قصد مشتري به استفاده از بانکداری اینترنتی
بیانگر شدت نیت و اراده فردي براي انجام رفتار هدف است.(موریس و دیلون72، 1997) رابطه قصد رفتاري با رفتار نشان می دهد، افراد تمایل دارند در رفتارهایی درگیر شوند که قصد انجام آنها را دارند(کنر و آرمیتاژ73، 1998). بنابراین رفتار همیشه بعد از قصد رفتاري و متصل به آن است. لازم به ذکر است که در این مطالعه، رفتار واقعی استفاده از سیستم بانکداري اینترنتی منظور نشده است. در تئوري عمل مستدل ادعا میشود که رفتار، منحصرا تحت کنترل قصد رفتاري میباشد، درنتیجه، این تئوري به رفتارهاي ارادي(رفتارهایی که براي انجام شدن، تنها نیازمند اراده و قصد فرد میباشند) محدود می شود. درصورتیکه رفتار به مهارت ها، منابع و فرصت- هایی که به سهولت و رایگان دست یافتنی نیستند نیز نیاز دارد، که این مورد در حوزه قابلیت -هاي کاربردي تئوري عمل مستدل مورد ملاحظه قرار نگرفته است یا احتمالاً به صورت ناقص توسط این تئوري پیش بینی خواهد شد.(کنر و آرمیتاژ، 1998)
براي سنجش اين متغير پژوهش از ۴ معيار موجود در بخش ششم پرسشنامه شامل: تمايل به استفاده از فناوري اطلاعات براي انجام وظايف، به صورت مداوم، در صورت دسترسي، و استفاده در آينده استفاده شده است. اين معيارها به سنجش تصميمات افراد براي پذيرش و استفاده از فناوري اطلاعات در حال و آينده پرداخته اند.
سنجه ها و متغیرهای مورد استفاده در این پژوهش در جدول 1-3 خلاصه شده اند.
جدول 3-1 : شاخص‌هاي مورد استفاده براي سنجش متغيرها
ردیف
متغیر
سنجه
نوع متغير
1
سودمندی استفاده از بانکداری اینترنتی
تسريع در انجام وظايف، بهبود كيفيت كار، افزايش بهره وري كار، افزايش ميزان دستيابي به هدف هاي شغلي، آساني و سهولت در انجام وظايف.
مستقل
2
سهولت استفاده از بانکداری اینترنتی
آساني يادگيري، استفاده راحت در تمامي موارد مورد نياز، برقراري ارتباط واضح و قابل فهم، انعطاف پذيري، آساني كسب مهارت
مستقل
3
امنیت و محرمانگی اطلاعات
اعتماد به فناوری برای محرمانه نگه داشتن، اعتماد به بانک ها برای محرمانه نگه داشتن، اعتماد به فناوری برای امنیت شبکه و امن بودن فرایندهای مالی در بانک ها
مستقل
4
هنجار ذهني
انتظار دیگران، تلقی فرد از نگرش نزدیکان، انتظار فرد از خود در نگاه دیگران و اصول پذیرفته شده اجتماعی از منظر فرد
مستقل
5
تمایل به استفاده از بانکداری اینترنتی
خوب، عاقلانه، دوست داشتني، خوشايند و سودمند بودن استفاده از فناوري اطلاعات
مستقل
6
توانایی کار با کامپیوتر
توانایی کار با سیستم های اطلاعاتی: به تنهایی، با کمک دوستان، با داشتن تجربه قبلی، با استفاده از راهنمای سیستم
مستقل
7
حمایت دولت از بانکداری اینترنتی
اعطای تسهیلات توسط دولت برای بانکداری اینترنتی و تلاش دولت برای ارتقای سرعت، کیفیت و نفوذ اینترنت
مستقل
8
حمایت فناوری از بانکداری اینترنتی
بهبود امنیت شبکه توسط فناوری های جدید، بهبود کیفیت و سرعت اینترنت، جذابتر شدن فضای اینترنت
مستقل
9
کنترل رفتاری درک شده
عامل هاي کنترل درونی(اطلاعات، مهارتها و تواناییهاي فردي) و عوامل کنترل بیرونی (فرصتها، منابع و امکانات) براي انجام رفتار
مستقل
10
قصد مشتري به استفاده از بانکداری اینترنتی
تمايل به استفاده از فناوري اطلاعات براي انجام وظايف، به صورت مداوم، در صورت دسترسي، و استفاده در آينده
وابسته
منبع: پژوهشگر
3-5. جامعه و نمونه آماري
جامعه آماري تحقيق حاضر مشتریان بانک ملت در شعب مختلف شهرستان های استان آذربایجان شرقی مي باشد. تعداد این شعب 76 شعبه است. همچنین در این پژوهش، نمونه گيري به روش تصادفی ساده و از نوع خوشه ای می باشد براساس فرمول كوكران تعداد نمونه مشخص خواهد شد. از لحاظ محدوده زماني نيز پژوهش حاضر در سه ماهه اول سال 1392 انجام مي‌شود.
