
مرحله ای فوق، مراحل دوم و سوم در این فصل توضیح داده میشود.
هدف این فصل تشریح روش شناسی پژوهش انجام شده در این تحقیق میباشد. بر اساس تعاریف ارائه شده در منابع علمی، تحقیق علمی که همان کاربرد روش علمی است در جستجوی شرایطی است که تحت آنها پدیده خاصی رخ میدهد و مشخص کردن شرایط دیگری است که تحت آنها این پدیده رخ نمیدهد. با این وجود باید توجه نمود که پی بردن به این شرایط در علوم فیزیکی و زیستی در مقایسه با علوم انسانی و اجتماعی با سهولت بیشتری انجام میشود (سرمد و همکاران، 1387). به صورت کلی دستیابی به هدفهای علم یا شناخت علمی میسر نخواهد بود، مگر زمانی که با روش شناسی درست صورت پذیرد. به عبارت دیگر تحقیق از حیث روش است که اعتبار مییابد نه موضوع تحقیق (خاکی، 1378).
هدف از انتخاب روش تحقیق این است که مشخص کنیم چه روش تحقیقی برای بررسی موضوعی خاص لازم است. انتخاب روش انجام تحقیق بستگی به هدفها و ماهیت موضوع تحقیق و امکانات اجرایی آن دارد. پس هنگامی میتوان در مورد روش بررسی انجام یک تحقیق تصمیم گرفت که ماهیت موضوع تحقیق، هدفها و نیز وسعت دامنه آن مشخص باشد (خاکی، 1378). در این فصل از تحقیق، محقق به بررسی روش پژوهش، روش گردآوری دادهها، روش نمونه گیری، جامعه و نمونه آماری مورد نظر و روش تجزیه و تحلیل اطلاعات میپردازد.
1-3 روش تحقیق
روش علمی یا روش تحقیق علمی، فرآیند جستجوی منظم برای مشخص کردن یک موقعیت نامعین است (بازرگان و دیگران، 1382). به عبارت دیگر روش علمی شکل خاص و نظامداری است که همواره به دنبال حقیقت است. روش تحقیق، مجموعه ای از قواعد، ابزار و راههای معتبر و نظام یافته برای بررسی واقعیتها، کشف مجهولات و دستیابی به راه حل مشکلات است.
به طور کلی روشهای تحقیق در علوم رفتاری را میتوان با توجه به دو ملاک تقسیم کرد:
هدف و ماهیت تحقیق
روش و نحوهی گردآوری دادهها
1-1-3 روش تحقیق براساس هدف141
تحقیقات علمی بر اساس هدف تحقیق به چهار گروه تقسیم میشوند: تحقیقات بنیادی142، تحقیقات کاربردی143، تحقیقات توسعهای144 و تحقیقات ارزیابی145.
1-1-1-3 تحقیقات بنیادی
هدف اصلی این نوع تحقیقات، آزمون نظریهها، بررسی و تبیین روابط بین پدیدهها و افزودن به مجموعه دانش در یک زمینه خاص است. این نوع تحقیقات اساساً نظریهها را بررسی و آنها را تأیید، تعدیل یا رد میکنند. تحقیق بنیادی، در واقع به دنبال آن است که با تبیین روابط بین پدیدهها، قوانین و اصول علمی را کشف کند (حافظ نیا، 1387).
2-1-1-3 تحقیقات کاربردی
هدف تحقیقات کاربردی، توسعه دانش کاربردی در یک زمینه خاص است. به عبارت دیگر، تحقیق کاربردی در جهت اجرایی کردن نظریات و نگرشهای علمی است. هدف از تحقیق کاربردی دستیابی به پیامدهای عملی، پیدا کردن راه حل برای مسایل واقعی و توسعه دانش کاربردی در یک زمینه خاص و روش انجام کارهای علمی است (حسن زاده،1383). در واقع تحقیقات کاربردی، نظریهها، قانونمندیها، اصول و فنونی را که در تحقیقات بنیادی تدوین میشوند، برای حل مسائل اجرایی و واقعی به کار میگیرند.
