منابع تحقیق درمورد صنایع‌دستی، صنایع دستی، نیروی انسانی، استان اصفهان

ی صنعتگر سازنده به نحوی تجلی‌یافته است که سبب تمایز آن با مصنوعات مشابه ماشینی می‌شود (یاوری، 14:1390 -13).
• گردشگری فرهنگی11: سفر به قصد دیدار از جاذبه‌های فرهنگی و تاریخی، آشنایی با آداب ‌و رسوم، بازدید از نمایشگاه‌ها و موزه‌ها، صنایع‌دستی و فرهنگ اقوام مختلف و به‌طورکلی بحث در مورد جذابیت‌های فرهنگی یک مقصد (ضیایی و تراب احمدی،22:1391).
• قیمت12: به کوتاه‌ترین بیان قیمت مقدار پولي است كه براي محصول يا خدمتي پرداخت می‌شود. به عبارت ديگر، قيمت مجموع كل ارزش‌هایی است كه مصرف‌کننده می‌پردازد تا مزاياي به دست آوردن يا استفاده كردن محصول يا خدمت را به دست آورد (کاتلر13،379:1389).

فصل دوم
مروری بر ادبیات موضوع پژوهش

2-1-مقدمه
برای یافتن دید بهتر، کسب مهارت لازم و همچنین احاطه پژوهشگر بر موضوع تحقیق، مطالعه پیشینه تحقیق یا مرور ادبیات تحقیق لازم است. پژوهشگر باید برای مطالعه سابقه موضوع پژوهش به مفهوم یا مفاهیم اصلی در حوزه پژوهش توجه داشته باشد که آن‌ها را می‌تواند از طریق استنتاجی از مسئله و موضوع مورد پژوهش به دست آورد. در این بخش ادبیات موضوع پژوهش مرور می‌شود و به پژوهش‌های داخلی و خارجی انجام‌شده مرتبط با موضوع پژوهش اشاره می‌شود. گردشگری جهانی نرخ رشد ثابت 1/7 درصد را از سال 1950 تا 1998 نشان داده است. اگر این نرخ رشد ثابت ادامه پیدا کند تعداد گردشگران ورودی بین‌المللی در سال 2020 به 6/1 میلیارد نفر می‌رسد(ضرغام بروجنی،21:1389). البته باید توجه داشت که این رشد به آن معنا نیست که تمام مقاصد گردشگری از منافع چنین رشدی برخوردار خواهند شد زیرا یکی از روندهای حاکم که بر گردشگری در سرتاسر جهان اثر می‌گذارد، افزایش شرایط رقابت مقاصد است. ازاین‌رو در مقاصدی که می‌خواهند از گردشگری منافعی کسب نمایند لازم است بخش خصوصی و دولتی، تلاش کنند تا کالا و خدمات گردشگری را باکیفیت بهتر ارائه دهند و توان رقابتی خود را بهبود ببخشند. نتایج چنین تلاشی موجب افزایش کیفیت زندگی ساکنان مقصد و گردشگران می‌شود. برای ارائه کالا و خدمات بهتر بازاریابان و خرده‌فروشان صنایع‌دستی باید بازار هدف خود را با دقت بیشتری مشخص نمایند. ازاین‌رو گونه شناسی بازار هدف به‌طور گسترده‌ای به عنوان ابزاری مفید جهت‌بخش بندی صحیح و مؤثر بازار مورد تأیید قرارگرفته است و می‌تواند موجب افزایش فروش و سود خالص، بهبود کارایی تبلیغات و افزایش سهم بازار شود.
2-2-صنایع‌دستی
2-2-1-تعریف صنعت
صنعت مجموعه تصرفاتی است که انسان در مواد طبیعی به عمل آورده و آن‌ها را طبق احتیاج خود تغییر می‌دهد (حسن لاریجانی،15:1378).
2-2-2-انواع صنایع
صنایع سنگین: این صنایع زمینه‌ساز توسعه اقتصادی در کشور هستند و از آن به عنوان صنایع مادر یا صنایع کلیدی یاد می‌کنند و نیاز به سرمایه‌گذاری بسیار زیاد، ماشین‌آلات، تجهیزات عمده، نیروی انسانی برخوردار از تخصص فنی بالا است مانند صنایع نفت و پتروشیمی و ذوب‌آهن و غیره (آشوری،4:1379).
