
ا اپسیلون در پیوست ب گزارش شدهاند.
نتایج جدول 19ـ4 در باب ضرایب پارامتر استاندارد (لامبدایY) متغیرهای مشاهدهشدة متغیر نهفتة سردرگمی هویت نشان میدهند که دامنة این ضرایب از 52/0 تا 60/0 و معنادار است. همچنین الگوی اندازه گیری متغیر نهفتة سردرگمی هویت به ترتیب 35/0، 21/0، 30/0 و 27/0 از واریانس متغیرهای مشاهدهشده را تبیین کرده است. ضمناً نتایج این جدول در مورد ضرایب پارامتر استاندارد رفتار مشکلآفرین مبیّن آن است که ضرایب متغیرهای مشاهدهشده واجد دامنة 23/0 تا 92/0 و از نظر آماری معنادارند و این متغیر نهفته به ترتیب 84/0، 57/0، 47/0، 09/0 و 05/0 از واریانس متغیرهای مشاهدهشده را تبیین کرده است.
ـ شاخصهای برازندگی الگوی پسران
مهمترین شاخصهای برازندگی الگوی ساختاری پسران در جدول 20ـ4 ارائه شده است.
جدول 20ـ4. شاخصهای برازندگی الگوی پسران
مجذور کای
درجه آزادی
سطح معناداری
RMSEA
CFI
SRMR
PGFI
62/832
414
0001/0
064/0
070/ ؛ 058/0
88/0
079/0
69/0
بر اساس نتایج جدول 20ـ4 نسبت مجذور کای به درجة آزادی برابر با 01/2، RMSEA برابر با 064/0، CFI برابر با 88/0، SRMR برابر با 079/0 و PGFI برابر با 69/0 میباشند. این نتایج مبیّن آن است که الگوی پسران از برازش قابل قبولی با دادههای گردآوریشده برخوردار است. الگوی پسران پس از برازش در شکل 3ـ4 نشان داده شده است.
1ـ 5 وارسی فرضیهها و سؤالهای پژوهش در پرتو دادههای کمّی
در سطوری که در پی میآیند، فرضیهها و سؤالهای پژوهش بر مبنای یافتههای حاصل از تحلیل آماری دادهها، بررسی میشوند.
بخش نخست : فرضیه1
ـ مسیرهای بین متغیرهای زیر مثبتِ معنادارند:
مسیر کنشوری خانوادگی (گزارش نوجوان) به انسجام هویت، مسیر کنشوری خانوادگی (گزارش والد) به انسجام هویت، مسیرکنشوری مدرسه به انسجام هویت، مسیر حمایت همسال به انسجام هویت، مسیر سردرگمی هویت به رفتار مشکلآفرین
همانطور که ملاحظه میشود، فرضیة 1 پژوهش از پنج فرضیه فرعی تشکیل شده است که در ادامه هر یک را به تفکیک بررسی میکنیم.
مسیر کنشوری خانوادگی (گزارش نوجوان) به انسجام هویت مثبتِ معنادار است: نتایج جدول 7ـ4 مبیّن آن است که مسیر کنشوری خانوادگی (گزارش نوجوان) به انسجام هویت با ضریب پارامتر استاندارد (40/0 = B) و با t برابر با 10/4 از لحاظ آماری معنادار است؛ بدین ترتیب، این فرضیه تأیید میشود.
مسیر کنشوری خانوادگی (گزارش والد) به انسجام هویت مثبتِ معنادار است: نتایج جدول 7ـ4 حاکی از آن است که مسیر کنشوری خانوادگی (گزارش والد) به انسجام هویت با t کمتر از 96/1 و ضریب پارامتر استاندارد 12/0ـ از لحاظ آماری معنادار نیست؛ در نتیجه، این فرضیه تأیید نمیشود.
مسیر کنشوری مدرسه به انسجام هویت مثبتِ معنادار است: نتایج جدول 7ـ4 حاکی از آن است که این مسیر با ضریب پارامتر استاندارد (12/0 = B) و با t برابر با 40/1 از لحاظ آماری معنادار نیست؛ بدین ترتیب، این فرضیه تأیید نمیشود.
