گردیدوبطور نامحدود تکلیف استخدام مشمولین قانون مذکوربه عهده دستگاه های مشمول گذاشته شد.
قوه مقننه، منظورازاهداف قانون تسهيلات استخدامي و اجتماعي جانبازان انقلاب اسلامي را که مشتمل بر بيست ماده و پانزده تبصره بوده و در جلسه روز چهارشنبه 31/3/1374 مجلس شوراي‌اسلامي به تصويب نمایندگان مجلس شورای اسلامی رسیدرا بشرح ذیل اعلام میدارد:
اهداف این قانون، تأمين شرايط لازم براي حفظ و گسترش حضور معنوي و مستمرجانبازان در محيط‌هاي اقتصادي اجتماعي و فرهنگي جامعه و حمايت از آرمان و استمرار حركت اعتقادي و فرهنگيآنان و بهبود شرايط فردي، خانوادگي و اجتماعي، ايجاد قابليت تطبيق و هماهنگي در مقررات اداري و استخدامي كشور با شرايط خاص جسمي جانبازان میباشد.
در تعریف این قانون آمده بود، بنياد مستضعفان وجانبازان انقلاب اسلامي است كه در زمره نهادهاي انقلاب اسلامي مي‌باشد، و جانباز عنوان ايثارگراني است كه، در جريان تكوين و شكوفايي انقلاب اسلامي و حفظ و حراست از دستاوردهاي ارزشمند آن از تعرض و تجاوز عوامل داخلي‌و خارجي و يا هر گونه حوادث مستقيم ناشي از آنها و در طول جنگ تحميلي به اختلالات و نقصان‌هاي عارضي جسمي و رواني دچار شده يا بشوند و در‌نتيجه روند زندگي فردي و اجتماعي آنان با محدوديت‌هائي مواجه مي‌باشند، بنابر این، بنياد موظف گردید به منظور حمايت از استمرار حركت حماسي فرهنگي و عقيدتي جانبازان و جبران محدوديت‌هاي ناشي از نقصان‌ها و‌اختلالات عارضي، آنان را تحت پوشش قرار داده و در موارد اختلاف نظر در تشخيص و تطبيق جانباز، كميسيون موضوع ماده 16 اين قانون، تعيين تكليف نمايد.
قانون مذکور در تعریف درصد جانبازي آورده، عبارت است از ميزان آسيب ديدگي جسمي و رواني كه توسط كميسيون پزشكي تخصصي تعيين درصد بنياد مشخص و حسب مورد تجديد نظر‌خواهد شد. در بند د تبصره ذیل ماده 2، درتعریف پست همطراز آمده: پست سازماني با نامي است كه با علامت اختصاري (×) مشخص مي‌شود و در مجموعه تشكيلاتي دستگاههاي موضوع ماده 3 اين قانون ايجاد مي‌گردد‌و تا رسيدن خدمت مستخدمين جانباز به شرايط عمومي خروج از خدمت براي آنان در مجموعه مزبور حفظ مي‌شود.
مفاد این قانون در تعریف جانباز از كار افتاده كلي اشعارمیدارد: كساني كه به تشخيص مراجع صالحه (بنياد مستضعفان وجانبازان انقلاب اسلامي و يا مراجع ذيصلاح نيروهاي مسلح) از كار افتاده كلي شناخته شده‌و قادر به كار نباشند.
لذا ماده 4 قانون مذکور دستگاههاي مشمول را مكلف نموده، حسب درخواست جانبازاني كه تا تصويب اين قانون در خدمت دستگاه بوده‌اند، فقط براي يك بار‌نسبت به اعاده به خدمت آنان اقدام نمايند، لیکن جانبازاني كه به دليل محكوميت يا رأي مراجع قضائي يا هيأت‌هاي رسيدگي به تخلفات اداري و يا ساير مراجع قانوني مشابه از كار بركنار‌شده‌اند را ازمشمول بودن اين ماده مستثنی نموده،
مطابق ماده 5 قانون مارالذکر، با جانبازاني كه به دليل آسيب‌ها و يا عوارض جانبازيشان طبق مقررات، از كار افتاده كلي شناخته شده و قادر به كار نباشند بر اساس قانون‌حالت اشتغال مستخدمين شهيد، جانباز ازكارافتاده و مفقودالاثر انقلاب اسلامي و جنگ تحميلي مصوب 30/6/1372 و اصلاحيه بعدي آن رفتار‌خواهد شد.