صنایع سبک: این دسته در مقایسه با صنایع سنگین نیازمند تجهیزات و سرمایه گزاری کمتر و نیروی انسانی با تخصص نسبتاً پایین‌تر است و لازمه استقرار آن بهره‌مندی از ماشین‌آلات خودکار و نیمه خودکار بوده و بیشتر شامل صنایع نساجی، چرم و پوست و مواد غذایی و غیره است (همان).
صنایع کوچک: این صنایع عمدتاً حالت کارگاهی داشته و علاوه بر شهرها قابل‌استقرار در روستاها نیز می‌باشند و در مقایسه با صنایع سبک به نیروی انسانی کمتر، تجهیزات و وسایل محدودتر و سرمایه‌گذاری کمتر نیاز دارند. در این صنایع بخشی از کار توسط ماشین و قسمتی دیگر توسط نیروی بدنی کارگران انجام می‌شود. صنایعی مانند تراش‌کاری، پلاستیک‌سازی، بلوک سازی از مثال‌های آن است (همان).
صنایع‌دستی: صنایع‌دستی که می‌توانند هم حالت کارگاهی و هم حالت خانگی داشته باشند مانند صنایع کوچک قابلیت استقرار در شهرها و روستاها را دارند و نیاز به فناوری پیشرفته نداشته و بیشتر متکی به تخصص بومی و سنتی است. قسمت اعظم مواد اولیه مورد مصرف آن از داخل کشور تأمین می‌شود. صنایع‌دستی دارای ویژگی‌های هنری و مصرفی به صورت توأم است. می‌توان صنایع‌دستی را هنر-صنعت نامید زیرا علاوه بر دارا بودن ویژگی‌های یک صنعت از خصوصیات هنری نیز برخوردار است (همان).

2-2-3-تعاریف، طبقه‌بندی و تاریخچه صنایع‌دستی
2-2-3-1-تعریف صنایع‌دستی
از نظر لغوی اصطلاح «صنایع‌دستی» دارای مفهوم واحد و ثابتی نیست (حسن لاریجانی،16:1378). بااین‌حال به چندین تعریف از آن اشاره می‌کنیم:
از دیدگاه «علی‌اکبر دهخدا» صنایع‌دستی آن چیزی است که با دست‌ساخته شود. از نظر «محمد معین» صنایع‌دستی شامل صنعت‌هایی است که دست در آن دخیل است. همچنین طبق تعریف «یونسکو» مصنوعاتی صنایع‌دستی تلقی می‌شوند که کاملاً با دست یا به کمک ابزار دستی ساخته‌شده باشند، دخالت ابزارهای ماشینی در تولید مصنوعات دستی تا آنجا پذیرفته است که حضور مستقیم دست یا نیروی انسانی را در تولیدات مربوطه نفی نکند و اقلام صنایع‌دستی باید از مواد اولیه طبیعی تهیه شوند (انتشارات یونسکو،4:2006).
از میان تعاریفی که تاکنون از صنایع‌دستی در ایران ارائه‌شده است سه تعریف را می‌توان معتبرتر دانست:
1. صنایع‌دستی به آن رشته از صنایع اطلاق می‌شود که تمام یا قسمتی از مراحل ساخت فرآورده‌های آن با دست انجام می‌شود و در چهارچوب فرهنگی و بینش‌های فلسفی، ذوق و هنر انسان‌های هر منطقه با توجه به میراث قومی آن‌ها ساخته‌ و پرداخته می‌شود (شورای صنایع‌دستی ایران،1384) به نقل از (جمشیدی،17:1391).
2. صنایع‌دستی را می‌توان مجموعه‌ای از هنرها و صنعت نامید که با استفاده از مواد اولیه بومی ساخته می‌شود و در هر واحد آن با کمک دست و ابزار دستی، ذوق هنری، خلاقیت فکری صنعتگر سازنده به نحوی تجلی‌یافته است که سبب تمایز آن با مصنوعات مشابه ماشینی می‌شود (یاوری، 14:1390 -13).
