
سه دسته تقسیم کرد:
1. یادگیری شخصی
2. . یادگیری جمعی
3. . کلاس های مجازی
1. یادگیری شخصی : در این دسته فرد رشته مورد علاقه خود را انتخاب می کند و در محیط اطراف خود مخصوصا اینترنت به دنبال اطلاعات مرتبط با آن می گردد و در آن زمینه تحقیق می کند سپس سوالات خود را از اساتید آن رشته به صورت offline می پرسد.
2. یادگیری جمعی : در این دسته شرایطی برای افراد مهیا می شود تا با یک دیگر و اساتید خود ارتباط بر قرار کنند. در این روش معمولا زمان شروع و خاتمه دوره آموزشی و امتحانات برای همه آن گروه یکسان است.
3. کلاس های مجازی : در این دسته شرایط کاملا مانند کلاس درس است و حتی در بعضی از موارد در کلاس های فزیکی برگزار می شود. در این جا از ویدئو کنفرانس و به جای تخته سیاه از یک ویدئو پروژکتور استفاده می شود. گاهی از اوقات برای هر فرد یک کامپیوتر در نظر گرفته می شود و ارتباط ویدئویی از طریق صفحه نمایشگر و دوربین یا وب کم خواهد بود و هر کسی می تواند از طریق کامپیوتر با استاد ارتباط برقرار کند. این روش مخصوصا برای برگزاری کلاس هایی که استاد مربوط به آن درس به تعداد کافی موجود نیست و امکان جابه جایی اساتید هم وجود ندارد مفید می باشد به ویژه برا ی دانشگاه ها. شاخه ای از این دسته در پزشکی از راه دور نیز استفاده می شود.
مقایسه یادگیری از طریق آموزش الکترونیک و یادگیری در کلاس ها فزیکی معمولی
سعی شده است کلاس ها مجازی همانند کلاس های واقعی ایجاد شود اما برای اهداف آموزش الکترونیکی تغییر یافته و منعطف تر شده اند.نحوه ارائه درس باعث تعییر در نحوه یادگیری و مطالب آموزشی شده است. متون درسی، نحوه انتخاب آن ها و آموزش آن ها با آموزش سنتی متفاوت است.( Sanderson,2002)
مزیت های آموزش الکترونیک
1. نیازی به صرف وقت و حضور در کلاس نیست.
2. برخورداری از یک روش مطالعه انعطاف پذیر که مطابق نیاز دانشجو است.
3. سرعت مطالعه دست دانشجو است.
4. مانند کلاس های درسی برنامه آموزشی، راهنمایی درس ، دروس مرجع و … وجود دارد.
5. در مطالعه به صورت online از مزایای کار گروهی بهره مند می شوید.
6. کنجکاوی و ابتکار بیشتر و دسترسی به تکنولوژی های جدید.
7. اطلاعات به روز است و از اطلاعات به روز می توانید استفاده کنید.
8. ارزیابی به صورت online است.
9. می توانید هر کجا که باشید مدرک خود را از طریق اینترنت به دیگران و رییس خود نشان دهید.
10. می توانید بیش از یک درس یا رشته را فرا گیرید.
11. آموزش الکترونیک را با استفاده از هر فراهم کننده خدمات اینترنتی و بدون محدودیت می توان به کار برد. اما ارائه دهنده دروس می تواند از یک اینترانت برای این کار استفاده کند که در این صورت محدوده آموزش محلی خواهد بود.
13. در هر زمان میتوان یاد گرفت.
14. در هر مکانی امکان یادگیری وجود دارد.
15. هزینه های یادگیری کاهش می یابد.
16. دانش و اطلاعات را عموم مردم می توانند بدست آورند.
17. نتیجه آموزش و یادگیری شما سریعتر مشخص می شود.
18. با استفاده از امکانات Multimedia مطالب بیشتر در ذهن می ماند.
19. تبعیض و پارتی بازی کمتر اتفاق می افتد.(Hder, 2003)
چند نکته که در آموزش الکترونیکی باید مورد توجه قرار گیرد
1.زیر ساخت های مخابر اتی: زیر ساخت های مخابرتی در ایران هنوز مهیا نیست اما باعث نمی شود از آموزش الکترونیک صرف نظر شود.
2. مفاد آموزشی: مفاد آموزشی به صورت آموزش الکترونیک با روش های آموزش سنتی متفاوت است و باید هم فرق داشته باشد. در آموزش الکترونیک 40 تا 50 درصد متن آموزشی از طریق استاد و بقیه از همکاری و ارتباط دانشجویان تعیین می شود.
