زيرزميني صدمه بزند. چنين استحصال‌هاي بزرگ‌مقياس از آب زيرزميني مي‌تواند منجر به کمترشدن سطح آب و همچنين شورشدن منابع آب زيرزميني شود. ازاين‌رو نمايش عمق و کيفيت آب زيرزميني به‌صورت مرتب، کاري ضروري است. در مناطقي که سفره‌هاي آب تحت فرسايش تخريب مي‌شوند، طبق قوانين مناسب بايد عمليات استحصال متوقف شوند؛
?. مديريت آبريزها: مخازن آب براي تنظيم منابع آب رودخانه‌اي به‌وجود مي‌آيند. براي ذخير? گل‌ولاي ناشي از رودخانه‌ها در مخازن، ظرفيت ذخيره‌اي در طول زمان کاهش مي‌يابد. ازاين‌رو نمي‌توانيم منابع پايداري براي ذخير? آب داشته باشيم. براي حفظ يک منبع پايدار مطمئن، دو نکته بايد درنظر گرفته شود: يکي مديريت آبريزها براي کاهش جريان گل‌ولاي و ديگري ترميم ظرفيت ازدست‌رفته با افزودن پيوست? تجهيزات ذخيره‌اي نو؛
?. زهکشي مناطق آبياري: به‌دليل جغرافياي مسطح و نبود زهکشي مناسب، اکثر زمين‌هاي کشاورزي در فصول بارندگي در معرض سيل‌هاي شديد قرار دارند. بنابراين بازده کشاورزي، اساساً تحت‌تأثير سيل‌زدگي زمين‌هاي کشاورزي قرار دارد. بنابراين دولت بايد برنامه‌اي جامع براي اين موضوع تصويب کند؛
?. نمايش کيفيت آب: با تأمين زهکشي، جريان خروجي از زمين‌هاي تحت آبياري نه‌تنها ازنظر کيفي بهتر نشده، بلکه بدتر شده است. فاضلاب‌هاي صنايع وارد کانال‌هاي نو مي‌شوند و به‌دليل افزايش آلودگي، زمين‌هاي کشاورزي در معرض خطري جدي قرار دارند. بنابراين اجراي سيستمي براي نمايش کيفيت آب در سيستم‌هاي زهکشي کاري ضروري است؛
?. حفاظت از زمين: زمين منبعي طبيعي و اساسي است که بايد در برابر تأثيرات منفي فعاليت‌هاي توسعه‌اي محافظت شود. آب ماي? حيات است؛ اما مصرف نادرست آن مي‌تواند منجر به نابودي زمين شود.
به‌دليل جغرافياي مسطح پاکستان، سيستم زهکشي سطحي آن بسيار نامناسب است. بنابراين سيستم‌هاي زهکشي موجود بايد ترميم و حفاظت شوند. همچنين زهکشي پمپي نيز بايد براي مناطق شيب‌دار تدريجاً وارد طرح زهکشي سطحي شود.
3-2-2: استراليا [35]
فلسف? اصلي توسعه و مديريت منابع آب در استراليا اين است که منابع زمين و آب به هم مربوط بوده و درنتيجه نوعي روش مديريتي جامع براي منابع طبيعي نياز است. گستر? وسيعي از استراتژي‌ها و سياست‌ها و طرح‌ها وجود دارد که در تمامي مقياس‌ها، از مقياس‌هاي کوچک گرفته تا حوض? رودخانه‌اي درحال اجراست. بر روي توسع? جامعه و مالکيت که اساسي‌ترين راه براي موفقيت در بخش مديريت منابع طبيعي است، تمرکز فراواني شده است.
