش آنهــا بــرای ارائــهی خدمـات بهتـر منجـر شـود. همچنیـن، قانونگــذاران میتواننــد آن را به عنوان بخشـی از فرآینـد ارزیابـی کیفیـت خود مــورد توجــه قــرار دهنــد و ناظــران نیــز قــادر خواهنــد بــود بــا ارزیابــی شــاخصهای کیفیــت در طــول زمــان نســبت بــه چالشهــا و مغایرتهــای موجــود در بیــن رویکردهــای حسابرسـی، آگاهـی و شـناخت کسـب نمایند.
2-3-2 نظریههای سایر محققان در ارتباط با کیفیت حسابرسی
به نوشته ديآنجلو14 (1981) كيفيت حسابرسي يعني سنجش و ارزيابي بازار از توانايي حسابرسي در كشف تحريفات با اهميت و گزارش تحريفات كشف شده. به باور وي، حسابرسي كه موارد نادرست را كشف و گزارش كند، حسابرس مستقل به معناي واقعي است. كيفيت حسابرسي، بر توانايي حسابرس در كشف تحريفات و ارزيابي توانايي و استقلال حسابرس توسط بازارمبتني است. فرض بنيادين ديآنجلو اين بود كه بازار، كيفيت حسابرس را كه نمايانگر كيفيت واقعي حسابرس است، درك ميكند و كيفيت واقعي حسابرس را نميتوان مشاهده و ارزيابي كرد، مگر بر بنياد نتايج حسابرسي، به عبارت دیگر او کیفیت حسابرسی را اینگونه تعریف کرده است: “ارزیابی (استنباط) بازار” از احتمال این که حسابرس (1) موارد تحریفات با اهمیت در صورتهای مالی و یا سیستم حسابداری صاحبکار را کشف کند، و (2) تحریف با اهمیت کشف شده را گزارش دهد. احتمال این که حسابرس موارد تحریفات با اهمیت را کشف کند به شایستگی حسابرس، و احتمال این که حسابرس موارد تحریفات با اهمیت کشف شده را گزارش کند، به استقلال حسابرس بستگی دارد.
تعریف “دی آنجلو” از کیفیت واقعی حسابرسی مبتنی بر برداشت استفاده کنندگان یا به اصطلاح استنباط بازار از کیفیت حسابرسی است. استفاده از این تعریف در بیان کیفیت واقعی حسابرسی با این فرض اساسی صورت می گیرد که برداشت از کیفیت حسابرسی، منعکسکننده کیفیت واقعی حسابرسی است، مویزر(1977). پالمروس(1988) كيفيت حسابرسي را اين گونه تعريف کرده است: «ايجاد اطمينان درباره صورتهاي مالي، و احتمال آنكه صورتهاي مالي هيچگونه تحريف با اهميتي نداشته باشد» دانگ لی15 و همکاران(2004). تيتمن و ترومن(1986) كيفيت حسابرسي را چونان درستي اطلاعاتي كه حسابرس به سرمايهگذار ارائه میدهد، تعريف كردند. به باور ديويدسان و نئو16 (1993) كيفيت حسابرسي به توانايي حسابرسي در كشف تحريفهاي بااهميت و دستكاري سود خالص گزارش شده مربوط میشود(یگانه و آذین فر،1389). کیفیت حسابرسی برای استفادهکنندگان مشهود نيست و عوامل گوناگوني مانند تواناييهاي حسابرس و اجراي حرفهاي حسابرسي بر آن موثر است.
پالمروس(1988) کیفیت حسابرسی را بر حسب میزان اعتباردهی حسابرس تعریف میکند. از آنجا که هدف حسابرس، ایجاد اطمینان نسبت به صورتهایمالی است، لذا، کیفیت حسابرسی به معنی عاری بودن صورتهای مالی حسابرسی شده از تحریفات با اهمیت است. در واقع این تعریف، بر نتایج حسابرسی تاکید میورزد، یعنی قابل اعتماد بودن صورتهای مالی حسابرسی شده، کیفیت بالای حسابرسی را منعکس میکند. این تعریف به طرح پرسش زیر منتهی میشود: “چگونه استفاده کنندگان میزان قابل اعتماد بودن صورتهای مالی حسابرسی شده را ارزیابی میکنند؟” این تعریف از کیفیت حسابرسی مبتنی بر حسابرسیهای انجام شده است، زیرا سطح اطمینان صورتهای مالی حسابرسی شده را نمیتوان قبل از انجام حسابرسی تعیین کرد. در نتیجه، تعریف “پالمروس” بر کیفیت واقعی حسابرسی تاکید دارد.
2-3-3 نقش حسابرسی مستقل در کیفیت گزارشگری مالی
یکی از حلقههایی که نقش عمدهای در کیفیت گزارشگری مالی در سرتاسر دنیا چه در زمینه بازار سرمایه بخش عمومی و چه بخش خصوصی ایفا میکند، حسابرسی مستقل است. حسابرسی مستقل، بخش مهم نظارت و بازرسی زیربنایی سازمانی و یک فعالیت مهم مبتنی بر منافع عمومی است که اطمینان میبخشد اطلاعات موجود در گزارشهای مالی بهطور منصفانه و صحیح ارائه شده است. از دیدگاه تئوری نمایندگی، این موضوع نقش مهمی را در کاهش عدم تقارن اطلاعاتی و کاستن مسائل نمایندگی بین مدیریت و مالکین و همچنین سهامداران اکثریت و اقلیت بازی میکند، جنسن و مک لینگ17 (1976). بنابراین کیفیت حسابرسی مهمترین موضوع برای تدوینکنندگان استانداردهای حسابرسی محسوب میشود.
2-3-4 نقش تدوینکنندگان استانداردهای حسابرسی در کیفیت خدمات حسابرسی
تدوینکنندگان استانداردهای حسابرسی بیدرنگ بهمنظور تقویت
