مناسبي در برابر حوادث گوناگون از جمله زلزله باشند .
همچنين پيش‌بيني مخزن آب اضطراري (21 متر مكعب)، ژنراتور برق اضطراري(120KVA ) و محل فرود بالگرد در اين پايگاه ها نيز باعث مي‌گردد كه در صورت قطع شريان‌هاي حياتي پس از حادثه، كارايي آنها حفظ شود (سازمان پيشگيري و مديريت بحران شهر تهران ،1385 :7).
2-2-12 كاركرد هاي پايگاه پشتيباني مديريت بحران
در شرايط زماني عادي و شرايط وقوع بحران و پس از آن، كاركردهاي متفاوتي براي اين پايگاه‌ها تعريف شده است. پايگاه‌ها در شرايط عادي محلي براي ارائه آموزش‌هاي امور مرتبط با مديريت بحران و ايجاد بستر مناسب جهت فرهنگ‌سازي مديريت بحران در بين عامه مردم خواهند بود. همچنين محلي جهت تهيه و نگهداري بانك اطلاعاتي ناحيه (آمار و اطلاعات جمعيتي و ساير اطلاعات مربوط در ناحيه) و محل تبليغ پيام هاي آموزشي و نصب تصاوير هشدار دهنده و نيز به عنوان مكان استقرار دفاتر شورا ومشاركت هاي مردمي، دپوي اقلام دارويي و تجهيزات پزشكي ومحل نصب تجهيزات شتابنگاري ويژه و سيستم ارزيابي خسارات مي باشند. همچنين به عنوان پايگاه بهداشتي- درماني، اوژانس و آتش‌نشاني بوده و علاوه بر آن مكاني براي ورزش بانوان نيز خواهد بود. كاركردهايي كه براي اين پايگاه‌ها در هنگام وقوع بحران و شرايط پس از آن در نظر گرفته شده شامل موارد زير مي‌باشد:
– محل استقرار ستاد مديريت بحران نواحي و تيم‌هاي استان‌هاي معين
– وعده‌گاه حضور نيروهاي امدادي داخلي و خارجي
– محلي براي تجهيز وسايل نجات تيم‌هاي نجات وامداد
– پايگاهي جهت ارائه خدمات درماني و بهداشتي، توزيع مواد غذايي و امدادي
– پايگاه مراقبت و سنجش و اطلاع رساني
– محل نگهداري آمار و اطلاعات جمعيتي وخسارات ناحيه و شناسايي افراد گمشده و مديريت اموات
– اسكان موقت خانواده‌ها به ويژه در بحران هاي كوچك، استراحتگاه امدادگران، مکان ذخيره سازي اجناس اهدايي مردم و محل نگهداري سگ‌هاي زنده‌ياب از كاركردهاي ديگر اين پايگاه‌ها در شرايط بحراني است (سازمان پيشگيري و مديريت بحران شهر تهران ،1385 :8).
2-2-13 مدیریت و کارکنان پایگاه‌های چند منظوره
مديريت و كاركنان در هريك از پايگاه‌هاي چند منظوره بر اساس جدول مصوب نيروي انساني فقط چهار نفر شامل (مدير سالن، مسوول امور مالي و ثبت نام، خدمه و سرايدار و نگهبان ) مي باشد.
همچنين مدير پايگاه چند منظوره از طريق شركت‌ها و مؤسسات فرهنگي و ورزشي تحت نظارت معاونت اجتماعي و امور فرهنگي شهرداري منطقه و سازمان ورزش شهر انتخاب مي شود كه لازم است داراي سابقه ورزشي با مدرك ليسانس تربيت بدني بوده و زير نظر مدير ورزش منطقه انجام وظيفه كند.
تبصره : افرادي كه سابقه قهرماني در سطح كشور يا بين المللي داشته باشند با مدرك حداقل ديپلم متوسطه مي توانند به كار گرفته شوند(سازمان پيشگيري و مديريت بحران شهر تهران ،1385 : 9-10).
