در دلالت یا تاویل ناروای تعدادی از‌آیات قرآنی مشیر به فضایل اهل‌بیت (علیهم السلام):
آیات فراوانی در شان اهل‌بیت (علیهم السلام) به‌ویژه علی (علیه السلام) نازل شده است. بسیاری از مفسرین اهل‌سنت با وجود التزام به مبانی کلامی خود در امامت و رهبری جامعه اسلامی بعد از رحلت پیامبر (صلی الله علیه و آله) به آن صحه گذاشته‌اند. حسکانی از مفسرین اهل‌سنت و جماعت جلد اول تفسیر خود موسوم به شواهد التنزیل لقواعد التفصیل را به‌آیاتی اختصاص داده است که در شان و منزلت والای امیرالمومنین علی (علیه السلام) نازل شده است. بسیاری از آیات مذکور، مورد تامل ابن‌تیمیه است او برخی را می‌پذیرد و برخی را تاویل و انکار می‌کند. محور او در تاویل و انکار، حفظ گمان خود در تفضیل شیخین و خدشه در استدلال شیعیان برای اثبات امامت بلا فصل حضرت علی (علیه السلام) است.
1-8-4-بررسی‌آیه ولایت:
ابن‌تیمیه صدقه دادن انگشتر علی (علیه السلام) در حین رکوع و نزول آیه ولایت در این مورد را کذب می‌داند. او مدعی است اهل علم به حدیث در این تکذیب اجماع دارند و قصه روایت شده را از دروغهای وضع شده می‌دانند.701
با بررسی تفاسیر اهل‌سنت از قرن چهارم تا کنون ادعای نادرست ابن‌تیمیه به اثبات می‌رسد.
طبری از مفسرین قرن چهارم و نزدیک به زمان سلف در دلالت مفاد آیه ولایت وجوهی را بررسی می‌کند و در نهایت با توجه به روایت مجاهد رای به همان معنایی می‌دهد که مشیر به شانیت علی (علیه السلام) است و در پایان می‌نویسد: «نزلت في علي بن أبي طالب، تصدق و هو راكع». 702
حسکانی از مفسرین قرن پنجم با اسناد متعدد شان نزول آیه را در مورد علی (علیه السلام) می‌داند و از قول ابنعباس و زید بن علی و ابی الجارود و ابی رافع و اصبغ می‌نویسد: «نَزَلَتْ فِي عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلَامُ». 703
زمخشری از مفسرین قرن ششم و نزدیکتر از ابن‌تیمیه به عصر سلف شان نزول آیه را در مورد صدقه انگشتر علی (علیه السلام) می‌داند و می‌نویسد:
آیه در مورد علی نازل شده است در زمانی که در نماز به رکوع رفت و گدایی از او درخواست کمک نمود و او انگشتر خود را به او داد» و می‌افزاید نیکی و احسان به مستمندان آنقدر مهم و ضروری است که تاخیر در آن حتی تا زمان فراغت از نماز لازم نیست. 704
فخر رازی در قرن ششم از مفسرین و علمایی است که به آسانی هر مطلبی را قبول نمی‌کند و به امام المشککین معروف است به دو قرینه، نظری را تایید می‌کند که معتقد است آیه در مورد علی نازل شده است: 1-آیه 54 مائده«يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا مَنْ يَرْتَدَّ مِنْكُمْ عَنْ دِينِهِ فَسَوْفَ يَأْتِي اللَّهُ بِقَوْمٍ يُحِبُّهُمْ وَ يُحِبُّونَهُ أَذِلَّةٍ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ أَعِزَّةٍ عَلَى الْكافِرِينَ يُجاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَ لا يَخافُونَ لَوْمَةَ لائِمٍ ذلِكَ فَضْلُ اللَّهِ يُؤْتِيهِ مَنْ يَشاءُ وَ اللَّهُ واسِعٌ عَلِيم»، 705 در مورد علی است چون با مفاد روایت روز خیبر «لأدفعن الراية غدا إلى رجل يحب اللَّه و رسوله و يحبه اللَّه و رسوله» هم سیاق است. 2- بعد از آیه محب و محبوب بودن706آیه ولایت707 را آورده است و چون‌آیه قبل در مورد علی (علیه السلام) است مناسب است آیه بعد نیز در حق علی (علیه السلام) باشد. 708