دستگاههاي مشمول اين قانون مكلفند مطابق ماده 6 و 8 قانون فوق الذکر، ضمن افزودن مدت خدمت در جبهه و مدت معالجه جانباز (بر اساس استعلام از مراجع ذيربط) به‌حداكثر شرايط سني مجاز جهت ورود به دستگاه، مدت مزبور را بدون پرداخت كسور بازنشستگي از هر نظر جزو سنوات خدمت قابل قبول‌بازنشستگي محسوب نمايندو حداكثر ظرف مدت سه ماه پس از ابلاغ قانون نسبت به تبديل وضعيت استخدامي جانبازان غير‌رسمي خود حسب درخواست آنان و پس از احراز شرايط گزينش به استخدام رسمي، ثابت يا عناوين مشابه اقدام نمايند.
تبصره ذیل ماده 8 قانون فوق الاشعار، سازمان امور اداري و استخدامي كشور موظف نموده است حسب درخواست دستگاههاي ياد شده و در صورت فقدان پست سازماني متناسب با‌شرايط عمومي جانبازان، نسبت به ايجاد پست مورد نظر از محل حذف پستهاي بلامتصدي و در صورت فقدان پست سازماني بلامتصدي، نسبت به‌ايجاد پست سازماني جديد اقدام نمايد، مضافاً اینکه بخش‌هاي غير دولتي نيز مشمول مصوبات موضوع ماده 8 این قانون نیز مي‌باشند.
بنابر این دستگاههاي مشمول اين قانون موظفند برابرمفاد تبصره 3 ذیل ماده 9، نسبت به ايجاد پست (شغل) سازماني همطراز، جهت اشتغال جانبازاني كه توانايي انجام‌كار تمام وقت را ندارند يا به خدمت اعاده يا به استخدام پذيرفته مي‌شوند با تأييد سازمان امور اداري و استخدامي كشور يا مراجع ذيصلاح مربوط‌اقدام نمايند.
به منظور ارتقاء سطح دانش و آمادگي جانبازان جهت تصدي مشاغل مناسب، كليه دستگاههاي مشمول اين قانون مكلفند، برابر ماده 12 این قانون ضمن فراهم‌آوردن امكانات لازم براي آموزش‌هاي كوتاه مدت، با ادامه تحصيل جانبازاني كه در استخدام دارند تا پايان تحصيلات دانشگاهي به صورت مأموريت آموزشي تمام وقت يا نيمه وقت موافقت نمايندوجانبازان ياد شده از كليه حقوق و مزاياي مربوط بهره‌مند خواهند شد.
مستند به‌ماده 15 قانون یاد شده، آن دسته ازجانبازان انقلاب اسلامي كه بنا به تشخيص كميته تخصصي متشكل از نمايندگانبنيادشهيدانقلاباسلاميبهدليل‌ضايعات ناشياز جانبازي فوت مي‌نمايند “شهيد” محسوب شده و خانواده و افراد تحت تكفل آنان طبق ضوابط مورد عمل، در بنياد شهيد انقلاب‌اسلامي تحت پوشش قرار مي‌گيرند.
بر اساس ماده 16 همین قانون، بنياد مجاز گردید با موافقت ولي فقيه يا نماينده وي كميسيوني را بنام كميسيون رسيدگي به شكايات جانبازان با عضويت دو نفر از بنياد، يك نفر از سازمان امور اداري و استخدامي كشور، يك نفر از وزارت دفاع و پشتيباني نيروهاي مسلح جمهوري اسلامي ايران، يك نفر از وزارت كار و‌امور اجتماعي و يك نفر از دستگاه ذيربط تشكيل و حسب مورد نسبت به رسيدگيبهشكاياتجانبازانازعدماجرايصحيحاينقانوندردستگاه‌مربوطاقدامنمايدو‌تصميمات كميسيون مزبور قطعي و لازم‌الاجرا بوده و عدم اجراي به موقع آن خلاف قانون محسوب و قابل تعقيب در مراجع ذيصلاح مي‌باشد.
