
«در این امت علی همانند عیسی است که عدهای بهخاطر محبتش و عدهای بهخاطر بغض او هلاک شدند». 314
مفاد روایت در کتاب فضایل با تغییر مختصری در عبارت نقل شده است. در حدیث از عبارت محب مفرط (دوست زیاده رو) و مبغض مفتری (دشمن افتراگر) استفاده شده است. 315
از آنجائیکه حضرت علی (علیه السلام) معیار تلقی میشود لذا افراط و تفریط در مورد ایشان خروج از رفتار معیار و باعث هلاکت میگردد.
بهاین دلیل پیامبر (صلی الله علیه و آله) به محبین ایشان وعده نیک و به دشمنانش وعید ناخوشایند داده است.
عمار یاسر صحابی بزرگ نقل کرده است پیامبر (صلی الله علیه و آله) مکرر میفرمود: «ای علی خوشا به حال کسی که تو را دوست داشته باشد و تصدیق نماید و بدا بهحال کسی که بغض تو را داشته باشد و تو را تکذیب کند». 316
10- پاکی و طهارت ویژه اهلبیت (علیهم السلام):
در اینکه شان نزول آیه تطهیر، در مورد پنج تن آل عبا و اصحاب کسا است بین دانشمندان فریقین اتفاق نظر وجود دارد. اما دلالت آیه به عصمت اهلبیت (علیهم السلام) محل اختلاف است.
علامه طباطبایی از مفسرین به نام شیعه در تفسیر المیزان معتقد استآیه به عصمت اهلبیت (علیهم السلام) دلالت روشنی دارد.
«كلمه” انما” در آيه انحصار خواست خدا را مىرساند، و مىفهماند كه خدا خواسته كه رجس و پليدى را تنها از اهل بيت دور كند، و به آنان عصمت دهد، و كلمه” أَهْلَ الْبَيْتِ” چه اينكه صرفا براى اختصاص باشد، تا غير از اهل خانه داخل در حكم نشوند، و چه اينكه اين كلمه نوعى مدح باشد، و چه اينكه نداء، و به معناى” اى اهل بيت” بوده باشد، على اى حال دلالت دارد بر اينكه دور كردن رجس و پليدى از آنان، و تطهيرشان، مسالهاى است مختص به آنان، و كسانى كه مخاطب در كلمه” عنكم- از شما” هستند. بنا بر اين در آيه شريفه در حقيقت دو قصر و انحصار بكار رفته، يكى انحصار اراده و خواست خدا در بردن و دور كردن پليدى و تطهير اهل بيت، دوم انحصار اين عصمت و دورى از پليدى در اهل بيت. 317
ایشان در تکمیل استدلال خود در چند صفحه بعد مینویسد:
با در نظر گرفتن اينكه كلمه رجس در آيه شريفه الف و لام دارد، كه جنس را مىرساند، معنايش اين مىشود كه خدا مىخواهد تمامى انواع پليديها، و هياتهاى خبيثه، و رذيله، را از نفس شما ببرد، هياتهايى كه اعتقاد حق، و عمل حق را از انسان مىگيرد، و چنين ازالهاى با عصمت الهى منطبق مىشود، و آن عبارت است از صورت علميهاى در نفس كه انسان را از هر باطلى، چه عقايد و چه اعمال حفظ مىكند، پس آيه شريفه يكى از ادله عصمت اهل بيت است. 318
با توجه به مبانی احمد بن حنبل بعید است ایشان معتقد به عصمت اهلبیت (علیهم السلام) به مفهوم شیعی باشد. اما تصریح ایشان به نزول آیه تطهیر در شان اهلبیت (علیهم السلام) ضمن اینکه راه تفسیر فوق را مفتوح میکند، فضیلتی ممتاز و نمایانی را برای مشمولین آیه شریفه اثبات میکند.
انس بن مالک نقل میکند:
پیامبر (صلی الله علیه و آله) به مدت شش ماه وقتی به نماز صبح میرفت از کنار خانه فاطمه (سلام الله علیها) عبور میکرد و میفرمود:ای اهلبیت نماز را دریابید و بعدآیه 33 سوره احزاب را میخواند (انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت و یطهرکم تطهیرا).319
شهر ابن حوشب میگوید:
وقتی خبر شهادت حسین بن علی رسید، ام سلمه همسر پیامبر (صلی الله علیه و آله) بهواسطه ظلم اهل عراق آنان را لعنت کرد و گفت: فاطمه (سلام الله علیها) خدمت پیامبر (صلی الله علیه و آله) رسید و هدیهای محضرش ارائه کرد، حضرت فرمود: پسر عمویت کجاست؟ فاطمه (سلام الله علیها) پاسخ داد خانه است. حضرت رسول (صلی الله علیه و آله) فرمود: او و دو فرزندش را اینجا بیاور، آنها در حجره من خدمت رسول الله (صلی الله علیه و آله) رسیدند. پیامبر کسای یمانی را بر روی آنها قرار داد و با دست راستش به پروردگارش اشاره کرد و عرض کرد: خدایا اینها اهل من هستند پلیدی را از آنان دور کن و پاکشان گردان.320
عطاء بن ابی رباح حدیث کسا را با ذکر شان نزولآیه 33 سوره احزاب تکمیل میکند و در پایان به درخواست امسلمه و پاسخ معنی دار حضرت رسول (صلی الله علیه و آله) اشاره میکند: «انا معکم یا رسول الله؟ قال انک علی خیر». 321
رد درخواست همسر پرهیز گار پیامبر (صلی الله علیه و آله) با جمله «انک علی خیر»، انحصار شمول آیه تطهیر در پنج تن با قرائت شیعه را اثبات میکند.
