
انرژی در بلندمدت
وجود رابطه علی دوسویه میان رشد اقتصادی و مصرف انرژی
انرژی عامل محدودکننده رشد اقتصادی
نتیجه منفی شوکهای عرضه انرژی بر تولید
فرزین و باند81
(2006)
اثر دموکراسی بر کیفیت محیط زیست
45 کشور
1994-1972
انتشار SO2
Polity
GDP سرانه
دادههای تابلویی
جوامع دموکراتیک نسبت به جوامع اقتدارگرا کیفیت زیستمحیطی بهتری را ارائه میدهند.
نابرابری توزیع درآمد، توزیع سنی، آموزش و شهرنشینی میتوانند موجب تخفیف و یا تشدید اثر خالص رژیم سیاسی بر آلودگی گردند.
گلگر و تکر82
(2008)
اثر دموکراسی بر کیفیت محیط زیست و منحنی زیست محیطی کوزنتس
مجموعه 29 کشور
2001-1960
Polity2
انتشارات دیاکسید کربن
انتشارات دراکسید گوگرد
درآمد
دادههای تابلویی
دموکراسی در کوتاهمدت اثری بر محیط زیست ندارد.
دموکراسی در بلندمدت اثر قوی بر کاهش انتشارات دیاکسید کربن و دیاکسید گوگرد دارد.
منحنی زیستمحیطی کوزنتس برای انتشارات CO2 و SO2، S شکل است.
چونتاناوات، هانت و پیرس83 (2008)
بررسی علیت میان انرژی و تولید ناخالص داخلی
30 کشور عضو OECD84
2000-1960
و
78 کشور غیر عضو OECD
2000-1971
مصرف نهایی انرژی
GDP حقیقی
شاخص توسعه انسانی
آزمون مانایی دیکی-فولر تعمیمیافته
آزمون همانباشتگی یوهانسن
آزمون علیت گرنجر
متداولتر بودن علیت از انرژی به تولید ناخالص داخلی در کشورهای توسعهیافته عضو OECD در مقایسه با کشورهای غیر عضو
تأثیر بیشتر سیاست کاهش مصرف انرژی با هدف کاهش انتشار آلایندهها، بر تولید ناخالص داخلی کشورهای توسعهیافته در مقایسه با کشورهای در حال توسعه
جلیل و محمود85
(2009)
بررسی ارتباط بلندمدت میان انتشارات کربنی و مصرف انرژی، درآمد و تجارت خارجی
بررسی حضور منحنی زیستمحیطی کوزنتس
چین
2005-1975
انتشار سرانه دیاکسید کربن
مصرف انرژی
درآمد حقیقی
باز بودن تجارت خارجی
ARDL
آزمون علیت گرنجری
تأیید فرضیه منحنی زیستمحیطی کوزنتس
وجود علیت یکطرفه از رشد اقتصادی به انتشارات کربنی
درآمد و مصرف انرژی عامل انتشارات کربنی در بلندمدت
اثر مثبت و اما بی اهمیت (از لحاظ آماری) تجارت بر انتشارات کربنی
تامازیان، چوسا و ودلمنتی86
(2009)
بررسی ارتباط میان توسعه اقتصادی، توسعه مالی و کیفیت زیستمحیطی
کشورهای 87BRIC
2004-1992
انتشار سرانه دیاکسید کربن
نرخ رشد GDP سرانه
سهم بخش صنعتی از GDP
هزینه ناخالص داخلی در بخش تحقیق و توسعه
ارزش افزوده بازار سهام
سرمایهگذاری مستقیم خارجی
سپردههای پولی بانکها
نقدپذیری حساب سرمایه
بازبودن مالی
آزادسازی مالی
واردات انرژی
مصرف انرژی
مصرف نفت
دادههای تابلویی
توسعه مالی و اقتصادی، تعیینکنندگان کیفیت زیستمحیطی
درجه بالاتر توسعه مالی و اقتصادی، آلودگی زیستمحیطی را کاهش میدهد.
