اتمسفر در تانك‌های دو جداره فلزي با ظرفيتm3 35000 نگهداري می‌شود. جداره بيروني اين تانك بتوني بوده و بين دو جداره فلزي از يك عايق حرارتي با نام پرليت (perlite) پر شده است. سقف اين تانك‌ها ثابت بوده و براي كنترل فشار آنها كه در اثر BOG بوتان افزايش پيدا می‌كند از سيستمي كه بوسيله پروپان، قسمتي از بوتان را در يك مبدل حرارتي به صورت subcooled در مي‌آورد استفاده می‌شود. اين بوتان سرد شده تحت كنترل جريان به سمت تانك‌های ذخيره فرستاده می‌شود تا BOG حاصل از تبخير را به صورت مايع درآورد و از افزايش فشار جلوگيري كند.
جهت ارسال بوتان به سمت اسكله بارگيري كشتي (jetty) سه عدد پمپ به ظرفيت m3/h 1250 وجود دارد. اين پمپ‌ها در بالاي تانك نصب می‌باشند و قسمت پمپ آن در داخل سيال تانك غوطه‌ور است. پمپ ديگري نيز جهت چرخش كردن و برگشت دادن بوتان خنك‌كننده مسير ارسال بوتان به jetty و برگشت آن به تانك وجود دارد.
فصل چهارم
مطالعات HAZOP واحد Utility
پالایشگاه پنجم مجتمع گاز پارس جنوبی
4-1- مقدمه
HAZOP بهترین روش جهت شناسایی مخاطرات فرآیندی در سیستم‌های پالایشگاهی است زیرا علاوه بر کشف مخاطره، عملکرد نامطلوب و پیامدهای آن را در کل فرآیند بررسی نموده و پیشنهاداتی جهت کاهش ریسک فرایند ارائه می‌کند. بکارگیری این روش در کشورهای توسعه یافته قبل از تاسیس پالایشگاه‌ها الزامی بوده و در کشورهای رو به توسعه شدیداً توصیه می‌شود، زیرا نه تنها ایمنی سیستم‌ها را از جهت زیست محیطی و نیروی انسانی بالا می‌برد، بلکه سهم زیادی در افزایش سودآوری و کاهش درصد ریسک فرایند خواهد داشت در فصل بعدی به بررسی دقیق سیستم و پیاده‌سازی کامل این روش در فرآیند واحد Utility بررسی شده در فصل سوم پرداخته می‌شود. لازم به ذکر است آنچه در HAZOP می‌بایست به صورت نظام‌مند انجام شود اجرای کامل آن بر اساس ترتیبی است که در فصل سوم شرح داده شد. مسائل و مشکلات بررسی شده در حین انجام کار بستگی کاملی به نظر و تخصص گروه به خصوص رهبر آن خواهد داشت. بحث مطرح شده در فصل بعد اجرای سیستم را روی واحد Utility پالایشگاه پنجم مجتمع گاز پارس جنوبی بیان می‌کند.
با انجام این مطالعات و بررسی انحراف محتمل در هر گره نقاط ضعف واحد از نظر ایمنی یا عملیاتی شناسایی شد. بدین صورت که در مورد هر انحراف، دلایل محتمل استخراج گشته و سپس پیامدهای نامطلوب آن از دیدگاه ایمنی و عملیاتی مطالعه می‌شد. وجود عوامل محافظتی کافی در مقابله با هر پیامد مورد تحلیل قرار گرفته و در نهایت در مواردی که لازم به نظر می‌رسید و به توافق تیم می‌رسید، پیشنهاداتی در راستای ایمن‌تر ساختن فرآیند یا به حداقل رساندن مشکلات عملیاتی ارائه می‌گشت. نتایج این مطالعات برای هر گره در جداول استاندارد HAZOP و با استفاده از نرم افزار PHA-Pro7 مستند گردیده است.
