
در سال ???? از بريتانيا مستقل شد. مالديو هم از نظر جمعيت و هم مساحت کوچکترين کشور قاره آسيا است.
شکل 3-18- نقشه کشور مالديو
زمينهاي اين کشور به طور ميانگين ??? متر از سطح دريا ارتفاع دارند و بنابر اين کمارتفاعترين کشور جهان بهشمار ميآيد. بلندترين نقطه اين کشور تنها ??? متر ارتفاع دارد. ماله، پايتخت مالديو ??? هزار نفر جمعيت دارد و به طور سنتي محل اقامت شاه و تاجگذاريها بود. بنا بر روايات تاريخي مالديو، يک روحاني ايراني به نام يوسف تبريزي مردم مالديو را مسلمان کردهاست. مجمعالجزاير مالديو بر روي فلات زيرآبي چاگوس-لاکاديو قرار گرفته و به همراه جزاير چاگوس و لکشدويپ يک زيستبوم خاکي را تشکيل ميدهد. مجمع الجزاير مالديو در جنوب غربي کرانههاي هندوستان قرار گرفته و کوتاهترين فاصله آن تا کرانههاي هند، ??? کيلومتر است. مالديو تپه ماهور و رودخانهاي ندارد. جمهوري مالديو مجمعالجزايري متشکل از ???? جزيره مرجاني است که در ?? گروه آبسنگي گروهبندي ميشوند. اين جزاير در پهنهاي آبي در حدود ?? هزار کيلومتر مربع پراکندهاند اما کل مساحت خشکي آنها فقط ??? کيلومتر مربع است. بزرگترين جزيره ? کيلومتر مربع مساحت دارد و در مالديو تنها ? جزيره با مساحتي بزرگتر از ? کيلومتر مربع وجود دارند. ??? عدد از جزيرهها مسکوني هستند و ?? جزيره ديگر داراي اقامتگاههاي گردشگري هستند. پايتخت کشور ماله نام دارد و در کناره جنوبي آبسنگ ماله شمالي قرار گرفته که جزئي از آبسنگ کافو بهشمار ميآيد. دريانوردان قديم ايران و عرب آن را ديباجات و ديبجات ميگفتند و به همين شکل در نقشهها ضبط شدهاست. سالهاي سال بازرگانان عرب سر راه دريانوردي به شرق دور در بنادر مالديو پهلو ميگرفتند. اولين اشارهشان به مالديو که ديباجاتش ميناميدند از سده دو ميلادي است. ديباجات را جزاير پول هم ميگفتند زيرا مقادير کلاني از صدف نرمتن دريائي کوري (به انگليسي cowry) که خرمهره ناميده و در قديم چون پول بينالمللي کار ميگرفتند از آنجا بدست ميآوردند. امروزه صدف کوري نماد نهاد چاپ پول مالديو است. اقتصاد مالديو بر پايه? کشاورزي، ماهيگيري و گردشگري استوار است. در مالديو، نارگيل، ذرت، ارزن، سيبزميني شيرين و ميوهجات به عمل ميآيد. در اين کشور صنعت کشتيسازي رونق دارد و مردم آن به صنايعدستي علاقهمندند. از مالديو، ماهي، گوشت، صنايعدستي و نارگيل صادر ميشود. برخي از جزاير مالديو براي گردشگري اختصاص يافتهاند. در اين جزاير هتلهايي براي اقامت گردشگران ساخته شده که بيشتر کارمندان آن از مهاجران کشورهاي همسايه هستند. گردشگران مستقيماًّ از فرودگاه بينالمللي ماله به اين جزاير ميآيند(سعيديان، 1380، ص263).
