
روی 288 مادر انجام داد. متغیرهای پژوهش او شیوههای فرزند پروری، پذیرش فرزند، ساختار زندگی خانواده و انتظار والدین از موفقیت فرزندان بود. یافتههای پژوهش وی نشان دادند شیوه فرزند پروری مقتدرانه و انتظار والدین از موفقیت فرزندان رابطه معناداری با انگیزش پیشرفت تحصیلی دارد.
– Fortier et al (1995) در پژوهشی تحت عنوان انگیزش تحصیلی و کارایی مدرسه : به سوی یک مدل ساختاری، اثرات دو پیشایند انگیزش تحصیلی یعنی خودمختاری تحصیلی ادراکشده و شایستگی تحصیلی ادراکشده بر انگیزش تحصیلی خودکار و همچنین اثر انگیزش تحصیلی خودکار بر عملکرد تحصیلی را با استفاده از مدل یابی معادله ساختاری موردبررسی قراردادند. نتایج نشان داد همانطور که پیشبینیشده بود، شایستگی تحصیلی ادراکشده بهطور مثبت با انگیزش تحصیلی خودکار مرتبط بود. همچنین همسو با پیشبینی، محققان رابطه مثبت ساختاری بین خودمختاری تحصیلی و انگیزش تحصیلی خودکار به دست آوردند؛ و بالاخره همینطور که پیشبینیشده بود دانشآموزانی که سطوح بالاتری از انگیزش تحصیلی داشتند عملکرد بالاتری نشان دادند. در این پژوهش همچنین این نتیجه به دست آمد که دانشآموزانی که دارای انگیزش خودکار بالاتری هستند کمتر دچار افت تحصیلی میشوند.
– Bugino (1992، به نقل از(2002, Deci & Ryan نیز نشان داد که انگیزه تحصیلی بر عملکرد تحصیلی دانش آموزان تأثیر مثبتی دارد و دانشآموزانی که از انگیزه درونی برخوردارند در کل، پیشرفت تحصیلی آنها بالا میباشد.
– Majoribanks (2002) نیز در پژوهش خود باعنوان پیش بینی اعتبار مقیاس نگرش نسبت به مدرسه در رابطه با پیشرفت تحصیلی کودکان نشان میدهد که چگونگی نگرش دانش آموزان به مدرسه با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دارای ارتباط معناداری است. دانشآموزانی که دارای پیشرفت تحصیلی بالا هستند در مدرسه به یادگیری علاقهمند هستند و نسبت به مدرسه نگرش مثبتی دارند.
– Waxman et al(1997، به نقل از Waxman et al 2003,) در پژوهشی انگیزه و محیط یادگیری دانش آموزان لاتین تاب آور و ناتاب آور در مقطع راهنمایی را در شهری بزرگ و چند ملیتی در جنوب ناحیه مرکزی ایالات متحده را مقایسه کردند. نتایج نشان داد دانش اموزان تاب آور درک عمدتاً بالاتری از مشارکت، رضایتمندی، خودشناسی تحصیلی و انگیزه موفقیت نسبت به دانش آموزان ناتاب آور داشتند.
– McCoach & Sigle (2003) خاطرنشان میسازند که فراگیران دارای پیشرفت تحصیلی ضعیف، نگرشهای منفی نسبت به مدرسه دارند.
– Attaway & Buri (2004) در پژوهش خود با عنوان سبک های والدگری و پیشرفت تحصیلی نوجوانان سیاه و سفید نشان میدهد که سبکهای حمایت از خودمختاری و درگیری و گرمی والدین رابطه مثبتی با اشکال انگیزش درونی و رابطه منفی با انگیزش بیرونی و بیانگیزگی دارد و بین سبک فرزند پروری مادر و پدر تفاوت وجود دارد.
– Martin & Marsh (2006) با بررسی دانش آموزان دبیرستانی نشان دادند که میزان تابآوری در کاهش یا افزایش انگیزه تحصیلی دانش آموزان نقش مهمی دارد.
– Lisa et al (2006) در مطالعهای با عنوان نقش حمایت اجتماعی در انگیزش تحصیلی نشان دادند که حمایتهای اجتماعی (خانواده، معلم و دوستان) با انگیزش تحصیلی رابطه مثبت و معناداری دارد.
– Long et al (2007) انگیزه و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پایههای سوم و چهارم دبیرستان را بررسی کردند. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد باورهای کارآمدی، جهتگیری اهداف و ابعاد رغبتها تأثیر معناداری بر پیشرفت و انگیزه تحصیلی دانش آموزان هر دوپایه دارد ولی ابعاد رغبتها تأثیر متفاوتی بر انگیزه و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دوپایه داشت.
– Cavas (2011) در مطالعه خود به بررسی انگیزش دانش آموزان ابتدایی نسبت به یادگیری درس علوم پرداخت. نتایج وی نشان داد که انگیزش علوم دانش آموزان ابتدایی بهطور معناداری ازلحاظ جنسیت و پایه تحصیلیشان متفاوت است. همچنین نتایج نشان داد سطوح انگیزشی دانش آموزان اثر فراوان ای بر نگرشها و پیشرفتهای درس علوم داشته است.
2-3- جمعبندی
در این فصل به بررسی پیشینه نظری شامل تابآوری، سبکهای والدگری، نگرش دانشآموز نسبت به مدرسه، انگیزش تحصیلی و پیشینه داخلی و خارجی پرداختیم. در بررسی پژوهشهای داخلی و خارجی به این جمعبندی میرسیم که در آن پژوهشها بیشتر به بررسی عوامل مؤثر بر انگیزش تحصیلی و رابطه آن با پیشرفت تحصیلی پرداختهشده است و در رابطه با متغیرهای پیشبینی کننده انگیزش تحصیلی کمتر پژوهش دیده میشود، همچنین پژوهشهای خیلی محدودی به متغیرهایی چون سبکهای والدگری و تابآوری بهعنوان عوامل پیشبینی کننده انگیزش تحصیلی پرداختهاند ضمن آنکه پژوهشی که به نقش پیشبینی کنندگی نگرش دانشآموز نسبت به مدرسه پرداخته باشد مشاهده نگردید بنابراین یکی از ضرورتهای این پژوهش پر کردن خلأ اطلاعاتی موجود است.
فصل سوم 3
روش تحقیق
* مقدمه
* روش پژوهش
* جامعه آماری
* نمونه و روش نمونه گیری
* ابزار پژوهش
* فرایند اجرای پژوهش
* روش تجزیه و تحلیل دادهها
3-1- مقدمه
در این فصل روش پژوهش، طرح پژوهش، جامعه آماری، حجم نمونه و روش نمونهگیری، ابزارهای جمعآوری اطلاعات و مقادیر روایی آنها، نحوه اجرای پژوهش و روش تجزیهوتحلیل دادهها و نیز شاخصهای آماری مورداستفاده شرح دادهشده است.
3-2- روش پژوهش
ازآنجاکه در این پژوهش هدف، پیشبینی انگیزش تحصیلی بر پایه تابآوری، سبکهای والد گری و نگرش دانشآموز نسبت به مدرسه در دانش آموزان پایه اول متوسطه شهر مهریز میباشد روش مورداستفاده به دلیل سنجش صرف ارتباط بین متغیرها و اینکه چگونه از چند متغیر میتوانیم یک متغیر را پیشبینی کنیم روش همبستگی است.
روش همبستگی روشی است به منظور تعیین رابطه بین دو یا چند متغیر اندازه گیری شده. این روش ما را قادر به پیش بینی میسازد. اگر بین دو متغیر رابطه ای پایا یافت شود؛ ما نه تنها میتوانیم رابطه بین آن دو را توصیف کنیم، بلکه میتوانیم با اطلاع از متغیری، متغیر دیگر را پیش بینی کنیم (کریستنیسن،1998؛ ترجمه، دلاور، 1387).
3-3- جامعه آماری
در این تحقیق جامعه آماری موردبررسی کلیه دانش آموزان دختر پایه اول متوسطه شهر مهریز در سال تحصیلی 94-93 و مادران آنها بود؛ که حجم جامعه را 261 نفر دانشآموز به همراه مادرانشان تشکیل میدهند.
3-4- نمونه و روش نمونهگیری
انتخاب گروه نمونه به دلیل پراکندگی جامعه موردمطالعه به روش تصادفی خوشهای چندمرحلهای بود و حجم آن نیز به روش کوکران محاسبه گردید؛ بنابراین 156 دانشآموز و 156 نفر از مادران آنها نمونه پژوهش را تشکیل دادند.
3-5- ابزار پژوهش
در این پژوهش از چهار پرسشنامه به شرح زیر استفادهشده است:
3-5-1- پرسشنامه انگیزش تحصیلی ASM
مقیاس انگیزش تحصیلی در سال 1992 توسط والرند و همکاران بهمنظور تشخیص نوع انگیزش تحصیلی دانشجویان و دانش آموزان از زبان فرانسه به زبان انگلیسی ترجمهشده است. این مقیاس بر اساس نظریه خودتنظیمی طراحیشده و سه بعد اصلی انگیزش یعنی انگیزش درونی، بیرونی و بیانگیزگی را موردبررسی قرار میدهد و دارای 28 عبارت است و چهار عبارت به هر زیر مقیاس اختصاص دارد. این آزمون یک ابزار خود گزارشی است و آزمودنی باید در یک مقیاس لیکرت 7 درجهای (از اصلاً = 1 تا کاملاً = 7) مشخص سازد که هر یک از عبارتهای ذکرشده تا چه حد دلیل رفتن وی به مدرسه یا دانشگاه هستند. این پرسشنامه دارای 2 فرم است که یکی از آنها مخصوص دانش آموزان و دیگری مخصوص دانشجویان است. پرسشنامه حاضر فرم مخصوص دانش آموزان است.
3-5-1-1- روایی و پایایی پرسشنامه انگیزش تحصیلی ASM
) Vallerand et al 1992 ) ضریب آلفای کرونباخ زیر مقیاسهای انگیزش تحصیلی رابین 83/0 تا 86/0 گزارش کرده است، تنها ضریب آلفای زیر مقیاس همسان کردن انگیزش بیرونی در این طیف قرار نداشته و 62/0 بوده است. ضریب پایایی حاصل از روش باز آزمایی زیر مقیاسهای آزمون انگیزش تحصیلی در فاصله یک ماه نیز بین 71/0 تا 83/0 گزارششده است. نتایج تحلیل عاملی تأییدی، ساختار 7 عاملی مقیاس را به اثبات رسانده و حاکی از اعتبار سازه مطلوب مقیاس انگیزش تحصیلی است. این مقیاس توسط باقری و همکاران (1379) و کاوسیان وهمکاران در سال 1388 در ایران هنجاریابی شده است. میزان آلفای کرونباخ در سه زیر مقیاس 79/0، 84/0، 86/0 برآورد گردید. همچنین ضریب آلفای محاسبه شده برای کل پرسشنامه معادل 88/0 بوده است.
3-5-2- پرسشنامه تاب آوری کونور و دیویدسون
این پرسشنامه را کونور و دیویدسون در سال 2003 ساختند. این پرسشنامه 25 گویه دارد و در یک مقیاس لیکرتی بین صفر (کاملاً نادرست) تا چهار (همیشه درست) نمرهگذاری میشود. این مقیاس را در ایران محمدی (1384) هنجاریابی کرده است.