3-2-2-1: استراتژي‌هاي ملي و درون‌کشوري
اين استراتژي‌ها شامل گام‌هاي زير است:
?. برنام? ملي حفاظت از زمين که توسع? روش جامع براي مديريت منابع طبيعي به‌ويژه در سطح جامعه را تقويت مي‌کند. هدف آن تقويت شيوه‌هاي بهتر مديريتي منابع طبيعي در روستاها و مناطق استرالياست که شامل مديريت صحيح آبي در شهرهاي کوچک است؛
?. برنام? حفاظت ملي از طبيعت که هدف عمد? آن حفاظت از منابع طبيعي است. اين برنامه همچنين تنها بر روي مقياس‌هاي کوچک تمرکز دارد؛
?. استراتژي مديريت کيفيت آب که هدف کلّي آن دستيابي به مصرف مداوم و نيز حفظ توسع? اقتصادي و اجتماعي است؛
?. چارچوب اصلاح آب که با هدف دستيابي به مديريت منابع آبي مداوم مطرح شده است؛
?. استراتژي ملي براي توسع? اقتصادي پايدار؛
?. استراتژي مديريت منابع طبيعي که تعدادي استراتژي ويژ? منابع را شامل مي‌شود؛ مثل استراتژي شورزاري و زهکشي، استراتژي مديريت شيلات، برنام? رودخانه‌اي پايدار، برنام? مديريت جامع آبگيرها و برنام? آموزش جامعه. بهبود در اجراي پروژه‌هاي روزميني در مقياس منطقه‌اي و زيرحوضه‌اي و حمايت مالي و فني از آن.
3-2-2-2: مديريت منابع طبيعي
مديريت منابع طبيعي براساس اصول توسع? اقتصادي مداوم و حفاظت از گستره‌هاي بيولوژيکي و حفظ کيفيت زندگي استوار است. عمده‌ترين پافشاري بر دخالت جامعه و يکپارچه‌سازي منابع طبيعي با درنظرگرفتن آبگيرها به‌عنوان واحدهاي مديريتي ازطريق فرايند مديريت کلّ آبگيرهاست. مديريت آبگيرها به‌صورت مديريت جهت‌دار و مداوم زمين، آب، گياهان و ديگر منابع طبيعي، براساس يک آبگير تعريف مي‌شود تا بين استفاده از منبع مدنظر و حفاظت آن توازن به‌وجود آيد. برنامه‌اي اصلي که تحت بررسي است، درجهت کاهش تأثيرات نمک‌زدايي خاک و آب در مناطق تحت آبياري و زمين‌هاي خشک است.
طيف وسيعي از استراتژي‌ها و سياست‌ها و طرح‌ها براي مديريت منابع طبيعي وجود دارند. ازنظر آب، اين استراتژي‌ها، سياست‌ها و طرح‌ها دربرگيرند? چند موضوع است: مديريت سرزمين‌هاي آبخيز و رودخانه‌ها، مديريت سواحل، مديريت سيل‌ها و زهکشي جامع براي مناطق آبياري، تقسيم آب بين مصرف‌کنندگان و سياست‌هاي مربوط به محيط‌زيست. فعاليت‌هاي ويژه مربوط به مديريت منابع آب عبارت است از:
?. طرح‌هاي استراتژيک مديريت آب براي رودخانه‌هاي اصلي: اهداف اين طرح‌ها، از اين قرار است: فراهم‌کردن شاخصي شفاف از وضعيت منابع آب و محيط آبزي در هر سيستم، تعيين موضوعات کليدي مديريت منابع آب و تأمين چهارچوب قانوني براي مديريت با کمک دولت و گروه‌هاي جامعه؛
?. توسع? طرح‌ها با توسع? زمين و مديريت آب در مناطق اصلي تحت آبياري: اين طرح تحت برنام? مراقبت از زمين و استراتژي شورزاري و زهکشي توسعه يافته است. اين طرح‌ها براي مديريت مصرف آب و زمين براي اطمينان از موجود‌بودن طولاني‌مدت کشاورزي، جلوگيري از شوري زمين و کاهش جريان‌هاي زهکشي شور بوده است و با طرح مديريت استراتژيک آب مربوط مطابقت دارد. اين طرح‌ها منجر به دورشدن از پيدايش زهکشي‌هاي بزرگ مقياس و مديريت صحيح کشاورزي و کاهش دسترسي به آب زهکشي و آب زيرزميني شور شده است؛
?. توسع? طرح‌هاي مديريت سيل‌ها براي مناطق شهري و روستايي که اغلب شهرها را نيز دربر مي‌گيرد. در اين طرح‌ها ترکيبي از معيارهاي ساختاري و غيرساختاري براي کاهش تأثيرات اجتماعي و اقتصادي سيل درنظر گرفته شده است. اين طرح‌ها امکان داشتن روشي جامع را براي پوشش‌دادن برنامه‌ريزي مصرف زمين، موضوعات اکولوژيکي، کيفيت آب و جنبه‌هاي اجتماعي و اقتصادي به‌علاو? عوامل آب‌شناختي فراهم مي‌کند؛
?. تهي? طرح‌هاي مديريتي براي تمامي آبگيرهاي رودخانه‌اي اساسي کشور: هدف اين طرح‌ها کاهش انتقال رسوبات به درون جريان‌ها در نقاط گوناگون است؛
?. توسعه و اجراي سياست‌هاي محيط‌زيستي براي جريان‌هاي منظم و نا‌منظم که هدف آن بهبود سلامت رودخانه‌هاست؛
?. توسع? اهداف کيفي آب، تکميل اهداف جريان رودخانه‌اي و مرتبط، توليد کيفيت آب رودخانه‌اي به مصارف مطلوب و نيازهاي محيط‌زيستي؛
?. ساختار قيمت‌گذاري آب درحال اصلاح است تا هزينه‌هاي تأمين و مصرف را به‌درستي منعکس کند. خصوصي‌سازي نيز در اين کشور درحال پيشرفت است؛
?. توسعه‌هاي جديدي در بخش جمع‌آوري داده‌ها و مديريت ابزارهاي آناليتيکي براي تقويت روش جامع مديريت منابع طبيعي صورت گرفته است.
