می‌سنجد. بدون آگاهی از روایی ابزار اندازه گیری نمی‌توان به دقت داده‌های حاصل از آن اطمینان داشت. روش‌های متعددی برای تعیین روایی ابزار اندازه گیری وجود دارد که دراینجا از اعتبار محتوا بهره گرفته شده است.
اعتبار محتوا نوعی اعتبار است که معمولاَ برای بررسی اجزای تشکیل دهنده یک ابزار اندازه گیری بکار برده می‌شود. اعتبار محتوای یک ابزار اندازه گیری به سوال‌های تشکیل دهنده آن بستگی دارد. اگر سوال‌ها، معرف ویژگی‌ها و مهارت‌های ویژه‌ای باشند که محقق قصد اندازه گیری آن‌ها را داشته باشد آزمون دارای اعتبار محتوا است. اعتبار محتوای یک آزمون معمولاَ توسط افرادی متخصص در موضوع مطالعه تعیین می‌شود. ازاین رو اعتبار محتوا به قضاوت متخصصین بستگی دارد. (سرمد و دیگران،1379)
بنابراین اعتبار محتوا ، ویژگی ساختاری ابزار اندازه گیری است که همزمان با تدوین آزمون در آن تنیده می‌شود.اعتبار محتوای این پرسشنامه توسط اساتید راهنما و مشاور مورد تائید قرار گرفته است و از اعتبار لازم برخوردار می‌باشد.
اعتبار انواع گوناگونی دارد مانند:
-صوری(بر اساس قضاوت افراد اگاه و مطلع)
-محتوائی(توان سنجش میزان وجود اندازه صفت)
-ملاکی(اثربخشی یک ابزار در پیش بینی رفتار یک ازمودنی در یک موقعیت خاص)
-سازه‌ای(سنجشگر اجزای متغیر به تناسب سهم هر قسمت در کل ساختار متغیر)(خاکی،1379)
جامعه ونمونه آماری
قلمرو مکانی تحقیق
قلمروی مکانی این پژوهش شرکتهای تولید کننده تون ماهی می‌باشد. لیستی از شرکتهای عمده تولیدکننده و صادر کننده و صادرکنندگان بالقوه تون ماهی تهیه شده و پرسشنامه در اختیار مدیران و کارشناسان آن‌ها قرار گرفت.
قلمرو زمانی تحقیق
قلمروی زمانی این پژوهش سال 90 می‌باشد.
جامعه آماری
جامعه آماری عبارت است از مجموعه‌ای از افراد ،اشیاو000 (واحد)که حداقل در یک صفت مشترک باشند(خاکی،1379) .به عبارت دیگر به کل افراد ،وقایع یا چیزهائی اشاره دارد که محقق می‌خواهد به تحقیق درباره آن‌ها بپردازد. معمولا جامعه آماری را با “N بزرگ” نمایش می‌دهند(سکاران،1380).
جامعه آماری در این پژوهش مدیران و متخصصان شرکتهای تولید کننده بالقوه و بالفعل طبق نمایشگر زیر می‌باشد. این شرکتها از عمده شرکتهای تولید کننده و صادر کننده تون ماهی هستند. تعداد پاسخگویان (مدیران و کارشناسان) در کل شرکتها 434 نفر می باشد.
