زبان حاکم بر داوری آزادند و میتوانند زبان کشور یکی از طرفین معامله یا زبان کشوری که داوری در آنجا جریان خواهد داشت و یا زبان دیگری که مورد توافق طرفین باشد.
پیشنهادات
1ـ در خصوص زمان آغاز داوری با توجه به این که زمانی را که طرفین تعیین میکنند ممکن است با زمانی که قانون مربوطه معین میکند متفاوت باشد باید مراقب بود که نسبت به مرور زمان کدام زمان قاطع است. همچنین زمان قانونی را از کدام قانون (قانون محل داوری یا قانون حاکم بر دعوا) باید ملاک قرار داد.
2ـ تعیین نوع داوری که به طور کلی منحصر است به داوری موردی و داوری سازمانی یکی از مسایل اساسی برای طرفین میباشد که باید با توجه به وضعیت تناسب و ارتباط هر موضوع و با دقت صورت گیرد.
3ـ نصب داور و قبول داوری توسط او از شرایط اساسی به جریان افتادن موافقتنامه داوری است. توصیه میشود این نصب و قبول داور به صورت کتبی انجام شود. زیرا عدم تعیین داور، نخستین مشکل جریان رسیدگی داوری است.
4ـ در انجام یا رسیدگی داوریهای بینالمللی دیوانهای داوری باید داوری را با طرحی مشتمل بر دستورالعملها و زمانبندی و ابلاغ آن به طرفین در قالب یک دستور یا قرار آغاز نمایند. دستورالعملها به ویژه بدون زمانبندی دیوان را یاری خواهند رساند تا دعوا را مدیریت کند و روال مرتب و منظمی را برای طرفین تعیین نماید.
5ـ استقلال و بیطرفی داور از شرایط بنیادین جریان داوری است و قواعد و قوانین داوری به صراحت یا به طور ضمنی آنها را الزامی دانستهاند. بنابراین چنانچه در خصوص وجود این شرایط در داور تردید عینی وجود داشته باشد، داور خود باید از پذیرش دعوت طرفین به داوری خودداری نماید یا دستکم وضعیت خود را که باعث تردید در استقلال یا بیطرفی او میباشد به طور کتبی به اطلاع طرفین یا سازمان داوری برساند.
6ـ داوری در نهایت تصمیم یک شخص غیر دولتی و خصوصی است که بر منافع یا حقوق چند شخص تاثیر میگذارد در حالی که او نماینده هیچ یک از آنها نیست. داور به عنوان نماینده یا وکیل طرفین دعوا که او را منصوب کردهاند عمل نمیکند و از او انتظار نمیرود که خواسته و اراده آنها را بیان نماید. از داور خواسته شده است بر اساس اصول یا استانداردهای خاصی به طور مستقل تصمیم بگیرد. رای داوری بیان اراده خود او میباشد. البته داور نمیتواند سلیقهای یا به هر صورت بخواهد تصمیمگیری نماید. بلکه او باید بر اساس وجدان و با به کارگیری تمام سعی خود تصمیمی عادلانه اتخاذ نماید در غیر این صورت او اعتماد طرفین را از دست خواهد داد و معتمد آنها نخواهد بود.
منابع و مآخذ
1. اشمیتوف، کلایوام، حقوق تجارت بینالملل، ترجمه بهروز اخلاقی و دیگران، سمت، جلد دوم، چاپ اول، پاییز 1378.
2. امیر معزی، احمد، داوری بینالمللی در دعاوی بازرگانی، نشر دادگستر، چاپ اول، تابستان 1387.
3. انصاری معین، پرویز، قواعد بازنگری شده داوری آنسیترال، چاپ میزان، چاپ اول، زمستان، 89.
4. جعفری لنگرودی، محمدجعفر، ترمینولوژی حقوق، انتشارات گنج دانش، چاپ ششم، 1372.
5. جنیدی، لعیا، اجرای آرای بازرگانی خارجی، نشر شهر دانش، چاپ دوم، 1387.
6. جنیدی، لعیا، نقد و بررسی تطبیقی قانون داوری تجاری بینالمللی، انتشارات دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، سال 1378.
7. دادخواه، محمدرضا، حقوق بازرگانی بینالمللی علمی ـ کاربردی، نشر شهرآشوب، چاپ پنجم، 1389.
8. صفایی، سیدحسین، حقوق بیع بینالمللی با مطالعه تطبیقی، موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، چاپ دوم، 1387.
9. صلح چی، محمدعلی، حل و فصل مسالمتآمیز اختلافات بینالمللی، نشر میزان، چاپ دوم، زمستان 89.
10. طارم سری، مسعود، حقوق بازرگانی بینالمللی، شرکت چاپ و نشر بازرگانی، چاپ چهاردهم، مهر 89.
11. کاکاوند، محمد، جرح داوران دیوان داوری دعاوی ایران ـ ایالات متحده، نشر شهر دانش، چاپ دوم، 1387.
