اعضا، مربيان، و محققان. هدف دوم در سال 1353 و طي سال‌هاي بعد دنبال شد. كتابخانه تحقيقاتي شورا پشتيبان برنامه‌هاي تحقيقاتي و پاسخگوي نيازهاي اطلاعاتي پژوهشگران حوزه ادبيات كودك است.
در سال‌هاي پس از 1357، به اقتضاي انقلاب، جنگ، و مناسبت‌هاي ملي و بين‌المللي نظير “سال جهاني خانواده و گفت‌وگوي تمدن‌ها” شورا به ادبيات كودك با مضمون انقلاب، جنگ، كودك معلول، خانواده، و تفاهم بشر پرداخت و بهبود كيفيت ادبيات بومي كودك و نوجوان در ايران را مورد توجه قرار داد. در 1360 نخستين سمينار ادبيات و كودك معلول در شورا برگزار شد و به تشكيل گروه ويژه شورا براي كودكان معلول و فراهم‌آوري منابع خواندني براي اين دسته كودكان منجر شد. در دهه 1370 شورا چند دستاورد ارزشمند براي تأسيس خدمات كتابخآن‌هاي خاص كودكان محروم داشته است. يكي از اينها تأسيس كتابخانه كودكان در كانون اصلاح و تربيت كرج بوده است. ديگر، تأسيس”كتابخانه‌هاي فراگير” براي كودكان خانواده‌هاي پناهنده افغاني در ايران بوده است.
اعضاي شورا تشكل‌هاي غيردولتي چندي نيز ايجاد كرده‌اند. از آن جمله‌اند “مؤسسه پژوهشي كودكان دنيا”، “مؤسسه مادران امروز”، “بنياد پژوهش‌هاي تاريخ ادبيات كودكان”و{خانه کتابدار}
پردامنه‌ترين اقدام فرهنگي شوراي كتاب كودك تأليف فرهنگنامه كودكان و نوجوانان است. فكر تدوين چنين اثري در نخستين همايش سراسري شورا در سال 1342 مطرح شد. هدف از تأليف اين دايره‌المعارف پاسخگويي به نيازهاي كودكان 10 تا 16 ساله ايراني است.(مکتبی فرد،1381)
2-9-2. موسسه مادران امروز
موسسه‌ی مادران امروز (مام) که موسسه‌ای غیر تجاری است ،در تاریخ 13مرداد ماه سال 1377 با شماره ثبت 10349 به منظور سازماندهی تلاش‌های گروهی در زمینه‌ی توانمندسازی خانواده‌ها برای بهبود رابطه‌ی اعضای خانواده و بویژه با هدف توجهی علمی به نیازهای کودکان و نوجوانان از طریق مادران متولد شد و کارهای عملی خود را نیز از آذرماه همان سال آغاز کرد.
تجربه‌ی کار برای مادران نشان می‌دهد که باید ارتباط فعال و سازنده بین مادر و دیگر اعضای خانواده را نیز مورد توجه قرار داد و آن را بهبود بخشید چرا که توانمندسازی مادرانی که با همسر و دیگر اعضای خانواده زندگی می‌کنند، آن گاه بدرستی امکانپذیر است که توانمندسازی کل خانواده نیز در دستور کار قرار بگیرد.
موسسه مادران امروز (مام) به منظور ایجاد زمینه‌های مناسب برای پرورش فرزندان ، بجز مادران، توانمندسازی کل خانواده را نیز در برنامه‌های کار خود قرار داده است تا از طریق ارایه‌ی آگاهی‌های لازم برای همه‌ی اعضای خانواده و بهبود بخشیدن به رابطه‌های آن‌ها، کمک به مادران برای پرورش اصولی فرزندان را تسهیل کند. به گمان مام:
• برای رشد و تعالی اجتماع باید بین تک تک افراد اجتماع روابطی اصولی و مبتنی بر احترام متقابل برقرار شود و این امر را نیز از کودکی باید فراگرفت.
• برای آنکه کودکان رابطه‌های اجتماعی سازنده را فرا بگیرند، باید آن‌ها را بدرستی پرورش داد وحقوق ایشان را چنان که باید ادا کرد.