مسیر حمایت همسال به انسجام هویت مثبتِ معنادار است: نتایج جدول 7ـ4 حاکی از آن است که این مسیر با ضریب پارامتر استاندارد صفر و با t برابر با 05/0 از لحاظ آماری معنادار نیست؛ در نتیجه، این فرضیه تأیید نمیشود.
مسیر سردرگمی هویت به رفتار مشکلآفرین مثبتِ معنادار است: نتایج جدول 6ـ4 مبیّن آن است که مسیر سردرگمی هویت به رفتار مشکلآفرین با ضریب پارامتر استاندارد (22/0 = B) و با t برابر با 22/2 از لحاظ آماری معنادار است؛ بدین ترتیب، این فرضیه تأیید میشود.
بخش نخست : فرضیه2
ـ مسیرهای بین متغیرهای زیر منفیِ معنادارند:
مسیر کنشوری خانوادگی (گزارش نوجوان) به سردرگمی هویت، مسیر کنشوری خانوادگی (گزارش والد) به سردرگمی هویت، مسیر کنشوری مدرسه به سردرگمی هویت، مسیر حمایت همسال به سردرگمی هویت، مسیر انسجام هویت به رفتار مشکلآفرین، مسیرکنشوری خانوادگی (گزارش نوجوان) به رفتار مشکلـ آفرین، مسیر کنشوری خانوادگی (گزارش والد) به رفتار مشکلآفرین، مسیرکنشوری مدرسه به رفتار مشکلآفرین، مسیر حمایت همسال به رفتار مشکلآفرین
همانطور که ملاحظه میشود، فرضیة 2 از نه فرضیة فرعی تشکیل شده است که در ادامه هریک را بهطور جداگانه بررسی میکنیم.
مسیر کنشوری خانوادگی (گزارش نوجوان ) به سردرگمی هویت منفیِِ معنادار است: نتایج جدول 7ـ4 مبین آن است که مسیر کنشوری خانوادگی ( گزارش نوجوان) به سردرگمی هویت با ضریب پارامتر استاندارد (69/0ـ = B) و با t برابر با 44/6ـ از لحاظ آماری معنادار است؛ بدین ترتیب، این فرضیه تأیید
میشود.
مسیر کنشوری خانوادگی (گزارش والد) به سردرگمی هویت منفیِِ معنادار است: نتایج جدول 7ـ4 حاکی از آن است که مسیر کنشوری خانوادگی (گزارش والد) به انسجام هویت با t کمتر از 96/1 و ضریب پارامتر استاندارد 07/0 از لحاظ آماری معنادار نیست؛ در نتیجه، این فرضیه تأیید نمیشود.
مسیر کنشوری مدرسه به سردرگمی هویت منفیِِ معنادار است: نتایج جدول 7ـ4 نشان میدهد که این مسیر با ضریب پارامتر استاندارد (01/0 = B) و با t برابر با 08/0 از لحاظ آماری معنادار نیست؛ بدین ترتیب، این فرضیه تأیید نمیشود.
مسیر حمایت همسال به سردرگمی هویت منفیِِ معنادار است: نتایج جدول 7ـ4 حاکی از آن است که این مسیر با ضریب پارامتر استاندارد (09/0ـ = B) و با t برابر با 28/1ـ از لحاظ آماری معنادار نیست؛ بدین ترتیب، این فرضیه تأیید نمیشود.
مسیر انسجام هویت به رفتار مشکلآفرین منفیِِ معنادار است: بر اساس نتایج جدول 6ـ4، این مسیر با ضریب پارامتر استاندارد (07/0= B) و با t برابر با 15/1 از لحاظ آماری معنادار نیست؛ بدین ترتیب، این فرضیه تأیید نمیشود.
مسیر کنشوری خانوادگی (گزارش نوجوان) به رفتار مشکلآفرین منفیِ معنادار است: نتایج جدول 7ـ4 مبیّن آن است که مسیر کنش وری خانوادگی (گزارش نوجوان) به رفتار مشکلآفرین با ضریب پارامتر استاندارد (36/0ـ = B) و با t برابر با 00/3ـ از لحاظ آماری معنادار است؛ بدین ترتیب، این فرضیه تأیید
میشود.
مسیر کنشوری خانوادگی (گزارش والد) به رفتار مشکلآفرین منفیِ معنادار است: نتایج جدول 7ـ4 حاکی از آن است که مسیر کنشوری خانوادگی (گزارش والدین) به انسجام هویت با t کمتر از 96/1 و ضریب پارامتر استاندارد 00/0 از لحاظ آماری معنادار نیست؛ در نتیجه، این فرضیه تأیید نمیشود.
مسیر کنشوری مدرسه به رفتار مشکلآفرین منفیِ معنادار است: نتایج جدول 7ـ4 مبیّن آن است که مسیر کنشوری مدرسه به رفتار مشکلآفرین با ضریب پارامتر استاندارد (15/0ـ = B) و با t برابر با 97/1ـ از لحاظ آماری معنادار است؛ در نتیجه، این فرضیه تأیید میشود.
مسیر حمایت همسال به رفتار مشکلآفرین منفیِ معنادار است: نتایج جدول 7ـ4 نشان میدهد که مسیر حمایت همسال به رفتار مشکلآفرین با ضریب پارامتر استاندارد (02/0= B) و با t برابر با 28/0 از لحاظ آماری معنادارنیست؛ در نتیجه، این فرضیه تأیید نمیشود.
بخش دوم: سؤال 1
تا چه حد رابطة عوامل بافتی (کنشوری خانوادگی، کنشوری مدرسه و حمایت همسال) با رفتار مشکلـ آفرین، مستقیم یا غیر مستقیم از خلال فرایندهای هویت شخصی (انسجام هویت و سردرگمی هویت) است؟
بر اساس نتایج جدول 7ـ4، رابطة کنشوری خانوادگی (گزارش نوجوان) با متغیرهای هویت (انسجام هویت و سردرگمی هویت) از لحاظ آماری معنادار است و دیگر متغیرها با هیچ یک از متغیرهای هویت رابطة معناداری ندارد. برای همین، میزان رابطة غیر مستقیم را صرفاً برای کنشوری خانوادگی (گزارش نوجوان) بررسی کردیم. برای محاسبة این میزان ( نقل از شوارتز و دیگران، 2005)، در ابتدا دو ضریب مسیر استانداردی که هر مسیر غیر مستقیم را تشکیـل مـیدادند، در یکدیگر ضرب شدند. بـرای بررسـی میـزان رابطـة غیـر مستقیم کنشوری خانوادگی از خلال هویت منسجم، با توجه به نتایج جدول 7ـ4، دو ضریب مسیر استاندارد (الف) بین کنشوری خانوادگی و انسجام هویت (40/0) و (ب) بین انسجام هویت و رفتار مشکلآفرین (07/0) را در یکدیگر ضرب کردیم ( 03/0) . برای بررسی میزان رابطة غیر مستقیم کنشوری خانوادگی از خلال هویت سردرگم، با توجه به نتایج جدول 7ـ4، دو ضریب مسیر استاندارد (الف) بین کنشوری خانوادگی و سردرگمی هویت (69/0ـ) و (ب) بین سردرگمی هویت و رفتار مشکلآفرین (22/0) را در یکدیگر ضرب کردیم (15/0ـ ). سپس برای محاسبة اینکه چند درصد از کل رابطة بین کنشوری خانوادگی و رفتار مشکلآفرین بهطور غیر مستقیم از خلال متغیرهای هویت عمل کرده است، مجموع این دو حاصلضرب، یعنـی، 03/0 و 15/0ـ بـا ضریب مسـیر مستقیـم کـنشوری خـانـوادگی با رفتـار مشکـلآفـریـن (36/0ـ)،
]48/0ـ ) = 36/0ـ )+ (03/0+) + (15/0ـ)[ محاسبه و هر ضریب مسیر غیر مستقیم بر این مجموع تقسیم شد. برای ضریب مسیر غیر مستقیم انسجام هویت (05/0ـ = 48/0ـ ÷ 03/0) و برای ضریب مسیر غیر مستقیم سردرگمی هویت (25/0= 48/0ـ ÷ 15/0ـ) به دست آمد. بدین ترتیب، انسجام هویت 5 درصد و سردرگمی هویت 25 درصد از رابطة بین کنشوری خانوادگی و رفتار مشکلآفرین در اوایل نوجوانی را تبیین کردند. بنابر براین رویهمرفته، دو متغیر هویت 30 درصد کل رابطة مستقیم و غیر مستقیم بین ادراکات نوجوانان از کنشوری خانوادگی و سطوح اشتغال آنها را به رفتارهای مشکلآفرین را در اوایل نوجوانی تبیین کردند.
بخش دوم: سؤال فرعی 1
آیا انسجام هویت، اثر واسطهگر در رابطة بین عوامل بافتی (کنشوری خانوادگی، کنشوری مدرسه، حمایت همسال ) و رفتار مشکلآفرین دارد؟
بر اساس نتایج جدول 6ـ4 و 7ـ4، انسجام هویت با کنشوری خانوادگی (گزارش نوجوان) رابطة معنادار داشت ولی با رفتار مشکلآفرین رابطة معناداری را نشان نداد. برای همین، انسجام هویت به عنوان متغیر واسطهگر درنظرگرفته نشد.
بخش دوم: سؤال فرعی 2
آیا سردرگمی هویت در رابطة بین عوامل بافتی (کنشوری خانوادگی، کنشوری مدرسه، حمایت همسال ) و رفتار مشکلآفرین، اثر واسطهگر دارد؟
همانطور که در پاسخ به پرسش اول مطرح شد، از کلیة متغیرهای برونزای پژوهش صرفاً اثر کنش ـ وری خانوادگی (گزارش نوجوان) بر رفتار مشکلآفرین بهطور غیر مستقیم از خلال متغیرهای هویت عمل میکرد. برای همین، بررسی اثر واسطهگر هویت شخصی صرفاً در رابطة بین کنشوری خانوادگی (گزارش نوجوان) و رفتار مشکلآفرین بررسی شد. بر اساس نتایج جدول6ـ4 و 7ـ4، متغیر سردرگمی هویت، هم با کنشوری خانوادگی و هم با رفتار مشکلآفرین رابطة معناداری داشت؛ بدین ترتیب، در پژوهش حاضر سردرگمی هویت به عنوان متغیر واسطهگر بالقوه درنظرگرفته شد. برای آزمون واسطهگری نسبی، از آزمون توزیع نامتقارن حاصل ضرب (مک کینون و دیگران، 2002) بهره گرفته شد. این آزمون مبتنی است بر توزیع حاصل ضرب دو مسیر غیر استانداردی که مسیر واسطهگری را تعیین میکنند. اگر 95 درصد فاصلة اطمینان برای این حاصل ضرب شامل صفر نگردد، واسطهگری نسبی تأیید میشود. در پژوهش حاضر، به سه دلیل از این روش به جای روش سنتی بارون و کنی (1986) سود جستیم: (الف) هدف این بود که مسیرهای واسطهگری چندگانه (یعنی، هم از خلال انسجام هویت، هم سردرگمی هویت) آزمون شود؛ (ب) آزمون قویتری است و (پ) برای الگویابی معادلة ساختاری مناسبتر است (مک کینون و دیگران،2002). همانطور که پیشتر بیان شد، مک کینون و دیگران (2002) به واسطهگری نسبی قائلاند و چنین استدلال میکنند که واسطهگری کامل وجود ندارد.
در پژوهش حاضر برا