3. آموزش الکترونیک باید دوطرفه باشد تا کاربر خسته نشود، مثلا مانند CD ها آموزشی که فقط باید بیننده باشد نباشد. کاربر باید با آن ارتباط داشته باشد.(
Kennedy, 2002)
بخش دوم:بررسي پيشينه پژوهش
سالهاست که در زمینه اهمیت مواد و رسانههای آموزشی در فرایند آموزش و یادگیری، تحقیقات فراوانی انجام گرفته است و به مفید و موثر بودن این گونه رسانهها تاکید شده است. با ارائه مواد و رسانههای جدید آموزشی تحقیقاتی نیز برکارآمد بودن آنها صورت گرفته است. این تحقیقات، بلافاصله پس از اختراع و تولید و ساخته شدن رسانههای موردنظر و بکارگیری آنها در محیطهای آموزشی شکل گرفت و در آن نقش رسانههای جدید آموزشی با آموزشهای سنتی مورد مقایسه قرار میگرفت، به گونهای که در بعضی از این تحقیقات، تفاوت معنیداری بین آموزش با استفاده از این رسانههای جدید آموزشی با روشهای سنتی و معمول، نشان داده شده است. یکی از نتایج آنها، حاکی از مفید بودن و برتری رسانههای جدید آموزشی بر روشهای سنتی آموزش میباشد.( فردانش، 1372، 50، ص 21)
پیشینه تحقیق در مطالعات خارجی
همراه با اختراع و ساخت وسایل سمعی و بصری جدید و ارائه آن به محافل آموزشی، این تفکر نیز همچنان به قوت خود باقی بود که وسایل سمعی و بصری موجب تغییرات زیربنایی و اساسی در آموزش میشود.از سالهای 1920 به بعد، کتابهایی در زمینهی آموزش بصری نوشته شده که به طور کلی منظور اصلی در این کتابها این بود که درجهی واقع نمایی وسایل، نقش اصلی را در آموزش بازی میکند؛ به عبارت دیگر، هر قدر نمایش موضوعات به صورت عینیتر و ملموستر انجام شود، میزان یادگیری بیشتر خواهد شد.
با شروع جنگ جهانی دوم، کانون فعالیتها در زمینهی وسایل سمعی و بصری از محافل تعلیم و تربیت به ارتش آمریکا منتقل شد و در دوران جنگ، بسیاری از وسایل مانند پروژکتور و اورهد برای اولین بار ساخته شد و در کنار وسایل دیگری مانند پروژکتورهای اسلاید، لابراتوارهای زبان و شبیه سازیهای آموزش خلبانی در آموزش نظامیان به کار گرفته شد. در این دوران که تا اواسط دههی 1940 به طول انجامید از نظر سرمایهگذاری در تولید فیلمهای آموزشی و وسایل سمعی و بصری رشد بیسابقهای صورت گرفت تا حدی که بسیاری از کارشناسان نقش آن را در نتایج جنگ دوم جهانی قابل توجه شمردهاند. (همان منبع)
تحقیقات تربیتی در زمینهی رسانهها بلافاصله بعد از اختراع و ساخته شدن وسایل و ابزار جدید و به کارگیری آنها در محیطهای آموزشی شکل گرفت. محور اصلی تحقیقات دربارهی رسانهها را، مقایسهی کارایی آموزش یک موضوع واحد از طریق روش سنتی و با استفاده از رسانهی جدید، تشکیل میداد. این تحقیقات با عرضهی هر رسانهی جدید اوج میگرفت و تا عرضهی رسانههای دیگر با تعداد و گسترهی زیاد ادامه پیدا میکرد. برای مثال، وقتی پروژکتور 16 میلیمتری در محیطهای آموزشی معرفی شد، تحقیقات رسانهها به مقایسه عملکرد این رسانه در ایفای نقش آموزش با معلم پرداخت و بسیار جای تعجب بود که اغلب این تحقیقات به این نتیجهگیری منجر میشد که رسانهی جدید در امر آموزش مؤثرتر است.
اما این نتیجه چندان پایدار نبود و تحقیقات (که بدون اغراق تعدادشان به هزارها میرسید) نتایج متناقضی به دست داد. به طور کلی این نتایج را میتوان به سه دسته تقسیم کرد: دستهی اول حاکی از برتری رسانههای جدید بر روشهای سنتی بود؛ دستهی دوم بیانگر عدم وجود تفاوت معنیدار بین رسانههای جدید و روشهای سنتی بود؛ دستهی سوم حاکی از برتری روشهای سنتی بر رسانههای جدید بود. حصول چنین نتایج متناقضی در وهلهی اول محققان را به فکر وا داشت تا در نظارت بر عوامل مؤثر در تحقیقات دقت بیشتری کنند و شاید اغلب محققان، نتایج منتاقض به دست آمده را ناشی از خطاهای آماری و کنترلی در انجام تحقیقات میدانستند و به همین دلیل انجام اینگونه تحقیقات مقایسهای تا مدتی دیگر ادامه یافت. (همان منبع)
گادفری (1967)، تحقیقی را که نقطه عطف مطالعات معتبر در ایالات متحده آمریکا بود با عنوان «وضعیت فنآوری شنیداری-دیداری 1966-1961» انجام داد. اولین تلاش گستردهی نظام داری بود که به منظور بررسی و تحقیق نمونهای از مدارس در زمینهی استفاده از فنآوری شنیداری-دیداری صورت گرفت. دادهها و اطلاعات اساسی از مدیران 2927 مدرسه گردآوری شد. این پژوهش درصد نسبتاً بالایی را برای رواج استفاده ازاین فناوری در دوره ابتدایی گزارش نمود. ولی گزارش تحقیق نشان داد که این دادهها و اطلاعات براساس تنوع موضوع در دورهی متوسطه فرق میکند. موادیا نرمافزارهای سنتی از قبیل: فیلم، فیلم استریپ و نوار ضبط صوت از پرطرفدارترین انواع رسانه بودهاند که معلمان ابتدایی آنها را ترجیح دادهاند. عموماً همین اعمال سلیقه برای معلمان دوره متوسطه نیز رواج داشت.
جوزف اف کاهالاهان ولئو نارداچ کلارک طبق تحقیق خود به این نتیجه رسیدند که استفاده از وسایل کمک آموزشی مستلزم تلاش زیادی است و بسیاری از معلمان حاضر نیستند به خودشان زحمت بدهند تا این وسایل را در تدریس بکار گیرند. (واشقاني فراهاني، 1373، 57 ، ص92 )
در خصوص تاثیراتی که از فیلم تاکنون بررسی شده است، نتایج زیر بدست آمدهاند:
