
مانند:
الف) اهداف تحقیق
ب) نحوه گردآوری دادهها
پایه هر علمی، روش شناخت آن است و اعتبار و ارزش قوانین هر علمی به روش شناختی مبتنی است که در آن علم به کار میرود.
3-1 طبقهبندی تحقیق بر مبنای هدف
از حیث هدف این تحقیق از نوع کاربردی است. تحقیقات کاربردی تحقیقاتی هستند که نظریهها، قانونمندیها، اصول و فنونی که در تحقیقات پایه تدوین میشوند را برای حل مسائل اجرایی و واقعی به کار میگیرد. این نوع تحقیقات بیشتر بر موثرترین اقدام تأکید دارند و علتها را کمتر مورد توجه قرار میدهند.
3-2 طبقهبندی تحقیق بر حسب روش
این مطالعه از حیث روش از نوع مطالعه میدانی است. بطور کلی میتوان گفت هر مطالعه علمی بزرگ یا کوچکی که روابط را به طور نظام یافته دنبال کنند، فرضیهها را بیازماید. غیرآزمایشی باشد و در شرایط زندگی واقعی مانند جوامع محلی، مدارس، کارخانهها و غیره مطالعه گردد مطالعه میدانی تلقی میشود. از -دید دیگر این مطالعه از نوع تحقیق همبستگی است. در تحقیق همبستگی هدف آن است که مشخص شود آیا رابطهای بین دو یا چند متغیر کمی (قابل سنجش) وجود دارد و اگر این رابطه وجود دارد اندازه و حد آن چقدر است. (خاکی، 1388)
3-3 جمع آماوری دادهها
الف) روش جمعآوری دادهها
1ـ مطالعه کتابخانهای: در این روش محقق اطلاعات مورد نیاز و مرتبط با موضوع تحقیق خود را از کتابها و سایر منابع موجود در کتابخانهها بدست میآورد.
2ـ روش میدانی: در این روش پژوهشگر به منظور کسب اطلاعات از افکار عمومی، عقاید و دیدگاههای جامعه آماری (در اینجا جامعه آماری دست اندر کاران صنعت خودرو(ایران خودرو) در استان تهران میباشند) نسبت به یک موضوع خاص و از طریق نظر سنجی بررسی خود را با استفاده از پرسش نامه یا مصاحبه بر روی عده قابل توجهی از اعضای جامعه آماری انجام میدهد. (سادئی، 1385)
ب) ابزار جمعآوری دادهها
در این تحقیق از پرسشنامه جهت جمعآوری دادهها استفاده شد
نحوه تنظیم پرسشنامه
برای کسب نظرات کارمندان شرکت ایران خودرو که کانون اطلاعات تحقیق به حساب میآیند از پرسشنامه استفاده شد تا از هرگونه دخل و تصرف در اطلاعات جلوگیری به عمل آید. پرسشنامه تنظیمی، حضوری به کارمندان ارائه شد و توضیحات لازم درباره آنان به پاسخ دهندگان داده شد تا به سوالات
مطرح شده پاسخ بگویند؛ این کار بیش از 26 روز ادامه داشت. مأنوس بودن کارمندان با سؤالات پرسشنامه و درک صحیحی که در رویارویی با آنها مشاهده گردید، روایی سؤالات فوق را تأیید مینماید. با وجود اینکه پرسشنامه تنظیم شده برای گروههای مختلف کارمندان استفاده گردیده است سعی شده تا در این طراحی سوالات و بیان مفاهیم آنچنان عمل شود که مشکلی خاص پیش نیاید و در نزد کاربران مختلف قابلاستفاده باشد در این بین برای سنجش روایی پرسشنامه، از نظرات اساتید و خبرگان نیز استفاده شده است.
پرسشنامه استفاده شده در این پروژه شامل 2 بخش کلی میباشد که بخش اول شامل اطلاعات مشتری جهت آمار توصیفی میباشد و قسمت دوم شامل سؤالات مربوط به فرضیهها میباشد.
3-4 روایی و پایایی پرسشنامه
روایی:
این تحقیق برای تعیین روایی، پرسشنامه در اختیار کارشناسان و متخصصان قرار گرفت تا میزان دقت و مرتبط بودن سؤالات را تعیین نمایند و سپس تعدادی از پرسشنامهها بصورت آزمایشی در اختیار کارکنان و نیز استاد راهنما قرار گرفت و سپس تعدادی از سؤالات اصلاح گردید.
پایایی:
به منظور اندازهگیری قابلیت اعتماد از روش آلفای کرونباخ با استفاده نرم افزار SPSS 21 انجام گردیده است. با استفاده از دادههای به دست آمده از این پرسشنامهها و به کمک نرم افزار آماری SPSS 21 میزان پایایی این پرسشنامه با روش آلفای کرونباخ برابر 881/0 محاسبه شد که چون از مقدار 7/0 بیشتر است لذا فرض پایایی پرسشنامه تأیید میگردد.
3-5 ابزار و اندازهگیری آزمودنیها
مقیاس مورد استفاده در این پژوهش از نوع مقیاس فاصلهای میباشد. مقیاس فاصلهای دارای کلیه ویژگیهای مقیاسهای اسمی و ترتیبی است و علاوه بر آنها، در این مقیاس فاصله هر صفت تا مبدأ آن نیز مشخص است. (خاکی، 1388) و طیف استفاده شده از نوع طیف لیکرت میباشد. در این مقیاس پاسخ دهنده میزان موافقت خود را با هریک از عبارات در یک مقیاس درجهبندی شده نشان میدهد. (نایب پور، بریری، 1387)
3-6 جامعه آماری، روش نمونهگیری و حجم نمونه
جامعه آماری
جامعه آماری پژوهش حاضر، شامل کلیه کارمندان شرکت ایران خودرو میباشد که تعدادشان 400 نفر است.
حجم نمونه گیری
چون سؤالات در پرسشنامه تحقیق چند ارزشی با مقیاس ترتیبی هستند، و اندازه نمونه زیاد میباشد، از فرمول کوکران بینهایت برای تعیین حجم نمونه استفاده میشود:
که در آن
α= خطای نمونه گیری
e2 = دقت نمونهگیری (مقدار خطای برآورد)
P = احتمال وجود یک مشخصه
میزان Z از روی جدول برای فاصله اطمینان 0. 95، 1. 96 میباشد، احتمال وجود یک مشخصه پنجاه درصد و برابر با q در نظر گرفته میشود، مقدار خطای براورد نیز 0. 05 میباشد. با قرار دادن این اعداد در فرمول بالا عدد حجم نمونه مورد نیاز برابر با 384. 16 نمونه خواهد بود. جهت پیشگیری از خطای پاسخ ندادن تعدادی از نمونهها و به طبع آن کم شدن تعداد نمونههای در دسترس تعداد 15 پرسشنامه بیشتر در بین پاسخ دهندگان توزیع گردید و نهایتاً تعداد 400 پرسشنامه درست، جمعآوری گردید.
3-7 روش نمونه گیری
در این تحقیق از نوع نمونهگیری تصادفی میباشد. این نوع نمونه گیری، روشی برای انتخاب بخشی از جامعه یا کل، به گونهای که همه نمونههای ممکن که دارای تعداد ثابت n هستند برای انتخاب شدن احتمال یکسان داشته باشند. (خاکی، 1388)
3-8 تحلیلهای آماری
تحلیل توصیفی: در این روش محقق از طریق مقایسه پدیدهها از نقطه نظر آماری به توصیف آنها میپردازد. (خاکی، 1388) در این تحقیق نیز ابتدا توسط جداول و نمودارها به بیان توصیفی وضعیت سنی، جنسیتی، تحصیلی و سابقه کاری جامعه آماری میپردازیم.
تحلیل استنباطی:
برای تجزیه و تحلیل دادههای بدست آمده از نرم افزار SPSS و همچنین نرم افزار AMOS استفاده میشود. که تحت تحقیقی اکتشافی حول موضوع تأثیر کسب کار الکترونیک در تحویل به موقع به مشتریان در شرکت ایران خودرو میباشد.
هدف از تحلیل استنباطی، تعمیم نتایج حاصله از مشاهدات محقق در نمونههای انتخابی خود به جمعیت اصلی میباشد. (خاکی، 1388). از روشهای استنباطی به صورت ضرایب همبستگی، آزمونهای ناپارامتری، پارامتری و. . . استفاده میشود. نرم افزار رایانهای مورد استفاده Spss میباشد. برای مدل سازی و تجزیه و تحلیل نهایی، از نرم افزار AMOS استفاده گردیده است.
مدل معادلات ساختاری:
مدل معادلات ساختاری یا به اصطلاح اختصاری SEM که مخفف Structural equating modeling میباشد، از روشهای جدید آماری و یکی از قوی ترین روشهای تجزیه و تحلیل چند متغیره است، که برخی هم به آن تحلیل ساختاری کوواریانس، الگو سازی عِلّی لیزرل یا ایموس اطلاق میکنند.
کاربرد اصلی آن در موضوعات چند متغیرهای است، که نمی توان آنها را به شیوه دو متغیری با در نظر گرفتن هر بار یک متغیر مستقل با یک متغیر وابسته انجام داد.