براي تعيين حجم نمونه مناسب جهت اطمينان از صحت يافته‌هاي پژوهش از فرمول کوکران به صورت زیر استفاده شده است. با توجه به تعداد زیاد مشتریان بانک ملت از رابطه تعداد نمونه برای جامعه نامعلوم استفاده می کنیم.
فرمول کوکران برای جامعه نامعلوم
که در فرمول فوق n = تعداد اعضاي نمونه، P = نسبت صفت موجود درجامعه q-درصد افرادی که فاقد صفت موردنظر هستند(5/0p=q=) -z مقدار متغیرنرمال واحداستاندارد که در سطح اطمینان 95درصد برابر96/1است -d مقدار اشتباه مجاز(7 0/0) . بنابراین، حجم نمونه مناسب براي انجام پژوهش حداقل 196 نفر خواهد بود.
3-6. روش گردآوري داده‌ها
با توجه به موضوع پژوهش و متغيرهاي مورد بررسي در آن، اطلاعات مورد نياز جهت آزمون فرضيه‌ها از طريق پرسشنامه گردآوري مي‌شود. مخاطب پرسشنامه مشتریان بانک ملت در هر شعبه نمونه‌گيري خواهد بود.
مهمترين روشهاي گردآوري اطلاعات در اين تحقيق بدين شرح است :
1) مطالعات کتابخانه‌اي
در اين قسمت جهت گردآوري اطلاعات در زمينه مباني نظري و ادبيات تحقيق موضوع، از منابع کتابخانه‌اي، مقالات، کتابهاي مورد نياز و نيز از شبکه جهاني اطلاعات (internet) استفاده شده است.
2) تحقيقات ميداني
در اين قسمت به منظور جمع‌آوري داده‌ها و اطلاعات براي تجزيه و تحليل از پرسشنامه استفاده گرديده است. پرسشنامه مذکور شامل 2 بخش عمده مي‌باشد :
1) نامه همراه : در اين قسمت هدف از گردآوري داده‌ها به وسيلة پرسشنامه و ضرورت همکاري پاسخ دهنده در عرضة داده‌هاي مورد نياز، بيان شده است. براي اين منظور بر با ارزش بودن داده‌هاي حاصل از پرسشنامه تأکيد گرديده تا پاسخ دهنده به طور مناسب پاسخ سوالها را عرضه کند. همچنين به جهت دريافت بهترين داده ها تعدادي از کلمات ابهام برانگيز مختصراً شرح داده شده است.
2) سوال‌هاي (گويه‌ها) پرسشنامه : اين بخش از پرسشنامه شامل 2 قسمت است :
الف) سوالات عمومي : در سوالات عمومي سعي شده است که اطلاعات کلي و جمعيت شناختي در رابطه با پاسخ دهندگان جمع‌آوري گردد اين بخش شامل 4 سوال مي‌باشد.
