افکار و باورهاي مثبت القايي داده مي?شود تا از طريق مرور بسطي و نگهدارنده از طريق مسير فنولوژيکي و ديداري به بازسازي مجدد داده?هاي درون حافظه خود بپردازد و باورهاي جديد را در خود شکل دهد. از مراجع مي?خواهيم تا آموزش?هاي لازم را به شکل يک‌جا جهت يکپارچه?سازي و بازسازي حافظه در خود بکار گيرد.
شکل?دهي و سازماندهي مجدد باورهاي جديد در حافظه بلندمدت فرد از طريق به خاطر سپردن و مرور پياپي آن جهت سازماندهي بلندمدت و جلوگيري از بروز افکار و باورهاي غيرمنطقي و منفي
ارايه ليست افکار القايي
16
تکرار تمرين?ها و اصلاح و اموزش مهارت?ها به شکل کامل?تر تا در درون مراجع بصورت يک باور درآمده و در حافظه بلندمدت وي ثبت شده و جايگزين باورهاي ناسازگار قبلي گردد. وي باورهاي ناسازگار به طور مجزا و تک تک تاکنون کار شده بود و آموزش?ها ارائه گرديده بود اين جلسات به مرور و تمرين افکار احتمالي و ارزيابي مراجع در توانايي ايجاد تغيير در آن‌ها تمرکز مي?شود.
تمرين و مرور، همچنيني رونويسي باورها سبب ثبت و نگهداري کامل باورهاي که اساس پردازش?هاي ذهني فرد هستند در حافظه مي?شود که خود در ثتيبت خلق در مراجه موثر است. ايجاد ماندگاري عميق و يادگيري کامل تکنيک?هاي درمان توسط مراجع
تمرين?هاي رونويسي پاسخ عادتي و مرور، تمرکز روي معنا و نه حافظه و يا به عبارت ديگر رمزگرداني معنايي.
17-20
6-3) روش توصيف و تجزيه تحليل دادهها
به منظور توصيف داده‌هاي آماري در اين پژوهش از جداول توزيع فراواني، رسم نمودارهاي آماري، محاسب? شاخص?هاي حد وسط و پراکندگي استفاده شد و به منظور تجزيه و تحليل اطلاعات از آزمون پارامتريک تحليل کواريانس(MANCOVA) استفاده شد. تحليل کواريانس در واقع نوعي تحليل رگرسيون سلسله مراتبي است. در تحليل کواريانس هدف حذف اثر بعضي از متغييرها از متغيير وابسته و سپس تحليل واريانس نمرات مانده است از اين نوع تحليل در تحقيقات آزمايشي و شبه‌آزمايشي استفاده مي?شود (حجازي، سرمد،بازرگان، 1383).
فصل چهارم
تحليل آماري دادهها
1-4) مقدمه
در اين تحقيق، متناسب با متغيرهاي مورد مطالعه و نوع داده‌هاي جمع‌آوري شده، به منظور توصيف دادهها شاخص‌هاي گرايش مرکزي، پراکندگي و توزيع نمره‌ها به همراه هيستوگرام هر گروه به تفكيك گروه‌ها (درمان مبتني بر پردازش اطلاعات، پلاسيبو و كنترل ) محاسبه و تنظيم شد. به منظور تجزيه و تحليل دادهها از فنون آمار استنباطي استفاده شد، با توجه به ماهيت مقياس اندازه‌گيري كه از نوع فاصلهاي است و نوع روش جمع‌آوري اطلاعات كه بر مبناي پژوهش آزمايشي از نوع طرح‌هاي پيش آزمون – پس آزمون با گروه كنترل است براي تجزيه و تحليل داده‌هاي حاصل از طرح‌هاي آزمايشي از تحليل كوواريانس استفاده شده است. نتايج تفصيلي اين محاسبه‌ها در اين فصل در دو قسمت توصيف و تحليل دادهها ارائه شده است.