2-2-14 سيستم اطلاعات جغرافيايي(GIS)
يک سيستم اطلاعاتي است که در رابطه با داده‌هاي مکاني به کار مي‌رود و متشکل از مجموعه سخت افزار، نرم افزار و افراد متخصص است که جهت کسب، اداره، تجزيه و تحليل و به روز رساني و مدل سازي اطلاعات به کار رفته و راه حلي براي مديريت و طراحي پروژه است (احمدي،1:1375).
سيستم اطلاعات جغرافيايي عبارت است از وارد کردن، ذخيره نمودن، بازبيني کردن، ارتباط
دادن، اصلاح کردن، تحليل کردن، نمايش تصويري نقشه‌هاي اطلاعاتي و سرانجام ارائة نتايجي که
از نظر فضايي به سطح سيارة زمين مربوط است (شکوئي،37:1373).
مکانيابي از جمله تحليل‌هاي مکاني است که اهميت زيادي در کاهش هزينه‌هاي ايجاد و راه‌اندازي فعاليت‌هاي مختلف دارد. به همين دليل در انجام پروژه‌هاي اجرايي از مراحل مهم و تأثير گذار به شمار مي رود. امروزه با توجه به توانايي‌هاي سامانة سيستم اطلاعات جغرافيايي(GIS) در مديريت و تجزيه تحليل داده‌هاي مکاني، فضاي بسيار کارآمدي براي انجام مراحل مختلف و تحليل‌هايي مانند مکانيابي ايجاد شده است. همچنين اهميت مکانيابي به عنوان مرحلة تعيين کنندة اکثر هزينه‌هاي احداث و ساير برنامه‌هاي اقتصادي پروژه‌ها، آن را مورد توجه مديران و تصميم گيرندگان نيز قرار داده است که نتيجة آن استفاده از روش هاي مختلف تصميم گيري براي مکانيابي است. بنابراين استفاده از چنين روش‌هايي در GIS براي اجراي مکانيابي، نتايج دقيق تري را ممکن است ارائه دهد(آزادي نجات،105:1386).
2-3 پویش تاریخی مکان یابی
انسان همیشه مایل بوده است که با توجه به هزینه‌ی کمتر، سود بیشتر و دسترسی به منابع، مکان فعالیت خود را در نظر بگیرد. بنابراین نکته ای که همواره باید درباره‌ی نظریه های مکان یابی و ساختار اراضی ذکر شود این است که تمام آنها بر اصول مکانیسم بازار مبتنی است (عابدین درکوش،4:1372).
میتوان گفت مکان گزینی از ابتدای استقرار انسان هوشمند در زمین جهت دستیابی بشر به منابع غذا، پیدا کردن محل کمین در شکار و جنگ، ایجاد سر پناه و محل کار صورت گرفته، ولی استفاده از روش‌های علمی و مدرن در اواخر قرن گذشته خصوصا پس از جنگ جهانی دوم با پیشرفت ریاضیات و ظهور رایانه رایج شده است. در این راستا تئوری ها، نطریه ها و مدل های مختلفی ارائه شده است که هر کدام دارای مزایا و معایبی می باشد و برای کاربری های خاصی در نظر گرفته شده اند. در این نظریه‌ها سعی در کمی نمودن عوامل تأثیر گذار بر فرایند مکان گزینی بوده است و به ناچار که به نوعی این خصوصیت (کمی شدن) را نداشته اند، از مزایا کنار گذاشته شده اند.
مباحث تئوریک برنامه‌ریزی مکانی ابتدا توسط دانشمندان علوم اجتماعی مطرح گردیده و سپس در جغرافیا و برنامه ریزی شهری تسری یافت، تئوری‌های پرفسور پارسونز3 در خصوص روابط اجتماعی فضای کنش و واکنش یا حوزه‌ی عمل و عکس العمل، تئوری لوییس4، استرونس5 در خصوص ساخت حوزه های فرهنگی و تئوری حوزه های لوین6 جملگی به بررسی روابط متقابل بین انسان‌ها و محیط پرداخته اند (اکبری، 1385: 18).