مضمون حدیث کسا در صحیحین نقل شده است که مبین میزان وثوق و اعتبار آن است. 322
روایت در منابع معتبر اهلسنت نقل شده است و جای تردیدی باقی نمیگذارد و مفاد آن فضیلت انحصاری مهمی را برای اهلبیت (علیهم السلام) اثبات میکند.
11- منجی جهانی در فرجام خوش تاریخ:
از نظر اسلام روند تکاملی در پایه گذاری مدنیت متناسب با شان انسانی با تمام شئون خود هنوز به نتیجه نرسیده است و بشریت در نگاهی امید بخش به افقی درآینده همچنان منتظر واقعه تاریخی مهمی است.
مفاد آیات قرآنی فرجام خوشی را برای تاریخ بشریت بشارت میدهد. 323
اصل مهم در این است که مدیریت این پروژه جهانی الهی را چه کسی عهده دار خواهد شد؟ روایتهای مذکور در کتب ابنحنبلاین مدیریت را منحصر در خاندان اهلبیت (علیهم السلام) میکند.
رسول الله (صلی الله علیه و آله) فرمود: «مهدی از ما اهلبیت است خداوند در شبی بهواسطه او امور را اصلاح میکند». 324
رسول الله (صلی الله علیه و آله) میفرمود: «اگر از دنیا نماند جز یک روز خداوند مردی از ما را بر میانگیزد و زمین را پر از دادگری میکند همانگونه که از بیداد پر شده است». 325
پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمود: «قیامت بر پا نمیشود مگر اینکه مردی از خاندان من که هم نام من است به ولایت برسد». 326
در روایتی دیگر نقل شده است، ایام تمام نمیشود و روزگار به انتها نمیرسد مگر مردی هم نام من و از اهلبیتم بر عرب حاکم شود. 327
ابو سعید خدری از پیامبر (صلی الله علیه و آله) نقل میکند: «قیامت بر پا نمیشود تا اینکه مردی از خاندان من زمین را به مدت هفت سال پر از عدل نماید همانگونه که پر از ظلم شده است». 328
وی نقل میکند از پیشامدهای ناگوار بعد از رسول الله (صلی الله علیه و آله) نگران بودیم و از ایشان سوال کردیم. در جواب فرمود: «در امت من مهدی به مدت پنج یا هفت یا نه سال خروج میکند». 329
ابوسعید خدری در روایتی دیگر به مدیریت مهدوی در پایان تاریخ تصریح میکند. او از رسول خدا (صلی الله علیه و آله) نقل میکند که فرمود: «رستاخیز بهوقوع نمیپیوندد تا اینکه زمین از ظلم و تجاوز پر شود، آنگاه مردی از عترت یا اهلبیتم خروج نماید و زمین را پر از عدل و داد کند همانگونه که از ظلم و جور پر شده است». 330
در روایتهای مذکور کلمات عترتی، اهلبیتی، رجلا منا، منا اهل البیت و المهدی بهاندازهای گویا است که نیازی به توضیح اضافی ندارد.
12- تجلیل از جهاد و فداکاری و شهادت اهلبیت (علیهم السلام):
شهادت در مسیر خدا و دین حق خوش فرجام ترین روند تکاملی در زندگی انسان در اسلام است. شهادت امام حسین (علیه السلام) در واقعه سال 61 در کربلا مورد توجه منابع اصلی اهلسنت و ابنحنبل است.
عبدالله بن نجی نقل میکند پدرش در جنگ صفین همراه علی (علیه السلام) بود. وقتی به منطقه نینوا رسیدند علی (علیه السلام) گفت: «ای ابا عبدالله چطور در کنار شط فرات صبر خواهی کرد؟ پرسیدم منظورتان چیست؟ فرمود: روزی به محضر رسول خدا (صلی الله علیه و آله) شرفیاب شدم در حالی که دو چشمش گریان بود و فرمود الان جبرئیل نزد من بود و به من خبر داد حسین در کنار شط فرات کشته میگردد و گفت آیا میخواهی از خاک آنجا استشمام کنی؟ گفتم بله و دست دراز کرد و مشتی از آن به من داد و از آن زمان قادر به جلوگیری از اشک چشمم نیستم. 331
روایت مذکور علاوه بر اعلام خبر شهادت حضرت حسین بن علی (علیه السلام) از طرق فرشتگان مقرب، متضمن اخبار از آینده توسط امیرالمومنین علی (علیه السلام) است.
