زایی حائز اهمیت است.
ـ آزاد سازی واردات کالاها در چارچوب بازار بورس و ارز واریز نامهای
ـ رفع موانع بروکراسی فراروی توسعه اقتصادی و جذب سرمایه های داخلی و خارجی
ـ توجه به افزایش رفاه مصرف کنندگان
ـ ساماندهی فعالیت شرکت های خارجی حتی در صورتی که کالاهای این شرکتها به صورت قانونی نیز وارد شده باشد باید خدمات پس از فروش داشته باشد. تا قبل از ورود کالاها از مناطق آزاد اگر مشکلی در استفاده و تامین قطعات یدکی وجود داشت، مصرف کننده جایی را برای مراجعه و رفع مشکل داشته باشد . در حال حاضر با توجه به مقررات بازرگانی، این شرکت ها به شرطی می توانند کالاهای خود را عرضه کنند که نمایندگی خدمات پس از فروش ، قطعات یدکی، ضمانت نامه و گارانتی داشته باشند.
ـ اصلاح سیستم اعطای یارانه ها گام مهمی در جهت کاهش میزان قاچاق کالا است، در این زمینه اجرای طرح تحول اقتصادی از سوی دولت نهم و هدفمند کردن یارانه گام مهمی به شمار می رود.
ـ شناسنامه دار کردن کالاهای وارداتی 40
ـ ایجاد سیستم ارزیابی جهت سنجش کار دستگاهها
این شیوه راهکار مناسبی در برخورد با تخلفاتی همچون قاچاق کالا و ارز و نیز بهره وری بالای دستگاهها و رضایت مندی مردم می باشد . سیستم ارزیابی با شاخص های مختلف و به تناسب سازمانها، آنها را مورد ارزیابی قرار می دهد که این اقدام در پیشگیری از وقوع جرم نیز اثر ساز است.
ـ افزایش ریسک قاچاق با هدف کاهش صرفه قاچاق
ـ نمایندگی های کالاهایی که به ایران وارد می شوند باید موظف باشند کالاهایی را که به صورت رسمی وارد می شوند از کالاهای قاچاق تفکیک کنند. بدین صورت که با ارائه ضمانت نامه فارسی برای کالاهای مصرفی بادوام و نصب هالوگرام برای کالاهای مصرفی کم دوام و اعلام عمومی این موضوع آنها را مشخص کنند .
ـ کالاهایی که تحت عنوان ترانزیت به کشور وارد می شوند اما هیچ وقت از کشور خارج نمی شوند.
1-3-2. مبانی اجتماعی و فرهنگی
عوامل اجتماعی، فرهنگی و…. قاچاق کالا و ارز امنیت اجتماعی به عنوان یکی از مقدماتی ترین مفاهیم آرامش مطرح است و در مقابل آن ناامنی مزاحم علیه رشد اجتماعی است که خواه این ناامنی به صورت قاچاق بروز می کند. پیامدهای اجتماعی ، فرهنگی و …. قاچاق کالا و ارز موجب گسترش فرهنگ تجمل گرایی و کاهش امنیت عمومی میشود.
مدت‌هاست که در حوزه پیشگیری و مبازره با قاچاق کالا و ارز در کشور اقدامات زیادی انجام میشود، اما به دلیل گوناگون تاکنون موفقیت‌های چشمگیری در این زمینه به دست نیامده است. یکی از دلایل مهم این ناموفق بودن این است که بسیاری از مسئولان، تنها به جنبه‌های اقتصادی پدیده قاچاق کالا وارز توجه می‌کنند، در حالیکه اختلال در نظام اقتصادی کشور تنها بخشی از این موضوع بوده و پیامدهای اجتماعی و فرهنگی این پدیده، جبران‌ناپذیر است.
نیروی انتظامی اقدامات زیادی به منظور جلوگیری از قاچاق کالا به کشور انجام داده و در این مسیر 100 شهید را تقدیم انقلاب اسلامی کرده است، اما به دلیل ریشه‌یابی نامناسب، کاری از پیش نبرده است.