3-5-2-1- روایی و پایایی پرسشنامه تاب آوری کونور و دیویدسون
برای تعیین روایی این مقیاس، نخست همبستگی هر نمره با نمره کل بهجزء گویه 3، ضریبها بین 41/0 تا 64/0 را نشان داد سپس گویه های مقیاس به روش مؤلفههای اصلی مورد تحلیل عاملی قرار گرفتند. برای تعیین پایایی مقیاس خود تابآوری کونور و دیویدسون از روش آلفای کرونباخ بهره گرفته شد و ضریب پایایی 89/0 به دست آمد (محمدی، 1384). گرچه نتایج تحلیل عاملی اکتشافی وجود پنج عامل شایستگی/استحکام شخصی، اعتماد به غرایز شخصی/تحمل عواطف منفی، پذیرش مثبت عواطف/روابط ایمن، مهار، معنویت را برای مقیاس تابآوری تأیید کرده است، چون پایایی و روایی زیرمقیاس ها هنوز بهطورقطع تأیید نشدهاند، در حال حاضر فقط نمره کلی تابآوری برای هدفهای پژوهشی معتبر محسوب میشود (,Connor & Davidson 2003؛ به نقل از بشارت و همکاران، 1386).
3-5-3- پرسشنامه سبکهای فرزند پروری بامریند
سیاهه سبکهای والدگری اقتباسی از نظریه اقتدار والدین است که بر اساس نظریه بامریند از سه الگوی سهل گیرانه، استبدادی و مقتدرانه والدین جهت بررسی الگوهای نفوذ و شیوههای فرزند پروری ساختهشده است. این سیاهه دارای 30 ماده است؛ که در مقابل هر عبارت 5 ستون (کاملاً موافقم تا حدودی موافقم، تاحدوی مخالفم، مخالفم، کاملاً مخالفم) به ترتیب از 0 تا 4 نمرهگذاری شده است که با جمع نمرههای سؤالهای مربوط به هر شیوه نمره ای بدست می آید و نمرات مربوط به هر شیوه که بیشتر باشد به عنوان شیوه فرزندپروری در نظر گرفته می شود. در این پژوهش که پرسش نامه توسط مادر پاسخ داده می شود، بالاترین نمره در هرشیوه شیوه فرزندپروری او محسوب خواهد شد.
شماره سؤالات مربوط به هر زیر مقیاس به ترتیب زیر میباشد:
1- زیر مقیاس سبک سهل گیرانه: 28، 24، 21، 19، 17، 14، 13، 10، 6،1 .
2- زیر مقیاس سبک مقتدرانه: 30، 27، 23، 22، 20، 15، 11، 8، 5، 4.
3- زیر مقیاس سبک استبدادی: 29، 26، 25، 18، 16، 12، 9، 7، 3، 2.
3-5-3-1- روایی و پایایی پرسشنامه سبکهای فرزند پروری بامریند
در پژوهشی که اسفندیاری برای تعیین اعتبار به روش باز آزمایی انجام داد، میزان اعتبار برای سبک سهل گیرانه 69/0، سبک استبدادی 77/0 و برای سبک مقتدرانه 73/0 به دست آمد. بورای (1991) برای محاسبه پایایی از روش باز آزمایی استفاده کرد و نتایج زیرابه دست آورد.81/0 برای شیوه سهل گیرانه، 86/0 برای شیوه استبدادی، 78/0 برای شیوه اقتداری. او همچنین ثبات درونی را با استفاده از فرمول آلفای کرونباخ محاسبه نمود که 75/0 برای شیوه سهل گیری 85/0 برای شیوه استبدادی و 82 /0 برای شیوه مقتدرانه به دست آورد (مهرافروز،1378).
3-5-4- پرسشنامه نگرش نسبت به مدرسه SAAS-R
نسخه اولیه پرسشنامه سنجش نگرش نسبت به مدرسه را که شامل 45 پرسش بود McCoch & Siegle (2002) تهیه کردند و هدف از تهیه آن سنجش عوامل مرتبط با پیشرفت تحصیلی یا عدم پیشرفت تحصیلی دانش آموزان بود. McCoch &