3-1-1-3 تحقیقات توسعهای
این نوع تحقیق، فرآیندی است که به منظور تدوین و تشخیص مناسب بودن یک مدل، طرح یا برنامه به کار میرود. هدف اساسی تحقیقات توسعهای، تدوین یا ارائه مدل، برنامهها، طرحها و غیره است؛ به نحوی که ابتدا موقعیت نامشخص خاصی تبیین و سپس یافتههای پژوهشی، مدل، طرح یا برنامه ویژه آن تدوین میشود (خاکی، 1379).
4-1-1-3 تحقیقات ارزیابی
این نوع تحقیقات، فرآیندی جهت جمعآوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات برای تصمیم گیری هستند. در رابطه با تحقیقات ارزیابی اختلاف نظر عمده بین پژوهشگران در این مسئله است که آیا ارزیابی نوعی تحقیق است یا مقولهای مجزا؟ برخی معتقدند که تحقیق و ارزیابی، هدف های کاملاً متفاوتی را دنبال میکنند، یعنی تحقیق در جستجوی کنترل است، در حالی که ارزیابی وضع موجود یا آنچه هست را بررسی و تشخیص می دهد، و اینکه ارزیابی اساساً از کنترل ویژگی های محیط های طبیعی دوری می جوید. یک ارزیابی ممکن است به آسانی از یک طرح آزمایش استفاده کند. هر دو نیاز به تصمیم گیری دارند و از مراحلی همانند روش علمی بهره می جویند. به علاوه بسیاری از مطالعات تحقیقاتی در محیط های واقعی به اجرا در می آیند که بر آنها همان مسائل کنترلی که در بسیاری از ارزیابیها وجود دارد حاکم است. از این رو در حالی که هنوز پاسخ قطعی در این مورد داده نشده است، به نظر می رسد طبقه بندی ارزیابی به عنوان نوعی تحقیق که هدف آن کمک به تصمیم گیری است، از موضوع قوی تری برخوردار است (خاکی، 1378).
با توجه به مطالب گفته شده، این تحقیق از لحاظ هدف، کاربردی میباشد. کاربردی چون در مورد یکی از موضوعات یا مسائل سازمانها و بخشهای اقتصادی کشور انجام میگیرد و نتایج و یافتههای کلان آن میتواند برای حل مشکلات با پاسخگویی به پرسشهای مدیران مفید باشد.
2-1-3 روش تحقیق براساس ماهیت و روش
تحقیقات علمی را براساس ماهیت و روش میتوان به پنچ دسته تقسیم کرد: تحقیقات تاریخی146، تحقیقات توصیفی147، همبستگی148، تجربی149، و علی150 البته ممکن است موارد دیگری تحت عناوین مختلف بیان شود که زیر مجموعه یکی از انواع پنج گانه فوق میباشد (حافظنیا، 1387).
تحقیقات توصیفی، مجموعه روشهایی هستند که با هدف توصیف شرایط یا پدیدههای مورد بررسی انجام میشوند. اجرای تحقیق توصیفی میتواند صرفاً برای شناخت بیشتر شرایط موجود یا یاری دادن به فرآیند تصمیمگیری باشد. یکی از ویژگیهای تحقیق توصیفی این است که محقق، دخالتی در نقش و موقعیت متغیرها ندارد و آنها را دستکاری و کنترل نمیکند (بازرگان و همکاران، 1382).
این تحقیق از آنرو که وصف کنندهی وضع موجود میباشد و تصویری از وضع موجود را ارائه میدهد، توصیفی و از آن رو که دادههای مورد نیاز آن با استفاده از روش نظرسنجی نمونه به جهت بررسی توزیع ویژگیهای جامعه حاصل شده است، پیمایشی و از آنرو که در ارتباط بین دو متغیر مستقل و متغیر وابسته را مورد بررسی قرار میدهد، همبستگی است همچنین مبتنی بر معادلات ساختاری است.