12. محبی، محسن، دیوان بینالمللی داوری اتاق بازرگانی بینالمللی، کمیته ایرانی اتاق بازرگانی بینالمللی چاپ اول، 1389.
13. محبی، محسن، نظام داوری اتاق بازرگانی بینالمللی، انتشارات کمیته ایرانی اتاق بازرگانی بینالمللی، چاپ اول، 1388.
14. موسیزاده، رضا، سازمانهای بینالمللی، بنیاد حقوقی میزان، چاپ چهاردهم، زمستان 88.
15. نیکبخت، حمیدرضا، داوری تجاری بینالمللی «آیین داوری» نشر موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی، چاپ اول، 1388.
16. واعظی، محمود، میانجیگری در نظریه و عمل، مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه، چاپ اول، تابستان 87.
مقاله
1. پورسید، بهزاد، مروری اجمالی بر مکانیسم حل و فصل اختلاف در سازمان تجارت جهانی، مجموعه مقالات همایش بررسی جنبههای حقوقی سازمان تجارت جهانی موسسه مطالعات بازرگانی، 1375.
2. نشریه اتاق بازرگانی و صنایع و معادن جمهوری اسلامی ایران، شماره 33، مهر 1388.
پایان نامه
1. ساعد، نادر، مرجع حل و فصل اختلاف در سازمان تجارت جهانی، ترجمه و تشریح محسن محبی، فصلنامه دیدگاههای حقوقی شماره 7، 1376.
2. کاکاوند، محمد، انواع شرط حل و فصل اختلاف در قرارداد و آثار آن، ماهنامه اتاق بازرگانی و صنایع و معادن جمهوری اسلامی ایران، شماره 33، مهر 1388.
سایت
www.ghavanin.ir 90/9/15
www.Teclaw.ir 90/9/15
www.ICCIM.ir 90/9/15
ضمائم
قواعد داوری اتاق بازرگانی بینالمللی
(قابل اجرا از اول ژانویه 1998 مطابق 11 دی 1376)
مقررات کلی
ماده 1 ـ دیوان بینالمللی داوری
1ـ دیوان بینالمللی داوری («دیوان») اتاق بازرگانی بینالمللی («اتاق»)، رکن داوری وابسته به اتاق میباشد. «اساسنامه دیوان» منضم به این قواعد است. (ضمیمه شماره 1). اعضای دیوان توسط شورای اتاق منصوب می‌شوند. وظیفه دیوان عبارت است از تدارک و تمهید حل و فصل اختلافات تجاری که واجد طبع بینالمللی باشند، بر طبق قواعد داوری اتاق («قواعد»). مع‌ذلک در صورتی که طرفین در موافقتنامه داوری خود به دیوان اجازه داده باشند، دیوان می‌تواند حل و فصل اختلافات تجاری را که فاقد طبع بینالمللی باشد نیز مطابق این قواعد تمهید و تدارک کند.
2ـ دیوان رأساً به دعاوی رسیدگی نمیکند. وظیفه دیوان عبارت است از اطمینان از اجرای این قواعد. دیوان، «قواعد داخلی» خود را تهیه وتدوین خواهد کرد. (ضمیمه شماره 2 قواعد)
3ـ رئیس دیوان، یا در غیاب او یا به درخواست او، یکی از نواب رئیس‌دیوان اجازه دارد تصمیمات فوری را از طرف دیوان اتخاذ نماید، مشروط به اینکه تصمیم مزبور را به اولین جلسه بعدی دیوان اطلاع دهد.
4ـ همانطور که در قواعد داخلی دیوان پیش‌بینی شده، دیوان می‌تواند برای تصمیمگیری در موضوعات خاص اختیارات خود را به کمیته یا کمیته‌هایی مرکب از اعضای دیوان واگذار نماید، مشروط به اینکه تصمیمات کمیته مذکور به اطلاع اولین جلسه بعدی دیوان برسد.
5ـ مقر دبیرخانه دیوان («دبیرخانه») که تحت ریاست دبیرکل دیوان («دبیر کل») عمل میکند، در محل اداره مرکزی اتاق میباشد.
ماده 2 ـ تعاریف
1ـ دراین قواعد:
(1) «مرجع داوری» به معنای مرجع متشکل از یک یا چند نفر داور است.
(2) «خواهان» به معنای یک یا چند خواهان، و «خوانده» نیز به معنای یک یا چند خوانده است.
(3) «رأی» از جمله شامل رأی موقت، رأی جزئی یا رأی نهایی است.
ماده 3 ـ ابلاغ‌های کتبی، مراسلات، مواعد زمانی
1ـ کلیه لوایح و سایر مراسله‌هایی که هر‌یک از طرفهای دعوی تسلیم میکند و نیز مدارک منضم به آنها باید به تعداد نسخه‌های کافی تهیه شود به نحوی که یک نسخه به هر یک از طرفهای دعوی، یک نسخه به هر یک از داورها، و یک نسخه به دبیرخانه دیوان داده شود. نسخه‌ای از کلیه مراسلاتی که مرجع داوری با طرفین انجام می‌دهد، باید به دبیرخانه نیز ارسال شود.