• پیش از ورود کودک به اجتماع، باید امکان اصولی پرورش او در خانواده فراهم شود.
• مهم‌ترین پایه‌ی پرورش کودک در خانواده، مادر است؛ پس برای پرورش درست کودکان باید امکان آگاه‌سازی مادران را فراهم آورد.
• مادران، بدون وجود ارتباطی سازنده و درست با پدران و ساير اعضای خانواده، در پرورش کودکان با مشکل روبه‌رو می‌شوند؛ پس تلاش برای ایجاد رابطه‌های درست و سازنده بین اعضای خانواده زمینه‌ساز پرورش درست کودکان می‌شود. که این فرایند را به شرح زیر می‌توان بیان کرد.
تقويت رابطه‌های درست بين افراد خانواده
توانمند سازی مادران
پرورش درست کودکان
زمینه سازی برای اصلاح رابطه‌های بین فردی
زمینه‌سازی برای اصلاح رابطه‌های بین فرد و اجتماع
یاری به رشد و تعالی اجتماعی
موسسه مادران امروز (مام)،سازمانی غير‌‌تجاری و غيردولتی است که به هيچ ارگان يا سازمانی وابستگی ندارد.
هدف های اصلی (مام) افزايش سطح آگاهی های خانواده‌ها در زمينه‌های فرهنگی،هنری، بهداشتی و تربيتی است. موسسه مادران امروز می‌کوشد با توانمند کردن اعضای خانواده‌ها برای روابطی سالم و سازنده امروز و فردایی بهتر برای جامعه فراهم کند.فعاليت‌های موسسه مادران امروز با توجه به شش محور اصلی زير برنامه‌ريزی می‌شود:
• خانواده و ترويج صلح و مدارا
• خانواده و ترويج بازی‌های مناسب
• خانواده و ترويج توجه به محيط زيست
• خانواده و ترويج کتاب و کتابخوانی
• خانواده و ترويج بهداشت و سلامتی
• خانواده و ترويج هنر‌های زيبا
2-9-3. خانه کتابدار
خانه کتابدار یک نهاد فرهنگی است، با ساختار اداری مستقل زیر نظر شورای کتاب کودک که در تاریخ ١٤/١٢/١٣٨٣ افتتاح شد. این ساختمان که مکانی زیبا و پر از عشق است از طرف آقای مهندس ایوب موحدی پور و خانم ملیحه پیشداد به شورای کتاب کودک واگذار شد و با برگزاری یک کارگاه ترویج خواندن به طور رسمی‌کارخود را شروع کرد با توجه به نیازهای جامعه ایران برای گسترش فرهنگ خواندن به قصد تعمیق دانش و بینش، نقش سازمآن‌های غیردولتی و نهادهای مدنی در این زمینه مهم و تأثیرگذار است.
هدف ها:خانه کتابدار هدف اصلی خود را گسترش فرهنگ خواندن (خواندن، دیدن، شنیدن، لمس کردن) بین گروه‌های سنی کودک و نوجوان (صفر- شانزده سال) و تربیت کتابداران و مروجان به قصد ترویج خواندن می‌داند.
۱- ایجاد زمینه های علاقه مند کردن کودکان، نوجوانان، والدین و مربیان به مطالعه؛
۲- تربیت کتابدار و تقویت نیروی کاردان برای اشاعه فرهنگ کتابخوانی؛
۳- ایجاد کتابخانه مرجع و مرکز اطلاع رسانی برای ترویج خواندن
؛۴- ارتباط با دانش آموزان و معلمان در جهت رشد فرهنگ کتابخوانی
۵- ارتباط با والدین و کودکان و نوجوانان دارای معلولیت در جهت رشد فرهنگی؛
۶- مشاوره در زمینه تأسیس، سازماندهی و توسعه کتابخانه‌های کودک و نوجوان و کانون‌های فرهنگی به ویژه در منطقه یازده تهران؛
فعالیت‌ها فعالیت‌های خانه کتابدار در سطح شبکه‌بندی درون شهری، استانی، کشوری، منطقه‌ای و جهانی برنامه‌ریزی شده است خانه کتابدار برای بهبود فعالیت‌های خود، تجربه‌های مشابه جهانی را مد نظر قرار می‌دهد و در صورت لزوم در طرح‌های فرا ملی در این زمینه موضوعی شرکت خواهد کرد.