2-4) توصيف دادهها
در اين قسمت داده‌هاي به دست آمده از اندازه‌گيري متغيرهاي مختلف، حسب مورد (با توجه به نوع متغيرها ) با استفاده از روش‌هاي مناسب آمار توصيفي نظير ميانگين، انحراف معيار و شاخص‌هاي توزيع نمره‌ها توصيف شدند.
جدول 4-1 : شاخص‌هاي توصيفي نمره‌هاي آزمودني‌هاي گروه‌هاي پلاسيبو، آزمايش و كنترل در افسردگي
گروه‌ها
متغيرها
تعداد
ميانگين
انحراف معيار
كجي
كشيدگي
برابري واريانس‌ها
P
k-s
P
پلاسيبو
پيش آزمون افسردگي
15
33/54
06/3
571/0-
593/1
619/0
838/0
پس آزمون افسردگي
15
73/38
52/2
950/0-
121/1
023/0
978/0
874/0
429/0
آزمايش
پيش آزمون افسردگي
15
53/45
02/3
576/0-
345/2
924/0
360/0
پس آزمون افسردگي
15
73/21
12/2
455/0
066/0
023/0
978/0
710/0
695/0
كنترل
پيش آزمون افسردگي
15
33/49
55/2
222/0
270/1-
812/0
525/0
پس آزمون افسردگي
15
20/32
18/2
343/0-
597/0-
023/0
978/0
529/0
942/0
با توجه به اطلاعات جدول بالا شاخص‌هاي مختلف گرايش مركزي، پراكندگي توزيع و نتايج آزمون نرماليتي كولموگروف – اسميرنوف در مورد نمره‌هاي آزمودني‌هاي گروه‌هاي پلاسيبو آزمايش و كنترل در متغير افسردگي در مراحل پيش و پس آزمون نشان ميدهد كه توزيع نمره‌هاي آزمودني‌ها به توزيع نرمال ميل دارند.
3-4) تحليل دادهها
همان‌طور كه پيشتر اشاره شد، هدف اين پژوهش، مقايسه عملكرد آزمودني‌هاي گروه‌هاي درمان مبتني بر پردازش اطلاعات(آزمايش)، پلاسيبو و كنترل در متغير افسردگي هدف اساسي اين مطالعه بود. از اين جهت، براي آزمون فرضيههاي مطرح شده از مناسبترين روش، يعني روش تحليل كوواريانس استفاده شد.
مقايسه عملكرد آزمودني‌هاي گروه‌هاي پلاسيبو آزمايش و كنترل در متغير افسردگي با استفاده از طرح يک طرفه بين آزمودني‌ها انجام شد. ابتدا با محاسبات زير به بررسي همگني رگرسيون آماري پرداخته شد. هر يك از گروه‌ها به طور يكسان شامل 15 نفر بود.
فرضيه: درمان مبتني بر پردازش اطلاعات بركاهش افسردگي موثر است.
جدول 4-2: نتايج آزمونهاي اثرهاي بين آزمودني‌ها ( متغير وابسته : افسردگي)
منابع تغيير
مجموع مجذورات
درجه
آزادي
ميانگين مجذورات
F
p
گروه‌ها
008/0
2
004/0
013/0
987/0
پيش آزمون
196/83
1
196/83
??938/24
000/0
گروه‌ها * پيش آزمون
251/4
2
125/2
637/0
534/0
خطا
109/130
39
336/3
?? معنادار در احتمال 01/0
همان‌طور كه در جدول بالا ملاحظه مي‌شود، احتمال پذيرش فرض صفر براي مقايسه عملكرد گروه‌هاي پلاسيبو، آزمايش و كنترل در پيش آزمون متغير افسردگي از 05/0 بزرگتر است ( 534/0 = sig ). بنابراين، مي‌توان نتيجه گرفت كه فرضيه همگني شيب‌هاي رگرسيون تاييد مي‌شود. براي درک بهتر اين موضوع نمودار پراکندگي رابطه بين نمره‌هاي پيش آزمون و پس آزمون (متغير وابسته) رسم شد.