3. گروه‌های سنتی فرهنگستان هنر واژه «هنرهای صناعی» را گویاتر و کامل‌تر از واژه «صنایع‌دستی» می‌دانند و پس از ارائه تعریفی برای «هنرهای سنتی»، برای هنرهای صناعی به عنوان زیرمجموعه مهمی از هنرهای سنتی، تعریف زیر را نیز ارائه کرده‌اند.
هنرهای سنتی: با منشأ گرفتن از مبدأ واحد، محمل سیر و سلوک فردی است که از طریق دریافت شهودی بر مبنای آدابی معنوی و به شیوه استاد و شاگردی انتقال می‌یابد و صورتی از تجلیات گوناگون زیبایی حقیقی را متناسب با شرایط زمانی و مکانی در اثر هنری منعکس می‌سازد. هنرهای صناعی (صنایع‌دستی): بخشی از هنرهای سنتی است که با بهره‌گیری از فنون و مهارت‌های متناسب و با قابلیت تکثر غیر ماشینی در متن زندگی فردی و جمعی عرضه می‌شود (یاوری،140:1389) به نقل از (جمشیدی،18:1391).

2-2-3-2-انواع طبقه بندی صنایع دستی
رشته های صنایع دستی به 15 گروه اصلی که شامل 101 رشته و 265 زیرمجموعه رشته می باشد تقسیم گردیده اند و یا به عبارت ساده تر صنایع دستی شامل 366 رشته و زیرمجموعه رشته می باشند(بیدرام،1392). طبق گزارش مدیر کل سابق میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری اصفهان آقای مصلحی، ۱۹۶ نوع صنایع دستی در استان اصفهان شناسایی شده است و بالاترین میزان صادرات سالانه صنایع دستی کشور به استان اصفهان اختصاص (خبرگزاری فارس،1392). صنایع‌دستی را می‌توان بر اساس ملاک‌های مختلفی مثل انواع مواد اولیه مصرفی، فن و شیوه‌های ساخت، مکان ساخت و نوع جوامع و سایر ملاک‌ها دسته‌بندی کرد. بر اساس مناطق تولید به سه دسته صنایع‌دستی شهری و صنایع‌دستی روستایی و نیز عشایری تقسیم می‌شوند. ویژگی های صنایع دستی شهری عبارتند از 1. عموماً به صورت فعالیت اصلی و کار دائمی و مهم‌ترین منبع درآمد افراد شاغل در صنایع‌دستی است.2. اغلب در کارگاه‌ها تمرکز داشته و مردان در آن اشتغال دارند.3. معمولاً توأم با درجات شغلی به صورت کارآموز، کارگر، استادکار است و مبتنی بر نظام کارفرما و مزدبگیر است.4. بیشتر مصرفی، تزئینی و یا ترکیبی از هر دو است.5. تولید فراورده‌ها به تبعیت از روند بازار و با محاسبه کلیه هزینه‌های متصور و پیش‌بینی مبلغی به عنوان سود خالص صورت می‌گیرد.6. به دلیل وجود هزینه‌های تولید، سهم دستمزد و مواد اولیه در قیمت فروش تقریباً برابر است. در مقابل صنایع دستی روستایی دارای این ویژگی ها هستند: 1. اغلب به عنوان فعالیت فرعی و در فاصله زمانی کاشت و برداشت محصولات زراعی و یا در اوقات فراغت انجام می‌شود.2. بیشتر جنبه خانگی دارد و نیروی فعال تولیدی را به‌طور کل زنان تشکیل می‌دهند.3. نظام کارفرما و مزدبگیر وجود ندارد و تولید به صورت خانگی و با کمک اعضای خانواده صورت می‌گیرد.4. صنایع‌دستی روستایی در اصل جنبه مصرفی و رفع نیاز خانواده را دارد.5. محاسبه هزینه و قیمت تمام‌شده کمتر در آن لحاظ می‌شود.6. ازآنجایی‌که مواد اولیه ارزان و یا حتی رایگان در اختیار افراد قرار می‌گیرد و هزینه تولیدی زیادی وجود ندارد بیشتر قیمت فروش را دستمزد تشکیل می‌دهد(حسن لاریجانی،18:1378). در مورد صنایع‌دستی عشایر می‌توان گفت آن‌ها دارای اصالت زیادی هستند زیرا عشایر سنت‌های خود را بیشتر از سایر افراد حفظ کرده‌اند و اصالت صنایع‌دستی آن‌ها و هماهنگی آن‌ها با طبیعت و ساختار اجتماعی ایلات در حد بالایی است و در آن‌ها ابتکار و تنوع بیشتری به چشم می‌خورد (حسین یاوری و حسن بیگی،15:1361).