در تحقیقات پیمایشی، جمع آوری اطلاعات، از طریق پرسش از افرادی که به طور منظم انتخاب شده و در گروههای نمونه دسته بندی شدهاند، صورت میگیرد.
هدف تحقیق همبستگی عبارت است از درک الگوهای پیچیدهی رفتاری از طریق مطالعۀ همبستگی بین این الگوها و متغیرهایی که فرض میشود بین آنها رابطه وجود دارد. این روش علیالخصوص در شرایطی مفید است که هدف آن کشف رابطهی متغیرهایی باشد که در مورد آنها تحقیقاتی انجام نشده است (دلاور، 1380).
2-3 جامعه آماری، تعیین حجم نمونه و روش نمونهگیری
جامعه آماری عبارت از تعدادی از عناصر مطلوب مورد نظر که حداقل دارای یک صفت مشخصه باشند. صفت مشخصه، صفتی است که بین همه عناصر جامعه آماری مشترک و متمایز کننده جامعه آماری از سایر جوامع باشد (آذر و مؤمنی، 1384).
جامعه آماری تحقیق حاضر، تمامی شرکت های خانوادگی فعال در صنعت پوشاک ورزشی در سطح شهر تهران میباشند.
نمونه گیری، فرآیند انتخاب کردن تعداد کافی از میان اعضای جامعه آماری است، به طوری که با مطالعه گروه نمونه و درک خصوصیات یا ویژگیهای آزمودنیهای گروه نمونه، قادر به تعمیم این خصوصیات به اعضای جامعه آماری باشیم (سکاران، 1381). یکی از سؤالاتی که هر پژوهشگر در فرآیند تحقیق باید به آن پاسخ دهد، این است که آیا باید دادههای کل افراد جامعه و جمعیت آماری را مورد بررسی و سرشماری قرار داد؟ یا نمونه ای از آن را با رعایت اصول و قواعد، انتخاب و پس از بررسی و تحلیل دادهها و ویژگیهای نمونه انتخاب شده، در مورد جامعه آماری قضاوت کرد و نتایج را تعمیم داد. به دلایل صرفه جویی و کاهش زمان در مراحل عملیاتی و تحلیلی پژوهش، در پژوهشهای اجتماعی و مدیریتی، نمونه گیری، مورد تأکید قرار میگیرد. در صدر برنامهریزی هر مطالعه یا تحقیقی این سؤال که اندازه نمونه چقدر باشد، قرار دارد. سؤال فوق موضوع مهمی است که هرگز نباید آن را کوچک شمرد. انتخاب نمونهای بزرگتر از حد نیاز برای حصول نتایج مورد نظر سبب اتلاف منابع میشود، در حالیکه نمونههای خیلی کوچک اغلب پژوهشگر را به نتایجی سوق میدهد که فاقد استفاده عملی است (آذر و مؤمنی، 1384)
در این پژوهش از روش نمونه برداری تصادفی از جامعه آماری نمونه برداری می شود و برای تعیین حجم نمونه از جامعه آماری به جدول استاندارد مفروض که توسط (مورگان151،1970) تنظیم و ارائه شده است ارجاع داده شده که حداقل حجم نمونه مناسب برای این تحقیق برابر با 80 نمونه می باشد (سکاران،1381).
3-3 روش گردآوری اطلاعات
مهمترین روشهای گردآوری اطلاعات در این تحقیق بدین شرح است:
1-3-3 مطالعات کتابخانهای
در این بخش جهت گردآوری اطلاعات در زمینه ادبیات و مبانی نظری تحقیق، از منابع کتابخانهای، مقالات، پایان نامههای مرتبط، کتابها، گزارشهای آماری و نیز از اینترنت استفاده شده است، که این منابع جزء منابع ثانویه152 تحقیق به شمار میآیند.