4-2- مدارک مطالعات HAZOP واحد Utility پالایشگاه پنجم
4-2-1- اعضای تیم HAZOP
گروه HAZOP عموما بین چهار تا هشت نفر و مشتمل بر یک رهبر، یک منشی و افراد متخصص با دانش‌های متفاوت می‌باشد. از جمله این تخصص‌ها می‌توان به مهندسی فرآیند، تعمیر و نگهداری، دستگاه‌های چرخنده، ایمنی، ابزار دقیق و عملیات اشاره نمودرهبر تیم باید از آموزش کافی جهت هدایت روش HAZOP برخوردار باشد. از دیگر خصویات رهبر تیم، داشتن توانایی کنترل جلسات و تسلط بر اعضای تیم می‌باشد. منشی جلسه باید توانایی تایپ حداقل 45 لغت در دقیقه را داشته باشد و با اصطلاحات مهندسی، کار با کامپیوتر و زبان انگلیسی آشنا باشد. [16و21]
جدول 4-1- اعضای تیم HAZOP
First Name
Last Name
Title
Company
Department
Expertise
Vahid
Aziznejad
Hazop Leader
University
Chemical Engineering
Hazop
Hedayat
Shariatimehr
H. S. E
S. P. G. C
H. S. E
H. S. E
Majid
Tabibian
Supervisor Unit
S. P. G. C
Operation
Process Specific
Mohammad
Hedayatnia
Refining Head
S. P. G. C
Operation
Process Specific
Rasoul
Harifi
Operation Head of Unit
S. P. G. C
Operation
Process Specific
Saeed
Aghatabar
Process Engineering
S. P. G. C
Operation
R&D
Iraj
Rezaee
Process Engineering
S. P. G. C
Operation
Process Specific
Mehdi
Sadati
Engineering Head
S. P. G. C
Operation
Process Specific
4-2-2- لیست شماره نقشه‌های به کار رفته درHAZOP
نمودار جریان فرآیند (PFD)
آخرین نسخه نقشه لوله‌کشی و ابزار دقیق (P & ID)
نقشه مسبب و اثرات (Cause & Effect chart)
جدول 4-2- لیست شماره نقشه‌های به کار رفته در HAZOP
Drawing
Place(s) Used
126-0030-0105 126-0030-0107
Nodes: 1
126-0030-0105 126-0030-0107
Nodes: 2
126-0030-0105 126-0030-0107
Nodes: 3
126-0030-0105 126-0030-0107
Nodes: 4
126-0030-0105 126-0030-0107
Nodes: 5
126-0030-0105 126-0030-0107
Nodes: 6
128-0030-0101 128-0030-0102 128-0030-0103
Nodes: 7
128-0030-0101 128-0030-0102 128-0030-0103
Nodes: 8
128-0030-0101 128-0030-0102 128-0030-0103
Nodes: 9
129-0030-0101
Nodes: 10
127-0030-001&126-0030-105
Nodes: 11
132-0030-0101
Nodes: 12
132-0030-0101
Nodes: 13
132-0030-0101
Nodes: 14
130-0030-0101 130-0030-0102
Nodes: 15
130-0030-0101 130-0030-0102
Nodes: 16
130-0030-0101 130-0030-0102
Nodes: 17
125-0030-0101 125-0030–1-2
Nodes: 18
125-0030-0106
Nodes: 19, 20
4-2-3- لیست گره‌ها
جهت انجام دقیق مطالعات HAZOP روی واحد، نقشه مورد مطالعه به قسمت‌های کوچک‌تری تقسیم شده است. که مطالعه کامل‌تر و صحیح‌تر انجام شود. در عین حال این تقسیم‌بندی به گونه‌ای انجام شده که پیچیدگی پیش نیامده است. لیست گره‌ها شامل عناوین گره‌ها، تجهیزات داخل هر گره، تاریخ و شماره نگارش هر گره و شماره نقشه‌های منتسب به گره مورد نظر می‌باشد.
جدول 4-3- لیست گره‌ها
Nodes
Type
Design Conditions/Parameters
Drawings
1. Desalinated Water From Units to Distribution
Valve
11-14 Bar- 47c
126-0030-0105
126-0030-0107
Desalination water line
11-14 Bar- 47c
Hypochlorite Dosing Package
2. Desalinated Water From T101 through disributon
Tank 101B
126-0030-0105
126-0030-0107
Pressure valve
Pump
3. Tank T101 to desalting unit103
Pump
11-14 Bar- 47c
126-0030-0105
126-0030-0107
Pressure inter lock control
Flow indicator
11-14 Bar- 47c
4. Desalinated Water Storage Tanks T101
Tank
126-0030-0105
126-0030-0107
5. Hypochlorte From Package Unit to Desalinated Water
Pressure Safty Valve
126-0030-0105
126-0030-0107
Pressure Gage
Pump
Line
6. Biocide Dosing to firewater
Pump
126-0030-0105
126-0030-0107
Line
Mixer
7. Desalinated Water feed to potable water storage tank
Pipe line
128-0030-0101
128-0030-0102
128-0030-0103
Potable water storage tank
Level gauge
11-14 Bar- 47c
Level indicator
Flow interlock control
Pump
11-14 Bar- 47c
Globe valve
8. Potable water distribution from T101
Line
128-0030-0101
128-0030-0102
128-0030-0103
Valve
11-14 Bar- 47c
Heat Exchanger
Pump
Temperature gauge
9. Potable water storage Tank T101
Tank
128-0030-0101
128-0030-0102
128-0030-0103
Heat Exchanger
10. Waste caustic storage tank T101
Pump
129-0030-0101
Tank
11. Desalinated water from unit 126 to vendor package inlet
Strainer
127-0030-001
& 126-0030-105
12. Cooling water circuit
Pump
132-0030-0101
Cooling water
Valve
Condensers
Presuree control valve
Cooling water expansion drum
13. Water and corrosion inhibitor to D101
Cooling water expansion drum
11-14 Bar- 47c
132-0030-0101
Pump
Valve
Line
14. Expansion Drum D101
Cooling Water
132-0030-0101
Drum
Line
Valve
15. Firewater supply to T101
Tank
130-0030-0101
130-0030-0102
Valve
Line
Level gauge
16. From T101 through pumps P101 Including flow spillback to distribution
Pump
130-0030-0101
130-0030-0102
Tank
Pressure gauge
17. From T101 through main firewater pumps to distribution network
Pump
11-14 Bar- 47c
130-0030-0101
1
