شد (يک ميکروليتر سرم خون + 499 ميکروليتر محلول بافر)
صد ميکروليتر سرم رقيق شده به خانه‌هاي پليت الايزا منتقل و به‌مدت سي دقيقه در دماي آزمايشگاه (27-22 درجه سانتي‌گراد) انکوبه شد
بعد از پايان مدت انکوباسيون، مواد موجود در پليت را دور ريخته و پليت سه بار، و هر بار با سي‌صد ميکروليتر محلول مخصوص شستشو (موجود در کيت)، شستشو گرديد
صد ميکروليتر از محلول کونژوگه آنتي‌بادي (موجود در کيت) به خانه‌هاي پليت الايزا افزوده شد و به‌مدت سي دقيقه در دماي آزمايشگاه (27-22 درجه سانتي‌گراد) انکوبه شد
بعد از پايان مدت انکوباسيون، مواد موجود در پليت را دور ريخته و پليت سه بار، و هر بار با سي‌صد ميکروليتر محلول مخصوص شستشو (موجود در کيت)، شستشو گرديد
صد ميکروليتر از محلول سوبستراي کروموژن (موجود در کيت) به خانه‌هاي پليت الايزا افزوده و به‌مدت پانزده دقيقه در دماي آزمايشگاه (27-22 درجه سانتي‌گراد) انکوبه شد
صد ميکروليتر از محلول استوپر (موجود در کيت) به خانه‌هاي پليت الايزا افزوده شد و جذب نوري پليت الايزا در طول موج 405 نانومتر دستگاه الايزا ريدر قرائت گرديد. نتيجه آزمايش توسط نرم‌افزار ارائه شده توسط شرکت بايوچک به‌صورت تيتر محاسبه و دريافت شد.
3-13-4-5- روش انجام آزمايش SRBC
25 ميکروليتر سرم فيزيولوژي به همه خانه‌هاي پليت ميکروتيتر افزوده شد
25 ميکروليتر از نمونه سرم خون به خانه اول هر رديف افزوده شد
رقت‌هاي سريالي تهيه شد
25 ميکروليتر از سوسپانسيون گلبول قرمز 25/0 درصد گوسفند به همه خانه‌هاي پلت ميکروتيتر افزوده شد
پليت به آرامي تکان داده شد و به‌مدت سه ساعت در دماي 37 درجه سانتي‌گراد قرار گرفت
بالاترين رقتي از سرم خون که آگلوتيناسيون کامل را ايجاد کرد، به‌صورت تيتر گزارش شد
براي اندازه‌گيري ايمونوگلوبولين G (IgG)
25 ميکروليتر از 2- مرکاپتواتانول 2/0 مولار به خانه اول هر رديف پلت ميکروتيتر افزوده شد
25 ميکروليتر سرم فيزيولوژي به خانه‌هاي ديگر پليت ميکروتيتر افزوده شد
25 ميکروليتر نمونه سرم خون به خانه‌هاي حاوي 2- مرکاپتواتانول افزوده شد
بعد از يک ساعت انکوباسيون در دماي 37 درجه سانتي‌گراد، مراحل 5-3 صفحه قبل تکرار شد
تيتر IgG، بعد از انکوباسيون به‌صورتي که در بالا اشاره شد، تعيين گرديد.
تيتر ايمونوگلوبولين M (IgM) از تفاضل تيتر ايمونوگلوبولين G از تيتر همآگلوتنين کل تعيين شد. زيرا از آنجايي‌که ايمونوگلوبولين M به 2- مرکاپتواتانول حساس است و در حضور آن تخريب مي‌شود، لذا با افزودن اين ماده مي‌توان ايمونوگلوبولين M را حذف کرده و تيتر مشاهده شده نشان دهنده ميزان ايمونوگلوبولين G خواهد بود (رودني، 2010).