قرطبی از مفسرین قرن هفتم نزول‌آیه ولایت را در مورد علی (علیه السلام) قبول دارد و داستان آن را نقل می‌کند و اضافه می‌کند که‌این عمل آسیبی به صحت نماز نمی‌رساند. 709
ابن‌کثیر از مفسرین معروف قرن هشتم در دلالت‌آیه می‌نویسد: « كان علي بن أبي طالب قائما يصلي، فمر سائل و هو راكع، فأعطاه خاتمه، فنزلت إِنَّما وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ الآية». 710
سیوطی از مفسرین قرن دهم با ذکر سلسه‌ای از محدثین از ابنعباس نقل می‌کند«إِنَّما وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ الآية قال نزلت في علي بن أبى طالب. 711
سیوطی حدیث غدیر را در ذیل آیه ذکر می‌کند. ممکن است این روایت شریف در چند مورد از رسول خدا (صلی الله علیه و آله) صادر شده است.
در حدیثی دیگر که سیوطی روایت کرده است علاوه بر ذکر ولایت علی (علیه السلام) با استناد به‌آیه، حضرت مصداق حزب الله معرفی می‌شود که همواره پیروزی با آن قرین است. در روایت علاوه بر بیان داستان اعطای انگشتر و نزول‌آیه ولایت وقتی حضرت رسول (صلی الله علیه و آله) از گدا سوال می‌کند چه کسی و در چه حالی به تو انگشتر داد و او پاسخ می‌دهد علی در حالی که در حال رکوع بود، حضرت‌آیه «وَ مَنْ يَتَوَلَّ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ الَّذِينَ آمَنُوا فَإِنَّ حِزْبَ اللَّهِ هُمُ الْغالِبُون»712 را قرائت می‌کند. 713
آلوسی از مفسرین قرن سیزدهم اهل‌سنت و جماعت داستان جالبی را در این مورد نقل می‌کند:
مردی از قوم ابن سلام و همراهش ایمان آوردند و به رسول خدا (صلی الله علیه و آله) عرض کرد خانه‌های ما دور است و غیر از مجلس شما محلی نداریم. وقتی قوم ما متوجه ایمان ما به خدا و رسولش (صلی الله علیه و آله) شوند با ما مجالست و مصاحبت نمی‌کنند و از ازدواج با ما امتناع می‌ورزند، در این صورت زندگی بر ما دشوار می‌شود. پیامبر (صلی الله علیه و آله)آیه ولایت «إنما وليكم اللّه و رسوله. . . » را برای دلداری آن مرد قرائت کرد و در حالی وارد مسجد شد که مردم در مسجد در حال رکوع و سجود بودند، در این موقع گدایی را دید و از او پرسید آیا کسی به تو چیزی کمک کرده است؟ عرض کرد بله یک نفر انگشتر نقره‌ای به من صدقه داد. فرمود چه کسی بود؟ عرض کرد آنکه ایستاده است « و أومأ إلى علي كرم اللّه تعالى وجهه». پیامبر (صلی الله علیه و آله) دو باره سوال می‌کند علی در چه حالی به تو کمک کرد؟ سائل جواب داد در حال رکوع. پیامبر (صلی الله علیه و آله) تکبیر گفت و‌آیه ولایت را قرائت کرد «فكبر النبي صلّى اللّه عليه و سلّم ثم تلا هذه الاية». 714
ابن‌عاشور از مفسرین قرن چهاردهم اهل‌سنت داستان نزول را به همان صورت که آلوسی نقل کرده بود، روایت می‌کند و در پایان به تکبیر پیامبر (صلی الله علیه و آله) و قرائت آیه تصریح می‌نماید. 715
شواهد منقول از منابع متعدد مفسرین اهل‌سنت شانیت نزول‌آیه را در مورد امیرالمومنین علی (علیه السلام) اثبات می‌کند و این امر نقض ادعای ابن‌تیمیه است. بنابر این برخلاف ادعای ابن‌تیمیه اهل معرفت به احادیث که در سلسله روایتهای منقول در منابع مذکور ذکر شده بود برخلاف نظر تفریطی ایشان رای می‌دهند.