اولین کارهای مربوط به مباحث مکانیابی توسط لانهارد و وان تونن انجام شده است.کلیه ی نظریه‌ها با بکارگیری تکنیک های مختلف سعی می کنند که عوامل مؤثر بر استقرار فضایی فعالیت‌های گوناگون شهری را بشناسند (عابدین درکوش،80:1372).
2-4 نظریه های مکان یابی
نظریه های مکان یابی را وان تونن در سال 1826 در زمینه فعالیت‌های کشاورزی ابداع نمود. سپس لانهارد در سال 1882 و 1885 نظریه های مکان یابی را در صنت مطرح کرد، ولی چارچوب منظم و علمی این نظریه در مکان یابی صنعتی توسط آلفرد‌و بر آلمانی در سال 1909 شکل گرفت. بعد ها کریستالر و لوش در پیشرفت و گسترش آن در قالب نظریه های مکان‌مرکزی، نقش مؤثری ایفا کردند و در سال‌های بعد هوور و ایزارد در ایالات متحده و فرانسوا پرو در فرانسه، در نظریه های قطب رشد، آن را توسعه و بسط دادند (بند علی، 1387: 61).
2-4-1 نظریه ی وان تونن
وان تونن اقتصاد‌دان آلمانی در مطالعات خود به این نتیجه رسید که در قیمت فروش
تولیدات کشاورزی در بازار معین، علاوه بر تأثیر عوامل تولید عامل دیگری که همان تعرفه‌ی حمل و نقل می باشد اثر می گذارد. بنابراین تولیداتی که فراتر از فاصله ی معینی به بازار می رسد نمی‌توانند برای تولید کننده سود‌آور باشد. وان تونن عوامل اثر گذار بر قیمت یک محصول کشاورزی را عوامل تولید و حمل و نقل دانسته و در مکان یابی نوع کشتزارها در اطراف بازار به عوامل فاصله اهمیت داده است(فرید،504:1375).
2-4-2 نظریه مکان یابی بر مبنای مسائل زیست محیطی
مناسب‌ترین مکان، مکانی است که از آن کمترین فشار ممکن بر محیط، خود کاربری و سایر کاربری ها وارد آید. میتوان بر پایه ی این نظریه به انتخاب مناسب ترین مکان جهت استقرار هر یک از کاربری های شهری مبادرت ورزید. از این دیدگاه، مناسب ترین مکان میانگینی است میان سه عامل نیازهای مکانی کاربری، آثار متقابل کاربری‌ها بر یکدیگر و آثار هر کاربری بر محیط(بهرام سلطانی،577:1371).
2-4-3 تئوری آکتور1
بر اساس این تئوری گروه‌هایی که از نظر آنها مکان خدماتی مورد نظر اهمیت دارد و ذی نفع و ذی نفوذ محسوب می گردند مورد توجه قرار گرفته و بر اساس نظرشان ارزش عوامل مشخص می گردد.
مثلا در مورد مراکز خدمات درمانی گروه های ذی نفع، مردم به عنوان مصرف کنندگان هستند و مراکز درمانی به عنوان ارائه دهندگان خدمات و منبع درآمدی، در نتیجه در مکان یابی این مراکز باید عوامل آسایش و راحتی مردم و فاکتورهای درآمد‌زایی برای مراکز خدمات درمانی در نظر گرفته شود (پویان،1379: 43).
