مسائل همیشگی علیت و هرگونه جبر و اختیار را به دستور کار روابط بین‌الملل بازگردانده و به بررسی دقیق‌تر بنیاد مفهومی نسبتاً ساده برخی مطالعات سیاست خارجی منجر شده است. ازطرف دیگر، مجادله درباره این موضوع عمدتاً منطقی خصلتی بسیار انتزاعی داشته، بر معرفت‌شناسی و فراهستی‌شناسی8 متمرکز بوده است.
برای برقراری رابطه به نوعی «عقلانیت اقدام» نیاز است. یعنی پیش از حصول نتیجه رضایت‌بخش باید گردآوری اطلاعات مناسب و شیوه‌های تصمیم‌گیری در سیمای کنش و اقدام ترجمان یابد. زمانی‌که معادله عقلانیت ـ کنش در چارچوب قالب‌های فراهستی‌شناسانه قرار گیرد، طبیعی است که زمینه‌های کنش‌گری در محیط استراتژیک جدید که از اوایل دهه ۱۹۸۰ شکل گرفته را منعکس خواهد ساخت. انگلستان به عنوان یکی از بازیگران کنشگر در راستای حفظ وضع موجود تلقی می‌شود. در حالی‌که جمهوری اسلامی ایران مبانی کنش سیاسی و استراتژیک خود را برای تغییر در نظم بین‌المللی طراحی و سازماندهی کرده است. از دیدگاه ایران و کشورهای اسلامی فرآیند موجود نظام بین‌الملل ماهیت ناعادلانه دارد، یعنی اینکه فاقد موازنه و تعادل است.
در فضای جدید رقابت‌های ژئواستراتژیکّ، قالب‌های گفتمانی نه‌تنها بر روابط اجتماعی تأثیر به جا می‌گذارند؛ بلکه آثار و پیامد آن را می‌توان در فضای ژئوپلیتیک ـ ژئوکالچر نظام بین‌الملل نیز مورد ملاحظه قرار داد. مهم‌ترین نقشی که انقلاب اسلامی در گستره عربی ـ اسلامی بازی می‌کند، نقش فرهنگی اسلام است. انقلاب اسلامی ایران پرچمدار اسلام‌گرایی کامل در مقابله با غرب است. بعد اسلام‌گرایی حکومت و جامعه در ایران، انقلاب اسلامی را براساس اندیشه اصول‌گرایی اسلامی و الگویی از حکومت ترویج کرد که براساس ولایت فقیه پا گرفته است. (ابوالنصر ۱۳۷۸: ۱۲۶)
ایجاد حکومت اسلامی در کشورهای عربی ـ اسلامی در اساس، فلسفه‌ای است که انقلاب اسلامی برمبنای آن ایجاد شده است. همراهی خودجوش مردم جهان عربی ـ اسلامی با انقلاب اسلامی ایران، حالتی از جوشش و غلیان را در جوامع عربی ـ اسلامی پدید آورد. این حالت خودجوش به دخالت مستقیم و غیرمستقیم ایران نسبت داده شد و در نتیجه بسیاری از حکام عرب و مسلمان و همچنین داعیان نظم جهانی را علیه انقلاب اسلامی برانگیخت. (همان: ۱۲۷)
4-5-جایگاه ایثار و شهادت در ژئوکالچر ج.ا.ا
دوران دفاع مقدس دوران عزت و سربلندی ملت ایران و تاریخ پرافتخار ملی ماست و جوانان سلحشور ایران با پیروی از امام و رهبر خود و با ایمان عمیق حماسه‌هاییآفریدند که تاریخ بشریت چنین عظمتی را به خود ندیده است. دوران دفاع مقدس ما گنجینه‌ای گرانبها و ذخیره‌ای پایان ناپذیر است که نسل امروز و فردای ایران می‌تواند از برکات آن بهره مند شوند. بنابراین، تجارب ارزشمند دوران دفاع مقدس، سرمایه عظیمی برای نظام جمهوری اسلامی ایران قلمداد می‌شود و دارای نتایج و دستاوردهای فراوان و منشاء اصلی رشد و توسعه کشور در ابعاد مختلف سیاسی، اجتماعی، علمی پژوهشی، فرهنگی، اقتصادی و نظامی است. در این جا نتایج و دستاوردهای دفاع مقدس در دو بخش داخلی و بین المللی به شرح زیر دسته بندی شده است(صفری،1389 : 104)
مهم‌ترین دستاوردهای داخلی دفاع مقدس عبارتند از: اعتماد به نفس و خودباوری، تقویت باورهای دینی، شکوفایی استعداد و خلاقیت، تولد تفکر بسیجی، تحکیم وحدت ملی، رشد فضایل اخلاقی و اجتماعی، حضور داوطلبانه جوانان در جبهه ها، تحول در صنایع دفاعی، تأثیر در نگرش‌های علمی و پژوهشی دانشگاهها و مراکز عالی کشور، مشارکت فعال آحاد ملت، ساده زیستی و پرهیز از اسراف و اشرافی گری، مهار فرهنگ سرمایه داری، تجلی ایثار و مقاومت، مشارکت فعال زنان، تأثیر در تحکیم روابط اجتماعی و روح برادری، تأثیر در حوزه هنر و ادبیات، تحول در خلق آموزه‌های عرفانی، تکرار کربلا و تجلی عاشورا، تطهیر نظام اداری کشور، تحکیم بنیان خانواده ها، تأثیر در فرهنگ عمومی کشور، شناخت دوست از دشمن، تقویت و خوداتکایی، استراتژی باز دارندگی دفاعی و … . (همان : 105)
شرح برخی از موارد فوق از این قرار است:
1. ایجاد وحدت ملی، از آن جا که این جنگ حمله به تمامیت ارضی ایران بود باعث شد تا همه اقشار ملت اعم از کرد، ترک، بلوچ، عرب، ترکمن و پیروان همه ادیان اعم از مسلمان، یهودی، مسیحی و زرتشتی دست به دست هم دهند و از ایران عزیز دفاع نمایند. وجود شهدایی از اقلیت‌های مذهبی و تمامی اقوام مؤید همین مسأله است.
2. جبهه دانشگاه خودسازی بود و از این رهگذر رزمندگان بسیاری توانستند در فضای معنوی جبهه به کمالات اخلاقی و عرفانی دست پیدا کنند.
3. هشت سال دفاع مقدس و مقاومت دلیرانه ملت ایران ثابت کرد که این ملت در برابر تهاجم بیگانه شکست ناپذیر است و از این جهت درسی تاریخی به ابر قدرت‌ها داد تا برای همیشه در مورد حمله به ایران ساده اندیشی نکنند.
4. این جنگ باعث شد که ملت ایران و دانشمندان نظامی با تکیه بر استعدادهای شگرف جوانان این مملکت موفق به ساخت تسلیحات نظامی اعم از سبک و سنگین شوند. بدون تردید اگرجنگ رخ نمی‌داد ایران به این موفقیت بزرگ دست نمی‌یافت.
5. همگانی شدن بسیج و تقویت آمادگی دفاعی در تمامی اقشار ملت، از آن جا که دفاع مقدس یک دفاع مردمی بود سبب شد که فرهنگ بسیج که همان آمادگی دفاعی در