1- برگزاری کارگاه‌های ترویج خواندن برای والدین، مربیان، معلمان و علاقه‌مندان به فعالیت‌های فرهنگی برای کودکان و نوجوانان معلول
٢- برگزاری کارگاه‌های کتابداری و ترویج خواندن برای تربیت کتابداران و مروجان؛
٣- گردآوری منابع مربوط به خواندن، سازماندهی و خدمات پاسخگویی به مراجعان؛
٤- ایجاد پایگاه پژوهشی و مشورتی برای توسعه خدمات فرهنگی در کتابخانه‌های عمومی و سایر کانون‌های فرهنگی؛
٥- انجام فعالیت‌های انتشاراتی به صورت منابع اطلاعاتی، ترویجی، بروشور و غیره؛
٦- برگزاری نشست‌های فرهنگی و نمایشگاهی در جهت اهداف خانه کتابدار
٧- همکاری مستمر با نهادهای دولتی و غیر دولتی به خصوص سازمان های غیردولتی مرتبط با شورای کتاب کودک و رسانه ها؛
2-10. پیشینه پژوهش:
برای دستیابی به پژوهش‌های پیشین داخلی و خارجی که در راستای اهداف این تحقیق صورت گرفته باشد به منابع مختلفی مراجعه شد. با جستجوی انجام شده در کتابخانه‌های دانشگاهی، متون تخصصی، مقاله نامه‌ها، فهرست‌ها، کتابشناسی‌ها، پایگاه‌های اطلاعاتی و موتورهای جستجو با کلید واژه‌هایی از قبیل ترویج خواندن، خواندن باخانواده، ترویج‌مطالعه و موضوعات مشابه و نزدیک به آن‌ها به این نتیجه رسیدیم که بسیاری از تحقیقات در زمینه خواندن و مطالعه بر روی عادت کودکان و نوجوانان، انگیزه‌ی مطالعه‌ی آن‌ها، مطالعه درسی، مطالعه غیردرسی، مطالعه تفریحی و … انجام شده است، که بیشتر نشان دهنده وضعیت مطالعه کودکان و نوجوانان است. از جمله: تحقیق تقی پناهی در سال 1387 با موضوع: عوامل مؤثر بر انگیزه مطالعه در بین دانشآموزان مقاطع پنجم ابتدایی و سوم راهنمایی شهر مشهد، پژوهش آفتابی ارانی و بتولی در سال 1386 با موضوع: بررسی میزان مطالعه غیر درسی دانشآموزان دوره متوسطه و شناسایی عوامل مؤثر بر آن‌ها در شهرستان آران بیدگل در سال تحصیلی 85-1384، پژوهش مصیب مجابی در سال 1379 در رابطه با گرایش موضوعی در کتابخوانی دانشآموزان دوره‌ی راهنمایی کرمانشاه و پژوهش‌های دیگر که همه حاکی از این مسئله است. ترویج کتابخوانی میان کودکان و نوجوانان، به معنای تلاش برای علاقه‌مند کردن آن‌ها به مطالعه و ایجاد عادت به مطالعه به عنوان یک برنامه‌ی روزانه است.توسعه و ترویج کتابخوانی در دهه‌های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ (۱۳۶۰-۱۳۵۰) مورد توجه یونسکو قرار گرفت و اکنون از موضوع‌ها و دغدغه‌های بزرگ کشور‌های در حال توسعه است. پژوهش‌های یونسکو جایگاه مهم کتابخوانی و اهمیت آن را برای توسعه‌ی اقتصادی کشورها روشن ساخته است ترویج کتابخوانی موضوعی چند وجهی است و شامل سطح خرد و کلان است. اگر از سطح کلان به آن نگاه کنیم، راهبردی ملی و نیازمند توجه و برنامه‌ریزی برای حلقه‌های گوناگون کتاب و کتابخوانی است. این حلقه ها شامل تألیف، نشر، برپایی و تجهیز کتابخانه‌های عمومی و … است. یک سوی این حلقه، دسترسی به کتاب‌های مناسب و ارزان و سوی دیگر آن، ایجاد انگیزه برای کتابخوانی است. اگر ازسطح خرد به کلان حرکت کنیم، باید کتابخوانی را از خانواده شروع کرد، زیرا بنیادهای عادت به مطالعه در خردسالی و نخست در خانواده شکل می‌گیرد و سپس در آموزشگاه‌ها و با همکاری مربیان و ….