نمایشگر 3-2) صادر کنندگان بالفعل
شرکت
مکان
شرکت
مکان
شرکت
مکان
شرکت
مکان
شرکت
مکان
آفرید
بوشهر
شیلانه
قزوین
شیلتون
تهران
معاهده
تهران
چینود
اصفهان
شیدان
اصفهان
صیادان
کرمان
میلان
اصفهان
جنوب
بندر عباس
صندباد
تهران
سیگارو
اصفهان
خزر تن
انزلی
ماهی
کوچولو
مازندران
نمایشگر 3-3)صادر کنندگان بالقوه کنسرو تون ماهی
گلشن کنسرو
تن ماهی ایران
کنسرو تن ماهی کیا تن
کنسروسازی شیلان فرد
تولید کنسرو تن ماهی شیلکو
تولید کنسرو ماهی آبادان
کنسرو مانایم آبادان
کنسرو سازی یاران
تولید کنسرو مرکز
کنسرو ماهی گیل تن کیاشهر
کنسرو ماهی یاس گل ماسال
کنسرو ماهی تن کاسپین بندر کیاشهر
کنسرو ماهی گهر ماهی دورود
کنسرو شمیم لرستان
نمونه آماری
نمونه عبارت است از مجموعه‌ای از نشانه‌ها که از یک قسمت ،یک گروه یا جامعه‌ای بزرگ‌تر انتخاب می‌شود، بطوریکه این مجموعه معرف کیفیات و ویژگی‌های آن قسمت،گروه یا جامعه بزرگ‌تر باشد و معمولا آن را با “n” نشان می‌دهند.(خاکی،1379)
تعیین حجم نمونه
با توجه به این موضوع که جامعه آماری این تحقیق صادر کنندگان بالقوه و بالفعل تون ماهی می‌باشند، لذا جامعه آماری محدود فرض می‌شود و بر طبق فرمول نمونه گیری از جامعه محدود ، حجم نمونه حساب می‌گردد. (سرمدودیگران،1379). فرمول نمونه گیری از جامعه محدود به صورت زیر است:
که در آن
= واریانس نمونه
Z: مقدار متغیر نرمال واحد، متناظر با سطح اطمینان 95 درصد، ( )
مقدار اشتباه مجاز، (05/0 = )
N : حجم جامعه محدود
در یک نمونه پیش آزمون، واریانس نمونه برابر با 0.16 بدست آمده است
بنابراین حجم نمونه مورد نیاز پژوهش عبارت است از :
تعداد122 نفر ازمتخصصان شرکتهای تولید کنندگان بالقوه و 122 نفر از متخصصان شرکتهای تولید کنندگان بالفعل می‌باشند.
روش‌های نمونه گیری
برای نمونه گیری می‌توان از روش‌های متفاوتی استفاده کرد.از جمله:
1-نمونه گیری تصادفی ساده
2-نمونه گیری منظم(سیستماتیک)
3-نمونه گیری لایه‌ای(قشری)
4-نمونه گیری خوشه‌ای(خاکی،1379)
روش نمونه گیری مورد استفاده در این تحقیق ، به صورت روش نمونه گیری تصادفی ساده از بین کلیه مدیران و کارکنان بوده است.
تجزیه و تحلیل داده‌ها
پژوهشگر برای پاسخگوئی به مساله تدوین شده و یا تصمیم گیری در مورد رد یا تائید فرضیه‌ای که صورت بندی کرده است ، از روش‌های مختلف تجزیه و تحلیل می‌تواند استفاده کند. روش‌های مختلف تجزیه و تحلیل را می‌توان به 3 نوع کلی که هر یک دارای روش‌های خاص خود هستند،تقسیم کرد.استفاده از هریک از این انواع مشروط به شرایطی است که محقق باید آن‌ها را با تحقیق خود مورد توجه قرار دهد.
این 3نوع عبارتند از:
1-تجزیه و تحلیل توصیفی
2-تجزیه و تحلیل مقایسه‌ای
3-تجزیه و تحلیل علی (خاکی،1379)
بطور کلی روش‌های تجزیه و تحلیل مورد استفاده در این تحقیق عبارتند از :
تحلیل واریانس فریدمن
از این آزمون جهت رتبه‌بندی موانع توسعه صادرات استفاده می‌شود.
این آزمون هنگامی به کار می‌رود که داده‌های آماری حداقل ترتیبی باشند و بتوان با مفهوم ترتیبی آن‌ها را در رده‌بندی دو طرفه مرتب نمود.
به کمک این آزمون می‌توان متغیرهای موجود در تحقیق را رتبه‌بندی نمود. (صدقیانی، ابراهیمی، 1381).
آماره آزمون فریدمن به شرح زیر تعریف می‌شود.
که در آن:
تعداد موارد یا پاسخ دهندگان = n.
تعداد متغیرهایی که رتبه‌بندی می‌گردند = k.