شکل 4-1 : نمودار پراکندگي رابطه بين نمره‌هاي پيش آزمون و پس آزمون 3 گروه (متغير وابسته: افسردگي)
نمودار پراکندگي شکل بالا نشان ميدهد که نوعي رابطه خطي بين دو متغير وجود دارد. همچنين، شيب خطوط رگرسيون نيز تاحد زيادي موازي‌اند. علاوه بر شکل نمودار پراکندگي و تحليلي که پيشتر انجام شد و نشان داد که مفروضه همگني رگرسيون‌ها رد نشده است. در ضمن، مقادير مجذور R نشان‌دهنده درجه و شدت ارتباط بين نمره‌هاي متغير وابسته و نمره‌هاي پيش آزمون هستند. همچنين، نتايج آزمون برابري واريانس لوين از همساني واريانس‌هاي نمره‌هاي پس آزمون سه گروه حمايت مي‌كند (جدول 4-1) بنابراين، مي‌توان تحليل کوواريانس را انجام داد.
جدول 4-3 : نتايج آزمونهاي اثرهاي بين آزمودني‌ها ( متغير وابسته : افسردگي)
منابع تغيير
مجموع مجذورات
درجه
آزادي
ميانگين مجذورات
F
P
مجذور ايتا
پيش آزمون
906/83
1
906/83
??604/25
000/0
384/0
گروه‌ها
758/1120
2
379/560
??000/171
000/0
893/0
خطا
360/134
41
?? معنادار در احتمال 01/0
همان‌طور كه در جدول بالا ملاحظه مي‌شود، احتمال پذيرش فرض صفر براي مقايسه عملكرد گروه‌هاي پلاسيبو، آزمايش و كنترل در پس آزمون متغير افسردگي از 05/0 كوچكتر است (001/0P،00/171F= ). به عبارت ديگر، پس از تعديل نمره‌هاي پيش آزمون، عامل بين آزمودني‌هاي سه گروه اثر معني‌دار دارد. بنابراين، مي‌توان نتيجه گرفت كه بين عملكرد اعضاي سه گروه در پس آزمون متغير افسردگي تفاوت معني‌دار وجود دارد. آخرين ستون اين جدول ، يعني مجذور اتا اندازه اثر را نشان ميدهد. ملاحظه مي‌شود كه نزديك به 3/89 درصد (893/0) واريانس افسردگي به وسيله متغيرهاي مستقل يعني درمان مبتني بر پردازش اطلاعات تبيين مي‌شود. در نهايت، با توجه به نتايج آزمون بنفروني( جدول 4-4) مي‌توان نتيجه گرفت كه به طور كلي تاثير درمان مبتني بر پردازش اطلاعات در مقايسه با پلاسيبو و گروه كنترل در كاهش نشانه‌هاي افسردگي بيشتر بوده است. در عين حال، ميانگين نمره‌هاي آزمودني‌هاي گروه پلاسيبو درمقايسه با گروه كنترل بالاتر بوده است بنابراين، شواهد كافي براي پذيرش فرضيه تحقيق وجود دارد.
شکل 4-2 : نمودار ستوني مرکب توزيع ميانگين نمره‌هاي افسردگي آزمودني هاي سه گروه در پيش آزمون و پس آزمون
جدول 4-4 : نتايج آزمونهاي بنفروني ( متغير وابسته : افسردگي)
گروه ها
پلاسيبو
آزمايش
كنترل
پلاسيبو
–
?162/14
? 870/4
آزمايش
–
? 075/10-
كنترل
–
? معنادار در احتمال 05/0
شکل 4-3 : نمودار توزيع ميانگين نمره‌هاي افسردگي آزمودني‌هاي سه گروه در پس آزمون و پيش آزمون
فصل پنجم
بحث و نتيجه‌گيري
1-5) مقدمه
چنان كه قبلا ذكر شد هدف اصلي پژوهش حاضر بررسي تاثير درمان مبتني بر رويکرد پردازش اطلاعات با تمرکز بر حافظه روي کاهش علايم افسردگي است.