2-2-3-3-پیدایش صنایع‌دستی
حدود 8000 سال قبل مردمی که ساکن جنوب غرب آسیا بودند برای نخستین بار دهکده‌ها را به وجود آوردند و کشاورزی را یاد گرفتند تا قبل از این دوره انسان اولیه با شکار و جمع‌آوری خوراک زندگی می‌کرد و ضرورتی برای یکجانشینی حس نمی‌کرده است. آثار به‌دست‌آمده از دوره‌های پارینه‌سنگی، میان‌سنگی و نوسنگی همگی نشان‌دهنده فعالیت انسان برای ساخت ابزار سنگی دلالت دارند. در دوران نوسنگی انسان توانست «ظروف سفالی» را آماده نماید و به مدد آتش مقاومت این ظروف را بیشتر کند. از این ظروف بیشتر برای ذخیره و نگهداری دانه‌های خوراکی استفاده می‌شده است. سفال‌های به‌دست‌آمده از عصر نوسنگی در غار کمربند بدون استثناء با دست شکل داده‌شده‌اند اما این سفال‌ها نرم بوده و زود خرد می‌شوند زیرا حرارت برای پختن آن‌ها کافی نبوده است. یکجانشینی و سکونت در یک مکان و انتظار برای فرارسیدن فصل برداشت محصول، کسب تجربه موفق کشاورزی، دام‌پروری، ابزارسازی و سفال سازی انگیزه‌ای شد که انسان مهارت‌های دیگری را نیز کشف و کسب نماید. مهارت‌هایی مانند بافتن الیاف. این نخستین گام برای «بافندگی و نساجی» بود. کم‌کم بافندگی و استفاده از پشم و موی حیوانات اهلی‌شده که یکی از صنایع اولین مراحل تکامل تمدن بود شکل گرفت. بعدازاینکه هسته اولیه شهرها در کنار رودخانه‌ها بنا شد، انسان قوانین دیگری را کشف کرد و تسلط بیشتری بر طبیعت یافت. حدود 5000 سال قبل انسان توانست فرآیند شیمیایی ذوب‌آهن و مس و خواص فیزیکی فلزات را کشف کند. او توانست ارابه، چرخ، قایق‌های بادی و…بسازد. بعدها پیشرفت و توسعه «فلزکاری» منجر به پیدایش گروه صنعت گران حرفه‌ای در شهرها شد (آشوری،1379: 4-2).
2-2-3-4-تاریخچه صنایع‌دستی در جهان
صنایع‌دستی یکی از قدیمی‌ترین رشته‌های فعالیت بشر است و به موج برخی از اسناد و مدارک تاریخی سابقه پیدایش آن به عصر حجر می‌رسد. در این دوره ساخت ظروف و برخی ابزارهای مصرفی در زندگی روزمره نظیر نیزه و خنجر از سنگ جهت صید شکار معمول شد و رفته‌رفته از سایر مواد موجود در طبیعت مانند خاک رس، چوب و مس نیز استفاده شد. صنایع‌دستی و روستایی در مراحل مختلف تکامل اقتصادی یعنی اقتصاد شبانی، اقتصاد کشاورزی و حتی اقتصاد صنعتی، تأمین‌کننده بسیاری از احتیاجات بشر بوده است. به ویژه صنایع‌دستی تحت شرایط اقتصاد بسته، مهم‌ترین عامل تأمین‌کننده نیازها محسوب می‌شده است. این وضع به خصوص در قرون وسطی به نحو بارزی جلوه‌گر بوده است. «دوره رنسانس» در اروپا در تکامل هنری