2-8-4- بررسی‌آیه یطعمون الطعام علی حبَه. . . :
ابن‌تیمیه با استظهاری ناقص در صدد انکار آیه یطعمون الطعام در حق اهل‌بیت (علیهم السلام) است. با شهادت مفسرین و پاسخ پایانی بحث، ادعای ایشان باطل می‌شود. با وجود انکار آیه در پایان اظهار نظر خود از عبارت تکریم آمیز «هذه السادة الاخیار» برای توصیف اهل‌بیت (علیهم السلام) استفاده می‌کند. ابن‌تیمیه مدعی است علما اتفاق نظر دارند که سوره هل اتی مکی است در حالی که علی با فاطمه بعد از هجرت در مدینه و پس از غزوه بدر ازدواج کرد یعنی چند سال بعد از نزول سوره هل اتی، پس نظری که می‌گوید‌آیه در مورد خانواده علی و فاطمه نازل شده است در پیشگاه کسی که علم به نزول قرآن و احوال‌این بزرگان نیک کردار دارد، دروغ بودنش مخفی نیست. 716مروری بر تفاسیر اهل‌سنت ادعای ابن‌تیمیه را باطل می‌کند.
حسکانی در قرن پنجم در تفسیر خود می‌نویسد: «عَنِ ابنعباس فِي قَوْلِهِ تَعَالَى: وَ يُطْعِمُونَ الطَّعامَ عَلى حُبِّهِ [قَالَ:] أُنْزِلَتْ فِي عَلِيٍّ وَ فَاطِمَةَ. 717 سپس کل داستان آمدن سه گروه و اعطای افطاری به آنها را نقل کرده و می‌نویسد: « نَزَلَتْ فِي عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ أَطْعَمَ عَشَاءَهُ وَ أَفْطَرَ عَلَى الْقَرَاحِ». 718
میبدی از مفسرین سنی قرن ششم در مورد دلالت آیه بر اهل‌بیت (علیهم السلام) بیان روشنی دارد: «ابنعباس گفت: اين آيت در شأن اميرالمؤمنين على (علیه السلام) فرو آمد و خاندان وى». 719
«. . . سه روز بگذشت كه اهل بيت على (علیه السلام) هيچ طعام نخوردند و بر گرسنگى صبر كردند و آن ماحضر كه بود ايثار كردند، مرد درويش را و يتيم را و اسير را، تا ربّ العالمين در شأن ايشان آيت فرستاد». 720
بغوی از مفسرین قرن ششم به نزول‌آیه در مورد خاندان علی (علیه السلام) تصریح می‌کند و می‌افزاید:
علی برای یک نفر یهودی کار می‌کرد و در قبال آن مقداری جو دریافت کرد ثلث آن را آماده کردند که مسکینی آمد و به آن اعطا شد و ثلث دیگرش که آماده شد یتیمی‌آمد و مورد بخشش قرار گرفت و ثلث دیگر به اسیر بخشیده شد. 721
فخر رازی صاحب تفسیر مفاتیح الغیب نظری متفاوت با ابن‌تیمیه دارد. او داستان مریضی حسنین (علیهما السلام) و نذر فاطمه (سلام الله علیها) و علی (علیه السلام) و فضه خادمه به سه روز روزه در صورت شفای آنها و اعطای افطاری به مسکین و یتیم و اسیر را مفصل نقل می‌کند. او شان نزول آیه را بر خلاف نظر ابن‌تیمیه می داند. 722