وقتی که مشروبات الکلی به صورت قاچاق وارد کشور میشود و به دنبال آن برخی جوانان از شبکه‌های غربی الگو‌گیری می‌کنند، جرایمی در جامعه رخ می‌دهد که نتیجه قاچاق کالا در کشور است.
در حال حاضر نه از سوی مردم، نه از سوی مسئولان مطالبه کافی در راستای مبارزه با قاچاق کالا و ارز وجود ندارد، این در حالی است که اگر جرمی جنایی در شهری رخ دهد، همه به دنبال یافتن چاره‌ای برای حل موضوع هستند ودست‌کم 63اختلال اقتصادی و 23پیامد منفی فرهنگی و اجتماعی به دنبال قاچاق کالا و ارز در کشور ایجاد میشود که هرکدام از آنها می‌تواند مشکلاتی اساسی ایجاد کند.
به صورت میانگین نیروی انتظامی در سال بین 20 تا 30عملیات به منظور جلوگیری از قاچاق کالا به کشور انجام می‌دهد و تنها در سال گذشته، 120هزار پرونده در این حوزه تشکیل شده است و 170هزار نفر دستگیر و تحویل مراجع قضایی شده‌اند.
متاسفانه برخی کشورهای همسایه کسب درآمد از راه قاچاق کالا را در دستورکار دارند و با این دیدگاه نمی‌توان در راستای مبازره با این پدیده، اقدامات مشترک انجام داد.وی افزود: وقتی ترخیص یک کالا از مبادی رسمی واردکشورشده ماه‌ها به طول می‌انجامد، طبیعی است که تجار با پذیرش ریسک، کالای خود را برای ورود به کشور در اختیار قاچاقچیان قرار دهند.
قاچاق، یک سلول سرطانی است که ریشه حیات یک مجموعه را می‌خورد و آن را از بین می‌برد، اما می‌توان با همکاری همه سازمانها با این پدیده مبارزه کرد.
مبلغان كشور در شبكه‌هاي اجتماعي گوناگون باید در راستای آگاهي‌بخشي به مردم فعال باشند.درآمد حاصله از محل تبادل اين كالاها به هر صورت كه كسب شده باشد، غيرشرعي است.
در جامعه اسلامي اگر فرماني از سوي ولي فقيه صادر شود، مانند حكم خدا و رسول است و خداوند نيز بر آن صحه مي گذارد.براي تقويت مديريت اقتصادي بايد گلوگاه‌هاي ورود قاچاق كشور مسدود شود.با مديريت بهينه‌سازي، زمينه صادرات كشور را بهبود ببخشيم.
هنگامی که کشور ایجاد صنایع داخلی با استفاده از اقتصاد دانش‌بنیان را در دستورکار خود قرار داد، دشمنان انقلاب ربودن اختراعات و جذب دانشمندان ایرانی را در دستورکار قرار دادند تا از این راه به اقتصاد کشور ضربه بزنند.باید جبهه تولید داخلی بر پایه دانش بومی، روز‌به‌روز در کشور تقویت شود.
برخوردهای قضایی به‌تنهایی نتیجه بخش نیست پدیده قاچاق، سبک زندگی اسلامی در عرصه‌های مختلف از جمله تعلیم و تربیت و اخلاق را دچار بحران کرده است.