بااین وجود بررسی‌ها نشان داد پژوهشی در زمینه ترویج خواندن به صورت مجزا بسیار کم انجام گرفته و بیشتر یافته‌های ما در مورد تجربه‌های عملی است که در زمینه ترویج خواندن صورت گرفته است. این طرح ها نیز روش‌مند نبوده و شاید انگیزه‌ای شده است براینکه این پژوهش به بررسی عمیق یکی از این طرح‌ها (سبدخواندن)بپردازد.
2-10-1. پیشینه و تحقیقات انجام گرفته در داخل کشور:
سامانیان (1376)، در مقاله‌ای تحت عنوان” بررسی نقش آموزش و پرورش مدارس در آموزش و ترویج مطالعه و کتابخوانی بین دانشآموزان ” به نقش آموزش و پرورش در ترویج مطالعه و کتابخوانی بین دانشآموزان می‌پردازد. او در این مقاله نهاد اولیه تعلیم و تربیت را خانواده معرفی کرده و پدر و مادر و سایر افراد بزرگسال خانواده را به طور مستقیم و غیر مستقیم در ایجاد عادت و علاقه به مطالعه دخیل می‌داند. سپس اهداف تعلیم و تربیت در جمهوری اسلامی ایران را بیان کرده و اظهار می‌دارد برای رسیدن به این اهداف باید کتابخانه‌های مجهز در محیط مدرسه وجود داشته باشد تا کودکان بتوانند در تمام زمینه‌ها رشد و تعالی یابند و با توجه به این که اولین مرحله شناخت، مطالعه است، وجود کتابخانه‌های آموزشگاهی در تحقق اهداف مورد نظر آموزش و پرورش را ضروری می‌داند. سامانیان به وضعیت موجود کتابخانه‌های آموزشگاهی اشاره می‌کند و می‌گوید وضعیت موجود کتابخانه‌های آموزشگاهی از لحاظ کمی و کیفی اصلا مطلوب نیست و همیشه بدترین مکان‌ها که کاربرد آموزشی نداشته‌اند به کتابخانه اختصاص می‌یابد و در آن همیشه بسته است، زیرا کتابداری در آن وجود ندارد. سپس او به سرانه بودجه کتابخانه‌های آموزشگاهی اشاره می‌کند و می‌گوید اکثر کتابخانه‌ها کمبود بودجه دارند و از لحاظ سرانه کتاب در مدارس به فقر کتاب مواجه هستند. و در آخر به شیوه‌های مختلف علاقه‌مند ساختن کودکان به مطالعه می‌پردازد
2-10-2. پیشینه طرح‌های عملی و گزارش نشست‌ها در داخل کشور:
شورای کتاب کودک در راستای دسترسی به اهداف خود که به طور مبسوط بیان شد.درسال 1373همزمان با سال جهانی خانواده توسط گروهی از مروجین طرح خورجین کتاب را اجرا کرد(سبد خواندن کنونی).بسته های کتاب در اختیار ده خانواده که داوطلبانه در این طرح شرکت داشتند قرار می‌گرفت و در پایان هر ماه بسته‌ها با یکدیگر معاوضه می‌شد.هدف عمده طرح آشنایی خانواده‌ها با کتاب‌های کودک و نوجوان ،شیوه‌های قصه‌گویی و شناخت فرهنگ کشور بیان شده است.کتاب‌های منتخب در کیسه‌های که به خورجین
