مي کنند. مرکز فلسطين، بيت المقدس است که از نظر اسلام، مسيحيت و يهود مکاني مقدس مي باشد.اين شهر که به قدس و اورشليم هم مشهور است در 55 کيلومتري غرب رود اردن و 80 کيلومتري شرق مديترانه بر روي ارتفاعات متوسط قرار گرفته از قديمي ترين شهرهاي مذهبي جهان به شمار مي رود.
شکل 3-15- نقشه کشور فلسطين
از وضع اقتصادي مردم فلسطين که حدود 60% آنان در خارج از وطن خود زندگي مي کنند به دليل پراکندگي در ساير کشورها، آمارهاي دقيقي در دست نمي باشد با اين حال برخلاف مصائب زياد و آوارگي و بي خانماني بين کودکان و نوجوانان فلسطيني عشق وافري به فراگيري دانش هاي مورد نياز جامعه وجود دارد و در حال حاضر بهترين تحصيل کرده هاي عرب، فلسطيني هستند و فلسطيني ها به لحاظ فرهنگي در سايه تلاش و کوشش خود در زمينه هاي گوناگون علمي، تخصص هاي عالي داشته و به مدارج عالي علمي و شغلي دست يافته اند و متخصصان آنان در بخش صنايع کشورهاي عربي به ويژه پالايشگاه ها و مراکز پتروشيمي مشغول بکارند و برخي در سطح معاونت وزارت در کشورهاي خاورميانه ارتقاء يافته اند(گلي زواره، 1390، ص133-141-142).
2-8-1-2-آسياي جنوبي
2-8-1-2- 1- پاکستان
کشور پاکستان با بيش از 000/796 کيلومتر مربع وسعت در جنوب شرقي ايران قرار دارد. نواحي شمال و شمال غرب و نيز بلوچستان پاکستان، حالت کوهستاني دارد. غير از اين دو ناحيه کوهستاني، بقيه خاک پاکستان جلگه اي است که از آبرفت هاي رودخانه سند و شعبات آن به وجود آمده است. آب و هواي شمال پاکستان معتدل، جنوب آن گرم و مرطوب و پرباران بوده و بلوچستان آن آب و هواي گرم و خشک دارد. غالب سکنه 157 ميليوني پاکستان در کنار رود سند و دره هاي کوهستاني پنجاب سکونت دارند. استان پنجاب به تنهايي 56% سکنه را در داخل خود جيا داده است. درحالي که بلوچستان با 44% مساحت کشور تنها 5% سکنه دارد. 97.2% مردم اين سرزمين مسلمانند. اسلام در سال 94ه.ق وارد پاکستان شد. 25% پاکستان شيعيان هستند و شهر کويته مرکز ايالت بلوچستان از مراکز مهم شيعيان است. در ناحية بليستان و گلگيت در مرز چين و پاکستان و نيز در پنجاب، شيعيان سکونت دارند. شيعيان بزرگترين اقليت اين کشورند که در استقلال و ثبات سياسي پاکستان نقش حساسي به عهده داشته اند. 37% مردم پاکستان با سوادند. 80% مردم در روستاها و بقيه در کانون هاي شهري سکونت دارند. 27% توليد ناخالص ملي آن را محصولات کشاورزي تشکيل مي دهد اما به دليل خشکي هوا و کمي وسعت مراتع دامپروري در آن توسعه چنداني ندارد 25% توليد ناخالص آن از بخش صنعت به دست مي آيد. طول راه هاي شوسه پاکستان به 108530کيلومتر و طول راه آهن آن به 8775 کيلومتر بالغ مي گردد(گلي زواره، 1390، ص256-255)
شکل 3-16- نقشه کشور پاکستان
