
شبکههای گوناگون را به یکدیگر متصل میکند. به عنوان یک نام مناسب، اینترنت یک شبکهي بین المللی قابل دسترس برای عموم مردم است که شامل رایانههایی است که بوسیله پروتکل TCP/IP جهت رد و بدل کردن بستههای اطلاعاتی و پروتکل ارتباطی با یکدیگر متصل هستند. به هر عنوان بزرگترین شبکه از نوع ذکر شده در بالا را اینترنت مینامند. هنر اتصال شبکههای مختلف با استفاده از این روش را internet working مینامند. بهطور معمول، اینترنت را معمولاً با سرویسهای مشهور آن مانند وب یا پست الکترونیک میشناسند.
اینترنت یک مجموعهي غول پیکر از میلیونها کامپیوتر است که در یک شبکهی کامپیوتری به هم متصل هستند. کامپیوترهای خانگی ممکن است از طریق خط تلفن با مودم، DSL یا مودم کابلی به فراهم کنندهی خدمات اینترنت (ISP) متصل شود. در یک شرکت یا دانشگاه کامپیوترها به یک شبکه محلی(LAN) در داخل سازمان وصل هستند. این شبکه را میتوان از طریق یک خط تلفن سریع مثل T1 یا E1 به یک فراهمکنندهي خدمات اینترنت (ISP) وصل کرد ISP ها به ISP های بزرگتر وصل میشوند و ISPهای بزرگتر یک ستون فقرات (backbones) فیبر نوری را برای یک کشور یا ناحیه برقرار میکنند. ستونهای فقرات در سراسر دنیا از طریق کابل نوری، کابل زیر دریا یا ماهواره به هم متصل هستند.
در اینترنت به طور کلی میتوان همهی کامپیوترها را به دو دسته تقسیم کرد. سرویسگیرنده / سرویسدهنده (Client / server) سرویسدهندگان خدماتی را (مانند وب و FTP) برای سایر سیستمها فراهم میکنند و سرویسگیرندگان سیستمهایی هستند که برای دستیابی به این خدمات به سرویسدهندگان وصل میشوند. یک کامپیوتر سرویسدهنده میتواند چند سرویس را فراهم کند (ویکی پدیا؛ بازدید 16 مرداد 1390).
استفاده از اينترنت در اينجا امكان اتصال و برقراري ارتباط از طريق كامپيوتر و موبايل با ديگر افراد در سراسر جهان است كه آنان نيز اين امكان را دارند.
2-8-3)شبکه اجتماعی:
فضای مجازی مجال شکلگیری اجتماعات جدید از کاربران را فراهم میکند. از زمان تونیس (Tonnies) و تلاش او برای تعریف دو گونه تجمع انسانی یعنی “اجتماع” در مقابل “جامعه” (گزلشافت و گمنشافت) به بعد همهي متفکران علوم اجتماعی و فرهنگی “رو در رو بودن”، “محدودیت تعداد”، و “ابتناء بر روابط عاطفی و نه روابط عقلانی” را از خصائص بنیانی “اجتماع” عنوان کردهاند.
هر چند روابط کاربران فضای مجازی رابطهای با واسطهاست و نه رو در رو، بسیاری از مطالعه کنندگان اینترنت تمایل دارند از اصطلاح “اجتماع” برای اشاره به جمع کاربران استفاده کنند. در این میان تلاشهای متعددی در حال انجام است تا حوزه و دامنهی معنایی کاربردهای جدید این اصطلاح را برای اشاره به تجمعات کاربران فضای مجازی، روشن سازد. ازجمله میتوان به تلاشهای خانم شلینی ونچرلی اشاره کرد. نظرات ونچرلی در سایت USINFO ارائه شدهاست. او به شبکهها و سازمانهای رسمی که به سامان بخشیدن به روابط و مقررات ارتباطاتی در فضای مجازی اشتغال دارند میپردازد و در ادامه به موضوع اجتماعات کاربران و خصوصیتهای آنها اشاره میکند.
تاکنون تعاریف گوناگونی از شبکههای اجتماعی اینترنتی یا مجازی ارایه شده است. آخرین تعریفی که دقیقتر به نظر میرسد میگوید، شبکههای اجتماعی اینترنتی عموماً سرویسهای مبتنی بر وب هستند. سرویس آنلاین، پلتفرم یا سایتی محسوب میشوند که مردم در آنها میتوانند، نظرات، علاقهمندیها و در یک کلام محتوا ایجاد و با دوستان و سایرین به اشتراک بگذارند.
یک شبکهی اجتماعی، یک ساختار اجتماعی است که از گرههایی (که عموماً فردی یا سازمانی هستند) تشکیل شدهاست که توسط یک یا چند نوع خاص از وابستگی به هم متصلاند. به بیان دیگر، یک شبکهی اجتماعی سایت یا مجموعه سایتی است که به کاربرانی که دوست دارند علاقهمندیها، افکار و فعالیتهای خودشان را با دیگران به اشتراک بگذارند و دیگران هم با آنان به اشتراک بگذارند.