3-2-3: هند [36]
3-2-3-1: آب و توسع? پايدار
تمامي پروژه‌هاي توسعه‌اي، منافع محيط‌زيستي و اقتصادي و اجتماعي دارند. مطالع? همبستگي‌هاي بين موضوع آب شرب و ديگر موضوعات، اهميت دارد. چالش‌هاي اساسي که مديريت منابع آبي با آن روبه‌روست، از اين قرار است: چگونگي به‌حداکثررساندن هم? تأثيرات مثبت و کاهش تأثيرات منفي، چگونگي تأمين آب مطمئن و مصرف مؤثر در بخش کشاورزي، کاهش تلفات سيل، کنترل آلودگي آب، کاهش تأثيرات محيط‌زيستي و اجتماعي مثل کاهش مسائل آب‌گرفتگي و شورزاري و کاهش بيماري‌هاي آبي و مشکلات مربوط به آلودگي.
3-2-3-2: سياست ملي آب
پروژه‌ها بايد به‌صورت پروژه‌هاي چندمنظوره طراحي و توسعه يابند. به‌دليل افزايش جمعيت، تهي? آب شرب بايد در اولويت قرار گيرد. همچنين بايد براي اجراي پروژه‌هاي مربوط به تصفي? آبگيرها و مسائل زيست‌محيطي، برنامه‌ريزي دقيق صورت گيرد. در اين پروژه‌ها، استفاده از آب بايد بخش اصلي توسع? منابع آب باشد. در اين پروژه‌ها، بايد به حفاظت از کيفيت محيط‌زيست نيز توجه شود.
3-2-3-3: چهارچوب قانون‌گذاري
دولت مرکزي به‌عنوان جهت‌دهنده و حمايت‌کنند? توسعه در بخش آب است و در تدوين سياست ملي و جهت‌دهي به فعاليت‌ها نقشي اساسي ايفا مي‌کند.
3-2-4: سريلانکا [37]
3-2-4-1: توسع? مداوم منابع آبي در سريلانکا
سريلانکا جزيره‌اي است با مساحت 65610 کيلومتر مربع که ازلحاظ کشاورزي غني است؛ به‌طوري‌که جمعيت روستايي آن 80درصد کل جمعيت 18ميليوني را تشکيل مي‌دهد.
کل انداز? آب موجود براي استفاده در اين کشور، تقريباً 1270 کيلومترمکعب است؛ درحالي‌که آب‌روي سطحي آن 500 کيلومترمکعب برآورد مي‌شود. مصاديق استفاد? آب سطحي از آبياري کشاورزي، تأمين توان آب و بهداشتي و زمينه‌هاي استفاد? آب زيرزميني عبارت است از: کاربرد در صنعت و همچنين کشاورزي و بازرگاني، توسع? اقتصادي، افزايش جمعيت، تقاضاي روبه‌رشد توان الکتريکي و آب مناسب و خدمات بهداشتي ازجمله مصاديق اساسي مصرف آب است.