ب) سوالات تخصصي: اين بخش در ابتدا شامل 45 سوال بود که بعد از نظرخواهی از اساتید محترم و متخصصین حوزه بانکی 3 سوال به دلیل عدم تناسب با موضوع پژوهش حذف و در نهایت 42 سوال در پرسشنامه قرار گرفت. در طراحي اين قسمت سعي گرديده است که سئوالات پرسشنامه تاحد ممکن قابل فهم باشد. براي طراحي اين بخش از طيف پنج گزينه‌اي ليکرت استفاده گرديده است که يکي از رايج‌ترين مقايسهاي اندازه‌گيري به شمار مي‌رود. شکل کلي و امتياز بندي اين طيف به صورت ذيل مي‌باشد :
شکل کلي : کاملاً مخالفم – مخالفم –نظري ندارم – موافقم – کاملاً موافقم
امتياز بندي : 1 2 3 4 5
براي اين منظور براساس متغيرهاي مورد بررسي 45 سوال پنج گزينه‌اي تدوين شده است که در جدول 2-3 تقسيم‌بندي سوالات براساس متغيرها ارائه گرديده است. پرسشنامه مورد استفاده نيز در قسمت ضمايم پايان‌نامه پيوست مي‌باشد.
جدول 3-2. تعداد گویه ها (سوالات) مربوط به هر متغیر و مقیاس سنجش مربوط به آن
ردیف
متغیر
تعداد سوال
مقیاس سنجش
1
سودمندی استفاده از بانکداری اینترنتی
4
طیف پنج گزینه ای لیکرت
2
سهولت استفاده از بانکداری اینترنتی
3
طیف پنج گزینه ای لیکرت
3
امنیت و محرمانگی اطلاعات
6
طیف پنج گزینه ای لیکرت
4
هنجار ذهني
3
طیف پنج گزینه ای لیکرت
5
تمایل به استفاده از بانکداری اینترنتی
4
طیف پنج گزینه ای لیکرت
6
توانایی کار با کامپیوتر
10
طیف پنج گزینه ای لیکرت
7
حمایت دولت از بانکداری اینترنتی
3
طیف پنج گزینه ای لیکرت
8
حمایت فناوری از بانکداری اینترنتی
3
طیف پنج گزینه ای لیکرت
9
کنترل رفتاری درک شده
3
طیف پنج گزینه ای لیکرت
10
قصد مشتري به استفاده از بانکداری اینترنتی
3
طیف پنج گزینه ای لیکرت
منبع: پژوهشگر
پس از تدوين طرح مقدماتي پرسشنامه تلاش گرديد تا ميزان روايي و پايايي پرسشنامه تعيين شود.
3-7. روايي و پايايي پرسشنامه
پژوهشگران و محققاني كه از ابزارهاي جمع‌اوري اطلاعات اوليه استفاده مي‌كنند به جهت علمي ساختن ابزارها و آزمون‌هاي مورد استفاده در پژوهش خود، ويژگي‌هايي مانند عينيت، دقت، آساني اجرا و از همه مهمتر روايي و پايايي را لحاظ مي‌كنند. با توجه به اين که در پژوهش حاضر نيز از پرسشنامه براي گردآوري قسمتي از داده‌ها استفاده مي‌شود بايد از اعتبار پرسشنامه پژوهش اطمينان حاصل شود. سنجش اعتبار پرسشنامه از دو بعد روايي و پايايي مورد توجه قرار مي‌گيرد.
روايي، توانايي آزمون در اندازه‌گيري صفت يا ويژگي مورد نظر است و به اين مفهوم است كه ابزار مورد استفاده پژوهشگر چه چيزي را اندازه‌گيري مي‌كند. در اين پژوهش با وجود استاندارد بودن پرسشنامه و تائيد شدن روايي آن در مطالعات مشابه داخلي، براي اطمينان از روايي ابزار گردآوري داده از نظرات اساتيد و متخصصان موضوع پژوهش استفاده شده است.