تأیید فرضیه منحنی زیستمحیطی کوزنتس
باز بودن و آزادسازی مالی عواملی حیاتی در کاهش انتشار CO2 میباشند.
فودها و زاقدود88
(2010)
بررسی رابطه میان رشد اقتصادی و انتشار آلایندهها
تونس
2004-1961
انتشار دیاکسید کربن
انتشار دیاکسید گوگرد
تولید ناخالص داخلی
دادههای سری زمانی
تحلیل همانباشتگی
تحلیل علیت بر مبنای مدل تصحیح خطا
وجود یک رابطه همانباشتگی بلندمدت میان انتشارات سرانه دو متغیر آلودهکننده و تولید ناخالص داخلی سرانه
وجود رابطهای به شکل U معکوس میان انتشارات گوگرد دیاکسید و تولید ناخالص داخلی
وجود یک رابطه افزایشی یکنواخت میان تولید ناخالص داخلی و انتشارات دیاکسید کربن
وجود رابطه علی یکسویه، از درآمد به آلودگی زیستمحیطی
اوزترک و آکاراوسی89
(2010)
بررسی ارتباط علی و بلندمدت میان رشد اقتصادی، انتشارات کربنی، مصرف انرژی و نرخ اشتغال
ترکیه،
2005-1968
GDP حقیقی
کل جمعیت
انتشارات دیاکسید کربن
مصرف انرژی
نیروی کار
روش حدی ARDL برای آزمون همانباشتگی
آزمون علیت گرنجری
وجود ارتباط بلندمدت میان متغیرها
بیاثر بودن انتشارات کربنی و مصرف انرژی بر تولید ناخالص داخلی حقیقی
نرخ اشتغال علت تولید ناخالص داخلی حقیقی در کوتاهمدت است.
عدم وجود رابطه علی میان تولید ناخالص داخلی سرانه و انتشارات کربنی سرانه
رد فرضیه منحنی زیستمحیطی کوزنتس
عدم وجود رابطه علی میان مصرف انرژی و انتشارات کربنی
عدم وجود رابطه علی میان انتشارات کربنی و نرخ اشتغال
اوزترک
(2010)
بررسی ارتباط انرژی و رشد در میان مطالعات صورت گرفته
کشورهای نوظهور اقتصادی، در حال توسعه و توسعهیافته
–
–
نبود اتفاق نظر در خصوص وجود یا جهت علیت میان متغیرها
الکتریسیته عامل محدودکننده رشد اقتصادی
اثر منفی شوکهای عرضه انرژی بر رشد اقتصادی
چویی، هشمتی و چو90
(2010)
بررسی رابطه میان انتشار دیاکسید کربن، رشد اقتصادی و باز بودن تجاری
چین، کره و ژاپن
2006-1971
انتشارات سرانه دیاکسید کربن
GDP سرانه
باز بودن تجاری
مصرف انرژیهای تجدیدپذیر
مصرف انرژیهای فسیلی
روش ARDL
مدل VAR
مدل تصحیح خطای برداری
آزمون ریشه واحد دیکی-فولر تعمیمیافته
آزمون همانباشتگی یوهانسن
تجزیه واریانس
توابع عکسالعمل-تحریک
وجود ارتباط پویا میان متغیرها
وجود ارتباط U شکل در کره، ارتباط N شکل در چین و ارتباط N معکوس در ژاپن، میان رشد اقتصادی و انتشار دیاکسید کربن
وجود رابطه به شکل U معکوس در کره، رابطه U شکل در چین و رابطه مثبت میان باز بودن تجاری و انتشار دیاکسید کربن
پاو، یو و یانگ91
(2011)
آزمون وجود ارتباط پویا میان انتشار آلایندهها، مصرف انرژی و محصول حقیقی
روسیه
2007-1990
انتشار دیاکسید کربن
مصرف انرژی
GDP حقیقی
تکنیک همانباشتگی
آزمون علیت