حاصل جمع رتبه‌های داده شده به متغیرها از سوی پاسخ دهندگان = R.
آزمون میانگین یک جامعه آماری
از این آزمون برای بررسی موانع توسعه صادرات استفاده می‌شود.
اگر فرضیه‌ای در خصوص میانگین یک جامعه آماری طراحی شود با استفاده از مراحل آزمون آماری می‌توان صحت یا سقم فرضیه را در سطح معنی داری تعیین کرد.
مراحل چهارگانه آزمون فرض آماری برای به شرح زیر است .
فرض‌ها : بر اساس قواعد بیان شده ، فرضیه‌های آماری برای میانگین جامعه ، صرف نظر از فرضیه پژوهشی یکی از تعاریف زیر را خواهد داشت :
) 1 2 ) 3 )
برای آزمون فرضیات از حالت سوم استفاده می شود. با استفاده از حد بالا و پایین مقدار میانگین بدست می آید. و فرضیات اثبات یا رد می شود.
در رابطه فوق می‌تواند نشان دهنده ادعا یا نقیض ادعا باشد . همچنین همان میانگین مورد آزمون است .
آماره آزمون : توزیع بر اساس شرایط تخمین ، یکی از توزیع‌های z یا t را خواهد داشت . حال بر اساس هر یک از حالت‌های تخمین ، آماره آزمون به این شرح تعریف می‌شود :
وقتی نمونه از جامعه نرمال با انحراف معیار معلوم انتخاب شود ، توزیع صرف نظر از حجم نمونه نرمال است و در نتیجه آماره آزمون ، Z خواهد بود که چنین تعریف می‌شود :
هرگاه نمونه از جامعه‌ای نرمال با انحراف معیار نامعلوم انتخاب شود ، توزیع نمونه گیریبر اساس حجم نمونه به شرح زیر است :
الف) اگر حجم نمونه کوچک باشد n<30 ، توزیع از t استودنت برخوردار است و آماره آزمون عبارتست از :
ب) در صورتیکه حجم نمونه بزرگ باشد n>30 توزیع بر اساس قضیه حد مرکزی از تقریب نرمال برخوردار است و آماره آزمون آن عبارتست از :
در این حالت همچنین می‌توان بر اساس تعریف رابطه Z و t از رابطه زیر نیز استفاده کرد :
3 – مقدار بحرانی : در این مرحله محقق پس از تعیین مقدار و سطح اطمینان ، آزمون خود را از نظر یک دنباله و دو دنباله بودن مشخص می‌کند . اگرچه نوع آزمون بر اساس حالت‌های مرحله اول تعریف می‌شود ، ولی تعیین مقدار بحرانی ( مرز و ) بر اساس و نوع آماره آزمون صورت می‌گیرد که از جدول مربوطه استخراج می‌شود .
4- تصمیم گیری : در این مرحله مقدار آماره آزمون محاسبه شده با مقدار بحرانی مرحله سوم مقایسه می‌شود . اگر آماره آزمون در ناحیه پذیرش قرار گیرد ، فرض در سطح اطمینان 1-، 100% پذیرفته می‌شود . در غیر اینصورت داده‌های نمونه دلیل محکمی بر تایید ارایه نداده و آنرا رد می‌کنند .