2-8-1-3- آسياي جنوب شرقي
2-8-1-3-1- اندونزي
کشور اندونزي از 13667 جزيره تشکيل شده که 6000 جزيره آن مسکوني است، اين سرزمين وسعتي برابر 000/904/1 کيلومتر مربع دارد و آب هاي اطراف اين جزاير به 000/900/7 کيلومتر مربع مي رسد و مهم ترين جزاير عبارتند از: جاوه، سوماترا، کاليمانتان يا برنئو، سولاويسي و ايريان. در جزاير اندونزي يک سلسله کوه هايي که منشا آتش فشاني دارند و جهت آنان شرقي- غربي است ديده مي شود. جزيره جاوه به تنهايي بيش از 100قله آتش فشاني دارد. اندونزي در جهان، پس از چين، هند و آمريکا، چهارمين کشور به لحاظ سکنه است، امّا در بين کشورهاي اسلامي، پرجمعيت ترين کشور مي باشد(مظفري، 1372، ص13).
شکل 3-19- نقشه کشور اندونزي
اندونزي با خاک حاصل خير، باران هاي موسمي و رطوبت نسبي بين هفتاد تا 97%، جنگل هاي انبوه و فشرده به خصوص جنگل نارگيل و شاليزارهاي قابل توجه، سرزمين پربرکتي است ولي با وجود اين ذخاير و منابع خوب و مزاياي عالي، از جمله کشورهاي مقروض جهان است و پنجاه ميليارد دلار بدهي دارد. با تورم سختي نيز روبه رو مي باشد. اندونزي در سياست هاي آسياي جنوب شرقي تاثير چشمگيري دارد و محل رفع اختلافات ناحيه اي است. روابط محکمي با همسايگان دارد و ارتباطش با غرب در حال توسعه مي باشد و همراه با سنگاپور، فيليپين، تايلند و مالزي براي تامين منافع غرب اتحاديه”آ.س.آن” را تشکيل داد. يکي از مسائل تاسف برانگيز در اين کشور اسلامي که 95% سکنة 233 ميليوني آن مسلمان هستند اين است که در قانون اساسي، اسلام به عنوان دين رسمي ذکر نشده و اين مسئله نفوذ قدرت افراد مسيحي را در حکومت مرکزي نشان مي دهد. اساس اقتصاد اندونزي بر کشاورزي و استخراج معادن استوار است و بيش از 45% مردم در امور کشاورزي مشغول به کارند. برنج، قهوه، ادويه و چاي در اين سرزمين کشت مي شود. بهره برداري از جنگل و صدور محصولات جنگلي نيز رقم مهمي از درآمد مردم را تشکيل مي دهد. صيدماهي در نواحي ساحلي و رودخانه ها، رواج فراواني دارد و مصرف گوشت ماهي در اين کشور بسيار است، دامپروري به دليل شرايط استوايي و آب و هواي گرم و مرطوب در اندونزي رونق آن چناني ندارد(گلي زواره، 1390، ص289-293-296).
اين مجمع الجزاير از جهت ذخاير نفت و گاز غني است و 75% نفت آسياي جنوب شرقي را توليد مي کند. مخازن نفت بيشتر در سوماترا و جاوه قرار دارد. ذخاير نفت آن حدود 10 ميليارد بشکه تخمين زده مي شود و يک قرن است که در اندونزي نفت استخراج مي شود، ولي صادرات آن سه سال است که رونق دارد. دولت در نظر دارد به جاي نفت مصرفي در داخل، زغال سنگ را جايگزين آن کند. اندونزي عضو سازمان کشورهاي صادرکننده نفت(OPEC) مي باشد و علاوه بر صدور نفت و گاز، لاستيک، روغن و غيره نيز صادر مي نمايد و در سال 1981م، 70% درآمد صادراتي از راه صادرات نفت و گاز و 30% بقيه از راه صادرات ديگر مواد بوده است. دولت سوهارتو براي ورود سرمايه هاي غرب به داخل کشور، تسهيلات فراواني از جمله معافيت مالياتي و امتيازات ديگر در نظرگرفته است. فساد اداري، اختناق حاکم بر کشور از جمله دشواري هاي اين کشور بر سر راه توسعه اقتصادي آن مي باشد(مدني، 1363، ص117).
