كه يكي از روشهاي پيشرفته درعلم نگهداري و تعميرات محسوب مي‌شود دارای مزیتهای زیادی نسبت به روشهای گذشته نگهداری و تعمیرات که قبلا توضیح داده شد می باشد این روش دارای قابلیت اطمینان بسیار بالایی است. به این معنی که احتمال توقف تجهیزی که تحت این روش نگهداری و تعمیرات قرار گیرد، بسیار پایین می آید و در ضمن باعث افزایش عمر اینگونه تجهیزات نیز می‌گردد البته مطلب حائز اهمیت این است که این روش به هزینه زیاد نیاز دارد و برای اجرای آن می بایست بر آوردهای اقتصادی لازم صورت پذیرد. اجرای این روش در شركت فولاد آلياژي ايران از سال 1383 شروع گرديد و به طور كلي به پيمانكار واگذار شد. رو‌شهايي كه برايCM درفولاد آلياژي ايران انجام مي‌گردد شامل موارد ذيل مي‌باشد:
آناليز روغن
آناليز ارتعاش تجهيزات دوار
حرارت سنجي
ضخامت‌سنجي شبكه سيالات
در شركت فولاد آلياژي ايران انتخاب تجهيزاتي كه بايد تحت CM قرار بگيرند در ابتدا بر عهده واحد بازرسي كارخانه بود وا ين واحد نيز با مشخص نمودن9 معيار زير از واحدهاي مختلف خواستار اعلام ليست تجهيزاتي كه بايد تحت CM قرار بگيرند شد كه اين 9 معيار‌به شرح ذيل مي‌باشند :
ميزان اهميت تجهيزوتاثير توقف تجهيز در خط توليد
توان موتور
ميزان كاركرد در شبانه روز
ميزان كاركرد در سيكل كاري
ميزان خسارت تجهيز در اثر توقف ناگهاني
ميزان استعداد تجهيز براي نابالانسي (به عنوان مثال فن‌هااستعداد بالايي براي نابالانسي دارند).
ميزان سرمايه‌گذاري يا قيمت تجهيز
محدوديتهاي موجود نظير تعداد تجهيز طرف قرار داد ،نفرات پرسنل پيمانكار ،تعداد دستگاه اندازه گيري ،مبلغ قرارداد
ميزان استعداد تجهيز براي ناهم محوري5
در واحدهاي مختلف برای انتخاب اين تجهيزات از معيار‌ها‌ي فوق الذکر در بالا وسایر معيارها استفاده می شود.
درمورد ضرورت انجام این تحقیق با توجه موارد زير امر نگهداري وتعميرات تجهيزات بسيار مهم مي‌باشد:
وجود فلز مذاب در داخل سيستم‌ها‌ي توليدي كه در صورت خرابي ماشين و سيستم‌ها‌ي انتقال و انجماد فلز در مسير ،تخليه فلز منجمد را مستلزم صرف وقت وهزينه زياد مي‌نمايد.
وجود مواد با حرارت‌ها‌ي بالا و داراي خواص خورندگي ،چسبندگي ،كه روند فرسايش تجهيزات را افزايش مي‌دهد.
پيوستگي خط توليد ودرنتيجه ركوددر مراحل توليد در اثر از كار افتادگي يكي اززير سيستم‌ها
وسعت سطح كارگاه‌ها و فواصل زياد بين كارگاه‌ها كه امكان دريافت سريع خدمات اضطراري را كاهش مي‌دهد.
كاريكنواخت وشبانه روزي كه نياز به وجود گروه‌ها‌ي آماده به كار نگهداري وتعميرات وهمچنين دسترسي سريع به خدمات مهندسي وخدمات پشتيباني نظير دسترسي به نقشه‌ها و قطعات يدكي كه نياز به برنامه ريزي و مهيا نمودن زير ساختها دارد.
با توجه به مراتب ياد شده بايد اذعان نمود كه در شركت فولاد موقعيت امور نگهداري وتعميرات حداقل در سطوحي همسان با امور توليد قرار ميگيرد.