2-3-3 تحقیقات میدانی
از آنجا که پژوهش حاضر، از نوع توصیفی و کاربردی میباشد، به منظور جمع آوری دادهها و برای تجزیه و تحلیل آنها از پرسشنامه استفاده گردیده است که این پرسشنامه میان شرکت های خانوادگی فعال در صنعت پوشاک ورزشی در سطح شهر تهران توزیع و پاسخ داده شده است. با توجه به مدل تحقیق 4 متغیر مورد بررسی قرار گرفتند: گرایش ارزشی، رسمی سازی، گرایش استراتژیک، رشد کسب و کار.
پرسشنامه مذکور شامل 2 بخش عمده میباشد:
سؤالات عمومی (جمعیت شناختی): در سؤالات عمومی که در برگیرنده 12 سؤال است، سعی شده که اطلاعات کلی و جمعیت شناختی در رابطه با مدیران و ویژگی های کسب و کار جمعآوری گردد. این اطلاعات میتواند در آینده نیز مورد استفاده مدیران صنعت قرار گیرد.
سؤالات تخصصی: این قسمت حاوی 40 سؤال میباشد. در طراحی این قسمت سعی گردیده است که سؤالات پرسشنامه تا حد ممکن قابل فهم باشد.
4-3 پرسشنامه
بعد از شناسایی نوع متغیرها، باید شاخصها و سؤالاتی را که توسط محققان گذشته مورد تأیید قرار گرفتهاند، جهت سنجش این متغیرها در جامعهی موردنظر تعیین کرد. در جدول (1-3)، متغیرهای پژوهش به همراه سؤالات آنها و منابعی که پایایی آن سؤالات را تأیید میکند، به نمایش گذاشته شده است.
جدول 1-3: مدل تحلیلی پژوهش (تعریف عملیاتی متغیرها)
متغیر
ابعاد
شاخص
منبع
آلفای کرونباخ
گرایش ارزشی
خانواده
تصمیمات ارتقا و ترفیع
Peterson & Distelberg 2011
Distelberg & Blow 2010,2011
81/0
تصمیمات پاداش
فرهنگ کلی
مزیت مازاد
کسب و کار
تصمیمات ارتقا و ترفیع
Peterson & Distelberg 2011
Distelberg & Blow 2010,2011
تصمیمات پاداش
فرهنگ کلی
مزیت مازاد
رسمی سازی
ساختار رسمی
Peterson & Distelberg 2011
6/0α8/0
برنامه استراتژیک
جلسات رسمی خانوادگی
ارزیابی رسمی
گرایش استراتژیک
گرایش ارتباط با مشتری
حفظ مشتری
Laukkanen et al. (2011)
Jayachandran et al. (2005)
857/0
تشویق کارکنان به ارتباط با مشتری
ارتباط با مشتری به عنوان یک دارایی
تأکید مدیر ارشد بر ارتباط با مشتری
گرایش به نوآوری
بکارگیری ایده های جدید
Laukkanen et al. (2011)
Calantone etal. (2002)
846/0
یافتن راه جدید انجام کار
گرایش به یادگیری
یادگیری به عنوان مزیت رقابتی
Laukkanen et al. (2011)
Sinkula et al. (1997)
905/0
یادگیری به عنوان کلید پیشرفت
یادگیری کارکنان سرمایه گذاری است نه هزینه
یادگیری منبع تضمین بقا
گرایش کارآفرینانه
تمایل نسبی به ریسک پذیری
Laukkanen et al. (2011)
Smart and Conant (1994)
894/0
توانایی نسبی شناسایی نیاز مشتری
سطح نسبی نوآوری
پشتکار نسبی برای تحقق چشم انداز
توانایی نسبی تشخیص فرصت های جدید
گرایش