3-14- طرح آماري آزمايش
اين تحقيق در قالب آزمايش فاکتوريل 2×2×2 انجام شد. فاکتور اول شامل دو سطح مکمل آنزيمي ناتوزيم پي 50 (0 و 005/0 درصد)، فاکتور دوم شامل دو سطح تفاله زيتون (5 و 10 درصد) و فاکتور سوم شامل دو نوع تفاله زيتون (معمولي و کم‌هسته) بود. همچنين علاوه بر هشت تيمار فوق، دو تيمار شاهد (بدون تفاله زيتون و بدون آنزيم؛ و بدون تفاله زيتون با آنزيم) نيز مورد مطالعه قرار گرفت که مقايسه اين ده تيمار با يکديگر در قالب طرح کاملاً تصادفي انجام شد. داده‌هاي به‌دست آمده در نرم‌افزار Excel وارد شده و براي آناليز داده‌ها از نرم افزار SPSS 17 استفاده گرديد. ابتدا نرمال بودن داده‌ها مورد آزمون قرار گرفت سپس درصورت نياز، داده‌ها تبديل شدند. براي مقايسه تيمارها با يکديگر و شاهد از آزمون توکي و سطح معني‌داري 05/0?P استفاده شد. مدل آماري طرح فاکتوريل به‌صورت زير بود:
Yijkl = µ+Ai+Bj+Ck+ABij+ACik+BCjk+ABCijk+eijkl
Yijkl= مقدار عدد حاصل از مشاهده
µ= ميانگين کل جامعه که از طريق نمونه‌ها با فرض صفر مورد بررسي قرار گرفت
Ai= اثر فاکتور اول (وجود و عدم وجود آنزيم)
Bj= اثر فاکتور دوم (سطوح تفاله زيتون)
Ck= اثر فاکتور سوم (نوع تفاله زيتون)
ABij= اثر متقابل فاکتور اول و دوم
ACik= اثر متقابل فاکتور اول و سوم
BCjk= اثر متقابل فاکتور دوم و سوم
ABCijk= اثر متقابل فاکتور اول و دوم و سوم
eijkl= اثرات خطاي آزمايش
همچنين مدل آماري طرح کاملاً تصادفي براي مقايسه ده تيمار با هم به‌صورت زير بود:
Yij = µ+ Ai+ eij
Yij= مقدار عدد حاصل از مشاهده
µ= ميانگين کل جامعه که از طريق نمونه‌ها با فرض صفر مورد بررسي قرار گرفت
Ai= اثر تيمار
eij= اثرات خطاي آزمايش
فصل چهارم
نتايج
نتايج حاصل از آناليز داده‌ها، به‌صورت جداول، مرتب و تفکيک شده که در اين فصل نشان داده خواهد شد.
4-1- اثر آنزيم، سطح و نوع تفاله زيتون بر عملکرد جوجه‌هاي گوشتي
4-1-1- اثر آنزيم، سطح و نوع تفاله زيتون بر عملکرد جوجه‌هاي گوشتي در هفته اول
نتايج حاصل از اثر آنزيم، سطح و نوع تفاله زيتون بر عملکرد جوجه‌هاي گوشتي در هفته اول پرورش به‌طور خلاصه در جدول 4-1 نمايش داده شده است.
4-1-1-1- اثر آنزيم، سطح و نوع تفاله زيتون بر خوراک مصرفي هفته اول
نتايج آزمايش نشان داد که آنزيم، سطح و نوع تفاله زيتون اثر معني‌داري بر ميزان خوراک مصرفي جوجه‌هاي گوشتي در هفته اول نداشتند (05/0P). هر چند وجود آنزيم نسبت به عدم وجود آن؛ سطح پنج درصد تفاله زيتون نسبت به ده درصد؛ و تفاله زيتون معمولي نسبت به تفاله زيتون کم‌هسته، در جيره باعث افزايش ميزان مصرف خوراک جوجه‌هاي گوشتي در هفته اول شدند (05/0P).
مقايسه اثر تيمارهاي مختلف بر ميانگين ميزان خوراک مصرفي جوجه‌هاي گوشتي در هفته اول نشان داد که بين تيمارهاي مختلف اختلاف معني‌داري وجود نداشت (05/0P). جوجه‌هاي گوشتي تيمار دهم داراي بيشترين خوراک مصرفي و تيمار نهم کمترين ميزان مصرف خوراک را در هفته اول پرورش داشتند (05/0P).