شبکههای اجتماعی اینترنتی، بهخصوص آنهایی که کاربردهای معمولی و غیرتجاری دارند، مکانهایی در دنیای مجازی هستند که مردم خود را بهطور خلاصه معرفی میکنند و امکان برقراری ارتباط بین خود و همفکرانشان را در زمینههای مختلف مورد علاقه فراهم میکنند (همشهری آنلاین).
از نظر عملياتي در اينجا منظور از شبكههاي اجتماعي شبكههاي اجتماعي مجازي و مشهوري است كه در ايران بسياري از كاربران اينترنت به عضويت آن درآمده و از اين طريق با ديگران تعامل دارند. مانند شبكههاي فيس بوك، توئيتر، گوگل پلاس، اوركات و … .
3-8-3) هویت دینی:
امروزه مسالهي هويت از جنبههاي گوناگون از سوي متفکران و نظريهپردازان بسياري در منابع علمي مورد توجه قرار گرفته است. دلايل و زمينههاي مختلف اجتماعي و فرهنگي به ويژه در سطح جوانان اهميت رسيدگي علمي به موضوع فوق را افزايش داده است. با توجه به بافت جمعيت جوان کشور و تأثير قابل ملاحظهي اين قشر در بازسازي و نيز آيندهي يک جامعه ضرورت مطالعه پيرامون چگونگي شکلگيري شخصيت اجتماعي آنان و به طور مشخص هويت ديني و ملي آنها از اهميت بسزايي برخوردار ميباشد.
در ارتباط با هويت تعاريف مختلفي ارايه گرديده است: اريکسون کارکرد هويت را ايجاد هماهنگي ميان تصور فرد از خودش به عنوان يک فرد بينظير و داراي ثبات و تصور ديگران ميداند. از نظر اريکسون هويت پاسخ به اين سوال است که من کيستم؟ از ديدگاه او نوجوانان و بزرگسالاني که احساس هويت در آنها قوي است, خود را افرادي متمايز و مستقل از ديگران ميدانند.
در کتاب روانشناسي اجتماعي بارون و برن هويت به اين صورت معرفي ميشود : “از سالهاي نخست زندگيمان در خصوص اين موضوع که کي هستيم يادگيريهايمان شروع به شکل گرفتن ميکنند. با گذشت زمان به اين نتيجه ميرسيم که چه کسي هستيم و در رابطه با موضوعات بيمانندي که به خودمان اختصاص دارد مانند: چگونگي ارزيابي خود، برداشت از نقش جنسي به عنوان يک مرد يا زن، ويژگي حرفهاي مانند موسيقيدان، ورزشکار، معلم و …” .
هويت ديني را نيز در دو سطح ميتوان مشاهده کرد. اول سطح فردي و شخصي که تقريباً مترادف با دينداري فردي است اما در سطح ديگر، هويت ديني به عنوان جمعي نيز مطرح است و متضمن آن سطحي از دينداري است که با ماي جمعي يا همان اجتماع ديني يا امت، مقارنه دارد.
در اين معنا هويت ديني به معناي تعلق و تعهد به جامعهي ديني است. البته هر دو سطح از هويت ديني (شخصي و جمعي) متضمن ميزاني از دينداري است.
در اينجا با توجه به سؤالات پرسشنامه و نظر به چارچوب نظري پژوهش، بحث هويت ديني و ميزان پايبندي به اصول و ارزشهاي ديني در دو سطح سنتي و مدرن مورد ارزيابي قرار ميگيرد كه هويت ديني سنتي يعني اعتقاد عميق، راسخ و بدون چون و چرا به باورهاي ديني؛ و هويت ديني مدرن يعني اعتقاد همراه با ترديد و امكان بازنگري و پرسش نسبت به باورهاي ديني.
4-8-3) مدت استفاده
در فرهنگ معين مدت به معناي وقت و زمان آمده است و در اينجا منظور مقدار وقت و زماني است كه كاربر عضو شبكهي اجتماعي به صورت آنلاين در اين فضاي مورد نظر حضور دارد و از آن استفاده ميكند.
5-8-3) ميزان استفاده
براي ميزان معاني مختلفي بكار رفتهاست از جمله ترازو، اندازه و مقدار ولي از نظر عملياتي در اينجا منظور كيفيت حضور آنلاين كاربر به صورت روزانه، هفتگي، ماهانه و يا به طور پراكنده در فضاي شبكهي اجتماعي است.
6-8-3) نوع استفاده
هر شبكهي اجتماعي از بخشهاي مختلفي تشكيل شده است كه هر بخش داراي ويژگيها و اهداف خاص خود است. در اينجا منظور از نوع استفاده به معناي تعيين آن بخشي از شبكهي اجتماعي است كه كاربر براي استفاده از آن وارد اين شبكه ميشود كه اين بخشها بهطور عمده عبارتند از: بخش خبري و اطلاع رساني، علمي و آموزشي، تفريح و سرگرمي، چت و گفتگو با دوستان،مطالعه ديوارهها و … .