كليه دستگاههاي مشمول اين قانونمكلفند بر اساس ماده 18قانون صدرالذکر، نسبت به احتساب يك مقطع تحصيلي بالاتر از نظر امتيازات شغلي و ساير امتيازات مقرر در‌قوانين و مقررات مربوط براي جانبازان اقدام و حقوق و مزاياي آنان را مطابقت نمايند.8
گفتار سوم قوانین و مصوبات رفاهی برای ایثارگران
همانطور که در مباحث قبل بیان کردیم، در دوران دفاع مقدس، دو قشر نیروی رزمنده شرکت داشتنند، نخست نیروهای نظامیو انتظامی که وظیفه اصلی دفاع از کشور در مقابل تهاجمات بیگانگان را دارند، وقشر دوم نیروهای مردمی اعم از عشایر، کسبه، دانش آموزان، دانشجویان و سایر اقشار جامعه بودند.
گروه اول بنا بروظیفه ذاتی خود و گروه دوم بنابر فرمان رهبر انقلاب و وظیفه اسلامی، انسان دوستی، میهن پرستی وکفر ستیزی خود در جبهه های نبرد شرکت کردند.
بنابراین دولت جمهوری اسلامی برخود واجب دانست تا به پاس قدردانیاز فداکاریهایرزمندگان اسلام و گسترشفرهنگ ایثار و شهادت در جامعه اسلامی ایران و استفاده از ظرفیت های علمی و تجربیات رزمندگان شرکت کننده در جنگ قوانینی را به مجلس شورای اسلامی پیشنهاد و تصویب نماید.
احتساب حضور در جبهه رزمندگان بسیجی بعنوان مدت خدمت ضرورت (سربازی)، معافیت فرزندان شهداء، رزمندگان، جانبازان و اسراء از انجام خدمت زیر پرچم، همچنین پرداخت وام خرید مسکن و یا تحویل مسکن ساخته شده و یا زمین مناسب برای ساخت مسکن برای خانواده ایثارگران و احتساب ایام شرکت در جبهه بسیجیان بعنوان مشاغل سخت و زیان آور ( یک به یک ونیم ) در سابقه خدمات دولتی آنها، اعطاء امتیاز و گروه تشویقی به کارمندان بسیجی، رزمنده و جانباز که سابقه حضوردر جبهه داشته اند درقانون مديريت خدمات كشوري و قانون تحویل و یا واردات خودرو برای جانبازان ازاین جمله است.
که در این قسمت اشاره ای به بندهاییاز ماده 44 قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران که مربوط به ایثارگران است خواهدشد.
بند الف ماده فوق الاشعار فرزندان شهداء را از کلیه امتیازات و مزایای مقرر در قوانین و مقررات مختلف که برای جانباز 50% و بالاتر پیش بینی شده به استثناء تسهیلات خودرو و حق پرستاری و کاهش ساعات کاری بهره مند نموده و در خصوص هزینه درمانی ایثارگران مطابق بند(ب) قانون مذکور صددرصد هزینه درمانی ایثارگران شاغل و افراد تحت تکفل آنان را برعهده دستگاههای اجرایی و ایثارگران غیر شاغل را بر عهده بنیاد گذاشته است.