تجزیه و تحلیل چند متغیره به یک سری روشهای تجزیه و تحلیل اطلاق میشود که ویژگی اصلی آنها، تجزیه و تحلیل همزمان چند متغیر مستقل با چند متغیر وابسته است. ( مسعودی، 1391)
مدل معادلات ساختاری یک تحلیل چند متغیری بسیار نیرومند از خانواده رگرسیون چند متغیره و به بیان دقیقتر بسط مدل خطی کلی GLM(General linear model)، است که به محقق امکان میدهد مجموعهای از معادلات رگرسیون را به طور همزمان مورد آزمون قرار دهد. تحلیل مدل معادلات ساختاری را میتوان توسط سه تکنیک انجام داد:
LISREL(linearStructural Relation)، تحلیل ساختاری کوواریانس یا روابط خطی ساختاری
PLS(partial least Squares)، حداقل مربعات جزئی
Amos Graphic
تکنیک ایموس آمیزه دو تحلیل است:
تحلیل عاملی تأییدی (مدل اندازه گیری)
تحلیل مسیر- تعمیم تحلیل رگرسیون (مدل ساختاری)
این مدل مشخص میکند که چگونه متغیرهایمان با متغیرهای قابل مشاهده مرتبطند و از طریق آنها سنجیده میشوند و هریک از شاخصها تا چه حد متضمّن مفهوم ابعاد متغیر مکنون هستند. (مسعودی، 1391)
موارد کاربرد روش ایموس
روش ایموس ضمن آنکه ضرایب مجهول مجموعه معادلات ساختاری خطی را برآورد میکند، برای برازش مدلهایی که شامل متغیرهای مکنون، خطاهای اندازهگیری در هر یک از متغیرهای وابسته و مستقل، علّیت دوسویه، هم زمانی و وابستگی متقابل میباشد، طرح ریزی گردیده است.
اما این روش را میتوان به عنوان موارد خاصی برای روشهای تحلیل عاملی تأيیدی، تحلیل رگرسیون چند متغیری، تحلیل مسیر، مدلهای اقتصادی خاص دادههای وابسته به زمان، مدلهای برگشت پذیر و برگشت ناپذیر برای دادههای مقطعی/ طولی، مدلهای ساختاری کوواریانس و تحلیل چند نمونه ای( مانند آزمون فرضیههای برابری ماتریس کوواریانسها، برابری ماتریس همبستگیها، برابری معادلات و ساختارهای عاملی و غیره)، نیز بکار برد. (مسعودی، 1391)
در تحليل عاملي تأييدي(Confirmatory factor analysis)، پژوهشگر به دنبال تهيه مدلي است که فرض ميشود دادههاي تجربي را بر پايه چند پارامتر نسبتاً اندک، توصيف تبيين يا توجيه ميکند. اين مدل مبتني بر اطلاعات پيش تجربي درباره ساختار دادههاست که ميتواند به شکل: ۱) يک تئوري يا فرضيه ۲) يک طرح طبقه بندي کننده معين براي گويهها يا پاره تستها در انطباق با ويژگيهاي عيني شکل و محتوا، ۳) شرايط معلوم تجربي و يا ۴) دانش حاصل از مطالعات قبلي درباره دادههاي وسيع باشد.
تمايز مهم روشهاي تحليل اکتشافي و تأييدي در اين است که روش اکتشافي با صرفه ترين روش تبيين واريانس مشترک زيربنايي يک ماتريس همبستگي را مشخص ميکند. در حالي که روشهاي تأييدي (آزمون فرضيه)تعيين ميکنند که دادهها با يک ساختار عاملي معين (که در فرضيه آمده) هماهنگ هستند یا خیر.
3-9 آزمونهاي برازندگي مدل کلي
با آنکه انواع گوناگون آزمونها که به گونه کلي شاخصهاي برازندگي(Fitting indexes) ناميده ميشوند پيوسته در حال مقايسه، توسعه و تکامل ميباشند اما هنوز درباره حتي يک آزمون بهينه نيز توافق همگاني وجود ندارد. نتيجه آن است که مقالههاي مختلف، شاخصهاي مختلفي را ارائه کردهاند و حتي نگارشهاي مشهور برنامههايSEM مانند نرم افزارهاي lisrel, Amos, EQS نيز تعداد زيادي از شاخصهاي برازندگي به دست ميدهند. (هومن۱۳۸۴،۲۳۵) اين شاخصها به شيوههاي مختلفي طبقه بندي شدهاند که يکي از عمده ترين آنها طبقه بندي به صورت مطلق، نسبي و تعديل يافته ميباشد. برخي از اين شاخصها عبارتند از:
3-9-1 شاخصهاي GFI وAGFI
شاخص GFI (Goodness of fit index) مقدار نسبي واريانسها و کوواريانسها را به گونه مشترک از طريق مدل ارزيابي ميکند. دامنه تغييرات GFI بين صفر و يک ميباشد. مقدار GFI بايد برابر يا بزرگتر از 90/0 باشد.
شاخص برازندگي ديگر (Adjusted Goodness of Fit Index)AGFI يا همان مقدار تعديل يافته شاخص GFI براي درجه آزادي ميباشد. اين مشخصه معادل با کاربرد ميانگين مجذورات به جاي مجموع مجذورات در صورت و مخرج )۱- GFI( است. مقدار اين شاخص نيز بين صفر و يک ميباشد. شاخصهايGFI و AGFI را که جارزکاگ و سوربوم در سال ۱۹۸۹ پيشنهاد کردهاند که بستگي به حجم نمونه ندارد.
3-9-2 شاخص RMSEA
اين شاخص، ريشة ميانگين مجذورات تقريب ميباشد. شاخص (Root Mean Square Error of Approximation)RMSEA براي مدلهاي خوب برابر 0. 05 يا کمتر است. مدلهايي که RMSEA آنها ۰. ۱ باشد برازش ضعيفي دارند.