مدل تصحیح خطای برداری
وجود رابطه قوی دوسویه میان محصول، مصرف انرژی و انتشارات
وجود یک رابطه تعادلی بلندمدت میان متغیرها
اثر قابل ملاحظه منفی محصول (ستانده) روی انتشارات
رد فرضیه منحنی زیستمحیطی کوزنتس
اثر مثبت و بااهمیت مصرف انرژی بر انتشارات
شاهباز و لین92
(2012)
ارزیابی ارتباط میان مصرف انرژی، توسعه مالی، رشد اقتصادی، صنعتی سازی و شهرنشینی
تونس
1971-2008
مصرف انرژی
اعتبار داخلی به بخش خصوصی
ارزش افزوده بخش صنعت
GDP حقیقی
جمعیت شهری
روش خودتوضیح برداری با وقفههای توضیحی
آزمون علیت گرنجری
وجود رابطه بلندمدت میان متغیرها
افزایش مصرف انرژی از طریق توسعه مالی، رشد اقتصادی، صنعتیسازی و شهرنشینی، به خصوص در بلندمدت
وجود رابطه علی بلندمدت یکطرفه از رشد اقتصادی به مصرف انرژی
وجود ارتباط کوتاهمدت دوسویه میان مصرف انرژی و رشد اقتصادی
وجود رابطه علیت بلندمدت دوسویه میان توسعه مالی و مصرف انرژی، توسعه مالی و صنعتیسازی، صنعتیسازی و مصرف انرژی.
اوزترک و آکاراوسی
(2013)
بررسی ارتباط علی میان توسعه مالی، تجارت، رشد اقتصادی، مصرف انرژی و انتشارات کربنی
ترکیه
2007-1960
انتشار دیاکسید کربن
مصرف انرژی
GDP سرانه حقیقی
باز بودن تجارت خارجی
اعتبار داخلی به بخش خصوصی
آزمون همانباشتگی ARDL
آزمون حدی F برای آزمون همانباشتگی
آزمون علیت گرنجری بر پایه تصحیح خطا
وجود ارتباط بلندمدت میان متغیرهای مورد بررسی
افزایش در نسبت تجارت خارجی به تولید ناخالص داخلی، به افزایش در انتشارات کربنی سرانه میانجامد.
بیتأثیر بودن توسعه مالی بر انتشارات کربنی سرانه، در بلندمدت
پذیرفتن فرضیه زیستمحیطی کوزنتس
وجود ارتباط علی بلندمدت از مصرف انرژی، درآمد حقیقی و مجذور آن، باز بودن تجاری و توسعه مالی به انتشارات کربنی
وجود ارتباط علی کوتاهمدت یکطرفه از توسعه مالی به مصرف انرژی، درآمد حقیقی و مجذور آن
لازم به ذکر است وجه تمایز این مطالعه با سایر مطالعات در نظر گرفتن وضعیت محیط زیست ایران با توجه به شرایط خاص اقتصادی و سیاسی و به عنوان یک کشور برخوردار از منابع طبیعی است. به علاوه، در این تحقیق اثرات توسعه مالی و اقتصادی و سیاسی، تجارت خارجی و مصرف انرژی بر کیفیت محیط زیست مهم انگاشته شده است. حال آنکه مطالعات صورت گرفته تنها بخشی از این اثرات را مورد بررسی قرار دادهاند. همچنین، در این تحقیق روشهای اقتصادسنجی متعددی چون روشهای تحلیل همانباشتگی، الگوی خودتوضیح برداری و روش خودتوضیح با وقفههای توزیعی به طور همزمان به کار گرفته میشوند، که قوت بیشتر نتایج این تحقیق را نسبت به مطالعات پیشین نشان میدهد. روشهای مذکور را در فصل بعد به تفصیل توضیح میدهیم و در فصل چهارم به اجرای آزمونها و ارائه نتایج میپردازیم.