پاکستان کشوري در حال توسعه‌است که در جبهه‌هاي سياسي و اقتصادي با چالش‌هايي روبه‌رو بوده‌است. با وجود اينکه در سال ???? اين کشور بسيار فقير بود نرخ رشد اقتصادي پاکستان در طول ? دهه بعد از آن بهتر از ميانگين جهاني بوده‌است. اما سياست‌هاي ناآگاهانه به پايين آمدن اين نرخ در دهه ???? منجر شد. اخيراً تغييرات گسترده اقتصادي به اقتصادي قدرتمندتر منجر شده‌اند و به نرخ رشد به‌ويژه در زمينه‌هاي ساخت و توليد و بخشهاي خدمات مالي (اقتصادي) سرعت بخشيده‌اند. پيشرفت‌هاي بزرگي نيز در موقعيت ارز خارجي و رشد سريع در منابع ارز ثابت در سالهاي اخير شاهد بوده‌ايم. تخمين بدهي خارجي در سال ???? در حدود ?? ميليارد دلار آمريکا بود. با اين حال اين بدهي با کمک‌هاي صندوق بين‌المللي پول و بخشودگي بدهي از طرف ايالات متحده آمريکا کاهش يافته‌است. توليد ناخالص داخلي در سال ???? حدود ?/??? ميليارد دلار برآورد شد و توليد سرانه ناخالص ملي آن ???? دلار آمريکا بود. نرخ‌هاي رشد توليد ناخالص ملي پاکستان در ? سال اخير شاهد يک افزايش ثابت بوده‌اند. در سال ???? نرخ رشد توليد ناخالص داخلي کشور ??/? بود ولي در سال مالي که ?? ژوئن ???? پايان يافت، نرخ رشد توليد ناخالص داخلي اسمي به حدود ??/? رسيد. اين نرخ رشد پاکستان را پس از چين دارنده دومين نرخ رشد اقتصادي در ميان پرچمعيت‌ترين کشورهاي جهان قرار داد. با اين حال فشارهاي تورمي و ميزان ذخيره کمتر از مقدار لازم و همچنين عوامل اقتصادي دخيل ديگر، امر نگه داشتن نرخ رشد به اين ميزان را مشکل مي‌سازد. رشد بخشهاي غيرکشاورزي ساختار اقتصاد را تغيير داده‌است و اکنون اقتصاد تنها ??? توليد ناخالص داخلي را تشکيل مي‌دهد. بخش خدماتي حدود ??? توليد ناخالص داخلي کشور که تجارت عمده و خرد کشور حدود ??? اين بخش را تشکيل مي‌دهد. اخيراً بازار بورس کراچي همراه با ديگر بازارهاي در حال ايجاد دنيا اوج گرفته‌است. مقادير هنگفتي از سرمايه گذاري‌هاي خارجي در صنايع متعددي به کار گرفته شده‌اند. با اين حال سرانه بازار بورس همچنان مخابرات، نرم‌افزار، خودرو، نساجي، سيمان، کود، فولاد و ساخت کشتي هستند. صنعت مهم ديگري که در گذشته از دسترسي خارجي محروم مانده‌است، هوافضا است. تيپ‌هاي مختلف توپخانه در ارتش از پيش به گسترده شدن ميزان مهمات نظامي پاکستان کمک کرده‌اند. خبرهايي از احتمال مشارکت عمومي يا خصوصي در برنامه‌هاي آينده موشکي به گوش مي‌خورد که مي‌تواند با برنامه فضايي پاکستان همراه شود؛ زيرا توانايي‌هاي کنوني اين کشور شامل موشکهاي بالستيک ميان برد و تحقيقاتي بر روي موشکهاي بالستيک قاره‌پيما مي‌شوند. رويکرد ساختاري براي استفاده از اين توانايي‌هاي هوافضايي ممکن است باعث رونق سريعتر اقتصادي پاکستان شود زيرا صنعت هوانوردي پيش تر هم شاهد رشد چشمگيري در سالهاي گذشته بوده‌است که با حضور شرکت‌هاي هواپيمايي متعددي همراه بوده‌است(فرزين نيا، 1376، ص55).