مقدمه
تجزيه و تحليل داده‌ها براي بررسي صحت و سقم فرضيات هر نوع تحقيق از اهميت خاصي برخوردار است. امروزه در بيشتر تحقيقاتي که متکي بر اطلاعات جمع‌آوري شده از موضوع مورد تحقيق مي‌باشد، تجزيه وتحليل اطلاعات از اصلي‌ترين و مهمترين بخشهاي تحقيق محسوب مي‌شود. داده‌هاي خام با استفاده از فنون آماري مورد تجزيه و تحليل قرار مي‌گيرند و پس از پردازش به شکل اطلاعات در اختيار استفاده کنندگان قرار مي‌گيرند. در این تحقیق جامعه آماری به دو دسته صادرکنندگان بالقوه و بالفعل محصول تن ماهی تقسیم شده است. صادر کنندگان بالقوه آن دسته از شرکتها هستند که دارای توانایی صادرات محصول تون ماهی هستند اما بدلایلی وارد مقوله صادرات محصول تون ماهی نشده اند. صادرکنندگان بالفعل نیز آندسته از صادر کنندگان هستند که دارای صادرات محصول تون ماهی به کشورهای دیگر هستند. در این فصل براي تجزيه و تحليل داده‌هاي جمع‌آوري شده ابتدا آمار توصيفي که به بررسي متغيرهاي جمعيت شناختي تحقيق شامل جنسيت، ميزان تحصيلات و … مي‌پردازد، مورد بررسي قرار مي گيرد؛ سپس آمار تحليلي مطرح مي‌گردد. سپس از طريق آزمون کلموگروف-اسميرنوف، آزمون تی استیودنت، آزمون دو جامعه مستقل و فریدمن به بررسي و آزمون فرضيات مي پردازيم. در خاتمه صادر کنندگان بالقوه و بالفعل محصول تن ماهی از لحاظ متغیرهای تحقیق مورد مقایسه قرار خواهند گرفت. فرضیات این تحقیق شامل 4 فرضیه اصلی و 8 فرضیه فرعی می باشد که عبارتند از:
فرضیه اصلی 1: عوامل داخلی شرکت از ديدگاه صادركنندگان بالفعل از موانع صادرات تون ماهی ایران می باشد.
• فرضيه فرعی 1. وضعيت عوامل توليد در صنعت کنسروتون ماهی ايران از ديدگاه صادركنندگان بالفعل از موانع توسعه صادرات آن مي باشد.
• فرضیه فرعی2: وضعيت عوامل مديريتي صنعت کنسروتون ماهی كشور از ديدگاه صادركنندگان بالفعل موانع توسعه صادرات آن مي باشد.
فرضیه اصلی 2: عوامل خارجی شرکت از ديدگاه صادركنندگان بالفعل از موانع صادرات تون ماهی ایران می باشد.
• فرضيه فرعی 3. سياستهاي دولت در خصوص صنعت کنسروتون ماهی از ديدگاه صادركنندگان بالفعل از موانع توسعه صادرات آن مي باشد.
• فرضيه فرعی 4 .وضعيت توزيع کنسروتون ماهی ايران از ديدگاه صادركنندگان بالفعل از موانع توسعه صادرات آن مي باشد.
فرضیه اصلی 3: عوامل داخلی شرکت از ديدگاه صادركنندگان بالقوه از موانع صادرات تون ماهی ایران می باشد.
• فرضيه فرعی 5. وضعيت عوامل توليد در صنعت کنسروتون ماهی ايران از ديدگاه صادركنندگان بالقوه از موانع توسعه صادرات آن مي باشد.
• فرضیه فرعی6: وضعيت عوامل مديريتي صنعت کنسروتون ماهی كشور از ديدگاه صادركنندگان بالقوه از موانع توسعه صادرات آن مي باشد.
فرضیه اصلی 4: عوامل خارجی شرکت از ديدگاه صادركنندگان بالقوه از موانع صادرات تون ماهی ایران می باشد.
• فرضيه فرعی 7. سياستهاي دولت در خصوص صنعت کنسروتون ماهی از ديدگاه صادركنندگان بالقوه از موانع توسعه صادرات آن مي باشد
• فرضيه فرعی 8 .وضعيت توزيع کنسروتون ماهی ايران از ديدگاه صادركنندگان بالقوه از موانع توسعه صادرات آن مي باشد.
بخش اول – آمار توصيفي مربوط به پاسخ دهندگان
در اين بخش از تجزيه و تحليل آماري به بررسي چگونگي توزيع نمونه آماري از حيث متغيرهايي چون: ميزان تحصيلات، سابقه کار، سمت و … کارکنان شرکتهای عمده تولید کننده و صادر کننده تون ماهی پرداخته مي‌شود.
الف- جنسیت
نمایشگر4-1- فراواني جنسیت
فراواني
درصد
فراواني