در سال‌های گذشته همه مسئولان به این نتیجه رسیده‌اند که تنها با برخوردهای انتظامی و قضایی نمی‌توان با پدیده قاچاق برخورد کرد و باید عزمی همگانی برای جریان‌سازی‌های اجتماعی دراین زمینه وجود داشته باشد. بايد از قدرت فرهنگ در جريان سازي هاي اجتماعي استفاده كرد، ادامه داد: اداره كل تبليغات اسلامي براساس خصيصه ذاتي در ايجاد فرهنگ ديني، مي تواند به اين مقوله ورود پيدا كند.41
وجود مرزهای مشترک با کشورهای ترکمنستان و افغانستان، تنها 5% قاچاق کشور از مرزهای این استان صورت می‌گیرد. این موضوع نشان‌دهنده فعالیت مناسب نیروهای اطلاعاتی، انتظامی و گمرک خراسان رضوی است که توانسته‌اند میزان قاچاق کالا از مرزهای استان را به حداقل برسانند.ارزش کشفیات 10ماهه گذشته استان در موضوع قاچاق کالا، بیش از 92میلیارد تومان بوده است.فروزان‌فر افزود: از 62میلیارد نخ سیگار مصرفی در کشور، 8درصد مربوط به خراسان رضوی است که رقمی در حدود 5میلیارد نخ می شود و 60درصد این رقم قاچاق است.وی افزود: پوشاک نو و دست‌دوم، لوازم آرایشی و بهداشتی، تجهیزات دریافت شبکه‌های ماهواره‌ای وسیگار از بیشترین کشفیات این حوزه است.42 و اما مهمترین راهکارهای اجتماعی، فرهنگی مبارزه با قاچاق کالا و ارز عبارتند از:
– مشارکت مردم مهم ترین نیاز برای موفقیت طرح های مبارزه با قاچاق کالا است. برخی
کالاها ارزان و فاقد هر گونه شناسه بهداشتی است و قاچاق بودن آن به راحتی قابل تشخیص است و مردم با نخریدن این کالاها می توانند در مبارزه با پدیده قاچاق نقش مؤثری ایفا کنند.
– ارتقاء فرهنگ مصرف جامعه بسیاری از کالاهایی که به صورت قاچاق وارد کشور می شود کالاهای مصرفی بوده و عمدتاً جزو کالاهای اساسی و مورد نیاز مصرف کننده نبوده بلکه قاچاقچیان سودجو با تبلیغات و ایجاد نیاز کاذب در مصرف کننده به مصرف این کالاها در داخل کشور دامن می زنند . ضمن اینکه این کالاها اکثراً از کیفیت پایین و عدم استاندارهای لازم به دلیل عدم نظارت مراجع قانونی برخوردار هستند . لذا بایستی برای ارتقاء مصرف کالاهای تولید داخل فرهنگ سازی نمود.
– و از طرفی تولید کنندگان باید یر اساس نیازها و نوع کیفیت مورد نظر مصرف کننده اقدام به تولید کالا کنند . امروزه استکبار جهانی بر مصرف گرایی که یک امر تهاجمی است تبلیغ می کند و ضرورت دارد تا به فرهنگ سازی رسانهها استفاده از کالای داخلی ترویج شود. تشویق و ترغیب استفاده از کالاهای تولید داخل، تبلیغ مطلوب تلاشهای تولید کنندگان، معرفی و شناسایی آنها به مردم بویژه توسط رسانه ملی، استفاده از کارشناسان، مسئولان و مدیران برای بیان مزایای استفاده از تولیدات داخلی و مضرات استفاده از کالاهای خارجی در رسانه ها به خصوص صدا و سیما از جمله راهکارهای مبارزه با قاچاق کالا می باشد.
ـ انجام پیشگیریهای لازم جهت انسداد مرزها و معابر غیر رسمی و محورهای ورود و
خروج کالا ی قاچاق.
ـ توسعه روابط دیپلماتیک و تشکیل کمیته های مشترک با کشورهای همجوار برای مقابله با
قاچاق.