4-1-1-2- اثر آنزيم، سطح و نوع تفاله زيتون بر افزايش وزن هفته اول
بر اساس نتايج به‌دست آمده، آنزيم و سطح تفاله زيتون طي هفته اول در افزايش وزن جوجه‌هاي گوشتي به‌طور معني‌دار مؤثر نبودند (05/0P)؛ ولي نوع تفاله زيتون در افزايش وزن جوجه‌هاي گوشتي در هفته اول به‌طور معني‌داري تأثير داشت (05/0?P). وجود آنزيم و تفاله زيتون در سطح پنج درصد به‌ترتيب نسبت به عدم وجود آنزيم و سطح ده درصد از تفاله زيتون باعث افزايش وزن جوجه‌هاي گوشتي در هفته اول گرديد (05/0P)؛ تفاله زيتون معمولي نيز به‌طور معني‌داري باعث افزايش وزن جوجه‌هاي گوشتي نسبت به تفاله زيتون کم‌هسته شد (05/0?P).
مقايسه ميانگين افزايش وزن جوجه‌هاي گوشتي حاصل از اثر تيمارهاي مختلف در هفته اول نشان داد که اختلاف معني‌داري بين تيمارهاي مورد مطالعه وجود نداشت (05/0P). در اين راستا جوجه‌هاي گوشتي تيمار هشتم بيشترين و تيمار سوم کمترين افزايش وزن را در هفته اول از پرورش دارا بودند (05/0P).
4-1-1-3- اثر آنزيم، سطح و نوع تفاله زيتون بر ضريب تبديل خوراک هفته اول
نتايج آزمايش در هفته اول نشان داد ضريب تبديل خوراک در هفته اول گروهي از جوجه‌هاي گوشتي که از آنزيم استفاده کرده‌اند و همچنين جوجه‌هاي گوشتي که از سطح ده درصد تفاله زيتون استفاده کردند بهتر از گروهي بودکه از آنزيم استفاده نکرده و سطح تفاله زيتون در جيره آنها پنج درصد بود، امّا اين تفاوت معني‌دار نبود (05/0P)؛ در حالي‌که ضريب تبديل خوراک هفته اول در جوجه‌هاي گوشتي که تفاله زيتون معمولي مصرف نمودند تفاوت معني‌دار (05/0?P) و بهتري نسبت به جوجه‌هاي گوشتي که تفاله زيتون کم‌هسته مصرف کرده بودند، داشت.
مقايسه اثر تيمارهاي مختلف بر ميانگين ضريب تبديل خوراک جوجه‌هاي گوشتي در هفته اول نشان داد که اختلاف معني‌داري بين تيمارهاي مختلف وجود نداشت (05/0P). جوجه‌هاي گوشتي تيمارهاي هفتم و هشتم داراي بهترين و تيمار سوم داري بدترين ضريب تبديل خوراک در هفته اول پرورش بودند (05/0P).
4-1-1-4- اثر آنزيم، سطح و نوع تفاله زيتون بر ميزان انرژي دريافتي هفته اول
آنزيم، سطح و نوع تفاله زيتون در ميزان انرژي دريافتي جوجه‌هاي گوشتي در هفته اول به‌صورت معني‌دار مؤثر نبودند (05/0P). جوجه‌هايي گوشتي که آنزيم دريافت کردند در مقايسه با گروهي که آنزيم دريافت نکردند و جوجه‌هاي گوشتي که از پنج درصد تفاله زيتون نسبت به جوجه‌هاي گوشتي که از ده درصد استفاده کردند، داراي ميزان انرژي دريافتي بيشتري بودند (05/0P)، همچنين جوجه‌هاي گوشتي که تفاله زيتون معمولي دريافت نمودند نسبت به جوجه‌هاي گوشتي که تفاله زيتون کم‌هسته استفاده نمودند داراي انرژي دريافتي بيشتري بودند (05/0P).
مقايسه ميانگين ميزان انرژي دريافتي جوجه‌هاي گوشتي به‌دست آمده از اثر تيمارهاي مختلف در هفته اول نشان داد که بين تيمارهاي مختلف اختلاف معني‌داري وجود نداشت (05/0P). جوجه‌هاي گوشتي تيمار دهم داراي بيشترين و تيمار دوم کمترين ميزان انرژي دريافتي را در هفته اول پرورش داشتند (05/0P).