2-8-1-2- 2- بنگلادش
جمهوري خلق بنگلادش کشوري است واقع در جنوب قاره آسيا و شرق هند، پايتخت آن داکا و جمعيت آن ??? ميليون نفر است. واحد پول بنگلادش تاکا نام دارد و زبان رسمي آن بنگالي است. زبان بنگالي از ريشه زبان‌هاي هندوآريايي است و خط ويژه خود را دارد. از زبان انگليسي نيز در آموزش عالي و دادگستري استفاده زيادي مي‌شود و طبقه متوسط و بالا از آن به عنوان زبان دوم استفاده مي‌کنند. ?? درصد از مردم اين کشور از قوم بنگال هستند.اين کشور که پيش از اين پاکستان خاوري نام داشت در پي جنگ آزادي‌بخش بنگلادش، در تاريخ ?? مارس ???? به کمک هند از پاکستان باختري (پاکستان امروزي) جدا شده و کشوري جداگانه شد. ???? درصد از مردم بنگلادش مسلمان و اکثريت آنها سني‌مذهب هستند. ??? درصد از بنگلادشي‌ها نيز پيرو آيين هندو است. از آنجا که اسلام از نظر تاريخي توسط صوفيان به بنگلادش آورده‌شد پيروان طريقت‌هاي صوفي هم‌چون ديوبندي و اهل حديث نيز در اين کشور حضور درخور توجهي دارند.بنگلادش نهمين کشور پرجمعيت جهان و از پرتراکم‌ترين کشورها از نظر جمعيت است. بنگلادش بر روي زمين‌هاي حاصلخيز دلتاي رود گَنگ واقع شده و در معرض آسيب سيل‌ها و چرخندهاي سالانه قرار دارد. بنگلادش از نظر جغرافياي سياسي در محاصره کامل هند قرار دارد و به دليل واقع بودن در شبه قاره هند شديداً تحت تاثير آن مي‌باشد و مهم ترين روابط را در نظام بين‌المللي را با هند دارد. بخش کوچکي از مرزهاي زميني اين کشور نيز در اشتراک با برمه مي‌باشد. کشور بنگلادش در جنوب قاره آسيا و در شبه قاره هند قرار گرفته‌است. اين کشور از شمال و شرق و غرب به هندوستان و قسمتي از جنوب شرقي به کشور برمه محدود بوده و در قسمت جنوبي آن خليج بنگال قرار دارد. پايتخت اين کشور شهر داکا با ??،???،??? نفر جمعيت مي‌باشد(فرزين نيا، 1372، ص15).
شکل 3-17- نقشه کشور بنگلادش
مساحت بنگلادش ??????? کيلومتر مربع و جمعيت آن ??????????? نفر است که به نسبت وسعت تراکم جمعيت بسيار زياد است. از شهرهاي مهم بنگلادش مي‌توان به چيتاگونگ ?،???،??? نفر، خولنا ???،??? نفر و راجشاهي ???،??? نفر اشاره کرد. بنگلادش به دو منطقه طبيعي تقسيم مي‌شود: جلگه آبرفتي وسيعي که ??? کشور را تشکيل مي‌دهد و دوسوم بخش شرقي جلگه دلتايي براهماپوترا ـ گنگ، بزرگترين دلتاي جهان، است و از خليج بنگال به طرف شمال امتداد مي‌يابد؛ و منطقه دوم منطقه تپه‌هاي چتاگانگ که در گوشه جنوب شرقي کشور قرار دارد و حدود يک ششم سرزمين را در برمي‌گيرد. اين کشور از نظر طبيعي در جلگه هموار بنگال قرار دارد. نزديکي اين کشور به خط استوا موجب وجود باران‌هاي موسمي شده‌است و نيز داراي رودخانه‌هاي بسياري مي‌باشد که نقش مهمي را در اقتصاد اين کشور بر عهده دارند. از نظر آب و هوايي، بنگلادش داراي آب و هواي گرم و مرطوب است و به سبب واقع شدن در کنار خليج بنگال و اقيانوس هند تابستان‌ها اين کشور به شدت در مقابل سيل‌هاي ناشي از جريان‌هاي موسمي اقيانوس هند آسيب‌پذير است و سالانه صدها نفر قرباني اين باران‌هاي موسمي مي‌شوند. رودهاي گنگ، براهماپوترا (جمونا)، ميگهنا