همچنين به‌دليل فرسايش خاک در مناطق مرتفع و به‌دليل استفاد? بي‌رويه از آب، مي‌توان تخريب اکوسيستم آبي را مشاهده کرد. مسائل محيط‌زيستي عبارت است از: جلوگيري از فراروي کشاورزي به درون مناطق حساس هيدرولوژيکي، کاهش مشکلات مربوط به کيفيت آب، حفاظت مرداب‌ها، مديريت مرداب‌هاي شهري، جلوگيري از توفان‌ها و آلودگي صنعتي.
3-2-4-2: سياست‌هاي توصيه‌شده
?. تقويت روش‌هاي مديريت مشارکتي براي دستيابي به ديرپايي اقتصادي و مالي
روش‌هاي مديريتي مشارکتي در سريلانکا براي مديريت آب طي ده? گذشته، در سطح تأمين آب بهداشتي و آبياري تقويت شده است. اکنون نياز به مديريت منابع آب براي کاربرد طولاني‌مدت زير‌ساخت‌ها و کاهش فرسايش خاک با حفظ حاصل‌خيزي زمين، اهميت بسياري پيدا کرده است. ازاين‌رو دستورها براساس نتايج تحقيقات عملياتي تدوين شده است تا روش‌هاي مديريتي مشارکتي را براي منابع آب به‌کار گيرد و همبستگي گروه‌هاي مصرف‌کنند? ذي‌نفع را در مناطق مربوط بهبود بخشد.
به‌طور همسان، مشارکت بيشتر مصرف‌کنندگان آب، به‌صورت گروهي، در فعاليت‌هاي اقتصادي گوناگون تقويت شده است تا ادام? تلاش‌هاي گروهي در مديريت زيرساخت‌هاي آبياري صورت بگيرد و منافع اقتصادي ازطريق عمليات گروه‌ها حاصل شود.
انجمن مصرف آب که براي مديريت مصرف آب لوله‌کشي برپا شده است، بايد مشارکت در فعاليت، مثل بهبود وضعيت بهداشتي، کاهش هزينه‌هاي مصرف خانگي و فعاليت‌هاي توسع? اقتصادي و اجتماعي را تشويق کند.
?. توجه به قوانين موجود آب و ارائ? قوانين جديد براي مديريت مؤثر منابع آب سطحي و زيرزميني براي استفاد? مداوم
براي مديريت منابع آبي، چندين عمليات براي قوانين صورت مي‌گيرد. به‌هرحال، برهم‌کنش‌هايي وجود دارد که همبستگي کمي به تغييرات محيط‌زيستي معمول دارند. اجراي اين قوانين، بيشتر، با کمک مؤسساتي صورت مي‌پذيرد که ديدگاه‌هاي کارشناسي مختلفي دارند.
قوانين مربوط به آب، ازقبيل قانون حفاظت از خاک و بخش‌نام? حفاظت از محيط‌زيست و قانون آبياري، ضعيف اجرا مي‌شود. درخصوص هزينه‌هاي مصرف آب و عمليات و حفظ، اقداماتي صورت نگرفته است. درنتيجه، ادغام قوانين جديد مربوط به آب بايد براي قانون جديد صورت گيرد.
?. بهبود سيستم داده‌هاي مديريت
داده‌هاي مربوط به بخش آب در آژانس‌هاي گوناگون خارجي پخش شده است و درخصوص توسعه و مديريت منابع آب به‌کار گرفته مي‌شود. ارائ? روشي مطمئن براي جمع‌آوري و آناليز داده‌هاي معتبر درخصوص تقاضا و ميزان آب موجود، کاري ضروري است. ازاين‌رو در طراحي پروژ? پايه‌گذاري داده‌هاي معتبر و روش‌هاي پردازش صحيح، گرفتن تصميم درست بسيار اساسي است.
?. تقويت مؤسسات مربوط به بخش آب ازطريق اصلاح اصول مديريتي با تمرکز بر سياست‌هاي موجود براي دستيابي به ديرپايي مالي
بيست آژانس خارجي در بخش آب، در سطحي ملي فعاليت مي‌کنند. بين آژانس‌هاي گوناگون، بَرهم‌کنش وجود دارد که اين موضوع موجب محدودشدن فرايندهاي همکاري بين آژانس‌ها مي‌شود. با درنظرگرفتن سياست‌هاي تازه اتخاذشده، شايسته است تا قوانين و مسئوليت‌ها و رفتارهاي آژانس‌هاي