4-1-1-5- اثر آنزيم، سطح و نوع تفاله زيتون بر ضريب تبديل انرژي دريافتي هفته اول
نتايج يافته‌ها در هفته اول نشان داد که آنزيم و سطح تفاله زيتون تأثير معني‌داري بر ضريب تبديل انرژي هفته اول نداشتند (05/0P)، هر چند وجود آنزيم و ده درصد تفاله زيتون درجيره موجب بهبود ضريب تبديل انرژي در هفته اول شد (05/0P). امّا نوع تفاله زيتون اثر معني‌داري بر ضريب تبديل انرژي در هفته اول داشت (05/0?P)، به‌طوري‌که تفاله زيتون معمولي باعث بهبود ضريب تبديل انرژي نسبت به تفاله زيتون کم‌هسته در هفته اول شد (05/0?P).
مقايسه ميانگين‌هاي ضريب تبديل انرژي جوجه‌هاي گوشتي حاصل از اثر تيمارهاي مختلف طي هفته اول نشان داد که هيچ‌گونه اختلاف معني‌داري بين تيمارهاي مختلف وجود نداشت (05/0P)؛ اگرچه تيمار هشتم باعث بهترين و تيمار سوم باعث بدترين ضريب تبديل انرژي در جوجه‌هاي گوشتي طي هفته اول پرورش شدند (05/0P).
4-1-1-6- اثر آنزيم، سطح و نوع تفاله زيتون بر ميزان پروتئين دريافتي هفته اول
نتايج به‌دست آمده نشان داد که آنزيم، سطح و نوع تفاله زيتون بر ميزان پروتئين دريافتي هفته اول به‌طور معني‌داري مؤثر نبودند (05/0P). جوجه‌هاي گوشتي که از آنزيم استفاده کردند نسبت به جوجه‌هاي گوشتي که از آنزيم استفاده نکردند؛ و جوجه‌هاي گوشتي که در جيره آنها پنج درصد تفاله زيتون وجود داشت نسبت به جوجه‌هاي گوشتي که در جيره آنها ده درصد تفاله زيتون وجود داشت؛ و جوجه‌هاي گوشتي که از تفاله زيتون معمولي استفاده نمودند نسبت به جوجه‌هاي گوشتي که از تفاله زيتون کم‌هسته استفاده کردند، ميزان پروتئين بيشتري را در هفته اول دريافت نمودند (05/0P).
مقايسه ميانگين ميزان پروتئين دريافتي جوجه‌هاي گوشتي متأثر از تيمارهاي متفاوت در هفته اول نشان داد اختلاف معني‌داري بين تيمارها وجود نداشت (05/0P). جوجه‌هاي گوشتي تيمار ششم داراي بيشترين و تيمار نهم داراي کمترين ميانگين پروتئين دريافتي طي هفته اول بودند (05/0P).
4-1-1-7- اثر آنزيم، سطح و نوع تفاله زيتون بر ضريب تبديل پروتئين دريافتي هفته اول
نتايج به‌دست آمده نشان داد که آنزيم و سطح تفاله زيتون بر ضريب تبديل پروتئين هفته اول پرورش تأثير معني‌دار نداشتند (05/0P)؛ ولي نوع تفاله زيتون تأثير معني‌داري را بر ضريب تبديل پروتئين هفته اول داشت (05/0?P). وجود آنزيم و عدم وجود آنزيم، همچنين سطح پنج و ده درصد از تفاله زيتون تأثيري بر ضريب تبديل پروتئين جوجه‌هاي گوشتي نداشته و داراي ضريب تبديل پروتئين برابري در هفته اول پرورش بودند (05/0P)؛ امّا تفاله زيتون معمولي ضريب تبديل پروتئين جوجه‌هاي گوشتي را در هفته اول از پرورش نسبت به تفاله زيتون کم‌هسته، بهبود بخشيد (05/0?P).
مقايسه نتايج حاصل از تأثير آنزيم، سطح و نوع تفاله زيتون در تيمارهاي مختلف بر ضريب تبديل پروتئين جوجه‌هاي گوشتي طي هفته اول نشان داد که اختلاف ميانگين تيمارها معني‌دار نبود (05/0P). جوجه‌هاي گوشتي