2-8-1-3-2-برونئي
کشور برونئي که به بروني دارالسلم معروف است در جنوب شرقي آسيا و بر ساحل شمال غربي بزرگ ترين جزيرة مجمع الجزابر مالزي برونئو قرار گرفته و در شمال آن درياي چين جنوبي واقع است. سلطان نشين برونئي 765/5 کيلومتر مربع وسعت دارد. بخش شرقي و غربي آن توسط رود ليمبانگ از يکديگر جدا مي شوند. اسلام در 829 ق وارد اين سرزمين گرديد. جمعيت اين کشور 400000نفر است. 65% جمعيت اين کشور در کانون هاي شهري سکونت داشته اند. رشد جمعيت3.7% و تراکم نسبي آن 56+ نفر در کيلومتر مربع مي باشد. هجوم مهاجران خارجي که از چين و مالزي به اين سرزمين مي آيند باعث بالا بردن نرخ رشد جمعيت آن گرديده است. مالائي هاي بروئني 70% سکنه آن را تشکيل مي دهند. چيني ها و ايبان هاي ساراواک به ترتيب دومين و سومين گروه نژادي اين سرزمين مي باشند. دين رسمي اين کشور اسلام و اکثريت مردم مسلمانان، که بيشتر سني و شافعي مذهبند. اقليت بودايي، مسيحي و آنيمست(دين ابتدائي) در آن سکونت دارند.
شکل 3-20- نقشه کشور بروئني
اقتصاد آن متکي به نفت است و منبع اصلي درآمد مردم از ذخيره زيرزميني مي باشد. کشاورزي و ماهي گيري در آن رواج دارد و محصول مهم صادراتي آن نفت و کائوچو مي باشد. برنج و ماهي خوراک اصلي مردم است. واحد پول آن دلار برونئي برابر با صد سنت مي باشد. 60% توليد ناخالص ملّي برونئي به خدمات متکي است(گلي زواره، 1390، ص304-303).
2-8-1-3-3- مالزي
کشور مالزي در جنوب شرقي آسيا واقع شده است و از دو قسمت کاملاً مجزا تشکيل مي شود. بخش غربي آن به شبه جزيره مالزي معروف است، ادامة خاک آسيا به طرف جنوب مي باشد و به آن مالزي قاره اي مي گويند. بخش شرقي شامل ايالات ساراواک و صباح است که در قسمت شمالي جزيره برونئو واقع شده است و مالزي جزيره اي نام دارد.
شکل 3-21- نقشه کشور مالزي
مالزي به خوبي از منابع طبيعي در نواحي خود برخوردار است همچون کشاورزي، جنگلداري و نيز مواد معدني. از لحاظ کشاورزي، مالزي اولين صادر کننده پلاستيک طبيعي (کائوچو) و خرماي روغني است که همراه آن الوارها و تنههاي بريده شده درختان، کاکائو، فلفل سياه|فلفل، آناناس و تنباکو (توتون) موجب رشد اين بخش شدهاست. خرماي روغني، نيز يک جنس عمده صادراتي خارجي است.