ام سلمه روایت را به نحو دیگر نقل میکند و بهجای جبرئیل از ملکی یاد میکند که خبر شهادت حسین را داد و تربتی سرخ رنگ از کربلا برای پیامبر (صلی الله علیه و آله) آورد. 332
تاثیر شهادت حضرت امام حسین (علیه السلام) در عوالم و موجودات دیگر در روایتهای منقول ابنحنبل مورد تصریح است.
عمار از ام سلمه نقل میکند که اجنه برای حسین (علیه السلام) نوحه سرایی میکردند و گریه مینمودند. 333 تاثیر تکوینی شهادت امام حسین (علیه السلام) در نظام کائنات و حزن پیامبر (صلی الله علیه و آله) بهخاطر آن حکایت از واقعهای عظیم و الهی دارد که مخصوص خاندان رسالت است.
ابنعباس می کند، پیامبر (صلی الله علیه و آله) را در وسط روز با چهره ناراحت و غبارآلود با ظرف شیشهای در دست که چیزی در آن بود خواب دیدم. عرض کردم این چیست؟ فرمود خون حسین و اصحاب اواست. 334
در روایت انس وارد شده است که فرشته باران به حضور پیامبر (صلی الله علیه و آله) آمد. حضرت به ام سلمه گفت کنار درب حجره مراقب باش کسی وارد نشود در این موقع حسین (علیه السلام) آمد و با اصرار وارد شد و از دوش حضرت بالا رفت. فرشته خطاب به پیامبر (صلی الله علیه و آله) گفت:آیا دوستش داری؟ حضرت فرمود بلی. فرشته گفت امتت او را خواهند کشت، اگر بخواهی مکان شهادتش را به تو نشان میدهم. آنگاه فرشته به دست حضرت زد و خاک سرخ رنگی را نشانش داد. ام سلمه آن خاک را در گوشه لباسش پنهان کرد تا اینکه خبر شهادت حسین (علیه السلام) را شنیدیم. 335 مفاد روایت در حدیث دیگری هم نقل شده است. 336
13- شرافت نسبی انحصاری اهلبیت (علیهم السلام) به پیامبر (صلی الله علیه و آله):
اهلبیت (علیهم السلام) نسبت خاص و استثنایی با رسول خدا (صلی الله علیه و آله) دارند که آنها را از دیگر مسلمین متمایز میکند.این نسبت تشریفی در رفتار و کلمات پیامبر (صلی الله علیه و آله) در مورد اهلبیت (علیهم السلام) کاملا مشهود است.
در مورد انصراف از واگذاری ماموریت به ابوبکر و جایگزینی علی (علیه السلام) در قرائت بخشی از سوره برائت، رسول خدا (صلی الله علیه و آله) در جواب پرسش ابوبکر از علت لغو ماموریتش فرمود: «جبرئیل آمد و گفت بهجا آورندهاین ماموریت خودت یا فردی از خودت باید باشد». 337
«رجل منک» از اضافه تشریفی خاصی حکایت دارد که شامل مسلمان دیگر حتی با نسبت فامیل سببی نمیشود.
تعابیر معنی داری در مورد حسنین (علیهما السلام) و حضرت فاطمه (سلام الله علیها) در کلمات پیامبر (صلی الله علیه و آله) وارد شده است که از نسبت خاص حضرت با آن بزرگواران حکایت میکند. طبق روایتی پیامبر (صلی الله علیه و آله) در اشاره به حسن بن علی فرمود او از من است. 338
ابو بکیر نقل میکند که پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمود: «قرض مرا جز خودم و علی کسی دیگر ادا نمیکند». 339
رسول الله میفرمود: «علی از من و من از علی هستم قرض و تعهد مرا جز خودم و علی ادا نمیکند».340 روایت در سنن ابنماجه حدیث شماره 119 صفحه 27 نقل شده است.
فردی بهنام مسوره در مقابل خواستگاری دخترش از سوی حسن بن حسن گفت:
بهخدا قسم نسب و خویشی و دامادی هیچ کس بهاندازه شما برای من محبوب تر نیست. رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمود: «فاطمه پاره تن من است هر چه باعث ناراحتی او شود مرا ناراحت و هر چه موجب خوشحالی او شود باعث خوشحالی من است و روابط نسبی در قیامت جز روابط نسبی و سببی و دامادی من از بین میرود. 341
حضرت در حدیثی فرمود: «بهتحقیق فاطمه پاره تن من است». 342
«دخترم فاطمه پاره تنم است، هر کسی که رعایت حال او نماید مرا مراعات کرده و هر که او را اذیت کند مرا اذیت کرده است». 343مفاد روایت در صحیحین وارد شده است. 344
«فاطمه پاره تنم است، هر که او را اذیت کند مرا اذیت کرده است و دشمن او دشمن من است». 345
ابو بکره نقل کرد:
پیامبر (صلی الله علیه و