با توجه به استفاده از تجهيزات خاص روشCM بسيار هزينه بر است و شركت‌ها‌ي مختلف تجهيزاتي راكه واقعا نياز به پايش مداوم دارند تحت CM قرار می دهند مشكلي كه در اينجا وجود دارداين است كه معيار‌ها‌ي كاملا تبيين شده اي كه بتوان بر اساس آن تجهيزات را انتخاب نمود وجود ندارد وهمچنين اهميت تجهيزات مختلف در مقايسه با تجهيزات ديگر مشخص نمي‌باشد .و تجهيزات امتياز خاصي بر اساس اهميت دارا نيستند.
در حاليكه در صورت عدم دقت در انتخاب تجهيزات شركت هزينه اضا فه اي را براي CM متحمل شده واين در حالي است كه تجهيزاتي كه واقعا بايد تحت CM قرار گيرند انتخاب نمي‌گردند ودر حقيقت اين كار باعث هدر رفتن سرمايه شركت شده و در بعضي از مواقع خسارات جبران ناپذيري را به خاطر توقفات در تجهيزات به شركت تحميل مي‌نمايد كه با توجه به وضعيت تا مين قطعات يدكي تجهيزات اين لطمه چندين برابر تا ثير از خود نشان مي‌دهد.
1-6- محدودیت‌ها‌ی تحقیق
مهمترین محدودیت‌ها‌یی که محقق در تحقیق حاضر با آن مواجه شده است شامل موارد ذیل می باشد :
در پژوهش حاضر با توجه به اینکه برای تعیین وزن معیارها نیاز بود تا از مدیران ارشد شرکت استفاده گردد جمع آوری اطلاعات بسیار زمان گیر ومشکل بود.
با توجه به اینکه برای اولویت بندی نهایی تجهیزات نیاز بود تا از افرادی استفاده گردد تا با تمام تجهیزات شرکت آشنایی لازم را داشته و سابقه کار مفید در بخش‌ها‌ی ذیربط را داشته باشند و همچنین مدیران ارشد نیز وقت پاسخگویی به این سئوالات را نداشتند جامعه آماری به 25 نفربرای تعیین اولویت تجهیزات کاهش پیدا نمود.
تعداد بسیار زیاد تجهیزات در شرکت باعث شد تا تجهیزاتی که تا به حال خراب نشده اند و همچنین تجهیزاتی که تهیه آنها از داخل کشور ممکن می باشد کنار گذاشته شده و همچنین با توجه به اهمیت بسیار بیشتر خطوط تولید پیوسته (فولاد سازی ،نورد سنگین ،نورد سبک )تجهیزات مربوط به این خطوط آورده شود .که در مجموع شامل 100 تجهیز گردید .
1-7- فصل بندی تحقیق
در فصل اول گزارش تحقیق به طرح مساله و اهمیت آن ،اهداف تحقیق ،دامنه تحقیق ،و محدودیت‌ها‌ی تحقیق پرداخته شده است .در فصل دوم ،ادبیات تحقیق گرد آوری و مورد بررسی قرار گرفته و پس از بررسی نقاط قوت وضعف به بررسی معیارهایی که در ادبیات تحقیق در مورد نگهداری و تعمیرات به کار رفته بیان شده است وهمچنین در مورد ANP و TOPSIS فازی نیز مطالبی بیان شده است .در فصل سوم در مورد روش کلی انجام تحقیق وهمچنین جداول بدست آمده ومعیارهای نهایی شده به همراه وزن نهایی آنها مطالبی بیان شده است .در فصل چهارم به تجزیه و تحلیل داده‌ها‌ی بدست آمده پرداخته شده و در فصل پنجم به شرح نتایج بدست آمده پرداخته شده است وهمچنین پیشنهادات در مورد تحقیقات بعدی بیان شده است .
1-8- شرح واژه‌ها و اصطلاحات به کار رفته در تحقیق
روش نگهداری وتعميرات CM
یکی از متدهای به روز دنیا در نگهداری و تعمیرات محسوب می گردد كه در آن براساس برنامه زمانبندي مشخص كنترل و بازديدهايي از نقاط مختلف ماشين صورت مي‌پذيرد وتعميرات سطحي انجام شده واطلاعات جمع آوري شده جهت تصميم گيري در مورد تعميرات پيشگيرانه ثبت مي‌شود.
