شناسي و کمک به بزه‌ديدگان است. در اين لايحه، صندوق جبران خسارت براي بزه‌ديدگان پيش‌بيني شده است اما متأسفانه تا اکنون به دلايل نامعلومي مسکوت مانده و در حال حاضر، در مرحل? تصميم گيري دولت، جهت تقديم به مجلس است. لايح? مذکور، زيان‌هاي ناشي از جرايم را که قابل حمايت هستند احصاء نموده و چهار دسته از جرايم را مد نظر قرار داده که به بيان آن دسته از مواردي پرداخته مي‌شود که با بزه مذکور و بزه‌ديدگان آن قابل تطبيق باشد. دست? اول، شامل “جرايم عمدي يا غير عمدي است كه منتهي به قتل گردد” (ماد? سه لايح? جبران دولتي خسارت از بزه‌ديدگان، 1387). با تطبيق مفاد اين مقرره با تبعات تروريسم سايبري، مي‌توان مواردي که در اثر فعل يک نفوذگر، قطار مترو از ريل خارج گردد يا اينکه در اثر اختلال در تأسيسات راهنمايي و رانندگي از قبيل چراغ راهنمايي، تصادف و به مرگ شهروندان منجر شود، به شمول مقررات اين لايحه در خصوص جبران خسارات مالي بزه‌ديدگان حقيقي تروريسم سايبري اشاره نمود.
در جايي ديگر از همين لايحه، به وضعيت بزه‌ديدگاني اشاره گرديده که با نقص عضو در اثر بزه‌ديدگي مواجه شده‌اند. در خصوص اين دسته از بزه‌ديدگان، مي‌توان به قوانين مختلف از جمله قانون راجع به مجازات اخلال‌گران در صنايع نفت يا قانون مجازات اخلال کنندگان در تأسيسات آب و برق و گاز و مخابرات کشور اشاره نمود که در صورت وقوع حملات تروريستي سايبري، عليه زيرساخت‌هاي مذکور و منهدم شدن دستگاه‌ها، کارکنان يا شهروندان ممکن است دچار صدمات شديد جسماني يا مرگ شوند. بنابراين از کليّت مقرر? مذکور، مي‌توان به نفع بزه‌ديدگان تروريسم سايبري استدلال نمود و به جبران خسارت نيازهاي آنان اقدام کرد. بر اساس اين لايحه، دست? دوم از جرايم، شامل “جرايم عمدي يا غير عمدي مي‌شود كه سبب قطع يا از كارافتادگي موقت يا دايم عضو بزه‌ديده گردد؛ به گونه‌اي كه موجب سلب قدرت كار از وي شود” (ماد? سه لايح? جبران دولتي خسارت از بزه‌ديدگان، 1387). در خصوص دست? ديگر از جرايم اشاره شده در اين لايحه و بزه‌ديدگان آن، لايح? مذکور به عين بيان مي‌دارد:
“ساير جرايم در صورتي كه به تشخيص هيئت امنا و تصويب وزير دادگستري جرم مورد نظر سبب شده كه فرد از ادارة زندگي معمولي خود ناتوان شده و اموال و درآمد وي جهت جبران زيان وارده و تداوم زندگي كافي نباشد” (ماد? سه لايح? جبران دولتي خسارت از بزه‌ديدگان، 1387).
با توجه به اين که در قوانين موضوعه، مقرر? خاصي در مورد بزه‌ديدگان تروريسم سايبري وجود ندارد، از مفاد دست? سوم از جرايم فوق، مي‌توان استناد نمود که در صورت وقوع حملات تروريستي سايبري و ايجاد تلفات گسترده، مي‌توان به تشخيص هيئت امنا و تصويب وزير دادگستري، به حمايت از بزه‌ديدگان اين بزه نوين اقدام نمود. بنابراين در خصوص انواع حمايت از بزه‌ديدگان، اين لايحه دو دسته از حمايت‌ها را براي بهبود وضع بزه‌ديدگان جرايم در نظر گرفته است که شامل “پرداخت هزينه هاي درمان، بيكاري، خسارت معنوي، اعطاء وام و پرداخت هزينه هاي مشاور? حقوقي يا روانشناسي مي‌شود” (ماد? دو لايح? جبران دولتي خسارت از بزه‌ديدگان، 1387).
با دقت در قوانين و مقررات موجود، جا داشت قو? قضاييه از جرايم خشونت باري مانند تروريسم و به طور کلي جرايمي که امنيت ملّي را به خطر مي‌اندازند، نام مي‌برد و از بزه‌ديده هاي آنان به صراحت حمايت مي‌نمود؛ به خصوص جبران خسارت مادي که برجسته‌ترين گونه هاي حمايت به شمار مي‌آيد. لايح? مذکور، شرايطي را براي شمول حمايت از بزه‌ديدگان قرار داده است؛ اين شرايط در ماد? هفت تبلور يافته است و به مواردي از قبيل اين که، جرم در قلمرو ايران رخ بدهد، فرد بزه‌ديده ايراني باشد و جبران خسارت توسط شخص محکوم‌عليه امکان پذير نباشد يا قادر به جبران نباشد يا به هر طريق ديگر جبران حاصل نشود، از صندوق جبران خسارت، براي جبران زيان‌هاي حاصل شده استفاده مي‌گردد.
دستورالعمل و ضوابط اجرايي کمک و حمايت از بزه‌ديدگان، نمونه‌اي ديگر از اقدامات حمايتي مادي از بزه‌ديدگان در راستاي تحقق اهداف بزه‌ديده شناسي حمايتي است که در سال‌هاي اخير مورد توجه مسئولان قضايي کشور قرار گرفته است. اين دستورالعمل در تاريخ 31/4/1388 توسط وزير دادگستري، در راستاي جبران خسارت مادي از بزه‌ديدگان تصويب شده است. بر اساس مقررات اين دستورالعمل، حمايت از بزه‌ديدگان، شامل “کمک به بزه‌ديدگان و قربانيان جرايم از طريق اعطاي وام يا کمک بلاعوض پولي به بزه‌ديدگان است” (ماد? يک دستورالعمل و ضوابط اجرايي کمک و حمايت از بزه‌ديدگان، مصوب 1388). بر اساس مفاد اين دستورالعمل، در راستاي کمک و حمايت از بزه‌ديدگان تروريسم سايبري، جبران خسارت مد نظر، فقط شامل اشخاص حقيقي مي‌گردد و به اشخاص حقوقي آسيب ديده، حمايتي انديشيده نشده است. در خصوص بزه‌ديدگان مورد حمايت در اين دستورالعمل، يکي از مقررات به عين مقرر مي‌دارد:
“منظور از بزه ديده در اين دستورالعمل: هر فرد حقيقي كه در اثر ارتكاب جرم دچار صدمات شديد جسمي و بدني شده به نحوي كه امكان ادامه كار يا تحصيل درآمد را نداشته و خود او در اين جرم نقشي نداشته است” (بند الف ماد? دو دستورالعمل و ضوابط اجرايي کمک و حمايت از بزه‌ديدگان، مصوب 1388). در ادامه همين مقرره، آسيب‌هاي حيثيتي بزه‌ديده را مورد توجه قرار داده است. از آنجايي که بزه‌ديدگان تروريسم سايبري ممکن است در اثر فرايند بزه‌ديدگي دچار آسيب‌هاي حيثيتي شوند، دستورالعمل مذکور اين امر را مورد توجه قرار داده است. تحقق آسيب‌هاي حيثيتي، در خصوص بزه‌ديدگان حقوقي، از جمله مؤسسات مالي و بانکي يا تارنماهاي حساس دولتي به مراتب مشهودتر است. دستورالعمل مذکور در اين راستا اعلام مي‌دارد:
“هر فرد حقيقي كه به لحاظ آثار ناشي از جرم دچار لطمات جدي حيثيتي شده و اين امر مانع ادامه كار و تحصيل درامد وي به منظور امرار معاش او شده” (بند ب ماد? دو دستورالعمل و ضوابط اجرايي کمک و حمايت از بزه‌ديدگان، مصوب 1388). بند (ج) و (د) اين دستورالعمل نيز به حمايت از بازماندگان قانوني و خسارات جاني و مالي ناشي از حوادث با تعيين شرايطي پرداخته است.
هرچند مقررات فوق، همانند ديگر مواد قانوني به صورت خاص به جبران خسارت مادي بزه‌ديدگان تروريسم سايبري اشاره‌ايي ننموده‌اند؛ اما با گسترده بودن حوز? عبارات استفاده شده از قبيل قربانيان و بزه‌ديدگان، مي‌توان در صورت وقوع حملات تروريستي سايبري، به جبران خسارت‌هاي اشاره شده در اين دستورالعمل استناد نمود. بنابراين پر واضح است که قوانين جزايي نيازمند توسعه و جبران خلأهاي موجود در زمين? جبران خسارت زيان‌هاي حاصل از افعال غيرقانوني در فضاي سايبر هستند.
Islamic Azad University_ East Azarbaijan Science and Research Branch
faculty of Literature and Human Sciences
M.Sc. Thesis
in Criminl Law and Criminology
Subject:
Supporting Victims of Cybernetic Terrorism in the Iranian Criminal Law with Emphasis on International Instruments
Supervisor:
Heydar_Bagheri asl ph.d
Advisor:
Reza Ranjbar ph.d
By:
Ghanea Yaghoubi
March 2013
1. Hacker
2. Cracker
3. Hacker
4. Cracker
5 .cyber Space
6. cyber
7 .William Gibson
8. Virus
9 .Computer Worm
10 .Trojan Horse
11 .Computer Security
12. Furnell
13. AIDP
14. OAS
15. OECD
16. Insider Attack
17 .Ipad
18. Android
19. IMEI
20. Twitter
21 . My space
22 .Critical Infrastructure
23. Prichard
24. MacDonald
25. Information Warfare
26 .Thomas Rona
27. Computer Sabotage
28 .Cyber Attack
29. Insider Attack
30 .DDOS
31. ترافيک سايت: به حجم اطلاعاتي که بر روي يک شبکه منتقل مي شود ترافيک اطلاق مي شود. دقيقاً مانند يک بزرگراه اگر تصور کنيد هر قدر قدرت ترافيک بالاتر باشد مدت زمان بيشري طول مي کشد که به مقصد خود برسيد. اين مفهوم در شبکه‌هاي کامپيوتري وجود دارد. يعني هر قدر که ترافيک بالاتر باشد اطلاعات کند تر منتقل خواهند شد.
32. ميزباني سايت يا (HOST)، عبارت است از: فراهم نمودن محلي مناسب به عنوان پايگاه اصلي براي ارسال و دريافت اطلاعات در وب سايت ها، به عبارت ديگر انبار اطلاعات و محتويات تارنماها است.
33. Web Defacement
34. Domain name service (DNS) Attack
35. Denial of Service (DOS)
36 .Applied Criminology
37. Social Based – Crime Prevention
38. Social Developmental Based – Crime Prevention
39. Situational Prevention
1. Intrution detection system
41. Misuse Detection
42. Anomail Detection
43. Network-Based
44 .Host-Based Intrution Detection System