در بند( ه- )مجوز اعطاء بورس تحصیلی داخل و خارج کشور به جانبازان 50% و بالاتر و آزادگان با حداقل پنج سال اسارت و فرزندان شهداء مشروط به کسب شرایط علمی موضوع قانون اعزام دانشجو به خارج از کشور داده شده است و مطابق بند (و) دستگاههای اجرایی موظف گردیده اند 25% نیاز استخدامی خود را از میان فرزندان شهداء و جانبازان 50% وبالاتر و فرزندان آزادگان بالای پنج سال اسارت، بدون الزام به رعایت شرط سنی و تحصیلی و آزمونی تامین و از ابتدء آنان را بطور رسمی قطعی استخدام نماید، در انتهای این بند 5% سهمیه استخدامی برای سایر جانبازان، آزادگان، رزمندگان وهمسر و فرزندان آنها اختصاص داده شده است.
در بند (ز) ماده 44 قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوري اسلامي ايران آمده، دانشگاهها و مراكز و مؤسسات آموزشي و پژوهشي و وزارتخانه‌هاي علوم، تحقيقات و فناوري و بهداشت، درمان و آموزش پزشكي، مكلفند حداقل ده درصد (۱۰%) اعضاي هيأت علمي مورد نياز خود را از بين جامعه ايثارگران شامل رزمندگان با بيش از شش ماه حضور داوطلبانه در جبهه، جانبازان بالاي بيست و پنج درصد (۲۵%)، آزادگان بالاي سه سال اسارت، فرزندان جانبازان بالاي پنجاه درصد (۵۰%)، فرزندان شهدا و فرزندان آزادگان با بيش از سه سال اسارت كه داراي مدرك دكتراي تخصصي مورد تأييد وزارتخانه‌هاي علوم، تحقيقات و فناوري و بهداشت، درمان و آموزش پزشكي مي‌باشند، حسب مورد از طريق استخدام و يا موافقت با انتقال كاركنان ديگر دستگاهها يا تبديل وضعيت كاركنان غيرهيأت علمي تأمين و ابتدا آنان را به صورت عضو هيأت علمي رسمي قطعي با احتساب سوابق آموزشي، پژوهشي و اجرائي مرتبط و تأثير آن در پايه و مرتبه علمي بدون الزام به رعايت شرط سني و آزمون استخدام نمايند. مسؤوليت اجراي اين حكم به طور مستقيم برعهده وزرا و رؤساي دستگاههاي مذكور است، مقامات يادشده در اين خصوص، خود مجاز به اتخاذ تصميم مي‌باشند. احكام و امتيازات اين بند شامل اعضاي هيأت علمي فعلي داراي شرايط فوق نيز مي‌شود.
در بند (ل) وزارت مسکن و شهرسازی موظف گردیده تا پایان برنامه، مسکن جانبازان 25% و بالاتر که حداقل دو سال در جبهه حضور داشته اند وآزادگان و فرزندان شهداء فاقد مسکن را در صورتی که قبلاً از زمین یا مسکن دولتی استفاده نکرده اند راتامین نماید.
در ماده 45 قانون مذکور ( برنامه پنجم) ایثارگران و فرزندان شهداء را یکبار از از پرداخت مابه التفاوت برای پانزده سال سنوات بیمه ای ناشی از انتقال سوابق بیمه ای از یک صندوق بیمه و بازنشستگی به صندوق بیمه دیگر که ناشی از تغییر دستگاه استخدامی باشد را معاف نموده و پرداخت آنرا بر عهده دولت گذاشته است.
( قانون برنامه پنجساله پنجم ، 1389، ص29 و30 و 31)
گفتارچهارم قانون جامع ایثار گران
قانون جامع ایثارگران که در تاریخ 2/10/1391 به تایید و تصویب مجمع تشخیص مصلحت نظام رسید، به مدت چهارسال بصورت آزمایشی لازم الاجرا گردید، این قانون دارای نقاط مثبتی نسبت به قوانین سابق، ومتاسفانه دارای ابهاماتی هم می باشد که ذیلاً اشاره ای کوتاه به بعضی از مواد مورد نظر خواهیم نمود.
در تبصره ذیل بند و ماده یک اشاره ای به ارائه تسهیلات به رزمندگان دارد که مجدداً ارائه خدمات به ایثارگران را به دولت واگذار کرده و این یکی از بند های دارای ابهام این قانون است.
در ماده 21 قانون مذکور تسهیلات اداری و استخدامی برای