دراين نوع تعميرات بر اساس بعضي از فاكتورهاي تجهيز مانند صدا،ارتعاش وروغن و رسم نمودارهاي حاصل از تجزيه وتحليل اين فاكتورها پيش بيني مي‌كنند كه قطعه تا چه مدتي ديگر مي‌تواند كار كند ويا اينكه چه مشكل عمده اي را دارد كه بايد تعمير گردد.در این تحقیق منظور از تجهیز دستگاهی مشتمل بر چندین قطعه که این قطعات به یکدیگر وصل شده و وظیفه خاصی را انجام می دهند.بعنوان مثال پمپ هیدرولیک کوره 1 مشتمل بر 140قطعه می باشد که مجموع این قطعات تجهیز پمپ هیدرولیک کوره 1 را بوجود می آورند.
فولاد آلیاژی ایران
یکی از بزرگترین شرکت‌ها‌ی تولید کننده فولاد در سطح کشور محسوب شده وسالیانه ظرفیت تولید 230 هزار تن انواع فولاد آلیاژی را دارا می باشد دارای دو کوره ذوب 40 تنی بوده و همچنین شامل کارخانجات فولاد سازی ،نورد سنگین ،نورد سبک ،عملیات حرارتی می باشد .
منطق فازی
منطق فازی شامل طیف وسیعی از تئوری‌ها وتکنیک‌ها می شود که براساس 4 مفهوم بیان شده است که این 4 مفهوم شامل :مجموعه‌ها‌ی فازی،متغیرهای کلامی،توزیع احتمال و قوانین اگر آنگاه فازی (YEN AND LANGAN 1999) می باشد .
1-9-دامنه زمانی
این پژوهش از ابتدای تابستان 1388 تا انتهای آذر ماه در شرکت فولاد آلیاژی ایران انجام گردید .
1-10- جامعه تحقیق
جامعه این تحقیق خبرگان شرکت که به دو دسته 1)خبرگان مدیریتی 2)خبرگان کارشناسی تقسیم ميگردند و همچنین از نظر تجهیزات نیز آنهایی در نظر گرفته شده که در خطوط فولاد سازی ،نورد سنگین ، نورد سبک وجود داشته واز خارج از کشور تهیه شده وحداقل یک مرتبه تا به حال تعویض شده باشد.
1-11- روش تحقیق
با توجه به اینکه تحقیق حاضر در شرکت فولاد آلیاژی ایران انجام شده است نوع تحقیق بر اساس هدف کاربردی می باشد و بر اساس چگونگی بدست آوردن داده‌ها‌ی مورد نیاز، تحقیق حاضر از نوع توصیفی واز شاخه پیمایشی (تحلیلی) محسوب می شود .
فصل دوم
مروری بر ادبیات موضوع
2-1- مقدمه
با توجه به اینکه یکی از اهداف اساسی در هر کار خانه دستیابی به سود بالاتر می باشد و هر کارخانه در صدد آن است تا هزینه‌ها ی عملیاتی خود را تا حد ممکن کاهش دهد، واحد نگهداری و تعمیرات در هر کارخانه می تواند نقش بسزایی در این امر داشته باشد.
بیشتر شرکت‌ها دارای تجهیزات و ماشین‌ها‌ی مختلفی هستند که هر کدام از آنها نیز پایایی، ایمنی و نرخ خرابی متفاوتی دارند. واضح است که باید استراتژ ی‌ها‌ی تعمیراتی مختلفی را برای ماشین‌ها‌ی مختلف اتخاذ نمود.برای انتخاب استراتژی مناسب تعمیرات ماشین‌ها ی مختلف در موسسات تولیدی گوناگون ، باید یک سری معیارهای مقایسه از قبیل ایمنی و یا هزینه و…. ، مورد توجه قرار گیرد.بنابراین باید از روش‌ها ی MCDM6 برای این تصميم‌گيري استفاده کرد .