2-5 کاربرد مدل در جغرافیا
در سال های بعد از جنگ جهانی دوم علم جغرافیا در اروپا و به خصوص در آمریکا، دستخوش انقلاب عظیمی شد که از آن به عنوان انقلاب کمی یاد می شود. با توجه به این دگرگونی، علم جغرافیا از آن شیوه سنتی توصیفی خارج گشته و برای بیان دقیق مطالب جغرافیایی از اعداد و ارقام که از مطالعه پدیده های طبیعی و انسانی حاصل می آید، سود برد. ارائه نظریه های مکان کشاورزی فن تونن (1826)، آلفرد وبر (1909)، کریستالر (1933)، زمینه را برای پیدایش مکتب سازمان فضایی، هموار ساخت. فرد کورت شیفر (1904-1953)، اقتصاد دان آلمانی در سال 1953، با ارائه مقاله‌ی معروف تحت عنوان، استثناگرایی در جغرافیا، موضع ریچارد هارتشورن را در کتاب ماهیت علم جغرافیا، مشتمل بر بررسی این علم جدا از سایر علوم به شدت زیر سؤال می برد و بیان می‌کند که جغرافیا اساساً از علوم قانونمند است (حکمت نیا و موسوی، 1385: 35). نگرش علمی و سیستمی به جغرافیا به عنوان علم پراکندگی، جغرافیا را بیش از پیش به علوم ریاضی وابسته کرد. بنابراین روش های کمی و آماری وارد جغرافیا شد، که از آن به عنوان انقلاب کمی یاد می کنند. یکی از دستاوردهای انقلاب کمی، ساخت مدل ها بود، با رواج رایانه، در سال 1960 در غرب نوعی برنامه‌ریزی سیستمی بوجود آمد که اساس آن بر مدل استوار بود، به طوری که با ساختن مدل‌ها، می توان تصویری از واقعیت را بیان نمود. امروزه با تخصصی شدن علوم جغرافیا در شاخه های مختلف، کاربرد روش های کمی و مدل ها اهمیت زیادی یافته است. اگرچه تنها با استفاده از مدل نمی توان به تجزیه و تحلیل سیستم واقعی دست یافت، ولی آنها به مثابه ابزاری قانونمند، برای درک بهتر پدیده های جغرافیایی و سیستم واقعی و پیش بینی آنها کمک فراوانی می کنند. به نحوی که پیتر هاگت یکی از جغرافیدانان برجسته معتقد است که دنیای واقعی خیلی پیچیده است، لذا جغرافیدانان برای سهولت در مطالعه، به ساختن مدل ها پرداخته اند (بند علی، 1387: 70).
امروزه کاربرد روش های متعدد مدل ها در مطالعات فضایی، منطقه ای و مسائل شهری قدمت زیادی یافته است، به گونه‌ای که به منظور دستیابی به تعادل در توزیع فضایی منابع و خدمات‌رسانی نیز مورد استفاده قرار می گیرند (بندعلی،1387 :71).
2-6 مدل های مکان یابی
با توجه به سیر تحول تئوری‌ها ونظریه‌های مکان یابی، مدل‌های مکانیابی را از نظر تکامل و توسعه ی زمانی به سه دوره تقسیم کرده اند :
فرموله کردن مسأله ( از ابتدای قرن 20 تا 1940)
کاربرد مدل‌ها در بخش صنعت ( دهه های 1950 تا 1960)
توسعه مدل‌ها در بخش عمومی و خدمات رسانی (1970 به بعد).
وقتی این مطالعات از نظر تاریخی ارزیابی می‌شوند تأکید فوق العاده آنها روی هزینه‌های مرتبط با حمل و نقل که منتج از فاصله می باشد، بوضوح نمایان می شود. به طور کلی عامل فاصله، یک شاخص مهم برای برنامه ریزان و مدیران می باشد، اما تمرکز در فاصله و استثنا کردن سایر شاخص ها ممکن است مانند یک تمرین بی‌حاصل نگریسته شود. ولی در همان حال اهمیت فاصله فیزیکی بر سایر معیارها تسلط دارد. خصوصا در حالت‌های فوریت و اضطرار، مانند اعزام آمبولانس به محل بیمار یا خودروهای آتش‌نشانی به محل حریق ( خواجه ارزانی، 1384: 499).