ميزان ثبات يك آزمون در اندازه‌گيري موضوع مورد نظر، در طول دوره‌هاي زماني مختلف، پايايي آزمون اطلاق مي‌شود. براي بررسي پايايي از روشهايي مانند اعتبار آزمون مجدد، فرم‌هاي موازي، دو نيمه كردن آزمون و آلفاي كرونباخ استفاده مي‌شود. معمول‌ترين آزمون پايايي براي سؤال‌هاي چند گزينه‌اي از نوع پژوهش حاضر ضريب آلفاي کرونباخ است که نوعي آزمون از سازگاري منطقي پاسخ‌هاي پاسخ‌دهندگان به همه سؤال‌ها در يک سنجه يا يک پرسشنامه مي‌باشد. با توجه به جدول 3-3 ضريب آلفاي کرونباخ محاسبه شده براي پژوهش حاضر 761/0 است که با توجه به اینکه بزرگتر از 7/0 است، ميزان پايايي قابل قبولي را براي پرسشنامه پژوهش نشان مي‌دهد. نتايج آزمون پايايي براي هر يک از متغيرها و همچنين کل پرسشنامه در قسمت ضمايم پايان‌نامه ارائه شده است.
جدول 3- 3 ضريب پايايي براي کل پرسشنامه
جدول پايايي
کل سوالات
آلفای کرونباخ
761/0
تعداد بخش‌ها (سؤال‌ها)
42
منبع: یافته های پژوهش
3-8. روش تجزيه و تحليل داده‌ها
پردازش داده‌ها در پژوهش حاضر در سه سطح 1) تحليل‌هاي تک متغيره؛ 2) تحليل‌هاي دو متغيره؛ و 3) تحليل‌هاي چند متغيره انجام مي‌شود. در قسمت اول متغيرها به صورت تکی مورد بررسي قرار مي‌گيرند و روابط بين آنها مد نظر نيست. در اين بخش شاخص‌هاي مرکزي، پراکندگي و انحراف از قرينگي محاسبه مي‌شود تا تصويري کلي از جامعه مورد بررسي به‌دست آيد. سپس براي تحليل‌هاي دو متغيره با توجه به نوع متغيرهاي پژوهش که رتبه‌اي چند ارزشي مي‌باشند، از آزمون همبستگي رتبه‌اي «اسپيرمن»74 استفاده مي‌شود. در نهايت نيز براي بخش سوم و تحليل‌هاي چند متغيره از روش رگرسیون با استفاده از نرم افزار SPSS جهت بررسي اعتبار کلي مدل پژوهش و آزمون فرضيه‌ها استفاده خواهد شد.
مطالب ارائه شده در اين فصل در شکل 3-2 خلاصه شده است.
شکل 3-2 روش‌شناسي تحقيق
منبع: خاکی، 1390
فصل چهارم
4. تجزیه و تحلیل داده ها
4-1. مقدمه
در فصل سوم تلاش شد که با توجه به هدف تحقيق و نوع داده‌ها روش‌شناسي تحقيق به تفصيل مورد بررسي قرار گيرد و جهت دستيابي به اهداف مورد اشاره پژوهش شيوه مناسبي اتخاذ گردد. به عبارت ديگر چهارچوب فصل چهارم در فصل قبل مشخص شد.
در اين فصل، با توجه به مطالب عنوان شده در فصل سوم، به تجزيه و تحليل داده‌هاي گردآوري شده خواهيم پرداخت. به اين منظور فصل حاضر در 4 بخش سازمان‌دهي شده است. بخش اول اختصاص به آزمون‌های تک متغيره و توصيف شرايط جامعه مورد مطالعه از نظر متغيرهاي مورد بررسي دارد. در بخش دوم به تحليل دومتغيره داده‌ها و آزمون روابط آنها با يکديگر خواهيم پرداخت. بخش سوم تحليل‌هاي چندمتغيره را