فصل سوم
روششناسی تحقیق
3-1 مقدمه
در این فصل به توضیح مفاهیم روشهای اقتصادسنجی به کار گرفته شده جهت اثبات فرضیات تحقیق میپردازیم. بدین منظور، مفاهیمی چون مانایی و همانباشتگی و آزمونهای مربوطه مورد بررسی قرار میگیرند. به علاوه، در رابطه با الگوهای خودتوضیح برداری، تصحیح خطای برداری، خودتوضیح برداری با وقفههای توزیعی و تصحیح خطا بحث خواهیم نمود.
3-2 الگوهای سریهای زمانی93، مانایی94 و نامانایی95
یک سری زمانی مجموعه مشاهداتی است که بر اساس زمان مرتب شده باشند (نادری، 1391). دادههای مربوط به یک سری زمانی، در حقیقت آمار مربوط به متغیرهای مختلف را در یک دوره زمانی (مثلاً چند ساله) نشان میدهد. معمولاً برای بررسی و تجزیه و تحلیل روابط اقتصادی در درازمدت از این نوع دادههای آماری استفاده مینمایند (جعفری صمیمی، 1378). وقتی صحبت از تحلیل سری زمانی میشود، بحث این است که چگونه یک متغیر در طول زمان شکل گرفته است و چه حرکاتی دارد و این که آیا میتوان این حرکات را به نوعی تجربه کرد و بدون نسبت دادن آن به متغیر دیگری، قالب و الگویی برای آن به دست آورد؟ در مقابل، یک تحلیل اقتصادسنجی بحث شکل گرفتن یک متغیر بر اساس حرکات یک متغیر دیگر در طول زمان است. بنابراین، ملاحظه میکنیم که اصولاً برخورد ما در تحلیل رگرسیون با تحلیل سریهای زمانی دو تحلیل جداگانه است (عباسینژاد، 1380).
الگوهای سری زمانی که اغلب برای پیشبینیهای کوتاهمدت مورد استفاده قرار میگیرند، سعی میکنند تا رفتار یک متغیر را بر اساس مقادیر گذشته آن متغیر (و احتمالاً مقادیر گذشته سایر متغیرهایی که مایلیم آنها را نیز پیشبینی کنیم) توضیح دهند. این الگوها قادرند این امکان را فراهم آورند که حتی در مواردی که الگوی اقتصادی زیرساختی نامشخص است، پیشبینیهای دقیقی از متغیر مورد نظر ارائه کنند.
الگوهای سری زمانیای که تنها مقادیر فعلی یک متغیر را به مقادیر گذشته آن و مقادیر خطاهای حال و گذشته ارتباط میدهند، الگوهای سری زمانی تکمتغیری96 نامیده میشوند. این الگوها عبارتند از فرایندهای خودتوضیح97، فرایندهای میانگین متحرک98، فرایندهای خودتوضیح میانگین متحرک99 و فرایندهای خودتوضیح جمعی میانگین متحرک100.
الگوهایی که رفتار یک متغیر را بر اساس مقادیر گذشته آن متغیر و تعدادی از متغیرهای مختلف دیگر به صورت همزمان توضیح میدهند، الگوهای سری زمانی چند متغیره نامیده میشوند. الگوی خودتوضیح برداری101 یا VAR از این جمله است.
یک متغیر سری زمانی وقتی مانا102 است که میانگین، واریانس و ضرایب خودهمبستگی آن در طول زمان ثابت باقی بماند. به کارگیری روشهای سنتی و معمول اقتصادسنجی در برآورد ضرایب الگو با استفاده از دادههای سری زمانی بر این فرض استوار است که متغیرهای الگو مانا هستند. این موجب میشود که زمانی که ممکن است هیچ رابطه با مفهومی بین متغیرهای الگو وجود نداشته باشد، ضریب تعیین R2 به دست آمده آن بسیار بالا باشد و محقق به استنباطهای غلطی در مورد میزان ارتباط میان متغیرها کشانیده شود. دلیل بزرگ بودن R2 آن است که وقتی یک سری زمانی نظیر yt دارای روند است، کل پراکندگی رگرسیون یعنی ∑▒〖(y_t-y ̅)〗^2 حول میانگین y ̅ محاسبه میشود