7-8-3) هدف استفاده
عضويت در هر كانون، انجمن، شبكهي اجتماعي و يا هر جاي ديگري به طور طبيعي با اهداف خاصي صورت ميگيرد؛ از آنجا كه شبكههاي اجتماعي با اهداف خاص و در عين حال بسيار متنوعي براي پاسخگويي به نيازهاي مخاطبان خود و جذب هرچه بيشتر آنان شكل گرفتهاند، در اين پژوهش سعي شده است كه هدف كاربران از عضويت در شبكههاي اجتماعي كه ميتواند استفاده از فرصت تعامل با ديگران بدون درنظرگرفتن محدوديتهاي زمان، زبان و مكان؛ يا كسب اطلاعات و اخبار از مجاري غير رسمي؛ كسب اطلاعات علمي و آموزشي؛ يافتن دوستان قديمي و يا دوستان جديد و بيشتر و مواردي ديگر باشد؛ مورد پرسش قرار گيرد.
8-8-3) ميزان مشاركت
حضور كاربران و اعضاي شبكههاي اجتماعي ممكن است فعالانه و يا منفعلانه باشد. ميزان مشاركت در اينجا يعني تشخيص كاربراني كه در توليد محتوا در فضاي شبكههاي اجتماعي نقشي فعال دارند كه ضمن استفاده از مطالب و نوشتههاي ديگران نسبت به آنها واكنش نشان داده، تأييد يا رد ميكنند و علاوه بر آن خود نيز ديدگاهها و انديشههاي خود را به صورت مستقل در اين شبكهها منتشر كرده و در معرض قضاوت ديگران قرار ميدهند و در مقابل تشخيص كاربراني كه فقط به مطالعهي مطالب ديگران ميپردازند بدون آنكه در بارهي آن نظري بدهند و يا خود در توليد محتوا مشاركت داشتهباشند.
9-8-3) طبقه اجتماعي
واژهي طبقه به معناي رستهاي از مردم، دسته يا صنف و مرتبه است و در برابر “Classe” در زبان فرانسه است كه خود از ريشه لاتين(Classis) گرفته شده است.
مفهوم طبقه در قرن 19 نخستين بار توسط “آدام اسميت” مطرح شد اما اختلاف نظر بر سر تعريف طبقهي اجتماعي وجود دارد. برخی تعاریف به اجمال اینگونهاند:
1- “آرتور بوئر” (1902) معتقد بود: طبقهي اجتماعي، مجموعهاي از گروههاي اجتماعي است كه از شرايط اقتصادي و روابط توليدي، منزلت اجتماعي و موضع سياسي مشابهي بر خوردارند؛
2- “مك آيور” و “پارسونز” معتقدند: طبقهي اجتماعي، گروهي يا گروههايي از مردم هستند كه به مناسبت منزلت اجتماعي از طبقات ديگر متمايز ميشوند و سطح تعليم و تربيت و منشأ درآمد و مسكن و محل زندگي و… آنها متفاوت است؛
3- “سوروكين” نيز مجموعهاي از افراد را كه از حيث شغل، وضيعت اقتصادي و سياسي، شرايط مشابهي داشته باشند، طبقهي اجتماعي ميداند؛
4- “اوربرگ” معتقد است كه طبقهي اجتماعي گروه بزرگي از انسانهاست كه از نظر مقام و مرتبت در سيستم توليد اجتماعي معين بر مبناي شرايط تاريخي در روابط توليدي و مناسبات اجتماعي توليد و دسترسي به ابزار توليد و نحوهي دستيابي به ثروت اجتماعي وضعيت مشابهي داشته باشند. تعريف عام از طبقهي اجتماعي عبارت است از: بخشي از جامعه كه به لحاظ داشتن ارزشهاي مشترك، منزلت اجتماعي معين، فعاليتهاي دسته جمعي، ميزان ثروت و ديگر داراييهاي شخصي و آداب معاشرت، با ديگر بخشهاي جامعه متفاوت باشد.
شاخصهاي تعيين طبقهي اجتماعي
در جوامع صنعتي پيشرفته، سه شاخص اصلي براي تعيين طبقهي اجتماعي به كار ميبرند كه عبارتند از: درآمد، شغل و ميزان تحصيلات. علاوه بر این شاخصهاي عمده، متغیرهاي مهم ديگري مانند نژاد، مذهب، مليت، جنس، محل سكونت، پيشينهي خانوادگي و نيز به طور كلي، ويژگيهاي فرهنگي، جزو شاخصهاي طبقهي اجتماعي به شمار ميروند.
10-8-3)ويژگيهاي جمعيتشناختي
منظور از ويژگيهاي جمعيتشناختي پاسخگويان، پرسش از سن، جنس، وضعيت تأهل، ميزان تحصيلات و شغل پاسخگويان ميباشد.
11-8-3) عضو و غير عضو
در اين پژوهش، عضو به كساني اطلاق ميگردد كه فرم مربوط به يكي از شبكههاي اجتماعي مجازي مثل فيسبوك يا گوگل پلاس را تكميل و براي ورود به اين شبكهها داراي usernme و psword اختصاصي باشند. و غير عضو نيز به كساني اطلاق ميشود كه امكان