قرطبی در تفسیر خود که قرن هفتم نگارش یافته است، ضمن بیان داستان مریضی حسنین (علیهما السلام) و عیادت اصحاب از آنها، به توصیه ابوبکر در مورد نذر اشاره می‌کند که گفت: «يا أبا الحسن لو نذرت عن ولديك شيئا، و كل نذر ليس له وفاء فليس بشيء» آنگاه نذر علی (علیه السلام) را نقل می‌نماید: «فقال رضي الله عنه: إن برأ ولداي صمت لله ثلاثة أيام شكرا» و «قالت فاطمه مثل ذلک». سپس داستان افطار را نقل می‌کند که قبل از تناول مسکینی آمد و عرض کرد«السلام عليكم أهل بيت محمد- في حديث الجعفي- أنا مسكين من مساكين أمة محمد صلى الله عليه و- سلم، وأنا و الله جائع، أطعموني أطعمكم الله من موائد الجنة. 723
نسفی از مفسرین قرن هفتم بر رویه علمای دیگر در مفاد آیه در مورد خاندان علی (علیه السلام) و فاطمه (سلام الله علیها) مهر تایید می‌زند. 724
نیشابوری در قرن هشتم به دلالت‌آیه به اهل‌بیت (علیهم السلام) استدلال می‌کند. 725
سیوطی ضمن پذیرش نزول‌آیه در مورد اهل‌بیت (علیهم السلام) نظر ابن‌تیمیه را نقض می‌کند. 726
نخجوانی در قرن دهم احادیث دال بر شان نزول‌آیه در مورد خاندان علی (علیه السلام) را ذکر و تثبیت کرده است.727
حجازی از مفسرین قرن 14 اهل‌سنت به‌وضوح با تایید آیه در مورد اهل‌بیت (علیهم السلام) بر نظر متفرد ابن‌تیمیه خط بطلان می‌کشد و در پایان داستان به روزه بدون طعام علی (علیه السلام) و فاطمه (سلام الله علیها) تصریح کرده و نزول جبرائیل و بیان شان نزول را با این عبارت تایید می‌کند: خذها يا محمد هنأك اللّه في أهل بيتك». 728
صائب عبد الحمید تمسک ظاهری ابن‌تیمیه را به مکی بودن سوره «هل اتی» با یک تحقیق عالمانه مورد انتقاد قرار می‌دهد. سوره هل اتی در دو مرحله نازل شده است. قسمت اول سوره مدنی است که آیه یطعمون الطعام در آن قرار دارد.
ایشان در ادامه استدلال، بیان می‌کند که وقتی مسلمین در مکه بودند اسیر معنی نداشت پس این قسمت از سوره در مدینه نازل شده است. 729
از نکات قابل توجه که مورد غفلت ابن‌تیمیه واقع شده و صائب بن عبدالحمید متفطن به آن شده این است که وجود اسیر در مکه قبل از هجرت در بین مسلمین بی معنی است پس‌آیه از اساس برخلاف برداشت ابن‌تیمیه باید مدنی باشد.
9-4- خدشه یا تاویل برخی روایات ناظر به فضائل اهل‌بیت (علیهم السلام):
آیت الله سبحانی از محققین معاصر شش عامل را برای مخالفت علمای مسلمین با ابن‌تیمیه دخیل می‌داند که یکی از آنها انکار فضایل منقول اهل‌بیت (علیهم السلام) در صحاح و سنن است. 730
ابن‌تیمیه با وجود برخورد جدلی در برخی فقرات از کتب خود، به فضائل برجسته اهل‌بیت (علیهم السلام) به‌ویژه علی (علیه السلام) اعتراف می‌کند و در عین حال تلاش ناموفقی را برای تضعیف یا تاویل در دلالت برخی از آنها انجام می‌دهد. او از قول ابن‌حزم صحت حدیث منزلت را تایید می‌کند و ضمن پذیرش اعطای رایت در روز خیبر و محب و محبوب بودن علی (علیه السلام) نسبت