ـ تبیین راهکارهایی جهت رسیدگی فوری به پرونده های قاچاق کالا و ارز ، تبیین قوانین و
مقررات، تبیین راهکارهایی در صدور آراء از سوی مراجع نظارتی.43
1-3-3. مبانی سیاسی
رئیس ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز با تاکید بر اینکه اقتصاد در جهان امروز یک علم پیش‌رو و پدیده های اقتصادی نیز برخوردار از راهکارهای علمی و نرم‌افزاری‌است، گفت: پرداختن علمی به حوزه‌های ترسیمی در فرمان مقام معظم رهبری مدظله‌العالی در عین روان سازی چرخ اقتصاد و تجارت کشور از بروز زمینه‌های قاچاق کالا و ارز پیشگیری و توانمندی‌های دستگاه‌های مختلف را برای مقابله پیشگیرانه و مبارزه‌ای هوشمندانه بسیج خواهد کرد که در این زمینه برای بخش خصوصی به ویژه اتحادیه های صنفی قائل به ایفای نقش هستیم. ستاد خود را موظف به ایفای نقش درچهارچوب راهبردهای ترسیمی فرمان مقام معظم رهبری درحوزه‌های سیاست گذاری، برنامه ریزی، هماهنگی و نظارت برفرآیندهای اقتصادی می داند.
بهره گیری از سامانه ها و سیستم‌های الکترونیکی، فاصله گرفتن از اقدام های مکانیکی و کاهش نقش عوامل انسانی در فرآیندهای اداری معطوف به تجارت در سالم سازی فضای کسب و کار و تجارت داخلی و خارجی حائز اهمیت است.
مهمترین مسئله کشور در شرایط کنونی را موضوع اقتصاد دانست و گفت: بی گمان اصلی ترین تهدید در حوزه امنیت ملی در بسترهای اقتصادی است و تمرکز جدی دشمنان کینه توز نظام اسلامی نیز متوجه مبانی اقتصادی کشور است.
با توجه به ظرفیت‌های بی بدیل طبیعی، جغرافیایی و به ویژه انسانی کشور عبور از تنگناها و تحریم های اقتصادی و دست یابی به چشم انداز ترسیم شده دور از دسترس نیست.
حقیقی دست یافتن به چشم انداز ترسیم شده را در گروی بهره‌مندی از اقتصادی پاک، سالم و بدون انحراف دانست و خاطر نشان‌کرد: توانمندی‌های کشور در مهار و عبور از بحران های سیاسی و امنیتی بارها و بارها به اثبات رسیده است.
حساسیت ها و دغدغه های بیشتر بخش خصوصی نسبت به دولت در ارتباط با معضل قاچاق امری ضروری است، چراکه وقوع قاچاق، از بروز زمینه‌های رشد، توانمندی، بلوغ و پویایی در این بخش جلوگیری می کند.
حقیقی یکی از سیاست های دوره جدید فعالیت ستاد را همراهی و صیانت از بخش خصوصی اعلام کرد و گفت: رویکرد حمایتی از بخش خصوصی در کنار تحقق حقوق بخش عمومی و دولت در دستور کار ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز قرار دارد.
وی به برخی نگاه های افراطی و تفریطی دربخش اقتصادی کشور اشاره کرد و افزود: رعایت حق بخش خصوصی در کنار حقوق دولت از الزامات رویکرد اقتصادی در دوره جدید است.
رئیس ستاد مرکزی مبارزه باقاچاق کالا و ارز در نظر گرفتن حقوق دولت و بخش خصوصی در کنار هم را اعتدال گرایی در بخش اقتصاد توصیف کرد و گفت: بی گمان پایش، نظارت برفرآیندهای اقتصادی و تبیین چهارچوب‌هایی که کشور را به افق های دور و مورد انتظار در حوزه اقتصاد برساند حق دولت بوده و در مقابل فعالیتی سالم، مبتنی بر منافع اقتصادی، قانونی و مشروع با کمترین خطر پذیری و دغدغه حق بخش خصوصی است.
با شناخت سوابق افراد حاضر در جلسه معتقدم در پرتو نگاه و رویکرد مشترک هم افزایی یکدیگر ممکن است که در نتیجه چرخ اقتصاد کشور در عین سلامت روان تر خواهد