مباحث مربوط به نگهداری و تعمیرات، چه در حیطه صنعت و چه در حیطه خدمات از دیرباز مورد مطالعه بوده اند . می توان به اختصار بیان نمود که اهداف عمده این شاخه عبارتند از : افزایش قابلیت اطمینان، کاهش هزینه‌ها، کاهش زمان از کارافتادگی وهمچنین بالا بردن ایمنی می باشد . با گذشت زمان و پیشرفت تکنولوژی و محصولات، سیستمها به طور ناخواسته دچار پیچیدگی بیشتری می گردند و مسایل مطرح در زمینه نگهداری و تعمیرات نیز در این راستا گسترده تر می شوند .منطق فازی یا منطق نادقیق در عین جدید بودن، به علت بعد واقع گرایانه آن در برخورد با مسایل با سرعت زیادی جای خود را در شاخه‌ها ی مختلف علوم باز نموده است.
2-2- ادبيات تحقيق نگهداري وتعميرات
سياست مناسب تعميرات مي‌تواند نقش بسيار مهمي‌در دسترس پذيري7 و پايايي 8، کيفيت توليد، و ايمني سيستم داشته باشد.
بطور کلی نگهداری و تعميرات را مي توان به دو بخش عمده تقسيم نمود :(شیر محمدی علی ،1381)
نگهداري وتعميرات اصلاحی9
نگهداري وتعميرات پيشگيرانه10
تعميرات اصلاحی نوعی از تعميرات است که بعد از خرابی سيستم به وقوع مي پيوندد و هدف آن جلوگيری از رخداد حوادث ناشی از خرابی است . تعميرات پيشگيرانه نوعی از تعميرات است که قبل از خرابی سيستم به وقوع مي‌پيوندد و هدف آن حفظ حالت سيستم در وضعيتی کاملاً مشخص است که از طريق بازرسی، شناسايی وپيشگيری از وقوع خرابی انجام ميگيرد تعميرات پيشگيرانه نيز خود شامل 3 بخش است:
تعميرات مبتنی بر زمان11
تعميرات مبتنی بر شرايط12
تعميرات پيشگويانه13
روشهاي نگهداري و تعميرات از دیدگاه دیگر مي‌توان به 4 بخش تقسيم نمود: تعميرات اصلاحي، تعميرات مبتني برزمان، تعميرات مبتني بر شرايط و تعميرات پيشگويانه. مسأله انتخاب سياست مناسب تعميرات را مي‌توان به نوعي يک مسأله تصميم گيري چند معياره (MCDM) دانست (شهانقي ، شفيعي ، جهان،1387)
2-2-1- بررسي استراتژ يهاي مختلف تعميرات
در اینجا پنج استراتژی نگهداری وتعمیرات که در متون علمی بیشتر از آنها یاد شده است بیان می گردد :
2-2-1-1- تعميرات اصلاحي :
تعميرات اصلاحي را تعميرات مبتني بر خرابي يا تعميرات از کارافتادگي نيز مي‌نامند. دراين نوع از تعميرات ،قبل از وقوع خرابي هيچ گونه تعميراتي صورت نمي‌پذيرد تعميرات اصلاحي در واقع همان استراتژي قديمي‌تعميراتي است که هنوز در برخي صنايع اعمال مي‌شود. اگر چه اين نوع از تعميرات اغلب خسارات جدي به تجهيزات و پرسنل وارد مي‌کند، اما از آن در صنايعي که سود حاشيه اي آنها زياد است استفاده مي‌شود .بنابراين شرکت‌ها‌يي که بازار آنها کوچک و سود حاشيه اي آنها کم است وادار مي‌شوند تا از رو شها ي موثر تري استفاده کنند.
2-2-1-2-تعميرات مبتني بر زمان :
در اين روش نگهداري و تعميرات، بر طبق مشخصه‌ها‌ي پايايي تجهيزات، به منظور کاهش اثرات خرابي‌هاي اتفاقي، ماشي