در ارتباط با منابع جنگلي، ذکر شده که برش الوار تنها براي اعطاي يک کمک عمده به اقتصاد در طي قرن?? انجام گرفتهاست. امروزه، تقريباً ??? مالزي از جنگل پوشيده شدهاست. گسترش سريع صنعت توليد الوار (چوب)، به ويژه پس از دهه ????، موجب فرسايش جدي منابع جنگلي کشور شد. اما، در راستاي اقدام دولت براي حفاظت از محيط و سيستمهاي اکولوژيکي، منابع جنگلي توانستند به يک مبناي پايدار دست پيدا نمايند و بر اين اساس نرخ قطع درختان روند نزولي در پيش گرفت. قلع و نفت خام دو منبع عمده معدني هستند که در اقتصاد مالزي از اهميت خاصي برخوردارند. مالزي تا زمان فروپاشي بازار قلع در دهه????، به تنهايي بزرگترين توليد کننده قلع جهان بود. در قرون?? و??، قلع نقش غالبي را در اقتصاد مالزي ايفا ميکرد. درست در سال ???? بود که نفت خام و گاز طبيعي، جاي قلع را به عنوان عامل اتکاء بخش معدن مالزي اشغال نمودند. ضمناً، ماليات براي قلع کاهش يافتهاست. نفت خام و گاز طبيعي در حوزههاي برون ساحلي ساباه، ساراواک و ترنگانو، به خصوص در آن سه ايالت، کمک فراواني به اقتصاد مالزي نمودهاست. ديگر کانيهاي داراي اهميت يا ويژگي (خاص) شامل مس، طلا، بوکسيت، سنگ آهن و زغال سنگ به همراه مواد معدني صنعتي نظير خاک رس، کائولن، سيليس، آهک، باريت، فسفاتها و سنگهاي ساختماني همچون گرانيت و نيز بلوکها و قطعات مرمر هستند. مقادير اندکي از طلا نيز توليد ميشوند. در سال????، وزير در امور دفتري نخست وزير، داتوک مصطفي احمد، فاش کرد که ذخاير نفتي مالزي در حدود ??/? ميليارد بشکه ميباشد در حالي که ذخاير گاز طبيعي آن ??تريليون فوت مکعب (????کيلومتر مکعب) است. اين يک افزايش ??/? بود. دولت برآورد نمود که مالزي با نرخ فعلي توليد قادر خواهد بود براي ?? سال نفت و به مدت ??سال گاز طبيعي توليد کند. مالزي در سال ????رتبه ?? ام را از لحاظ ذخاير نفتي و ?? ام را از نظر گاز طبيعي در دنيا دارد. ??? ذخاير نفتي در اين شبه جزيره قرار دارند درحالي که ??? آن در شرق مالزي واقع شدهاست. دولت عوايد حاصله از نفت را به ميزان ?? به ايالات خود و باقي آن را به حکومت فدرال اختصاص داد. هريک از ايالات حق دارند تا منابع موجود در داخل محدوده خود را کنترل نمايند. اما، نفت و گاز تحت نظارت دولت فدرال قرار دارد. به ايالاتي که منابع مزبور در آنها وجود داشته باشد، امتيازاتي اعطاء خواهد شد. در مالزي فرودگاههايي در رده جهاني وجود دارند مانند فرودگاه بينالمللي کوآلالامپور در سپانگ، فرودگاه بينالمللي بايان لپاز در پنانگ و فرودگاه بينالمللي کوچينگ و فرودگاه بينالمللي لنگکاوي که حرکت به سوي مقاصد بينالمللي و داخلي و نيز مسيرهاي هوايي کوتاه داخلي در نواحي روستايي ساباه و ساراواک در آن انجام ميگيرد. مالزي موطن کم هزينهترين سيستم حمل بار، خطوط هوائي آسيا در منطقهاست. فرودگاه کوآلالامپور است به عنوان يک مرکز پروازي نواحي آسياي جنوب شرق و چين را نيز تحت پوشش قرار ميدهد(فرهادي، 1374، ص12).
2-8-1-4- آسياي مرکزي
2-8-1-4-1-آذربايجان
جمهوري آذربايجان بزرگترين کشور قفقاز و در گذرگاه اروپا و آسياي جنوب غربي و در کنار درياي خزر است. پايتخت آن باکو است(اسدي کيا، 1374، ص1).
شکل 3-22- نقشه کشور آذربايجان
کشورهاي ايران در جنوب، ارمنستان و ترکيه در غرب، گرجستان در شمال غربي و روسيه در شمال، همسايگان جمهوري آذربايجان محسوب ميشوند؛ همچنين اين کشور داراي مرز آبي با کشورهاي ترکمنستان و قزاقستان در کناره درياي خزر است. جمعيت آذربايجان در سال ???? حدود ?.??? ميليون نفر بودهاست. توليد ناخالص داخلي آن در همين سال معادل ?? ميليارد دلار (بر اساس ارزش اسمي) و بيش از ?? ميليارد دلار (بر اساس قدرت خريد) بودهاست که توليد