و پدما مهمترين رودهاي بنگلادش‌اند و اين کشور را آبياري مي‌کنند. رودهاي گنگ و براهماپوترا که از کوه‌هاي هيماليا سرچشمه گرفته و به خليج بنگال مي‌ريزند. رود گنگ و رودهايي که به آن مي‌ريزد، ناحيه وسيعي از جنوب غربي بنگلادش را در برمي‌گيرد. سرچشمه هيچ يک از رودهاي بنگلادش در داخل اين سرزمين قرار ندارد، ازينرو بنگلادش بر جريان رودهايي که سرزمين آن را آبياري مي‌کند نظارت کامل ندارد؛ براي نمونه، ساخت سدي بر بالاي رود گنگ در ايالت بنگال غربي هند، موجب تغيير مسير مقادير قابل ملاحظه‌اي آب به نفع اين ايالت شده‌است. رودخانه‌هاي پرشمار، مهمترين چشم‌انداز طبيعي بنگلادش است و به طور چشمگيري بر سبک زندگي مردم آنجا تأثير گذاشته‌است. اين رودها زمين‌هاي گسترده‌اي را آبياري کرده و نوعي سامانه ترابري مناسب و ارزان به وجود آورده‌اند. ته‌نشيني رسوبات آبرُفتي اين رودها باعث غناي خاک کشاورزي مي‌شود و ذخاير بزرگ ماهي آنها، منبع غذايي مهمي براي ساکنان اين کشور است. با اينهمه، به سبب تغييرات پيوسته و بعضاً سريع در مسير اين رودها و طغيان آنها، خسارت زيادي متوجه بنگلادش مي‌شود. به هر صورت، سرزمين بنگلادش بسيار حاصلخيز بوده و امکان زندگي را براي جمعيت بزرگي فراهم نموده‌است. قسمت‌هاي جنوب شرقي اين کشور، از جنگل‌هاي خيزران پوشيده شده‌است. کشاورزي بنگلادش متکي به باران‌هاي موسمي است. ?? درصد جمعيت بنگلادش به کشاورزي مشغول هستندو برنج و کنف از محصولات آنان مي‌باشد. به تازگي، در اعماق خليج بنگال منابع گاز طبيعي، کشف شده‌است(کريمي، 1389، ص165).
گاز طبيعي تنها منبع با ارزش بنگلادش است که در سال 195م در هاريپور در شرق سيلهت کشف شد. در سيلهت و کوميلا منابع زغال سنگ وجود دارد. دخاير مس و سنگ آهک در چيتا گونگ و ديگر نواحي بهره برداري مي شود. صنايع مربوط به کنف، نساجي، چوب و کاغذ سازي نيز در اين کشور به وجود آمده اند. سهم بنگلادش از بخش کشاورزي22.2%، صنعت 27.9% و خدمات 49.9% مي باشد(گلي زواره، 1390، ص259).
2-8-1-2- 3- مالديو
مالديو کشوري است جزيره‌اي در اقيانوس هند واقع در در جنوب غربي هند. پايتخت آن ماله است. جمعيت اين کشور ??? هزار نفر و واحد پول آن روفيه مالديو است. بيشينه? مطلق (صد در صد) مردم بومي مالديو مسلمان سني هستند و اسلام دين رسمي اين کشور است. پيشينه? اسلام در مالديو به سده? دوازدهم ميلادي باز مي‌گردد، هنگامي که دريانوردان مسلمان به اين سرزمين آمده‌اند. پيش‌تر، ساکنان مالديو پيرو آيين بودا بوده‌اند. زبان رسمي اين کشور ديوهي نام دارد که زباني هندواروپايي است و همانندي‌هايي با زبان سينهالي قديم دارد. مردم آن از قوم مالديوي هستند که تبارشان به مردم سري‌لانکا و هند (آميخته آريايي و دراويدي) مي‌رسد و رگه‌هايي از اعراب نيز در ميان آنها وجود دارد. هم زبان و هم مردم آن با نام ديوِهي ناميده مي‌شوند که واژه ديبـِجات و ديباجات که در فارسي و عربي در قديم براي مالديو به کار مي‌رفت نيز شکلي از همين واژه ديوهي است. دين رسمي اين کشور اسلام است و پيروي از ديگر اديان در ملأ عام ممنوع و قابل پيگرد قانوني است. مالديو