براي نيل به اين هدف با توجه به نظريههاي مطرح شده در مورد رويکرد پردازش اطلاعات و مدل?هاي حافظه در رابطه با درمان افسردگي و پيشينه نظري، از تحليل کواريانس323 استفاده شده است. در اين فصل ابتدا يافتههاي پژوهشي به طور خلاصه بيان شده است. سپس يافته‌ها مورد بحث و بررسي قرار گرفتند و در پايان فصل محدوديت‌ها، پيشنهادات و ضوابط اخلاقي پژوهش آورده شده است.
2-5) بحث و نتيجه‌گيري
يافتههاي پژوهش نشان ميدهد كه روش درمان مبتني بر رويکرد پردازش اطلاعات با تمرکز بر حافظه توانسته است منجر به کاهش علايم افسردگي در بيماران مبتلا به افسردگي اساسي شود و فرضيه پژوهش در سطح معناداري 0.05 تاييد مي‌شود. متوسط نمرات در گروه آزمايشي در مقايسه با دو گروه پلاسيبو و کنترل کاهش بيشتري نشان ميدهد. ميانگين نمرات هر سه گروه در پيش آزمون و پس آزمون نرمال است. يافتههاي پژوهش نشان ميدهد علايم افسردگي در بيماران مبتلا به افسردگي اساسي بعد از دريافت 20 جلسه درمان کاهش يافت.
يافتههاي مربوط به درمان مبتني بر رويکرد پردازش اطلاعات با تمرکز بر حافظه علايم افسردگي هر چند سابقه چنداني در ادبيات پژوهشي موجود ندارد اما تا حدودي با پژوهشها و يافتههاي موگ و همکاران (1993)، واتگينز و همکاران (1992)، ولز324 وکارتر325(2000)، پاپاگئورگيو326 و ولز (2000)، پوردن327(2000)، رويز- کالبالرو328 و گانزالز329 (1997)، ريدي330 (2004)، اتکينز331، ويليامسون332، متيوز333 و فولر334 (1992)، استوربک335 و کلار336 (2005)، مت337، وازکوئيز338 و کمپبل339 (1992)، کلاگ340 (2007) قابل قياس و تا حدودي همسو است.
ايزدي‌خواه- قاسم‌زاده و فدايي(1380)، تقوي- راستي (1385)، زارع و همکاران (1388) در ايران تحقيقاتي بر روي پردازش انتخابي و سوگيري حافظه بلندمدت در افراد افسرده پرداختند که با نتايج پژوهش کنوني همسو است و حاکي از آن است که افراد افسرده نسبت به واژه‌ها و وقايع منفي داراي سوگيري هستند.
همچنين با يافتههاي حق‌شناس و همکاران(بي‌تا) به صورت غير مستقيم (تاثير مسئوليت‌پذيرى بر سوگيرى حافظه را در بيماران مبتلا به وسواس اجباري) و يافته?هاي يوسفي اصل و همکاران (1386) (پردازش اطلاعات و توجه انتخابي در دختران نوجوان داراي علايم اختلالات خوردن) نيز همسو است.
رسيچ341 و شانيک342 در سال (2002) با توجه به رويکرد پردازش اطلاعات به منظور درمان علايم افسردگي در بيماران افسرده به درماني مبتني بر چهار مرحله (مرور خاطرات و آموزش تداعي معنايي احساسات و ثبت آن?ها از طريق داستان?گويي،کمک به مراجعين در جهت شناسايي پردازش خودکار اطلاعات و تاثير بر حالات هيجاني، راهکارهاي تغيير طرحواره‌ها از طريق تمرکز بر توانايي حل مساله، ثبت افکار و احساسات در برگه A-B-C اليس)اشاره کردند که در اين پژوهش از اين مراحل کمک گرفته شد و به نقش كنترل?كننده حافظه بر ايجاد و تداوم علايم افسردگي اشاره شد.
ويليامز و همکاران(1997) در مورد بسط