2ـ کلیه ابلاغ‌ها یا مراسلات که دبیرخانه و مرجع داوری انجام می‌دهند به آخرین آدرس طرف مربوط یا نماینده او که آدرس آن طرف محسوب میشود و توسط خود آن طرف یا طرف مقابل اعلام شده، ارسال میشود. ابلاغ‌ها یا مراسلات ممکن است از طریق تحویل دستی در قبال رسید، پست سفارشی، پست سریع، دورنگار، تلکس، تلگرام یا سایر طرق ارتباط از راه دور که متضمن ثبت و ضبط سابقه ارسال باشد، انجام گیرد.
3ـ تاریخ هر ابلاغ یا مراسله، همان تاریخی محسوب میشود که ابلاغ یا مراسله مربوط توسط مخاطب یا نماینده او دریافت شده، یا اگر مطابق مقررات بند قبل ارسال شده، دریافت می‌گردید.
4ـ مواعد زمانی مذکور در این قواعد یا مهلت‌هایی که تحت این قواعد تعیین میشود، از روز بعد از تاریخی که ابلاغ‌ها یا مراسلات طبق بند قبل دریافت شده تلقی می‌گردد، شروع میشود. اگر در کشوری که ابلاغ یا مراسله مربوط انجام شده تلقی میشود، روز بعد از ابلاغ، تعطیل رسمی یا روز غیرکاری باشد، مهلت از اولین روز بعد از تعطیل یا روز غیرکاری آغاز خواهد شد. تعطیلات رسمی و ایام غیرکاری جزو مهلت محسوب میشود. اگر آخرین روز مهلت در کشوری که ابلاغ یا مراسله دریافت شده محسوب میشود، مصادف با تعطیل یا روز غیرکاری باشد، مهلت در پایان اولین روز بعد از آن منقضی خواهد شد.
شروع داوری
ماده 4 ـ درخواست داوری
1ـ طرفی که می‌خواهد به داوری مطابق این قواعد مراجعه کند، باید درخواست داوری خود را («درخواست») به دبیرخانه تسلیم‌کند و دبیرخانه موظف است وصول آن را با ذکر تاریخ وصول، به خواهان و خوانده ابلاغ کند.
2ـ تاریخ وصول درخواست داوری به دبیرخانه، از جمیع جهات تاریخ شروع جریان داوری محسوب میشود.
3ـ درخواست داوری باید، از جمله، مشتمل بر موارد زیر باشد:
الف ـ اسم کامل، مشخصات و آدرس هر یک از طرفین؛
ب ـ توضیح ماهیت اختلافات و نیز اوضاع و احوالی که منجر به بروز ادعا شده است؛
ج ـ بیان خواسته مورد تقاضا، و حتی‌المقدور ذکر مبلغ خواسته؛
د ـ ذکر قرارداد مربوط و خصوصاً موافقتنامه داوری؛
ه ـ توضیح درباره تعداد داوران و نحوه انتخاب ایشان بر طبق مواد 8 و 9 و 10 این قواعد و نیز معرفی داور مربوط، مطابق مواد مذکور؛
و ـ اظهار نظر درباره محل داوری، قانون حاکم و زبان داوری.
4ـ خواهان مکلف است درخواست داوری خود را به تعداد نسخ لازم طبق ماده 3 (1)، تسلیم کند و نیز پیش‌پرداخت هزینه‌های اداری را مطابق ضمیمه 3 این قواعد (هزینه‌های داوری و حق‌الزحمه داوران) که در تاریخ تقدیم درخواست لازم‌الاجرا است، پرداخت نماید. در صورتی که خواهان به این تکالیف عمل نکند دبیرخانه مهلتی را جهت رعایت آنها توسط خواهان تعیین خواهد کرد که در صورت عدم رعایت، پرونده بسته خواهد شد، بدون اینکه به حق خواهان برای طرح مجدد همان ادعا در تاریخ بعدی و طی درخواست داوری جدید لطمه‌ای وارد شود.
5ـ دبیرخانه پس از دریافت درخواست داوری و ضمایم آن در نسخ کافی و پس از آن که پیش‌پرداخت مقرر را دریافت نمود، نسخه‌ای از آن را جهت «پاسخ به درخواست داوری» برای خوانده ارسال میکند.
6ـ در صورتی که درخواست داوری راجع به روابط حقوقی باشد که در مورد آن قبلاً بین همان طرفین جریان داوری تحت این قواعد مطرح شده، دیوان داوری اتاق می‌تواند به درخواست یک طرف، ادعاهای مطروحه در درخواست داوری جدید را در داوری مقدم ادغام و ضمیمه نماید، مشروط به اینکه در داوری مقدم هنوز قرارنامه داوری به امضا نرسیده باشد یا دیوان آن را تصویب نکرده باشد. اما پس از امضای قرارنامه داوری یا تصویب آن در دیوان،
